1. Orhiẹn vọ yen me yovwin kparobọ rẹ ohwo se bru?

ỌKE buebun, orhiẹn rẹ emiọvwọn bruru se djobọte emọ rayen ọke grongron. Emiọvwọn de brorhiẹn rẹ ẹkpa, ọ sa so okpetu kẹ emọ rayen. Jẹ ayen de brorhiẹn rẹ aghwanre, emọ na se yeren akpọ rọ vọnre vẹ omavwerhovwẹn. O ji fo nẹ emọ na brorhiẹn rẹ aghwanre komobọ. Orhiẹn ro me yovwin kparobọ rẹ ohwo se bru ọyen ọ vwọ ga Jihova.—Une 73:28.

2. Orhiẹn rẹ aghwanre vọ yen Jesu vẹ ọsẹ kugbe oni rọyen bruru?

² Ọsẹ vẹ oni ri Jesu brorhiẹn ayen vwọ vwẹ ukẹcha kẹ emọ rayen vwọ ga Jihova, ọyena djerephia nẹ ẹga ri Jihova yen ma ghanre kẹ ayen vwẹ akpeyeren. (Luk 2:40, 41, 52) Jesu ji brorhiẹn rẹ aghwanre rọ nẹrhẹ o se ru ọhọre ri Jihova gba. (Mat. 4:1-10) Jesu vwo te omiragua, ọ da rhe dia ohwo ro vwo ẹwẹn esiri, rọ fuevun, ji fiudugberẹ. Oma cha vwerhen emiọvwọn ri vwo ẹguọnọ ri Jihova kpahen oka rẹ ọmọ tiọyena.

3. Enọ vọ yen a cha fuẹrẹn vwẹ uyono nana?

³ Vwẹ uyono nana, a cha fuẹrẹn enọ nana: Orhiẹn aghwanre vọ yen Jihova bruru kpahen Jesu? Die yen emiọvwọn re dia Inenikristi se yono vwo nẹ orhiẹn ri Josẹf vẹ Meri bruru? Die yen ighene re dia Inenikristi se yono vwo nẹ orhiẹn ri Jesu bruru?

4. Orhiẹn rẹ aghwanre vọ yen Jihova bruru kpahen ọmọ rọyen?

⁴ Jihova sane ihwo esiri nẹ e dia ọsẹ vẹ oni ri Jesu. (Mat. 1:18-23; Luk 1:26-38) Eta ri Meri ra niyẹnrẹn rọyen  vwẹ Baibol na dje ẹguọnọ okokodo ro vwo kpahen Jihova vẹ Ota rọyen phia. (Luk 1:46-55) Uruemu rẹ Josẹf djephia kpahen odjekẹ rẹ Jihova vwọ kẹ, djerephia nẹ ọ vwo ẹguọnọ ri Jihova, ọ je guọnọ ru obo re cha nẹrhẹ oma vwerhọn.—Mat. 1:24.

5-6. Die yen Jihova rhọnvwere nẹ ọ phia kẹ Jesu?

⁵ Noso nẹ ọ dia ihwo ri feri ọyen Jihova sanere nẹ e dia ọsẹ vẹ oni ri Jesu-u. Izobo ri Josẹf vẹ Meri zeri ọke re vwo vwiẹ Jesu nu djerephia nẹ ayen ivwiogbere. (Luk 2:24) Ọ sa dianẹ Josẹf vwo amasan ro de ruiruo rẹ ikapita, rọ kẹre uwevwin rọyen rọhẹ Nazarẹt. Ọhọhọre nẹ ayen ghwe vwo igho yẹrẹ ekuakua rẹ akpeyeren buebu-un, marho ọ vwọ dianẹ emọ ighwrẹn yẹrẹ re vrẹ ọtiọyen yen ayen vwiẹre na.—Mat. 13:55, 56.

⁶ Jihova sẹro ri Jesu vwo nẹ imuoshọ evo, ẹkẹvuọvo ọ sẹro rọyen vwo nẹ ebẹnbẹn eje-e. (Mat. 2:13-15) Kerẹ udje, Jesu vwo iniọvo ri sere gbuyota-a. Vwẹ ẹwẹn roro oborẹ oma ru Jesu rọ vwọ mrẹ ihwo rẹ orua rọyen re rhọnvwe segbuyota nẹ ọyehẹ Mesaya na ọke rẹsosuọ-ọ. (Mak 3:21; Jọn 7:5) Ọ họhọre nẹ Jesu je rioja rẹ ọmiaovwẹ rẹ ughwu ri Josẹf rọ dia ọsẹ rẹ aruakpọ rọyen. Ọ sa dianẹ ughwu ri Josẹf na phi Jesu phiyọ ẹdia rẹ ohwo rọ cha vwẹrote owian ri Josẹf wian jovwo kidie ọyehẹ ọmọshare ọkpako. (Mak 6:3) Jesu vwo te omiragua re, o de mu oghwa rẹ orua na. Ọ họhọre nẹ ọ wianre gangan vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ayen. Kọyen Jesu nabọ riẹn oborẹ oma ghwọrọ ohwo te fikirẹ owian ọgangan rẹ ohwo wianre.

7. (a) Enọ vọ yen sa chọn ihwo re rọvwọnre uko vwọ yọnre emọ rayen? (b) Mavọ yen Isẹ 2:1-6 sa chọn emiọvwọn uko vwo yono emọ rayen?

⁷ Wọ da dia ohwo rọ rọvwọnre rọ je guọnọ vwiẹ emọ, wẹ vẹ ọrivẹ orọnvwe wẹn gba nọ oma rẹ ovwan enọ nana: ‘Avwanre ihwo re vwomakpotọ, ri vwo ẹguọnọ ri Jihova vẹ ota rọyen, rọ sa sane nẹ e vwẹrote ọmọ ọghanghanre rọ cha vwọ kẹ avwanre na?’ (Une 127:3, 4) Ọ da dianẹ wo vwiẹre, gba nọ oma wẹn: ‘Mi yono emọ mẹ obo rọ ghanre te a vwọ dia ọgbowian?’ (Aghwo. 3: 12, 13) ‘Mi ruẹ asan rẹ ẹgba mẹ teri me vwọ sẹro  emọ mẹ vwo nẹ imuoshọ rehẹ akpọ rẹ Eshu nana?’ (Isẹ 22:3) Wọ cha sa sẹro emọ wẹn vwo nẹ ebẹnbẹn eje rẹ ayen se hirharoku-u. Ẹkẹvuọvo, wo se muegbe rayen hẹrhẹ ebẹnbẹn rẹ akpeyeren womarẹ wo vwo yono ayen oborẹ ayen sa vwọ vwẹroso Ota rẹ Ọghẹnẹ ọkieje. (Se Isẹ 2:1-6.) Kerẹ udje, ohwo rẹ orua wẹn ọvo de she nẹ ukoko na, reyọ Baibol na vwo dje kẹ emọ wẹn oboresorọ o vwo fo nẹ a fuevun kẹ Jihova ọkieje. (Une 31:23) Yẹrẹ ohwo ru wo vwo ẹguọnọ kpahen de ghwu, dje ẹkpo ri Baibol sansan kẹ ayen re sa chọn ayen uko vwo yerin ghene uvweri je mrẹ ufuoma.—2 Kọr. 1: 3, 4; 2 Tim. 3:16.

8. Vwo nene obo rehẹ Urhi Rivẹ 6:6, 7, die yen Josẹf vẹ Meri che ru?

⁸ Josẹf vẹ Meri chọn Jesu uko vwo yerin te omiragua ro vwo ẹroesiri rẹ Ọghẹnẹ, kidie ayen nene odjekẹ rẹ Jihova vwọ kẹ emiọvwọn. (Se Urhi Rivẹ 6:6, 7.) Josẹf vẹ Meri vwo ẹguọnọ okokodo kpahen Jihova, ayen je guọnọ nẹ emọ rayen ji ru ọtiọyen.

9. Orhiẹn ọghanghanre vọ yen Josẹf vẹ Meri bruru?

⁹ Josẹf vẹ Meri brorhiẹn rẹ ayen vẹ emọ rayen vwọ ga Jihova ọkieje. Aphro herọ-ọ, ayen kpo uyono kudughwrẹn kudughwrẹn vwẹ sinegọg rọhẹ Nazarẹt, eriyin ji te orẹ Ọwanvrẹ re ruẹ kukpe kukpe vwẹ Jerusalẹm. (Luk 2:41; 4:16) Ọkiọvo ayen reyọ uphẹn rẹ oyan ri kukpe kukpe yena vwo yono Jesu vẹ iniọvo rọyen ikuegbe rẹ ihwo rẹ Ọghẹnẹ, ji kiẹn asan sansan re djunute vwẹ Baibol na. Emọ rayen vwo buẹnphiyọ na, o muẹro nẹ ọ cha lọhọ kẹ Josẹf vẹ Meri ayen vwọ ga Ọghẹnẹ ọkieje-e. Jihova bruba kẹ ayen! Kidie nẹ ayen vwẹ ẹga rẹ Ọghẹnẹ vwọ kobaro, orua na da sẹro oyerinkugbe rayen vẹ Jihova.

10. Die yen emiọvwọn re dia Inenikristi se yono mie Josẹf vẹ Meri?

¹⁰ Die yen emiọvwọn ri vwo oshọẹdjẹ ri Jihova se yono mie Josẹf vẹ Meri? Obo re ma ghanre kparobọ, vwẹ ota vẹ uruemu vwo dje kẹ emọ wẹn nẹ wo vwo ẹguọnọ ri Jihova. Okẹ ro me yovwin kparobọ wọ sa vwọ kẹ ayen ọyen wọ vwọ chọn ayen uko vwo vwo ẹguọnọ ri Jihova.  Ọvo usun rẹ uyono rọ ma ghanre kparobọ wo se yono emọ wẹn churobọ si oborẹ ayen sa vwọ vwẹ ọkieje vwo muomaphiyọ isese ri Baibol, ẹrhovwo ẹnẹ, uyono ẹra, kugbe aghwoghwo. (1 Tim. 6:6) Vwọrẹ uyota, ofori nẹ wọ vwẹrote ọdavwẹ rẹ emọ wẹn. (1 Tim. 5:8) Ẹkẹvuọvo, karophiyọ nẹ oyerinkugbe rẹ emọ wẹn vẹ ọ rẹ Jihova yen cha chọn ayen uko vwo vwo usivwin, ọ dia ekuakua rẹ ugboma-a. * —Izi. 7:19; 1 Tim. 4:8.

11. (a) Mavọ yen uchebro rọhẹ 1 Timoti 6:17-19 sa vwọ vwẹ ukẹcha kẹ emiọvwọn vwọ yọnrọn emọ rayen? (b) Ẹkẹn vọ yen orua wẹn se bru kẹ oma, ebruphiyọ vọ yen se no rhe? (Ni ekpeti na “ Ẹkẹn vọ Yen Wo Che Bru kẹ Oma?”)

¹¹ Oma vwerhen avwanre mamọ a vwọ mrẹ emiọvwọn ri bru omamọ rẹ orhiẹn rẹ ayen vwọ vwẹ ukẹcha kẹ emọ rayen vwo sikẹrẹ Jihova! Ayen ga kuẹgbe ọkieje. Ayen kpo emẹvwa rẹ Inenikristi vẹ eghwẹkoko. Ayen ji vwobọ vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na. Erua evo tobọ ghwoghwo vwẹ ekogho ra fobọ wia-an. Efa kiẹn uwevwin ri Bẹtẹl yẹrẹ biẹcha iruo rẹ ebanbọn rẹ ukoko na. Erua ri brorhiẹn nana cha ghwọrọ igho ayen ki se ru erọnvwọn nana. Ọ cha lọhọ vwọ kẹ aye-en. Ẹkẹvuọvo Jihova cha hwosa kẹ ayen. (Se 1 Timoti 6:17-19.) Ọke buebun emọ ra yọnre ghwanre vwẹ orua tiọyena sẹro rẹ omamọ rẹ iruemu rayen, ayen viẹ idiekpọvwẹ-ẹ! *—Isẹ 10:22.

12. Die yen Jesu che ru siẹrẹ o de te omiragua re?

¹² Ọkieje yen Ọsẹ ri Jesu rọhẹ obodjuvwu vwo brorhiẹn rẹ aghwanre, ọsẹ vẹ oni rọyen rẹ aruakpọ ji brorhiẹn rẹ aghwanre. Ẹkẹvuọvo Jesu de te omiragua re, o che brorhiẹn komobọ rọyen. (Gal. 6:5) Jesu vwo ugbomọphẹ kirobo rẹ avwanre eje vwori. O rhe se brorhiẹn rọ vwọ vwẹ ọdavwẹ romobọ rọyen kobaro. Ẹkẹvuọvo o ru ọtiọye-en, ukperẹ ọyena, o brorhiẹn ọ vwọ sẹro rẹ uvi rẹ oyerinkugbe rọ vẹ Jihova vwori. (Jọn 8:29) Mavọ yen udje rọyen sa vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ighene nonẹna?

13. Orhiẹn vọ yen Jesu bruru ọke rọ vwọ hẹ eghene?

¹³ Jesu vwọ hẹ omotete, o brorhiẹn rọ vwọ kerhọ rẹ ọsẹ vẹ oni rọyen. Ọ vwẹ ọke vuọvo vwọ sen odjekẹ rẹ ọsẹ vẹ oni rọyen kidie nẹ o rorori nẹ ọyen riẹn nọ aye-en. Ukperẹ ọtiọyen, ọ “vwẹ oma kpotọ kẹ ayen” ọkieje. (Luk 2:51) Imuẹro herọ nẹ Jesu nabọ ni oghwa ro tere kerẹ ọmọshare ọkpako ghanghanre. Ọ wianre gangan  vwo yono iruo mie ọsẹ rẹ aruakpọ rọyen rere ọ sa vwọ vwẹrote orua na.

14. Mavọ avwanre ru riẹn nẹ Jesu nabọ yono Ota rẹ Ọghẹnẹ?

¹⁴ Ọ họhọre nẹ Josẹf vẹ Meri vuẹ Jesu kpahen obo re vwiẹrẹ wan kugbe oborẹ amakashe rẹ Ọghẹnẹ ta kpahọn. (Luk 2:8-19, 25-38) Vwọ vrẹ ọyena, Jesu ji yono Ota rẹ Ọghẹnẹ komobọ. Mavọ avwanre ru riẹn nẹ Jesu nabọ yono Ota rẹ Ọghẹnẹ? Kidie ọke rọ je vwọ hẹ eghene, iyono rehẹ Jerusalẹm vwọ mrẹ obo rọ nọ enọ wan, “o de gbe ayen unu obo ro vwo ẹruọ te kugbe ekpahọ rọye.” (Luk 2:46, 47) Ọke rọ vwọ hẹ ẹgbukpe 12, jẹ ọ nabọ vwo imuẹro kokoroko re nẹ Jihova Ọsẹ rọyen.—Luk 2:42, 43, 49.

15. Mavọ yen Jesu vwo djephia nẹ o brorhiẹn ro vwo ru ọhọre rẹ Jihova?

¹⁵ Ọke rẹ Jesu vwọ riẹn oborẹ Ọghẹnẹ guọnọ mie, o de brorhiẹn o vwo ru ọhọre rẹ Ọsẹ rọyen. (Jọn 6:38) Ọ riẹnre nẹ ihwo buebun che vwo utuoma kpahen ọyen, iroro yena se kpokpo ẹwẹn rọyen. Dedena, ọ je vwomakpotọ kẹ Jihova ghene. Ọke rẹ Jesu vwo bromaphiyame nu vwẹ 29 C.E., eruo rẹ ọhọre rẹ Jihova da rhe dia ọdavwẹ rọyen rẹsosuọ. (Hib. 10:5-7) Jesu tobọ ru ọhọre rẹ Ọsẹ rọyen ọke ro vwo ghwẹ vwẹ urhe rẹ oja na.—Jọn 19:30.

16. Die yen emuọvo rẹ emọ se yono mie Jesu?

¹⁶ Kerhọ rẹ ọsẹ vẹ oni wẹn. Kerẹ Josẹf vẹ Meri, ọsẹ vẹ oni wẹn gbare-e. Ẹkẹvuọvo, Jihova vwẹ owian kẹ ọsẹ vẹ oni wẹn nẹ ayen vwẹrote, yono, ji vwẹ odjekẹ kẹ wẹ. Wọ da vwẹ ẹro ọghanghanre vwo ni uchebro rayen ji muọghọ kẹ ayen, ko “yovwi kẹ wẹ.”—Ẹfe. 6:1-4.

17. Vwo nene obo rehẹ Joshua 24:15, orhiẹn vọ yen ighene che bru kẹ oma rayen?

¹⁷ Brorhiẹn rẹ ohwo ru wọ cha ga. Wo mi vwo imuẹro kpahen oka rẹ ohwo rẹ Jihova hepha, oborẹ ọhọre rọyen churobọ si, vẹ obo wo se vwo ru ọhọre rọyen. (Rom 12:2) Ọke yena re, ku wo se brorhiẹn rọ ma ghanre kparobọ vwẹ akpeyeren wẹn, orhiẹn ru wọ vwọ ga Jihova. (Se Joshua 24:15; Aghwo. 12:1) Wọ da yan nene ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ isese kugbe uyono ri Baibol ri kẹdẹ kẹdẹ, ẹguọnọ wẹn kpahen Jihova kọ cha ganphiyọ, ọtiọyen ji te esegbuyota wẹn kpahọn.

18. Orhiẹn vọ yen ighene che bru, kẹ die yen che no rhe?

 ¹⁸ Brorhiẹn wọ vwọ vwẹ ọhọre ri Jihova vwọ kobaro. Akpọ rẹ Eshu suẹn na tito nẹ oma cha vwerhen owẹ siẹrẹ wọ da reyọ ona sansan ru wọ tẹnre vwo ru ọdavwẹ romobọ. Vwọrẹ uyota, ihwo re vwọtua efe vwẹ edada “sa udu rayen.” (1 Tim. 6:9, 10) Ẹkẹvuọvo, wọ da kerhọ ri Jihova ji brorhiẹn wọ vwọ vwẹ ọhọre rọyen vwọ kobaro, ku wo che vwo omavwerhovwẹn “ko ji yovwi kẹ wẹ.”—Jos. 1:8.

19. Die yen ofori nẹ emiọvwọn karophiyọ?

¹⁹ Emiọvwọn, ovwan davwẹngba vwọ chọn emọ rẹ ovwan uko vwọ ga Jihova. Vwẹrosuọ, ọ cha chọn wẹ uko vwo brorhiẹn rẹ aghwanre. (Isẹ 3:5, 6) Karophiyọ nẹ uruemu wẹn che djobọte emọ wẹn vwọ vrẹ eta wẹn. Ọtiọyena gbe brorhiẹn rọ cha vwẹ ukẹcha kẹ emọ wẹn vwo vwo ẹruesiri ri Jihova.

20. Ebruphiyọ vọ yen ighene cha mrẹ siẹrẹ ayen de brorhiẹn ayen vwọ ga Jihova?

²⁰ Ighene, esẹ vẹ ini rẹ ovwan sa vwẹ ukẹcha kẹ ovwan vwo brorhiẹn rẹ aghwanre vwẹ akpeyeren. Ẹkẹvuọvo ovwan yen che brorhiẹn rẹ ovwan sa vwọ mrẹ ẹroesiri ri Jihova. Ọtiọyena vwẹrokere Jesu, rere wo brorhiẹn wọ vwọ ga Jihova. Wo de ru ọtiọyen, wo che yerin akpọ rẹ omavwerhovwẹn enẹna. (1 Tim. 4:16) Vwẹ obaro na, wọ cha riavwerhen rẹ akpeyeren rọ vọnre vẹ omavwerhovwẹn!