Uwevwin Orhẹrẹ rẹ January 1, 1918 tonphiyọ vẹ eta nana: “Die yen cha phia vwẹ 1918?” Ofovwin Rode na je gan mamọ vwẹ Europe ọke yena. Ẹkẹvuọvo, obo ra mrẹre vwẹ ọtonphiyọ rẹ ukpe yena, nẹrhẹ Emọ-uyono rẹ Baibol na vwo imuẹro nẹ erhuvwu che te ayen obọ kẹrẹkpẹ, eriyin ji te ihworakpọ na eje.

Vwẹ January 8, 1918, ọke rẹ President Woodrow Wilson vwọ ta ota kẹ ukoko rẹ Ijurhi rẹ United States (U.S Congress), o de djunute erọnvwọn 14 ro rorori nẹ e sa nẹrhẹ e vwo “obọdẹn rẹ ufuoma.” Ọ tare nẹ siẹrẹ usuon rẹ ẹgborho na eje de se ru kugbe, si uche rẹ ekuakua rẹ ofovwin rayen kpotọ, ji vwẹ “ukoko rẹ ọghwẹgbe rẹ irere” vwo mu, “te ihwo ride vẹ iritete” rẹ akpọ na, ke cha mrẹ erere gbidiki. Ọke vwọ yanran, “Ẹkpo Ihwẹne” rọ vwọphia vwẹ ota rọyen na da rhe nẹrhẹ a vwẹ ukoko rẹ League of Nations vwo mu, ji ghwobọphiyọ ọbe rẹ orukugbe re se Treaty of Versailles. Eriyina, a da dobọ rẹ Ofovwin Rode na ji.

Dede nẹ ofovwin na ganre mamọ vwẹ ukpe rẹ 1917, jẹ Emọ-uyono rẹ Baibol na rhẹro rẹ ufuoma ro che te ayen obọ kẹrẹkpẹ. * A mrẹ ọnana vughe womarẹ obo re phiare vwẹ omẹvwa rẹ kukpe kukpe rẹ Watch Tower Bible and Tract Society re ruru vwẹ 1918.

Vwẹ omẹvwa yena re ruru vwẹ January 5, 1918, iniọvo evo ra djẹ nẹ Bẹtẹl ke davwẹngba rẹ ayen vwo sun ukoko na. Oniọvo Richard H. Barber rọ dia oniruo ro kiẹn vwẹ ọke yena, yen nẹrhovwo re vwo rhie omẹvwa na. Ra vwọ niyẹnrẹn rẹ obo re ruru vwẹ ukpe rẹ 1917 nu, e de ru ẹsanọ rẹ ihwo re cha kobaro rẹ iruo rẹ ukoko na. Oniọvo Barber da sane Joseph Rutherford vẹ iniọvo esan efa. Ilọya ọvo rọ vẹ otu re vwọsua na gbe hẹ obọ, da sane ihwo ighwrẹn, ji te evo usun rẹ ihwo ra djẹ nẹ Bẹtẹl. Ẹkẹvuọvo, ayen sheri. Womarẹ ojẹ rẹ otu buebun, a da vwẹ Oniọvo Rutherford vẹ iniọvo esan efa ri fuevun vwo mu ẹdia rẹ ihwo re cha kobaro rẹ iruo rẹ ukoko na.

Iniọvo buebun ri kpo omẹvwa yena tare nẹ ọyehẹ “ọghwẹkoko ro me yovwin kparobọ rẹ ayen ra re.” Ẹkẹvuọvo, aghọghọ rayen kriri-i.

Emọ-uyono rẹ Baibol na muomaphiyọ ẹgharọ rẹ ọbe re se The Finished Mystery na, vwẹ uvwre rẹ emeranvwe evo. Ihwo ri vwo urhurusivwe kpahen uyota na, nabọ rhiabọreyọ oborẹ ayen seri.

E. F. Crist rọ dia oniruo ro kiẹn vwẹ Canada, gbikun rẹ aye gbẹ ọshare ọvo ri se ọbe na vwẹ uvwre rẹ udughwrẹn iyorin, ayen de rhiabọreyọ uyota na kpakpata! Ọ da ta: “Ayen ihwo ivẹ na da vwomakpahotọ kẹ Jihova, te ọke na, ayen je yan obaro ghwraghwraghwra.”

Ọshare ọvo rẹ ọbe na te obọ, de brokpakpa yanran re dje kẹ igbeyan rọyen. Obo ro seri na “te re” ẹwẹn. Ọ da ta: “Me vwọ wanvrẹ urhuvwu rẹ Third Avenue, emuọvo rọ họhọ ukuta de she teyen igabọ mẹ, mi vwo no, kẹ ọbe re se ‘The Finished Mystery.’ Me da reyọ kpo uwevwin re se. . . . Ukuko na, me da rhe riẹn nẹ oghwoghwota ọvo . . . yen muophu don wan ovakpo rọyen ro otafe . . . O muvwẹro dẹn nẹ ihwo ri kurhẹriẹ fikirẹ obo ro ruru  ẹdẹ yena, bun vrẹ otu rọ vwẹ ukẹcha kẹ vwo kurhẹriẹ womarẹ idjerhe efa. . . . Ophu ọgangan rẹ oghwoghwota yena yen nẹrhẹ avwanre se jiri Ọghẹnẹ asaọkiephana.”

Ọ dia oghwoghwota yena ọvo yen ophu tiọyena muru-u. Usuon rẹ Canada dobọ rẹ ẹgharọ rẹ ọbe na ji vwẹ February 12, 1918, kidie ayen rorori nẹ ọbe na vọnre vẹ eta re sa nẹrhẹ ihwo gbevwọso usuon rẹ ẹkuotọ na, vẹ ẹgbaẹdavwọn rẹ ofovwin ephio rọyen. O kriri-i, usuon rẹ United States da vwẹrokere ayen. Ayen de ji ihwo yanran ra hiẹ Bẹtẹl vẹ ọfisi rẹ ukoko na rehẹ New York, Pennsylvania, kugbe California, rẹ ayen vwọ guọnọ oborẹ ayen sa vwọ yọnre iniọvo re kobaro rẹ iruo rẹ ukoko na. Vwẹ March 14, 1918, Akon Iruo rẹ Orhiẹn-abavo rẹ United States (U.S Department of Justice) da dobọ rẹ ẹteyọn vẹ ẹgharọ rẹ ọbe re se The Finished Mystery na ji, kidie ayen tare nẹ ọbe na gbowọphiyọ ẹgbaẹdavwọn rẹ ofovwin ephio rayen. Eriyina, ayen da tanẹ iniọvo na churhi re se Espionage Act, ro churobọ si uruemu ra vwọ vwẹ evuẹ kẹ ivwighrẹn.

Vwẹ May 7, 1918, a da rhọnvwe kẹ Akon Iruo rẹ Orhiẹn-ebro na nẹ ayen sa vwẹ elọkpa vwo mu Giovanni DeCecca, George Fisher, Alexander Macmillan, Robert Martin, Frederick Robison, Joseph Rutherford, William Van Amburgh, kugbe Clayton Woodworth. Ayen tare nẹ iniọvo nana “gba ihwo vwọ vwomaba ayen, eriyina ihwo rha rhọnvwa fuevun kẹ usuon rẹ United States yẹrẹ vwomaba isodje raye-en.” Vwẹ June 3, 1918, a da ton ẹdjọ rayen phiyọ vwẹ aguare. Jẹ, avwanre riẹnre nẹ ayen che jẹ uwodi ẹra-a. Diesorọ?

Ilọya ro mudia kẹ usuon rẹ United States tare nẹ iniọvo na churhi re se Espionage Act, rọ dia “urhi ra vwọ họnra vwọsua evuẹ rẹ efian.” Vwẹ May 16, 1918, Ukoko rẹ Ijurhi na da sen ẹkpọviẹ rẹ urhi na, kidie a da kpọ urhi na vi, kọ cha dia ochọnvwe kẹ ihwo ri vwẹ “ẹwẹn esiri vwọ teyen evuẹ rẹ uyota phia, ro che fierere kẹ ihwo.” The Finished Mystery yen a ma rionbọ phiyọ vwẹ echidiotọ yena. Ọbe rẹ iyẹnrẹn rẹ Ukoko rẹ Ijurhi rẹ United States na da ta: “Ọ ro me muoshọ usun rẹ ẹbe re hwarhiẹ evuẹ tiọyena yehẹ ‘The Finished Mystery’ . . . rọ nẹrhẹ isodje rẹ avwanre vwo ẹwẹn ivivẹ kpahen ofovwin rẹ avwanre phiẹ, je nẹrhẹ . . . otu evo sian nẹ ayen cha sa dia isodje-e.”

Vwẹ June 20, 1918, ihwo re vwo mu nẹ e kerhọ rẹ ẹdjọ na de brorhiẹn hwe iniọvo ẹrenren na. Vwẹ ẹdẹ rivẹ, oguẹdjọ na de se orhiẹn-ebro na phia. Ọ da ta: “Efian rẹ ẹga rẹ ihwo nana titẹ, je hra na, . . . muoshọ vrẹ ẹko ọvo rẹ Isodje rẹ Germany. . . . Eriyina, e che ru ayen djadja.” Udughwrẹn ivẹ vwọ wan nu, e de mu iniọvo ẹrenren na kpo uwodi rode rọhẹ orere rẹ Atlanta, vwẹ Georgia, vẹ ẹwẹn rẹ ayen vwọ rioja vwẹ etiyin vwẹ ẹgbukpe 10 fiẹ 20.

A vwọso Emọ-uyono rẹ Baibol na mamọ vwẹ uvwre rẹ ọke yena. Elọkpa re se FBI (The Federal  Bureau of Investigation) ke nabọ jomaotọ fuẹrẹn iruo rayen, ayen de ji si ẹbe uriorin buebun kpahen ayen. Oborẹ elọkpa na siri, djerephia nẹ iniọvo rẹ avwanre dobọ rẹ iruo rẹ aghwoghwo na ji-i.

Vwevunrẹ ọbe ọvo rẹ ọrọvwẹrote post ọfisi rọhẹ orere rẹ Orlando vwẹ Florida si vwo rhe elọkpa rẹ FBI na, ọ da ta: “[Emọ-uyono rẹ Baibol na] ghwoghwo ota vwẹ orere na eje, nẹ uwevwin kpo uwevwin, ma rho kẹ [evunrẹ] ason. . . . Ayen guọnọ ghwoghwo ghene ẹvwọsuọ na.”

Ohwo rode ọvo vwẹ Akon Iruo rẹ Ofovwin na de si ọbe ọvo vwo rhe akon iruo rọ hwarhiẹ iyẹnrẹn, vwọ kpahen irueru rẹ Frederick W. Franz rọ rhe dia ọvo usun rẹ Ẹko Rọvwẹrote na ukuko na. O siri nẹ “F. W. Franz . . . muomaphiyọ ẹshẹ rẹ uriorin buebun rẹ ọbe rẹ ‘Finished Mystery’ na.”

Charles Fekel rọ je ga ukuko na kerẹ ọvo usun rẹ Ẹko Rọvwẹrote na je rioja rẹ omukpahen mamọ. Elọkpa muro kidie nẹ ọ ghara ọbe rẹ The Finished Mystery na, kẹ ayen je nabọ fuẹrẹn kọbe kọbe re si vwo rhe. Ọsoso rẹ emeranvwe ọvo yen ọ dia evunrẹ uwodi rọhẹ Baltimore vwẹ Maryland, kidie a tare nẹ ọyen “ọvweghrẹn ro nẹ Austria rhe.” Ọke ro vwo soseri kẹ elọkpa na vẹ uduefiogbere, ọ da karophiyọ eta rẹ Pọl tare vwẹ 1 Kọrẹnt 9:16: “Ekan kẹ vwẹ ọ da dianẹ mi ghwoghwo iyẹnrẹ esiri na-a!” *

Vwọ vrẹ aghwoghwo rẹ oruru rayen, Emọ-uyono rẹ Baibol na siri nẹ ayen guọnọre nẹ e siobọnu iniọvo re mu phiyọ uwodi vwẹ Atlanta, a da ghare ẹbe na kẹ ihwo buebun. Anna K. Gardner da ta: “Avwanre mu obọ phiyọ otọ-ọ. Iniọvo na vwọ hẹ uwodi na, jẹ avwanre guọnọ ihwo re cha ghwobọphiyọ ọbe rẹ avwanre siri. Kẹ avwanre nẹ uwevwin kpo uwevwin. Ihwo uriorin buebun da ghwobọphiyọ ọbe na kẹ avwanre! Avwanre vuẹ ayen nẹ eshare re dia Inenikristi rẹ uyota yen e muru ekueku na.”

Iniọvo na ru eghwẹkoko buebun re bọn ayen gan vwẹ ọke rẹ omukpahen na. Uwevwin Orhẹrẹ na da ta: “Eghwẹkoko re vrẹ ujuvẹ . . . yen e ruru vwẹ enukpe na re . . . Omamọ iyẹnrẹn buebun nẹ evunrẹ eghwẹkoko nana eje rhe. Uvwre rẹ emeranvwe erha yen e vwo ruẹ eghwẹkoko kukpe kukpe jovwo; jẹ ọ rẹ enukpe na kẹ kemeranvwe kemeranvwe.”

Ihwo buebun re guọnọ arhọ rẹ bẹdẹ bẹdẹ je rhiabọreyọ iyẹnrẹn esiri na. Omarẹ ihwo 1,200 yen kpo ọghwẹkoko ọvo re ruru vwẹ Cleveland, Ohio, rẹ 42 de bromaphiyame; emeghene ọmọshare ọvo jehẹ usun rayen. “Ọdavwaro ro vwo kpahen Ọghẹnẹ vẹ omaẹvwọkpahotọ rẹ Inenikristi na, cha ghwẹ omavovwẹ phiyọ imiragua buebun ẹro.”

Re vwo siẹkẹrẹ oba rẹ ukpe rẹ 1918 re, Emọ-uyono rẹ Baibol na de hirharoku obo re rhẹro rọye-en. A shẹ iwevwin evo vwẹ ọfisi rọhẹ Brooklyn, e de mu esiri ukoko na kpo Pittsburgh vwẹ Pennsylvania. Iniọvo re kobaro rẹ iruo rẹ ukoko na je vwọ hẹ uwodi na, e de vwo ọrhuẹrẹphiyotọ re vwo ru omẹvwa rẹ kukpe kukpe ọfa vwẹ January 4, 1919. Die yen cha phia?

Iniọvo na muomaphiyọ iruo na. Ayen vwo imuẹro nẹ erọnvwọn ejobi che shephiyọ. Imuẹro ọgangan rẹ ayen vwori na, nabọ teyenphia womarẹ uyovwinrota rẹ ayen sanere vwọ kẹ ukpe rẹ 1919: “Orọvwọ re duvwu vwọ so owẹ se yovwi-i.” (Aiz. 54:17, King James Version) Ayen nabọ choma vwọ kẹ ewene ro che ru esegbuyota rayen gan, ji bọn ayen gan vwọ kẹ iruo rode ro che te ayen obọ kẹrẹkpẹ.