1. Die yen nẹrhẹ oma vwerhen ihwo re ga Jihova? (Ni uhoho rẹsosuọ na.)

ISERI RẸ JIHOVA eyen ihwo rẹ oma vwerhan. Wo de kpo emẹvwa, eghwẹkoko, vẹ asan efa rẹ ayen de koko, wọ cha mrẹ nẹ ayen gbikun je hwẹ kẹ ohwohwo. Diesorọ oma vwọ vwerhen ayen? Oma vwerhen ayen kidie ayen riẹnre nẹ ayen vwẹ ẹga kẹ Jihova rọ dia “Ọghẹnẹ re bruba kẹ” yẹrẹ Ọghẹnẹ rẹ oma vwerhan na, ayen je davwẹngba vwọ vwẹrokere. (1 Tim. 1:11; Une 16:11) Jihova yen Esiri rẹ omavwerhovwẹn. Ọ guọnọre nẹ avwanre ghọghọ. Ọ je kẹ avwanre erọnvwọn sansan re sa nẹrhẹ e vwo aghọghọ.​—Urhi 12:7; Aghwo. 3:12, 13.

2, 3. (a) Die yen omavwerhovwẹn? (b) Diesorọ ọ vwọ dia bẹnbẹn re vwo vwo omavwerhovwẹn?

² Kẹ owẹ vwo? Oma vwerhen owẹ? Wo se ru omavwerhovwẹn wẹn ganphiyọ? Omavwerhovwẹn, ọyen “ẹdia rẹ otekẹvwẹ vẹ aghọghọ rẹ ohwo guọnọre nẹ o vwoba-a.” Baibol na djere nẹ ihwo ri vwo omamọ rẹ oyerinkugbe vẹ Jihova ọvo yen se vwo uvi rẹ omavwerhovwẹn. Ẹkẹvuọvo, ọ pha bẹnbẹn rẹ omavwerhovwẹn tiọyena se vwo te ohwo obọ vwevunrẹ akpọ re de yerẹn na. Diesorọ?

 ³ Oma cha sa vwerhen avwanre siẹrẹ ohwo re vwo ẹguọnọ kpahen de ghwu yẹrẹ ka djẹrẹ nẹ ukoko-o; eriyin ọ je hepha siẹrẹ a da djẹ ohwo nẹ iruo, yẹrẹ orọnvwe da fan. Uvi rẹ otaẹtakuẹgbe vẹ ufuoma rha hẹ evunrẹ uwevwi-in, omavwerhovwẹn je cha sa dia-a. Vwọba, aghọghọ je sa va avwanre abọ siẹrẹ a da rioja rẹ omukpahen vẹ ehwẹje vwobẹ isikuru, iruo, kugbe asan efa, yẹrẹ siẹrẹ e de mu avwanre phiyọ uwodi fikirẹ esegbuyota rẹ avwanre. Jẹ omakpokpọ evwo, okpọga, yẹrẹ ofudjevwe ọgangan ji se mie avwanre aghọghọ. Ẹkẹvuọvo, Jesu Kristi rọ dia “Osun ọvuọvo na re bruba kẹ” yẹrẹ rẹ oma vwerhan na, vwo owenvwe rọ vwọ vwẹ onẹrhẹvwe vẹ omavwerhovwẹn vwọ kẹ ihwo. (1 Tim. 6:15; Mat. 11:28-30) Vwẹ Ota Rotu rọ tare vwẹ enu rẹ Ugbenu na, Jesu djunute erọnvwọn evo ri se toroba omavwerhovwẹn rẹ avwanre vwevunrẹ akpọ rẹ Eshu nana rọ vọnre vẹ okpetu.

4, 5. Mavọ yen e se vwo vwo omavwerhovwẹn je sẹro rọyen?

⁴ Orọnvwọn rẹsosuọ rẹ Jesu djunute pha ghanghanre mamọ: “Ebruba kẹ igbere vwẹ erhi: kidie uvie rẹ odjuvwu kọ dia ọrayen.” (Mat. 5:3) Mavọ yen e se vwo djephia nẹ avwanre igbere vwẹ erhi? E se djephia siẹrẹ e de rhiabọreyọ iyono rẹ Baibol na, ni ayen ghanghanre, je vwẹ ẹga rẹ Jihova vwọ kobaro. E de ru ọtiọyen, omavwerhovwẹn rẹ avwanre vẹ esegbuyota rẹ avwanre kpahen ive rẹ Ọghẹnẹ kọ je ganphiyọ. Vwọba, “ebruphihọ rẹ iphiẹrohọ” ra mrẹ vwẹ Baibol na, sa nẹrhẹ avwanre chirakon rẹ ebẹnbẹn.​—Taitọs 2:13.

⁵ Uvi rẹ oyerinkugbe vẹ Jihova, ọyen emu ọvo kiriguo rọ sa nẹrhẹ e vwo obọdẹn rẹ omavwerhovwẹn. Ọyinkọn Pọl de si: “Ghọghọ vwẹ evun rẹ Ọrovwohwo kẹdẹ kẹdẹ; me rhoma ta, Ghọghọ.” (Fil. 4:4) Jẹ, e che vwo aghwanre ro nẹ obọ rẹ Ọghẹnẹ rhe tavwen a ke sa riavwerhen rẹ oka rẹ oyerinkugbe tiọyen. Baibol na da ta: “Aghọghọ kẹ ohwo ro vwo aghwanre kugbe ohwo ro vwo ẹruọ, Ọye urhe rẹ arhọ kẹ ihwo re djẹ gbanọ ejobi; e re gbanerọ gangan eye ihwo ri vwo aghọghọ rode na!”​—Isẹ 3:13, 18.

6. Die yen emu ọvo kiriguọ rọ sa nẹrhẹ e vwo omavwerhovwẹn rọ tọn?

⁶ E de se Ota rẹ Ọghẹnẹ ji reyọ vwo ruiruo, omavwerhovwẹn rẹ avwanre kọ tọn. Jesu vwọ kanrunumuẹ obo rọ ghanre te re vwo ru nene obo re yonori, ọ da ta: “Ovwan da riẹn imu nana, ebruba kẹ ovwan rẹ ovwan de ru ayen.” (Jọn 13:17; se Jems 1:25.) Ọnana yen emu ọvo kiriguo rọ sa nẹrhẹ e vwo urhurusivwe ọgangan kpahen Ota rẹ Ọghẹnẹ, je riavwerhen rẹ aghọghọ rọ tọn. Ẹkẹvuọvo, mavọ yen oma sa vwọ vwerhen avwanre vwevunrẹ akpọ nana rọ vọnre vẹ ekuakua ri se mie ohwo aghọghọ? Jẹ a fuẹrẹn oborẹ Jesu rhoma rhe ta vwevunrẹ Ota Rotu rọyen vwẹ enu rẹ Ugbenu na.

7. Mavọ yen oma sa vwọ vwerhen otu ri muomaphiyọ?

⁷ “Ebruba kẹ ihwo ri muomahọ: kidie e bru ayen uche.” (Mat. 5:4) Otu evo se roro, ‘Mavọ yen ohwo ro muomaphiyọ se vwo vwo omavwerhovwẹn?’ Ọ ghwa dia ihwo eje ri muomaphiyọ yen ota rẹ Jesu na shekpahe-en. Kidie irumwemwu dede ji muomaphiyọ fikirẹ ebẹnbẹn rẹ ayen rioja rọyen vwẹ “ẹdẹ ebrabra” nana.  (2 Tim. 3:1) Ẹkẹvuọvo, omaemuophiyọ rayen na che se mu ayen vwo sikẹrẹ Jihova-a. Eriyina, ọ cha sa kẹ ayen omavwerhovwẹ-ẹn. Ota rẹ Jesu na shekpahen ihwo ri vwo urhurusivwe ọgangan kpahen Ota rẹ Ọghẹnẹ. Ayen muomaphiyọ kidie ihwo buebun sen Ọghẹnẹ. Ayen mrẹvughe nẹ ayen gbare-e. Ọ je da ayen siẹrẹ ayen da mrẹ erọnvwọn ebrabra re phia vwẹ akpọ na. Jihova vwo oniso rẹ omaemuophiyọ rayen na. Ọ cha vwẹ Ota rọyen vwọ kẹ ayen onẹrhẹvwe. Ọ je cha kẹ ayen omavwerhovwẹn vẹ arhọ rẹ bẹdẹ.​—Se Izikiẹl 5:11; 9:4.

8. Djisẹ rẹ oborẹ uruemu rẹ dẹndẹn se vwo toroba omavwerhovwẹn.

⁸ “Ebruba kẹ ihwo ri ruẹ dẹndẹn: kidie ayen cha reuku rẹ akpọ na.” (Mat. 5:5) Mavọ yen uruemu rẹ dẹndẹn se vwo toroba omavwerhovwẹn ro rhe ohwo? Ohwo de vwo erianriẹn ọgbagba rẹ uyota na nu, ko ruẹ ewene. Ọ sa dianẹ ohwo na djoma, van gbagbagba, ji nene ihwo kunu jovwo. Jẹ, enẹna, o mi rhi ku “ohwo ọkpokpọ na” phiyọ, ji vwo “udu ọlọlọhọ rọ vọnre vẹ aruẹdon, oma evwo kpotọ, ufuefu kugbe odiri.” (Kọl. 3:9-12) Ọtiọyena, ko se nene ihwo yerin vwọrẹ ufuoma, ẹguọnọ kugbe omavwerhovwẹn. Vwọba, Baibol na da je tanẹ ihwo tiọyena “cha reuku rẹ akpọ na.”​—Une 37:8-10, 29.

9. (a) Ọhọ vọ yen a vwọ tanẹ ihwo ri ruẹ dẹndẹn “cha reuku re akpọ na”? (b) Diesorọ “ihwo rẹ owẹvwe rẹ ọvwata hwe” cha vwọ ghọghọ?

⁹ Ọhọ vọ yen ihwo dẹndẹn cha vwọ “reuku rẹ akpọ na”? Idibo rẹ Jesu ra vwẹ ẹwẹn ọfuanfon jẹreyọ cha reuku rẹ akpọ na ọke rẹ ayen che vwo sun kerẹ ivie kugbe irherẹn. (Ẹvwọ. 20:6) Iduduru rẹ ihwo ri vwo iphiẹrophiyọ rẹ obo odjuvwu na-a, je cha reuku rẹ akpọ na. Ayen cha dia ihwo re gbare, ji dia otọrakpọ na bẹdẹ vwọrẹ omavwerhovwẹn vẹ ufuoma. Enana yen otu re ghọghọ kidie ayen ihwo rẹ “owẹvwe rẹ ọvwata hwe.” (Mat. 5:6) Owẹnvwe rẹ ọvwata rayen na che no vwẹ akpọ kpokpọ na, ọke rẹ Ọghẹnẹ de si umiovwo na eje no nu. (2 Pita 3:13) Ọke yena ayen cha ghọghọ, ayen rhe che muomaphiyọ fikirẹ erọnvwọn ebrabra rẹ ihwo ruẹ ọfa-a.​—Une 37:17.

10. Die yen arodọnvwẹ mudiaphiyọ?

¹⁰ “Ebruba kẹ ihwo ri ni aruẹdọn: kidie ihwo efa ki ji ni aruẹdọn kẹ ayen.” (Mat. 5:7) Ota rẹ Hibru ra fan kpọ arodọnvwẹ mudiaphiyọ “re vwo lo, ra vwọ sasa vwọrẹ uruemu; . . . ra vwọ re ehrọre.” Vwẹ Grik, ota ọvuọvo yena churobọ si erorokẹ. Ẹkẹvuọvo, arodọnvwẹ ghwa dia erorokẹ ghevweghe-e. Vwevunrẹ Baibol na, o churobọ si ukẹcha ra vwọ kẹ ohwo re dje arodọnvwẹ kẹ na.

11. Die yen e se yono kpahen arodọnvwẹ, vwo nẹ itẹ rẹ Jesu kperi kpahen ohwo rẹ Sameria na?

¹¹ Se Luk 10:30-37. Itẹ rẹ Jesu kperi kpahen ohwo rẹ Sameria na, ghwa nabọ djisẹ rẹ oborẹ arodọnvwẹ mudiaphiyọ. Arodọnvwẹ yen nẹrhẹ ohwo rẹ Sameria na sa vwẹ ukẹcha kẹ ọshare rẹ iji hweri. Jesu vwo kpo itẹ na nu, ọ da ta: “Yanran wo re ru ọtiọye rhe.” Ọtiọyena, e jẹ ohwo vuọvo nọ oma rọyen: ‘Mi ghini ruẹ ọtiọyen? Mi ruẹ oborẹ ohwo rẹ Sameria na ruru? Arodọnvwẹ se mu vwe vwo ruẹse kẹ otu re guọnọ ukẹcha? Kerẹ udje, me sa vwẹ ukẹcha kẹ iniọvo re kpakore, eyauku, kugbe emọ rẹ esẹ rayen hẹ evunrẹ ukoko na-a? Me sa ta ota bọrọ bọrẹ kẹ “otu rẹ oma rhọ”?’​—1 Tẹsa. 5:14; Jems 1:27.

12. Mavọ yen arodọnvwẹ rẹ avwanre djephia se vwo toroba omavwerhovwẹn ro rhe avwanre?

¹² Mavọ yen arodọnvwẹ rẹ ohwo  djephia sa vwọ nẹrhẹ o vwo omavwerhovwẹn? Avwanre de gbe arodọnvwẹ kẹ ihwo, ke se vwo omavwerhovwẹn rẹ ẹse-eruo kẹ ohwo. Vwọba, avwanre je riẹn nẹ uruemu tiọyena vwerhen Jihova oma. (Iruo 20:35; se Hibru 13:16.) Vwọ kpahen ihwo ri vwo erorokẹ, Ovie Devid da ta: “Ọrovwohwo chochọ rọye rere ọ sẹro rọye ọkpokpọ; ke se ebruphihọ vwẹ evun rẹ otọ na.” (Une 41:1, 2) Arodọnvwẹ de se mu avwanre vwọ chọn ihwo uko, Jihova ko gbe arodọnvwẹ kẹ avwanre, ji kẹ avwanre omavwerhovwẹn rẹ bẹdẹ.​—Jems 2:13.

13, 14. Diesorọ oma vwọ vwerhen ihwo rẹ ubiudu rayen fonro?

¹³ Jesu tare nẹ, “ebruba kẹ ihwo rẹ evun rẹ ayen fonro: kidie ayen sa mrẹ Ọghẹnẹ.” (Mat. 5:8) Tavwen evun yẹrẹ ubiudu rẹ avwanre ke sa fon, ka vwẹ omamọ iroro vwo wene erharhe iroro vẹ ojevwe. Ofori nẹ iroro rẹ avwanre dia fuanfon rere ẹga rẹ avwanre vwọ kẹ Jihova sa vwọ dia ọ rọ fonro.​—Se 2 Kọrẹnt 4:2; 1 Tim. 1:5.

¹⁴ Ihwo rẹ ubiudu rayen fonro se vwo emudia ọfuanfon vwẹ obaro rẹ Jihova rọ ta eta nana: “Ebruba kẹ ayen otu re fọnrhọ [edagba] rayen fon.” (Ẹvwọ. 22:14) Idjerhe vọ yen ayen vwọ “fọnrhọ [edagba] rayen fon”? A sa tanẹ Inenikristi ra vwẹ ẹwẹn ọfuanfon jẹreyọ na “fọnrhọ [edagba] rayen fon” kidie ayen pha fuanfon vwẹ ẹro rẹ Jihova rọ cha kẹ ayen arhọ rẹ jeghwo kugbe omavwerhovwẹn rẹ bẹdẹ vwẹ obo odjuvwu. Otu gbidigbidi na ri vwo iphiẹrophiyọ rẹ ayen vwọ dia otọrakpọ na, je riavwerhen rẹ emudia ọfuanfon vwẹ obaro rẹ Ọghẹnẹ kerẹ igbeyan rọyen. Enẹna, ayen davwẹngba vwọ “fọnrhọn edagba rayen fon vwẹ ọbara rẹ Omogodẹ na.”​—Ẹvwọ. 7:9, 13, 14.

15, 16. Idjerhe vọ yen ihwo rẹ ubiudu rayen fonro sa vwọ “mrẹ Ọghẹnẹ”?

¹⁵ Rọ vwọ dianẹ “ohwo sa mrẹ [Ọghẹnẹ] rọ da rhọ-ọ” na, idjerhe vọ kọyen otu rẹ udu rayen fonro sa vwọ “mrẹ Ọghẹnẹ”? (Eyan. 33:20) Ubiota rẹ Grik ra fan kpo “mrẹ” na, se mudiaphiyọ “ra vwọ vwẹ ẹwẹn roro, re vwo vwo ẹruọ, yẹrẹ ra vwọ riẹn.” Otu re riẹn Ọghẹnẹ, ri ji vwo ọdavwaro kpahen iruemu rọyen, yen a sa tanẹ e vwẹ “udu” rayen vwọ mrẹ Ọghẹnẹ. (Ẹfe. 1:18) Jesu nabọ vwẹrokere Ọsẹ rọyen, kọyensorọ ọ vwọ ta: “Ọ rọ mrẹ vwẹ nu yọ mrẹ Ọsẹ na re.”​—Jọn 14:7-9.

¹⁶ Vwọ vrẹ iruemu rẹ Jihova rẹ idibo rọyen fuẹrẹn, ayen je “mrẹ Ọghẹnẹ” vwẹ idjerhe ayen vwo vwo oniso rẹ erọnvwọn ro ruẹ kẹ ayen. (Job 42:5) Vwọba, ayen ji vwẹ ‘ẹwẹn’ rayen vwo roro ebruphiyọ rẹ Jihova cha vwọ kẹ ihwo re sẹro rẹ ubiudu  rayen fuanfon, ji fuevun ga. Ẹkẹvuọvo, otu ra vwẹ ẹwẹn ọfuanfon jẹreyọ na cha mrẹ Ọghẹnẹ siẹrẹ ayen de te obo odjuvwu.​—1 Jọn 3:2.

17. Mavọ yen ufuoma se vwo toroba omavwerhovwẹn rẹ avwanre?

¹⁷ Jesu da je ta: “Ebruba kẹ ihwo rẹ ufuoma.” (Mat. 5:9) Vwọrẹ uyota, oma cha ghene vwerhen otu re guọnọ ufuoma. Jems de si: “Ufuoma vwenẹ ọye hẹ omamọ rẹ ọvwata kọnre vwọ kẹ ihwo re guọnọ ufuoma.” (Jems 3:18) Avwanre vẹ ohwo rẹ orua yẹrẹ oniọvo ọfa vwevunrẹ ukoko na de vwo ota, e jẹ a nẹrhovwo rhe Jihova nẹ ọ chọn avwanre uko vwọ dia ihwo rẹ ufuoma. E de ru ọtiọyen, Jihova cha kẹ avwanre ẹwẹn ọfuanfon rọyen, rọ cha nẹrhẹ e se dje uruemu rẹ Onenikristi phia, ji vwo omavwerhovwẹn. Jesu vwọ kanrunumuẹ obo rọ ghanre te ra vwọ guọnọ ufuoma, ọ da ta: “Fiki rẹ eriyin na, wo de ze izobo wẹn vwẹ enu rẹ agbada, wọ da karohọ nẹ wọ vẹ omoni wẹ vwo ota, yan jẹ izobo wẹn vwo vwẹ enu rẹ agbada na, rere wọ yanran, re wọ vẹ omoni wẹ na rhuẹrẹ kugbe tavwe rere wo ki rhi ze izobo wẹn.”​—Mat. 5:23, 24.

18, 19. Diesorọ Inenikristi sa vwọ ghọghọ vwẹ ọke rẹ omukpahen?

¹⁸ “Ebruba kẹ ovwan, vwẹ ọke rẹ ihwo da ghwọ ku ovwan, rẹ ayen de mu ovwan, rẹ ayen da ta ota ọbrabra kpahe ovwan fiki mẹ.” Die yen otọ rẹ ota rẹ Jesu na? Ọ da rhoma ta: “Ghọghọ re oma vwerhe ovwan, kidie osa rẹ ovwan vwa rhuarho vwẹ obo odjuvwu: kidie ọtiọye e ke kpokpo otu rẹ emraro re karo kẹ ovwan.” (Mat. 5:11, 12) Ọke ra vwọ fa idibo rẹ Jesu gangan ji jurhi kẹ ayen nẹ ayen rhe ghwoghwo ọfa-a, “ayen de vrẹn nẹ ẹguare na, re ghọghọ.” Vwọrẹ uyota, ọ dia oja ra vwọ re ayen na yen vwerhen ayen oma-a. Ẹkẹvuọvo, ayen ghọghọre “fiki robo re vwo kere ayen phihọ ihwo re reoja rẹ ophọphọvwe fiki rẹ Odẹ [rẹ Jesu].”​—Iruo 5:41.

¹⁹ Nonẹna, idibo rẹ Ọghẹnẹ ji ghọghọ ọke rẹ ayen da rioja yẹrẹ chirakon rẹ ebẹnbẹn fikirẹ odẹ rẹ Jesu. (Se Jems 1:2-4.) Kerẹ iyinkọn rẹ Jesu, ọ dia obo rẹ avwanre rioja rọyen yen kẹ avwanre omavwerhovwẹ-ẹn. Ẹkẹvuọvo, siẹrẹ avwanre da sẹro rẹ ọyọnregan rẹ avwanre vwẹ ọke rẹ edavwini, Jihova kọ chọn avwanre uko vwo chirakon vẹ iphiẹrophiyọ. Kerẹ udje, e mu oniọvo Henry Dornik vẹ omoni rọyen phiyọ uwodi rẹ oja vwẹ August 1944. Ẹkẹvuọvo, ihwo re vwọsua ayen na da ta: “A cha sa gba ayen vwo ru emuvuọvo-o. Oma tobọ vwerhen ayen siẹrẹ e de hwe ayen.” Oniọvo Dornik da ta: “Dede nẹ mi guọnọ ghwu-u, jẹ oma vwerhen ovwẹ nẹ mi se fiudugberi rioja fikirẹ evun-ẹfuọn mẹ kẹ Jihova. . . . Ẹrhovwo ẹnẹ rẹ ọkieje si vwe kẹrẹ Jihova, rọ dia Ọchuko mẹ.”

20. Diesorọ ọ vwọ vwerhoma nẹ avwanre ga Ọghẹnẹ rẹ oma vwerhan na?

²⁰ A sa ghọghọ siẹrẹ Jihova rọ dia “Ọghẹnẹ re bruba kẹ” yẹrẹ Ọghẹnẹ rẹ oma vwerhan na da vwẹ ẹroesiri vwo ni avwanre, o torori sẹ avwanre rioja rẹ omukpahen, evwọsuọ vwevunrẹ orua, ọga, yẹrẹ ọghwo-o. (1 Tim. 1:11) Avwanre je ghọghọ fikirẹ oborẹ Jihova rọ dia “Ọghẹne rẹ uyota na” veri. (Tai. 1:2) Fikirẹ omavwerhovwẹn ro che nẹ evunrẹ orugba rẹ ive rẹ Jihova rhe, a rha cha karophiyọ edavwini vẹ ebẹnbẹn na eje ra rioja rọyen enẹna-a. E che se djisẹ rẹ ebruphiyọ vẹ omavwerhovwẹn ro che te avwanre obọ vwẹ Iparadaisi rọ cha na-a. Vwevunrẹ ufuoma yẹrẹ “oyovwe rode kọye [avwanre] da gọlọ.”​—Une 37:11.