VWẸ ikpe re kpahen 1930, ọsẹ vẹ oni mẹ (James kugbe Jessie Sinclair), da kua nẹ Scotland kpo orere rẹ Bronx vwẹ New York City. Ọvo usun rẹ ihwo rẹ ayen ke vughe vwẹ orere na yen Willie Sneddon rọ je kua nẹ Scotland rhe. Ayen ta ota fiẹ erua rayen vwẹ ẹdẹ rẹsosuọ rẹ ayen vwọ mrẹ ohwohwo. Ọnana phiare vwẹ ikpe evo tavwen e ki vwiẹ vwẹ.

Vwevunrẹ ikuegbe na, oni mẹ da vuẹ Willie nẹ ọmọke krẹn tavwen e ki phi Ofovwin Akpọeje I, ọsẹ rọyen vẹ oniọvo rọyen ọkpako divwin ghwu ọke rẹ okọ rayen vwọ djẹ ro ibọmbu re phi phiyọ urhie re se North Sea. Willie rọ dia Oseri rẹ Jihova da kpahen, “Ọsẹ wẹn hẹ evunrẹ hẹl!” Ẹkpahọnphiyọ rọyen na gbe oni mẹ unu, kidie o ji nyo ota tiọyen dẹvo-o.

Ophu de mu oni mẹ mamọ, kidie ọ riẹnre nẹ ọsẹ rọyen dia orharhe ohwo-o. Willie da rhoma ta, “Ke me da rha vuẹ wẹ nẹ Jesu ji kpo hẹl vwo, o che muwẹro?” Oni mẹ da karophiyọ ẹrhovwo re yoniro vwẹ ishọshi. E djunute vwevunrẹ ẹrhovwo na nẹ Jesu kpo hẹl, a da kparọ vrẹn vwẹ ẹdẹ rerha. Oni mẹ ko roro, ‘hẹl da ghene dia erhanre re che vwo gboja kẹ irumwemwu, die nẹrhẹ Jesu kpo oboyin?’ Ọnana yen rhanriẹn urhurusivwe rẹ oni mẹ kpahen Baibol na. Kọ ghwa ton uyono ẹra phiyọ vwẹ Ukoko rẹ Bronx, o de bromaphiyame vwẹ ukpe rẹ 1940.

Ọke yena, a ghwa vwẹ uchebro kẹ esẹ vẹ ini nẹ ayen vwẹ Baibol vwo yono emọ raye-en. Ọke ri mi vwo yono oyan, ọsẹ mẹ yen vwẹrote vwe kọke kọke rẹ oni mẹ de kpo uyono, yẹrẹ o de kpo aghwoghwo vwẹ oba rẹ udughwrẹn. Ikpe evo vwọ wan nu, ki mi nene oni mẹ kpo uyono. Oni mẹ kpo ada mamọ, o ji vwo ihwo buebun rọ vwẹ Baibol vwo yono. Ọ tobọ vwo ọke ọvo ro vwo koko ihwo sansan ro yono, re dia kẹrẹ ohwohwo, o mi yono ayen ofuọvo. Isikuru de ghwe kpo omaerovwon, ki mi nene oni mẹ kpo aghwoghwo. Ọyena da nẹrhẹ ovwẹ riẹn Baibol na mamọ, mi de ji vwo ihwo mi yono.

A vwọ ta uyota, mẹvwẹ omotete mamọ ọke yena, me ghwa nabọ riẹn ọghanrovwẹ rẹ uyota na-a. Mi niro sakamu. Ẹkẹvuọvo, mi vwo te ẹgbukpe 12, me da rhe dia  oghwoghwota, ki mi kpo ada kọke kọke. Mi rhi vwo te ẹgbukpe 16, me da vwomakpahotọ kẹ Jihova, ji bromaphiyame vwẹ ọghwẹkoko re ruru vwẹ orere rẹ Toronto vwẹ ẹkuotọ rẹ Canada vwẹ July 24, 1954.

Iniọvo evo vwẹ ukoko avwanre, ga vwẹ Bẹtẹl, efa je herọ re je ga vwẹ oboyin dẹvure. Ayen omamọ rẹ udje kẹ vwẹ. Ona rẹ ayen vwọ ta ota, je nabọ fan Baibol na, kẹ vwẹ omavwerhovwẹn. Dede nẹ iyono rẹ isikuru mẹ jiri isikuru rode kẹ vwẹ, mi vwo ẹwẹn re me vwọ ga vwẹ Bẹtẹl. Ọtiọyena, mi de ghwobọphiyọ ifọmu rẹ Bẹtẹl vwẹ ọghwẹkoko rẹ avwanre rare vwẹ orere rẹ Toronto. Me da rhoma ghwobọphiyọ ifọmu ọfa vwẹ ọghwẹkoko re ruru vwẹ ukpe rẹ 1955, vwẹ Yankee Stadium, rohẹ New York City. O kriri-i, vwẹ September 19, 1955, me vwọ hẹ ẹgbukpe 17, e de durhie uvwe kpo Bẹtẹl rọhẹ Brooklyn. Me vwọ dia oboyin ẹdẹ ivẹ nu, a da tanẹ me ra wian vwẹ asan re de ruẹ ẹbe vwẹ ukeri 117 vwẹ Urhuvwu rẹ Adams. Avwanre vwẹ imashini vwo koko ekrun rẹ ẹbe sansan ri vwo aruẹbe 32, tavwen a ke vwẹ imashini ọfa vwo ko ayen.

Me wọ wian vwẹ etiyin te omarẹ emeranvwe ọvo nu, e de mu vwe kpo Akon Iruo rẹ Imagazini, kidie me riẹn obo ra taipi. Ọke yena, iniọvo eya vẹ eshare yen taipi adrẹsi rẹ ihwo ri durhie phiyọ Uwevwin Orhẹrẹ vẹ Awake! phiyọ ọsete ra vwọ teyen ayen phiyọ ẹnvẹlopu. Emeranvwe evo vwọ wan nu, a da rhoma mu vwe kpo Akon Iruo rọ Vwẹrote Ẹbe re Muẹ Vwo Rhe Iniọvo Na. Oniọvo Klaus Jensen rọ dia oniruo rẹ akon iruo yena, da nọ vwẹ sẹ mi se nene oniọvo ọvo rọ djẹ imotọ rode wian kugbe. Oniọvo na vwẹ imoto na vwo muẹ ikatọni rẹ ẹbe na kpo unuerhuru ra da ghare ayen ẹkuẹko vwo rhe iniọvo avwanre rehẹ akpọeje. Vwọba, e ji che mu esiso rẹ imagazini  buebun vwo rhe ikoko na eje rehẹ United States womarẹ post ọfisi. Oniọvo Jensen tare nẹ owian ọgangan na cha nẹrhẹ oma mẹ yovwin. Kidie me hanvwere mamọ ọke yena, ọnyẹ mẹ ghwa omarẹ panweti 125. Vwọrẹ uyota, oyan na ghene nẹrhẹ oma mẹ yovwin. Oniọvo Jensen ghene riẹn obo ri fo vwe!

Kidie nẹ Akon Iruo rẹ Imagazini na ji muẹ imagazini vwo rhe ikoko na, ọ da nẹrhẹ ovwẹ riẹn uche ephẹrẹ rẹ oghọn ukoko rọhẹ Brooklyn na teyen imagazini vwo rhe, vwẹ akpọneje. Buebun rẹ ephẹrẹ na, mi ji nyo ihwo ri jẹ ayen dẹvo-o, jẹ oma vwerhen ovwẹ re me vwọ riẹn nẹ a hwarhiẹ imagazini uriorin buebun vwo rhe iniọvo rehẹ ugbo oshesheri. Ẹkẹvuọvo, me riẹnre nẹ ẹdẹ ọvo che te, ke che ji vwe kpo buebun rẹ asan tiọyena-a.

Vwẹ ukpe rẹ 1961, e de mu vwe kpo Ọfisi ra da Vwẹrote Igho; Oniọvo Grant Suiter yen oniruo rẹ ọfisi na. Me vwọ wian omarẹ ikpe evo vwẹ etiyin nu, e de mu vwe kpo ọfisi rẹ Oniọvo Nathan Knorr, rọ vwẹrote iruo rẹ akpọeje rẹ ukoko na vwẹ ọke yena. Ọ da vuẹ vwẹ nẹ oniọvo ọvo rọ vẹ ọyen gba wian, che kpo Isikuru rẹ Ekpako vẹ Idibo Owian ra vwẹ emeranvwe ọvo vwo ruẹ; oniọvo na de nẹ isikuru na rhe, ke che muo kpo Akon Iruo Rọvwẹrote Iruo rẹ Ẹga na. Ọ tare nẹ me reyọ ẹdia rọyen, rere mẹ vẹ Oniọvo Don Adams wian kugbe. O gbe vwe unu dẹn, kidie Oniọvo Don yen me vwẹ ifọmu rẹ Bẹtẹl mẹ kẹ vwẹ ọghwẹkoko re ruro vwẹ ukpe rẹ 1955. Oniọvo Robert Wallen vẹ Charles Molohan je wian vwẹ ọfisi na. Avwanre ihwo ẹne ghwọrọ ikpe re vrẹ 50 vwọ wian kugbe. Oma vwerhen ovwẹ nẹ mẹ vẹ iniọvo tiọyen ri fuevun wianre!​—Une 133:1.

 Vwẹ ukpe rẹ 1970, a da vwẹ ovwẹ mu kerẹ oniọvo re jẹ kpo eghọn ukoko. Ke me kọn brẹ iniọvo re ga vwẹ eghọn ukoko sansan, kugbe imishọnare, rere me sa bọn ayen gan, phiuduphiyọ ayen awọ, je fuẹrẹn ekpu rẹ igho rẹ eghọn ukoko na vẹ ẹbe efa. Iruo na kẹ vwẹ omavwerhovwẹn dẹn, kidie ọ nẹrhẹ ovwẹ sa riẹn evo usun rẹ iniọvo ri kpo Isikuru rẹ Gilead ọke ra ghwa vwọ tuọnphiyọ; iniọvo nana ji fuevun ga vwẹ asan re ji ayen ra! Oma vwerhen ovwẹ nẹ mi se kpo ẹkuotọ 90 fikirẹ ẹyan-obaro rẹ iruo aghwoghwo na.

A ghare iniọvo na eje re ga vwẹ oghọn ukoko rẹ Brooklyn phiyọ ikoko sansan vwẹ New York City. Ukoko rọhẹ Bronx yen me ra. Ighwoghwota rehẹ ukoko rẹsosuọ rọhẹ ekogho yena rhi vwo bun mamọ re, ayen de vwiẹ ukoko ọfa. E de se ọrẹsosuọ na Ukoko rẹ Upper Bronx; ọyena yen me ra.

Vwẹ uvwre rẹ ikpe re kpahen 1960, orua rẹ ihwo rẹ Latvia ọvo re mrẹ uyota na vughe ọke rẹ ayen vwọ hẹ obohwẹre rẹ ọnre rẹ orere rẹ Bronx, da kua rhe ubrotọ rẹ ukoko avwanre. Livija rọ dia ọmọtẹ ọkpako rẹ orua na ghwe vwo wontọ nẹ isikuru nu, ọ da rhe dia ọkobaro ọkieje. Emeranvwe evo vwọ wan nu, Livija da kua kpo ubrotọ rẹ Massachusett ra ga vwẹ asan ra da ma guọnọ ukẹcha. Kẹ avwanre siẹ ẹbe vwo rhe ohwohwo kọke kọke; me da vuẹ kpahen ukoko rẹ avwanre, ọ me rha vuẹ vwẹ kpahen erhuvwu rọ mrẹ vwẹ aghwoghwo rọyen vwẹ ubrotọ rẹ Boston.

Ikpe evo vwọ wan nu, a da vwẹ Livija vwo mu ọkobaro oghẹresan. Kidie nẹ ọ guọnọ ru bunphiyọ vwẹ ẹga rẹ Jihova, ọ da ghwobọphiyọ ifọmu rẹ Bẹtẹl; e de durhie kpo oboyin vwẹ ukpe rẹ 1971. Ọnana ke ghwa uphẹn ro nẹ obọ rẹ Jihova rhe! Avwanre da rọvwọn vwẹ October 27, 1973. Ọ kẹ avwanre omavwerhovwẹn rẹ Oniọvo Knorr vwọ ta ota rẹ orọnvwe avwanre. Isẹ 18:22 da ta: “Ohwo rọ mrẹ aye reyọ mrẹ omamọ rẹ emu, ọ je mrẹ aroesiri nẹ obọ rẹ Ọrovwohwo rhe.” Ọ vrẹ ẹgbukpe 40 re, rẹ avwanre vwọ ga vwẹ Bẹtẹl. Enẹna avwanre vwẹ ukẹcha kẹ ukoko ọfa rọhẹ ubrotọ rẹ Bronx.

Ghini uphẹn rode, mẹ vẹ Oniọvo Knorr vwọ ga kugbe. O muomaphiyọ iruo rẹ ukoko na mamọ, o ji vwo ọdavwaro kpahen owian rẹ iniọvo na eje re ga kerẹ imishọnare vwẹ akpọ na. Buebun rayen yen Iseri rẹ Jihova ri tu ga vwẹ ẹkuotọ re ji ayen ra na. Ọ da vwẹ mamọ rẹ Oniọvo Knorr vwọ rioja rẹ ọga rẹ ikansa, vwẹ ukpe rẹ 1976. Ọke ọvo vwo te, o rhe se vrẹn nẹ ehwa-a. Ọ da vuẹ vwẹ nẹ mi se ẹkpo evo kẹ ọyen vwẹ ọbe ọvo ra guọnọ teyan phia. Ọ da je tanẹ mi se Frederick Franz rhe, rere ọ je kerhọ rẹ oborẹ mi che se na. Ukuko na, me da rhe riẹn nẹ Oniọvo Knorr vwo ẹkuruemu ro vwo se ẹbe tiọyena kẹ Oniọvo Franz rọ nabọ mrorẹ te-e.

Oniọvo Knorr ghwuru vwẹ ukpe rẹ 1977, ẹkẹvuọvo iniọvo na ghwe vwere uvweri  rọyen krekri-i, kidie ayen riẹnre nẹ ọ fuevun te oba. (Ẹvwọ. 2:10) O vwo ghwu nu, Oniọvo Franz da reyọ ẹdia rọyen.

Ọke yena je me ga kerẹ osiọbe vwọ kẹ Milton Henschel, ro ji nene Oniọvo Knorr ga vwẹ ikpe buebun. Oniọvo Henschel da vuẹ vwẹ nẹ owian rọ ma ghanre kparobọ ri mi chẹ ru asaọkiephana, ọyen me vwọ vwẹ ukẹcha kẹ Oniọvo Franz vwẹ kidjerhe kidjerhe rọ da guọnọ ukẹcha mẹ. Kọke kọke kọyen mi vwo se ẹbe kẹ, tavwen a ke teyen ayen phia. Ọniọvo Franz karophiyọ emu mamọ, ọ nabọ karophiyọ kota kota ri mi se kẹ. Ọma vwerhen ovwẹ mamọ nẹ me sa vwẹ ukẹcha kẹ te ẹdẹ ro vwo ghwu vwẹ December 1992!

Ẹgbukpe 61 re me ghwọrọ vwọ ga vwẹ Bẹtẹl na, ghwa họhọ odẹ ro kpori na. Ọsẹ vẹ oni mẹ ga Jihova te ẹdẹ ughwu rayen; me rhẹro rẹ ọke rẹ avwanre cha vwọ rhoma mrẹ ohwohwo vwẹ akpọ kpokpọ na. (Jọn 5:28, 29) O vwo emu vuọvo vwẹ akpọ rẹ Eshu nana re se vwo dje uphẹn ro te vwe obọ-ọ, rẹ me vẹ iniọvo ri fuevun vwọ wian kugbe vwọ vwẹ ukẹcha kẹ iniọvo avwanre rehẹ akpọeje. Mẹvwẹ vẹ aye mẹ Livija da fuẹrẹn oborẹ avwanre ru te vwẹ iruo rẹ ẹga rẹ ọkieje na, kẹ avwanre sa tanẹ, “aghọghọ rẹ Ọrovwohwo ọye hẹ ogangan rẹ [avwanre].”​—Neh. 8:10.

Kohwo kohwo ghanre vwẹ ẹga rẹ Jihova; iruo rẹ Uvie na je yan obaro kọke kọke. Oma vwerhen ovwẹ nẹ mẹ vẹ iniọvo buebun ri fuevun, gare vwẹ ikpe nana eje. Buebun rẹ iniọvo ra jẹreyọ re mẹ vẹ ayen gba wian kugbe ọke yena, rha hẹ otọrakpọ na-a. Jẹ, oma vwerhen ovwẹ nẹ me vẹ iniọvo tiọyen sa wian kugbe vwẹ ẹga rẹ Jihova.