Pho kpẹ obo revun rọyen

Pho kpẹ ẹrhuẹrẹhọ robo rehẹ evun rọyen

Joseph F. Rutherford kugbe iniọvo efa vwẹ ọke rẹ ayen vwo kpo Europe

1920—Ẹgbukpe Ujorin rọ Wanre

1920—Ẹgbukpe Ujorin rọ Wanre

VWO nẹ ọtonphiyọ rẹ ukpe ri 1920, ihwo ri Jihova de rhi vwo oruru ọgangan kpahen iruo rọhẹ obaro na. Uyovwinrota rẹ ayen sanere vwọ kẹ ukpe ri 1920 yen “ỌROVWOHWO na ọye ogangan mẹ kugbe une mẹ.”—Une 118:14, King James Version.

Jihova ghene kpurhiẹnphiyọ ighwoghwota na. Vwẹ ukpe yena, unu ri colporteur yẹrẹ ekobaro de rhi bun vwo nẹ 225 kpo 350. Ọna yen obọrẹsosuọ ẹko rẹ ewiowian yẹrẹ ighwoghwota re vrẹ 8,000 vwọ niyẹnrẹn iruo rẹ aghwoghwo rayen vwo kpo esiri rẹ ukoko. Jihova bruba kẹ ayen vwẹ iruo na mamọ.

AYEN DJE ORURU RẸ OGHẸRESAN PHIA

Vwẹ March 21, 1920, Joseph F. Rutherford rọ dia ohwo rọ vwẹrote iruo rẹ Emọ-Uyono ri Baibol na vwẹ ọke yena da ta ota ro vwo uyovwinrota na “Iduduru rẹ Ihwo ri Yerẹn Asaọkiephana Che Ghwu-u.” Ayen yare ọvo usun rẹ eguan re marho vwẹ New York City, ayen da je ghare ẹbe rẹ edurhie ri te omarẹ 320,000.

Ọbe rọ ghwa iyẹnrẹn re vwo ghwoghwo ota na “Iduduru rẹ Ihwo ri Yerẹn Asaọkiephana Che Ghwu-u.”

Ihwo buebun re rhẹro rọye-en da rhe. Ihwo re vrẹ 5,000 da vọn evunrẹ ọguan na, ihwo ri bun te 7,000 sa ro evunrẹ rọye-en kidie ọ vọn te unu re. Uwevwin Orhẹrẹ na tare nẹ “ọnana yen ọvo usun rẹ emẹvwa rọ marho ro ji me te ihwo ẹwẹn kparobọ rẹ International Bible Students ruru.”

A da nabọ rhi vughe Emọ-Uyono ri Baibol na phiyọ ihwo ri ghwoghwo nẹ “iduduru rẹ ihwo ri yerẹn asaọkiephana che ghwu-u.” Ọke yena, ayen riẹnre nẹ e che ghwoghwo ovuẹ Ruvie na nene akpọneje-e. Dedena, ayen ji vwo oruru rẹ oghẹresan. Ida Olmstead rọ ton uyono ẹra phiyọ vwẹ ukpe ri 1902 tare nẹ “Avwanre riẹnre nẹ ebruphiyọ buebun herọ vwọ kẹ ihworakpọ eje, ọtiọyena kẹ avwanre ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na vwọ kẹ ihwo rẹ avwanre mrẹre vwẹ aghwoghwo na.”

ẸTEYỌN ẸBE ROMOBỌ RẸ AVWANRE

A sa vwọ mrẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ vwo yono iniọvo na ọkieje, iniọvo rehẹ Bẹtẹl da ton ẹbe ẹteyọn phiyọ komobọ. Ayen da dẹ ijini ra vwọ teyen ẹbe, e de muo phiyọ uwevwin ọvo ra yare rọhẹ 35 Myrtle Avenue, Brooklyn, New York. Uwevwin na ghwe sheri kẹ Bẹtẹ-ẹl.

Leo Pelle vẹ Walter Kessler ton ẹga ri Bẹtẹl phiyọ vwẹ January 1920. Walter da ta: “Avwanre vwọ rhe, oniruo rọ vwẹrote ẹbe ẹteyọn de ni avwanre, ọ da ta, ‘Ovwan vwo unọke ọvo gbubro tavwen a ke riemu rẹ oghẹruvo.’ Ọ da vuẹ avwanre nẹ avwanre mu ikatọni rẹ ẹbe vwo nẹ obotọ rẹ uwevwin na rhe.”

Leo karophiyọ obo re phiare vwẹ ẹdẹ rọ vwọ kpahọn rọ vwọ ta: “Iruo ra vwọ kẹ avwanre yen a vwọ hworhẹ igbẹhẹ rẹ ubruwevwin rẹsosuọ na. Ọyen iruo ro me gbe oma kparobọ ri mi rure. Ẹkẹvuọvo ọ vwọ dianẹ ọyen iruo rẹ Ọrovwori na me rha vwẹ ẹro okueku vwo no-o.”

Ijini ra vwọ teyen Uwevwin Orhẹrẹ na

Vwẹ uvwre rẹ udughwrẹn evo, iniọvo evo re vọnre vẹ oruru teyen ẹbe Uwevwin Orhẹrẹ na. Uwevwin Orhẹrẹ ri February 1, 1920 ri bun te uriorin ujorha yen a teyenphia vwẹ ubruwevwin rivẹ. Ayen vwo ruẹ ọyena ye, jẹ iniọvo na rhuẹrẹ ijini ra vwọ teyen ẹbe rẹ ayen seri nẹ Battleship phiyọ obotọ rẹ uwevwin na. Avwanre da je ton ẹteyọn rẹ The Golden Age na phiyọ komobọ. A tonrọ phiyọ vẹ ọ rẹ April 14, 1920. Aphro herọ-ọ, Jihova ghini bruphiyọ iruo rẹ iniọvo na.

“Ọ vwọ dianẹ ọyen iruo rẹ Ọrovwori na me rha vwẹ ẹro okueku vwo no-o”

“E JẸ AVWANRE YERIN VWỌRẸ UFUOMA”

Idibo ri Jihova re fuevun rhoma rhe riavwerhen rẹ oyerinkugbe je ton iruo rẹ aghwoghwo na phiyọ vẹ oruru rọ gan vrẹ obo ri jovwo. Ẹkẹvuọvo, Emọ-Uyono ri Baibol evo yanjẹ ukoko na vwo vwẹ ọke rẹ okpetu vwo nẹ ukpe ri 1917 fiẹ 1919. Die yen e se ru vwọ chọn ayen uko?

Uwevwin Orhẹrẹ rẹ April 1, 1920, vwo uyovwinrota na “E Jẹ Avwanre Yerin Vwọrẹ Ufuoma.” Ọ da ta: “O mu avwanre ẹro . . . nẹ ihwo eje ri vwo ẹwẹn rẹ Ọrovwori na . . . cha kpairoro vrẹ erọnvwọn rehẹ obuko, . . . ayen mi kuomakugbe ihwo rẹ Ọghẹnẹ vwo ruiruo rọ vwọ kẹ ayen.”

Ihwo buebun kerhọ rẹ eta yena. Aye gbe ọshare ọvo re rọvwọnre da ta: “Ọ da avwanre nẹ ọsoso ẹgbukpe ọvo gbẹ rẹ iniọvo efa vwo ruiruo rẹ [aghwoghwo] na, avwanre vwobọ vwọ-ọ. . . . Avwanre cha davwẹngba rere emu tiọyen vwo jẹ phia ọfa.” Ewiowian nana re rhoma ton iruo rẹ aghwoghwo phiyọ na vwo owian buebun rẹ ayen che ru.

ẸGHARỌ RI “ZG” NA

Vwẹ June 21, 1920, Emọ-Uyono ri Baibol na da ton egbada-ẹdjẹ ri “ZG” phiyọ rọ dia ọbe ri The Finished Mystery ro vwo urhurho ọlọlọhọ. * Ọke ra vwọ dobọ rẹ ẹgharọ rẹ ọbe na ji vwẹ ukpe ri 1918 yen a vwọ sẹro ri buebun rayen.

Ẹko rẹ ewiowian na eje yen e seri nẹ i rhi vwobọ vwẹ ẹgharọ rẹ ọbe na, ọ dia colporteur na ọvo-o. “E jẹ kohwo kohwo ro [bromaphiyame] re vwẹ ẹko rẹ ewiowian na, ro se vwobọ vwẹ iruo rẹ ẹgharọ na ru ọtiọyen vẹ omavwerhovwẹn. E jẹ ọnana dia orhiẹn ohwo ọvuọvo bruru enẹna: ‘Ọnana yen obo mi che ru,’ me cha ghare ZG na kẹ ihwo.” Edmund Hooper tare nẹ ọyena yen obọrẹsosuọ rẹ ihwo buebun tu vwo ruiruo ri nuwevwin kpuwevwin na. Ọ da vwọba, “Avwanre da nabọ rhi vwo ẹruọ rẹ oborẹ iruo na churobọ si vẹ obo rọ cha hẹre te.”

A RHOMA RHUẸRẸ IRUO NA PHIYỌ VWẸ EUROPE

Rọ vwọ dianẹ ọ bẹnre ra vwọ vwẹ ovuẹ rhe Emọ-uyono ri Baibol na rehẹ ẹkuotọ efa vwẹ ọke Ofovwin rẹ Akpeje I na, Oniọvo Rutherford kọ guọnọ phiuduphiyawọ rẹ iniọvo na je rhoma rhuẹrẹ iruo rẹ aghwoghwo na phiyọ. Ọtiọyena vwẹ August 12, 1920, ọ vẹ iniọvo eshare ẹne efa da ton oyan phiyọ vwo kpo Britain, Continental Europe, kugbe Middle East.

Oniọvo Rutherford hẹ Egypt

Ọke rẹ Rutherford vwo kpo Britain, Emọ-uyono ri Baibol na de ru eghwẹkoko erha kugbe emẹvwa 12. Ihwo re rhere te omarẹ 50,000. Uwevwin Orhẹrẹ na vwo ruẹ ọdjẹkoko rẹ oyan na, ọ da ta: “Oma vwerhen iniọvo na mamọ ayen je mrẹ ọbọgan. Ayen nabọ sikẹre ohwohwo je wian kugbe, ọnana nẹrhẹ oma vwerhen ayen ejobi.” Vwẹ Paris, Oniọvo Rutherford da rhoma ta ota na “Iduduru rẹ Ihwo ri Yerẹn Asaọkiephana Che Ghwu-u.” Ota na vwọ tọnphiyọ, jẹ ọguan na vọn te unu re. Ihwo ujorin erha da nokpẹn rẹ evuẹ efa.

Ọbe re vwo ghwoghwo ota ra tare vwẹ London’s Royal Albert Hall

Vwẹ udughwrẹn evo re vwọ kpahọn, iniọvo evo de kpo Athens, Cairo, kugbe Jerusalem. Rere e se vwo nenesi rẹ ihwo ri dje omavwerhovwẹn phia vwẹ ẹkuotọ nana, Oniọvo Rutherford da vwẹ Oghọn Ukoko mu vwẹ Ramallah, rọ kẹrẹ Jerusalem. O de rhivwin kpo Europe ra vwẹ Central European Office vwo mu ji ru ọrhuẹrẹphiyotọ nẹ a teyen ẹbe vwẹ etiyin.

AYEN RHURHU UNU KPAHEN OSHENYẸ-Ẹ

Vwẹ September 1920, Emọ-Uyono ri Baibol na de siobọnu ukeri 27 ri The Golden Age, ọnana ọ rẹ oghẹresan rọ nabọ djekpahen omukpahen Emọ-Uyono ri Baibol na rioja rọyen vwẹ 1918. Ijini re seri nẹ Battleship siẹvure na wianre te ason te uvo vwọ teyen vrẹ oduduru ẹne rẹ ọbe na.

Ifoto ri Emma Martin rẹ elọkpa ruru

Ihwo ri se ọbe na da rhe riẹn obo re phia kẹ Oniọvo aye Emma Martin. Oniọvo aye Martin gare kerẹ colporteur vwẹ San Bernardino, California. Vwẹ March 17, 1918, ọ vẹ iniọvo eshare erha nana, E. Hamm, E. J. Sonnenburg, kugbe E. A. Stevens, de kpo omẹvwa ọvo rẹ Emọ-Uyono ri Baibol na ruru.

Ọshare ọvo rọhẹ omẹvwa na kpo etiyin re yono Baibo-ol. Ọ da ta ukuko na nẹ “Akon iruo rẹ igọmẹti ọvo yen ju vwe kpo etiyin ra guọnọ obo re se vwo mu ayen.” Ọ ghene mrẹ obo rọ “guọnọ,” ọ mrẹ ọbe ri The Finished Mystery. Ẹmẹdẹ evo vwọ wan nu, e de mu Oniọvo aye Martin kugbe iniọvo eshare erha na. E mu ayen kidie a tare nẹ ayen churhi rẹ ẹgharọ rẹ ọbe rẹ igọmẹti dobọ rọyen ji.

A da tanẹ Emma vẹ iniọvo erha na riabe, e de brorhiẹn uwodi rẹ ẹgbukpe erha hwe ayen. Vwẹ May 17, 1920, aguare rẹ ayen mu ẹdjọ na ra kuko de brorhiẹn hwe ayen, e de mu ayen phiyọ uwodi. Ẹkẹvuọvo o kriri-i, ẹdia rayen de wene kpo ọ rẹ erhuvwu.

Vwẹ ọghwẹkoko ọvo re ruru vwẹ San Francisco vwẹ June 20, 1920, Oniọvo Rutherford de gbikun rẹ obo re phia kẹ iniọvo na. Oma vwerhen otu na kpahen obo re ru iniọvo na-a, ayen da vwẹ ovuẹ (telegram) vwo rhe ohwo ro suẹn United States. Vwevunrẹ ovuẹ na, ayen da ta: “Avwanre niro nẹ orhiẹn . . . re bru hwe aye uwevwin Martin na . . . ọyen orhiẹn rẹ oshenyẹ . . . Uruemu rẹ elọkpa djephia rẹ ayen vwọ reyọ ogangan rayen . . . vwọ kpahen ufi . . . kẹ, . . . chahen irhi muo, ji do phiyọ uwodi na . . . brare mamọ.”

Vwẹ ẹdẹ rọ vwọ kpahọn, President Woodrow Wilson da tanẹ e siobọnu Oniọvo aye Martin kugbe iniọvo erha na. Orhiẹn rẹ eku re bru hwe ayen na de rhi vwoba.

Vwẹ oba ri 1920, Emọ-uyono ri Baibol na da mrẹvughe nẹ erọnvwọn buebun herọ re sa kẹ ayen omavwerhovwẹn. Owian na rha hẹrẹphiyọ vwẹ esiri ukoko, Inenikristi rẹ uyota ji ruiruo rẹ aghwoghwo na vrẹ obo ri jovwo, rẹ ayen vwo ghwoghwo nẹ Uvie rẹ Ọghẹnẹ yen se phi oba phiyọ ebẹnbẹn rẹ ihworakpọ. (Mat. 24:14) Ẹkẹvuọvo, iruo rẹ aghwoghwo rẹ ayen che ru vwẹ ukpe ri 1921 cha rho vrẹ e rẹ ayen ru wan re.

^ e?ko. 18 Ọbe ri The Finished Mystery na yen ukori righwrẹn rẹ ọbe ri Studies in the Scriptures. “ZG” ọyen ọbe ro vwo urhurho ọlọlọhọ ra teyenphia kerẹ Uwevwin Orhẹrẹ ri March 1, 1918. “Z” mudiaphiyọ Zion’s Watch Tower, “G,” rọ dia ubiota righwrẹn vwẹ ibiẹbe rẹ oyibo de rhe mudiaphiyọ ukori righwrẹn.