Wo se roro kpahen oborẹ obaro na cha dia kẹ wẹ vẹ orua wẹn dẹvure? Wo rorori nẹ ovwan che fe, gbanẹ ovwan cha dia igbere, ẹguọnọ cha dia gbanẹ ọruvwohwo? Wọ cha tọn gbanẹ wo che ghwu ughwu rẹ kpregede? Ihwo roro kpahen enọ yena ikpe uriorin buebun re.

Nonẹna egbaerianriẹn yono kpahen obo re phia vwẹ akpọeje, ayen ke ta obo re sa phia vwẹ obaro na. Dede nẹ buebun rẹ obo rẹ ayen tare rugba, evo ji shefia. Kerẹ udje, vwẹ ukpe rẹ 1912, Guglielmo Marconi ro ru imẹshini ọvo re vwo si ovuẹ rhe ohwo phẹre phẹre tare: “Fikirẹ erọnvwọn ra vwọ hwarhiẹ ovuẹ phẹre phẹre ri she cha na, ofovwin che vwoba.” Ọshare ọvo rọ wian vwọ kẹ Decca Record Company, rọ sen uhworo rẹ Beatles vwẹ ukpe rẹ 1962, vwo imuẹro nẹ ẹko rẹ ihwo ri hworo igita che ghwru nẹ akpọ na.

Ihwo buebun davwẹngba rẹ ayen vwọ riẹn kpahen obo re cha phia vwẹ obaro na vwẹ obọ rẹ ebọepha. Evo bru ihwo ri yono kpahen isio na ra vwọ kẹ uchebro; iyono ra vwọ reyọ ẹdia rẹ isio na hepha vẹ ọke re vwo vwiẹ ohwo vwo vughe obaro na rhe vọn imagazini vẹ ẹbe re hwarhiẹ iyẹnrẹn buebun. Ihwo efa riẹnmie ihwo re tare nẹ ayen vwo ẹgba ra vwọ “riẹn” obaro na, ayen ru ọtiọyen siẹrẹ ayen de ni obo ra rhuẹrẹ ikadi re se tarọt phiyọ, ukeri, yẹrẹ e vwo ni ẹhẹrhabọ rẹ ohwo.

Rere ayen sa vwọ riẹn obaro na, ihwo evo vwẹ ọke rẹ awanre ke guọnọ ukẹcha rẹ irherẹn vẹ irherẹn rẹ eya, irherẹn nana ke vuẹ ihwo na ovuẹ ro nẹ obọ rẹ ọghẹnẹ na rhe. Kerẹ udje, a tare nẹ Ovie Croesus rẹ ẹkuotọ rẹ Lydia ghwa okẹ re ghanre mamọ vwo rhe orherẹn rọhẹ Delphi, Greece, rere ọ sa vwọ riẹn obo re cha phia siẹrẹ ọyen vẹ Cyrus rẹ Persia de phi ofovwin. Orherẹn na tare nẹ siẹrẹ Croesus de nene Cyrus họnre, a cha ghwọrọ “usuon ọvo ro vwo ẹgba mamọ.” Vẹ uduefiogbere nẹ o che phi kparobọ, Croesus de kpo ofovwin na, ẹkẹvuọvo, usuon rọyen ro vwo ẹgba mamọ na kọyen a ghwọre!

Ọ vwọ dianẹ orherẹn na se odẹ rẹ usuon ra cha ghwọrọ na-a, kọ ra sa họhọ nẹ aroẹmrẹ rọyen na uyota kidie ẹbẹre ọvo che ghini phikparobọ jovwo. Erọnvwọn ejobi va Croesus abọ fikirẹ ovuẹ rẹ efian yena rọ so oghwọrọ kẹ na. Kẹ ihwo re guọnọ riẹn kpahen obaro nonẹna womarẹ ebọepha yẹrẹ ihwo efa tiọyena se phi kparobọ re?