1. Kirobo rehẹ Malakae 3:​16, ọbe vọ yen Jihova siẹ, kẹ die yen o siẹ phiyọ evun rọyen?

 VWẸ ikpe buebun rhire na yen Jihova vwo siẹ ọbe rẹ oghẹresan ọvo. Edẹ rẹ ihwo yehẹ evunrẹ ọbe na, Ebẹl rọ dia oseri rẹsosuọ rọ fuevun yen e ke si odẹ rọyen phiyọ ọbe na. * (Luk 11:​50, 51) Rhanvwẹ ọke yena, Jihova ji si edẹ rẹ ihwo efa ba re, jẹ nonẹna edẹ rẹ ihwo rehẹ ọbe na te iduduru buebun re. Vwẹ Baibol na, e se odẹ rẹ ọbe na “ọbe rẹ ẹkarophihọ,” e ji se “ọbe rẹ arhọ na.” Ẹkẹvuọvo vwẹ uyono nana, e che se ọbe nana “ọbe rẹ arhọ na.”​—Se Malakae 3:16; Ẹvwọ. 3:5; 17:8.

2. Edẹ rẹ ihwo vọ yen e siẹ phiyọ ọbe rẹ arhọ na, kẹ, die yen e se ru rere e se vwo si odẹ rẹ avwanre phiyọ ọbe yena?

² Edẹ rẹ ihwo re ga Jihova vẹ oshọ, ri muọghọ okokodo kẹ je vwẹ ẹro ọghanghanre vwo nẹ odẹ rọyen yen e si phiyọ ọbe rẹ oghẹresan nana. Ayen che vwo uphẹn rẹ arhọ ri bẹdẹ. Nonẹna, avwanre de se vwo oyerinkugbe ọkpẹkpẹkpẹ vẹ Jihova womarẹ izobo rẹ ọtanhirhe rẹ Ọmọ rọyen Jesu Kristi, ke se si edẹ rẹ avwanre phiyọ ọbe yena. (Jọn 3:​16, 36) Avwanre eje guọnọre nẹ e si edẹ rẹ avwanre phiyọ ọbe yena, ọ dianẹ e vwo iphiẹrophiyọ re vwo kpo odjuvwu yẹrẹ ra vwọ dia otọrakpọ na.

3-4. (a) Edẹ rẹ avwanre da hẹ evunrẹ ọbe rẹ arhọ na enẹna, kọyen o vwo mudiaphiyọ nẹ e che vwo arhọ ri bẹdẹ? Djekpahọn. (b) Die yen a cha fuẹrẹn vwẹ uyono nana vẹ ọ rọ vwọ kpahọn?

³ Kẹ ọnana mudiaphiyọ nẹ ihwo eje re si edẹ rayen phiyọ  ọbe rẹ arhọ na enẹna yen che vwo arhọ ri bẹdẹ? A mrẹ ẹkpahọnphiyọ rẹ onọ yena vwẹ ota ri Jihova ta vwọ kẹ Mosis vwẹ Eyanno 32:33. Jihova da ta: “Ohwo ro ru umwemwu kpahe ovwẹ ọvo, ọye mi phoro nẹ ọbe mẹ.” Ọnana mudiaphiyọ nẹ edẹ rẹ ihwo rehẹ evunrẹ ọbe rẹ arhọ na enẹna, e ji se phoro ayen no, kerẹsiẹ ra da mrẹ nẹ ipẹnso yen Jihova ke vwo siẹ edẹ na phiyotọ ẹsosuọ. (Ẹvwọ. 3:5.) Ofori nẹ a davwẹngba rere odẹ rẹ avwanre vwọ daji ọbe rẹ arhọ na rhi duvwun ọke rọ vwọ họhọ nẹ a vwẹ ibairo vwo sio phiyotọ re.

⁴ Ọnana se mu avwanre vwọ nọ enọ evo. Kerẹ udje, die yen Baibol na ta kpahen ihwo re si edẹ rayen phiyọ evunrẹ ọbe rẹ arhọ na re, vẹ e re ji rhi si edẹ rayen phiyọ-ọ? Ọke vọ yen ihwo rẹ edẹ rayen daji evunrẹ ọbe yena che vwo vwo arhọ ri bẹdẹ? Kẹ ihwo ri vwo uphẹn rẹ ayen vwo yono kpahen Jihova tavwen rẹ ayen ki ghwu-u vwo? Kẹ e ji se si edẹ rayen phiyọ ọbe yena? A cha kpahenphiyọ enọ nana vwẹ uyono nana kugbe ọ rọ vwọ kpahọn.

EDẸ RẸ IHWO VỌ YEHẸ EVUNRẸ ỌBE NA?

5-6. (a) Kirobo ra kanrunumuo vwẹ Filipae 4:​3, ihwo vọ yen e ji si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na re? (b) Ọke vọ yen e che vwo si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na bẹdẹ?

⁵ Edẹ rẹ ihwo vọ yen e si phiyọ ọbe rẹ arhọ na? A vwọ kpahenphiyọ onọ yena, a cha fuẹrẹn ẹko rẹ ihwo iyorin re fẹnẹ ohwohwo. E si edẹ rẹ ẹko evo phiyọ ọbe rẹ arhọ na, jẹ e si edẹ rẹ ẹko ri chekọ na phiyọ-ọ.

⁶ Ẹko rẹsosuọ na eyen ihwo ra sanere ri che nene Jesu sun vwẹ odjuvwu. E si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na enẹna re? E. Vwo nene oborẹ ọyinkọn Pọl vuẹ “otu rẹ iruiruo” re vẹ ọyen gba wian kuẹgbe rehẹ Filipae, edẹ rẹ ihwo ra jẹreyọ re durhieri nẹ i rhi nene Jesu sun vwẹ odjuvwu hẹ ọbe rẹ arhọ na re.  (Se Filipae 4:3.) Ẹkẹvuọvo, odẹ rayen ke sa daji evunrẹ ọbe rẹ arhọ ru udje na, ko fori nẹ ayen fuevun ọkieje. E che si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na bẹdẹ, ọ da dianẹ a ka oka rọ koba na phiyọ ayen re, owenẹ tavwen ayen ki ghwu yẹrẹ bẹsiẹ rẹ ukpokpogho rode na ke tonphiyọ.​—Ẹvwọ. 7:3.

7. Die yen Ẹvwọphia 7:​16, 17 chọn avwanre uko vwo vwo ẹruọ rọyen kpahen ọke re che vwo si edẹ rẹ otu gbidigbidi rẹ igodẹ efa na phiyọ ọbe rẹ arhọ na bẹdẹ?

⁷ Ẹko rivẹ na eyen otu gbidigbidi rẹ igodẹ efa na. E si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na re? E. Edẹ rayen je cha dia evunrẹ ọbe rẹ arhọ na vwẹ ọke rẹ ayen de sivwinrhọ wan Amagidọn nu? E. (Ẹvwọ. 7:14) Jesu tare nẹ ihwo yena re họhọ igodẹ na che “kpo arhọ ri bẹdẹ.” (Mat. 25:46) Ẹkẹvuọvo ihwo ri sivwinrhọ wan Amagidọn che vwo arhọ ri bẹdẹ ugege yena-a. Edẹ rayen je cha dia evunrẹ ọbe rẹ arhọ na kerẹsiẹ ra da mrẹ nẹ ipẹnso yen e vwo sio. Vwẹ uvwre rẹ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ri Jesu na, “ko sun ayen kpo ogbugbu rẹ [ame rẹ] arhọ na.” Ihwo re vwomakpotọ nene odjekẹ ri Kristi, re ji brorhiẹn kẹ nẹ ayen fuevun kẹ Jihova yen e che si edẹ rayen bẹdẹ phiyọ ọbe rẹ arhọ na.​—Se Ẹvwọphia 7:​16, 17.

8. Edẹ rẹ ihwo vọ yen e si phiyọ ọbe rẹ arhọ na-a, kẹ die yen cha phia kẹ ayen?

⁸ Ẹko rerha na yen ihwo re vwo dje ẹvwe na, ra cha ghwọrọ vwẹ Amagidọn. E si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na-a. Jesu tare nẹ ayen che “kpo ehwe ri bẹdẹ.” (Mat. 25:46) Ẹwẹn ọfuanfon na mu Pọl vwọ vuẹ avwanre nẹ “kẹ ayen cha reoja rẹ ehwe kugbe ẹghwọrọ ri bẹdẹ.” (2 Tẹsa. 1:9; 2 Pita 2:9) A je sa ta ọtiọyen kpahen ihwo re vwẹ arogba vwo ru umwemwu vwọsua ẹwẹn ọfuanfon na vwẹ ọke grongron re. Ayen ji che kpo oghwọrọ ri bẹdẹ ọ dia arhọ ri bẹdẹ-ẹ. O phẹnri dẹn nẹ a cha rhọvwọn ayen nẹ ushi-i. (Mat. 12:32; Mak 3:​28, 29; Hib. 6:​4-6) Asaọkiephana, e gbe je roro kpahen ẹko rẹ ihwo ivẹ ra cha rhọvwọn nushi vwẹ otọrakpọ na.

IHWO RA CHA RHỌVWỌN NUSHI

9. Kirobo rẹ Iruo Rẹ Iyinkọn Na 24:15 djere, ẹko rẹ ihwo ivẹ vọ yen a cha rhọvwọn nushi vwẹ otọrakpọ na, kẹ die yen ofẹnẹ rọ herọ vwẹ uvwre rẹ ẹko rẹ ihwo ivẹ nana?

⁹ Baibol na ta ota kpahen ẹko rẹ ihwo ivẹ ra cha rhọvwọn nushi vẹ iphiẹrophiyọ rẹ ayen vwọ dia bẹdẹ vwẹ otọrakpọ na, re dia “ihwo ọsoso” te “i ri jẹ ọsoso ẹdia.” (Se Iruo Rẹ Iyinkọn Na 24:15.) “Ihwo ọsoso” na, eyen ihwo re fuevun ga Jihova vwẹ ọke rẹ ayen vwọ hẹ akpọ. “I ri jẹ ọsoso ẹdia” na ke rha ihwo re fuevun ga Jihova-a. Vwọrẹ uyota, uruemu rẹ ayen djephia vwẹ ọke buebun dia uruemu rẹ ọvwata kakaka-a. Ẹkẹvuọvo kidie nẹ a rhọvwọn ẹko rẹ ihwo ivẹ nana nushi, ka sa tanẹ e si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na? Ra vwọ kpahenphiyọ onọ yena, e gbe ja ta ota kpahen ẹko na ọvuọvo.

10. Diesorọ a cha vwọ rhọvwọn “ihwo ọsoso” na nushi, kẹ uphẹn vọ yen evo vwẹ usun rayen cha riavwerhen rọyen? (Ni “Enọ rẹ Ihwo ri Se Ẹbe Avwanre Nọre” kpahen ihwo ra cha rhọvwọn nushi rhe dia otọrakpọ na, rọhẹ Uwevwin Orhẹrẹ nana.)

¹⁰ Ẹko rẹne na yen “ihwo ọsoso” na. E si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na tavwen ayen ki ghwu. Kẹ, e phoro edẹ rayen nẹ ọbe na rẹ ayen vwo ghwu nu? Ẹjo, kidie ayen ji yerẹn vwẹ ẹro ri Jihova. Jihova “dia Ọghẹnẹ rẹ ihwo ighweghwu-u, ẹkẹvuọvo ọ rẹ ihwo ekpokpọ.” (Luk 20:38) Ọnana mudiaphiyọ nẹ a da rhọvwọn evwata na vwẹ otọrakpọ na nu, edẹ rayen je cha dia evunrẹ ọbe rẹ arhọ na dede nẹ “ipẹnso” yen e vwo sio ẹsosuọ. (Luk 14:14) Aphro herọ-ọ nẹ evo vwẹ usun rẹ ihwo nana ra rhọvwọn nushi na che vwo uphẹn rẹ ayen vwọ ga kẹrẹ “isun vwẹ akpọ na.”​—Une 45:16.

11. Die yen ‘ihwo ri jẹ ọsoso ẹdia na’ che yono tavwen e ki se si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na?

 ¹¹ Ọ rọ koba, e gbe ja ta ota kpahen ẹko riyorin na re dia ‘ihwo ri jẹ ọsoso ẹdia na.’ Ọ sa dianẹ kidie ayen riẹn oborẹ Jihova guọnọ mie avwanre na-a, kọyensorọ rẹ ayen rhe se yeren akpọ rẹ ọvwata tavwen ayen ki ghwu-u. Ọtiọyena e rhe si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na-a. Ẹkẹvuọvo, Ọghẹnẹ cha rhọvwọn ayen nushi, rere ayen se vwo uphẹn re vwo si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na. Ihwo “ri jẹ ọsoso ẹdia” na cha guọnọ ukẹcha dẹn. Evo vwẹ usun rayen ru erọnvwọn ebrabra tavwen ayen ki ghwu. Ọtiọyena, ke che yono ayen oborẹ ayen se vwo yeren akpọ nene iwan rẹ ọvwata ri Jihova. E se vwo ru ọyena fiotọ, Uvie rẹ Ọghẹnẹ cha vwẹ odjekẹ phia kpahen ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ uyono rọ ma rho kparobọ vwẹ ikuegbe rẹ ihworakpọ.

12. (a) Amono yen che yono ihwo ri jẹ ọsoso ẹdia na? (b) Die yen cha phia kẹ ihwo re rhọnvwe reyọ obo re yono ayen na vwo ruiruo-o?

¹² Amono yen che yono ihwo ri jẹ ọsoso ẹdia na? Otu gbidigbidi na vẹ ihwo ọsoso ra rhọvwọn nushi na. Rere e se vwo si edẹ rẹ ihwo ri jẹ ọsoso ẹdia na phiyọ ọbe rẹ arhọ na, ko fori nẹ ayen vẹ Jihova vwo oyerinkugbe rọ kpẹkpẹre je vwomakpahotọ vwọ kẹ. Jesu vẹ otu ra jẹreyọ na cha nabọ gbẹrophiyotọ vwo ni nẹ odjuvwu rhe vwọ mrẹ sẹ ihwo ri jẹ ọsoso ẹdia na rhiabọreyọ uyono re yono ayen na. (Ẹvwọ. 20:4) Kohwo kohwo rọ rhọnvwe rhiabọreyọ uyono na-a, ka cha ghwọrọ kufia, ọ da tobọ dianẹ o te ẹgbukpe ujorin re. (Aiz. 65:20) Rọ vwọ dianẹ Jihova vẹ Jesu mrẹ ubiudu na, ayen cha vwẹ uphẹn kẹ ohwo vuọvo nẹ ọ so oghwọrọ vwẹ akpọ kpokpọ na-a.​—Aiz. 11:9; 60:18; 65:25; Jọn 2:25.

IHWO RA CHA RHỌVWỌN NUSHI KPO ARHỌ VẸ I RI CHE KPO ẸDJỌEGUO

13-14. (a) Ọrhọ yen ẹruọ re ke vwo kpahen eta ri Jesu rehẹ Jọn 5:29? (b) Die yen ofori nẹ a jokaphiyọ vwẹ eta yena?

¹³ Jesu je ta ota kpahen ihwo ra cha rhọvwọn nushi vwẹ otọrakpọ na. Kerẹ udje,  ọ tare nẹ, “ọke na cha rẹ irivwi rẹ hẹ evun rẹ ishi ejobi che vwo nyo urhuru rọye. ke che yan phia, otu ri ru ọ rẹ esiri ki vrẹn kpo arhọ, otu ri ru umwemwu, ki vrẹn kpo ẹdjọeguo.” (Jọn 5:​28, 29) Die yen otọ rẹ ota ri Jesu na?

¹⁴ Vwẹ ọke ri jovwo, avwanre vwo ẹruọ rẹ eta ri Jesu na phiyọ uruemu rẹ ihwo che djephia ọke ra da rhọvwọn ayen nushi nu; ro mudiaphiyọ nẹ, ihwo evo ra cha rhọvwọn nushi na che ru obo ri yovwinrin, efa vwẹ usun rayen mi rhe ru obo re brare. Ẹkẹvuọvo, jokaphiyọ nẹ ọ dia Jesu tanẹ ihwo ra rhọvwọn nushi na che ru obo ri yovwinrin yẹrẹ che ru obo re brare-e. Ubiota ra vwọ ta ota kpahen obo re ru wanre yen ọ reyọ vwo ruiruo vwẹ etinẹ na. Ọ ta ota kpahan otu “ri ru ọ rẹ esiri” vẹ otu “ri ru umwemwu.” Ọnana djerephia nẹ enana iruemu rẹ ayen djephia tavwen ayen ki ghwu. Ẹruọ nana fiotọ, ọ dia ọtiọyen? Kidie a da rhọvwọn ihwo nushi nu, a rha cha vwẹ uphẹn vwọ kẹ ohwo vuọvo nẹ o ru umwemwu vwẹ akpọ kpokpọ na-a. Ọnana mudiaphiyọ nẹ ihwo ri jẹ ọsoso ẹdia na ru umwemwu na tavwen ayen ki ghwu. Die kọyen eta ri Jesu ri shekpahen evrẹnushi “kpo arhọ” kugbe evrẹnushi “kpo ẹdjọeguo” na mudiaphiyọ?

15. Ihwo vọ yen a cha kpare “vrẹn kpo arhọ,” kẹ diesorọ?

¹⁵ A cha kpare ihwo ọsoso ri ru obo ri yovwinrin tavwen rẹ ayen ki ghwu “vrẹn kpo arhọ” kidie e si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na jovwore. Ọnana mudiaphiyọ nẹ ẹrhọvwonushi rẹ “otu ri ru ọ rẹ esiri” re djisẹ rọyen vwẹ Jọn 5:29 na vẹ ẹrhọvwọnushi rẹ “ihwo ọsoso” re djunute vwẹ Iruo Rẹ Iyinkọn Na 24:15 na ọvuọvo. Odjefiotọ nana ghwe shephiyọ vẹ obo rehẹ Rom 6:7 rọ tare nẹ, “ohwo ro ghwu nure ya rharọ nẹ abe rẹ umwemwu.” Ughwu rẹ evwata nana phoro imwemwu rẹ ayen ruru tavwen rẹ ayen ki ghwu no, ẹkẹvuọvo oborẹ ayen ruru vwo dje evun-ẹfuọn rayen phia cha sa chọrọ Ọghẹnẹ ẹro-o. (Hib. 6:10) Ofori nẹ evwata rẹ ihwo nana ra rhọvwọn nushi na je fuevun ọkieje rere edẹ rayen sa vwọ daji ọbe rẹ arhọ na.

16. Die yen evrẹnushi “kpo ẹdjọeguo” na mudiaphiyọ?

¹⁶ Kẹ otu ri ru umwemwu tavwen ayen ki ghwu vwo? Dede nẹ ughwu rayen phoro umwemwu rayen no, jẹ ayen fuevun ga Jihova vwẹ ọke rẹ ayen vwọ hẹ akpọ-ọ. E ji si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na-a. Ọtiọyena ẹrhọvwọnushi rẹ “otu ri ru umwemwu” vẹ “i ri jẹ ọsoso ẹdia” na ra ta ota kpahen vwẹ Iruo Rẹ Iyinkọn Na 24:15 na ọvuọvo. Evrẹnushi rayen ọ rẹ “ẹdjọeguo.” * E che guẹdjọ rẹ ihwo ri jẹ ọsoso ẹdia na womarẹ Jesu cha vwọ fuẹrẹn ayen je davwen ayen ni sẹ ayen muwan. (Luk 22:30) Ọkievo da wan nu, Jesu kọ cha riẹn sẹ ayen muwan re vwo si edẹ rayen phiyọ ọbe rẹ arhọ na. E che si edẹ rẹ ihwo ri jẹ ọsoso ẹdia na phiyọ ọbe rẹ arhọ na siẹrẹ ayen da kpairoro vrẹn orharhe akpọ rẹ ayen ke yerin jovwo je vwomakpahotọ kẹ Jihova.

17-18. Die yen ihwo eje ra cha rhọvwọn nushi rhe otọrakpọ na che ru, kẹ die yen ayen “ruru” re djunute vwẹ Ẹvwọphia 20:​12, 13 na?

¹⁷ Ihwo ra cha rhọvwọn nushi na cha yan nene irhi rehẹ ukpirhin ọbe kpokpọ na re che rhie vwẹ uvwre rẹ ikpe 1,000 na, ọ dianẹ ayen evwata yẹrẹ ayen jẹ evwata ẹdia tavwen rẹ ayen ki ghwu. Ọyinkọn Jọn djisẹ rẹ emramrẹ rọ mrẹre: “Me da mrẹ irivwi, te emọ te  ekpako, ri mudia vwẹ obaro rẹ ekete na, e de rhie ẹbe phihọ. E de ji rhie ọbe ọfa, kọye hẹ ọbe rẹ arhọ na. Obo re si phihọ ẹbe na kọye e ni guẹdjọ rẹ irivwi na, kirobo rẹ ayen ruru.”​—Ẹvwọ. 20:​12, 13.

¹⁸ Die yen ihwo ra rhọvwọn nushi na “ruru” re che ni vwo gun ayen ẹdjọ? Ọ cha dia oborẹ ayen ruru tavwen rẹ ayen ki ghwu? Ẹjo! Karophiyọ nẹ ughwu rayen phoro imwemwu rẹ ayen ruru vwẹ obuko jovwo. Ọtiọyena oborẹ “ayen ruru” na cha sa dia oborẹ ayen yeren akpọ wan vwẹ obuko jovwo-o. Ukperẹ ọtiọyen, o mudiaphiyọ uruemu rẹ ayen djephia kpahen uyono re yono ayen vwẹ akpọ kpokpọ na. Ihwo re fuevun kerẹ Noa, Samuẹl, Devid, vẹ Daniẹl dede ji che yono kpahen Jesu Kristi ji dje esegbuyota phia kpahen izobo rẹ ọtanhirhe rọyen na. Ọ da dianẹ eshare nana re fuevun na ji vwo oborẹ ayen che yono kpahen Jesu, kọyen ihwo ri jẹ evwata ẹdia na vwo erọnvwọn buebun rẹ ayen che yono!

19. Die yen cha phia kẹ ihwo re sen uphẹn ọghanghanre nana?

¹⁹ Die yen cha phia kẹ ihwo re sen uphẹn ọghanghanre nana? Ẹvwọphia 20:15 vuẹ avwanre nẹ, “a rha mrẹ odẹ rẹ ohwo re siri phihọ ọbe rẹ arhọ na-a, ka kparẹ phihọ ẹtẹrhe rẹ erhanre na.” E, kọyen a cha ghwọrọ ayen bẹdẹ. Mavọ yen ọ ghanre te, ra vwọ davwẹngba rere e se vwo si edẹ rẹ avwanre phiyọ ọbe rẹ arhọ na, e me je dajo!

20. Iruo rẹ oghẹresan vọ yen e che ru vwẹ uvwre rẹ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ọvo na? (Ni uhoho rọhẹ opharo rẹ ọbe na.)

²⁰ Usuon rẹ Ẹgbukpe Uriorin ọvo na cha dia ọke rẹ omavwerhovwẹn dẹn! Ọnana cha dia ọke rẹ uyono rẹ oghẹresan ra je rhe mrẹ ọkpọ rọyen vwẹ akpọ na dẹvo-o, kugbe ọke ra cha vwọ fuẹrẹn uruemu rẹ evwata vẹ ihwo ri jẹ evwata ẹdia na ni. (Aiz. 26:9; Iruo 17:31) Mavọ yen e che ru uyono nana wan? Uyono rọ vwọ kpahen ọnana cha chọn avwanre uko vwo vwo ẹruọ ji dje ọdavwaro phia kpahen ọrhuẹrẹphiyotọ ọghanghanre nana.