JULIAN karophiyọ rọ vwọ ta: “Re vwo ghwoghwo nẹ a djẹ ọmọshare mẹ nẹ ukoko, ẹwẹn mẹ da ghwa yanghan. Ọyen ọmọ avwanre ọkpako, mẹ vẹ ọyen je kẹre mamọ; avwanre ruẹ erọnvwọn buebun kuẹgbe. Ọyen ọmọ ro ruẹ yovwẹn, siẹvuọvo na ko dje uruemu ri je fo phia. Aye mẹ viẹre mamọ, me tobọ riẹn oborẹ me sa vwọ nẹrhẹ-ẹ. Kẹ avwanre nọ oma rẹ avwanre ọke buebun sẹ o vwo asan rẹ avwanre de ruchọ kerẹ emiọvwọn.”

Diesorọ a vwọ tanẹ a vwọ djẹ ohwo nẹ ukoko ọyen ọrhuẹrẹphiyotọ rẹ ẹguọnọ jẹ ọ so ọmiaovwẹ buebun? Iroro vọ yen Biabol na vwọphia rọ nẹrhẹ a jowọ tiọyen na? Die yen nẹrhẹ a djẹ ohwo nẹ ukoko?

Erọnvwọn ivẹ​—re vwọ kpahen ohwohwo​—yen nẹrhẹ a djẹ ọvo usun rẹ Iseri ri Jihova nẹ ukoko. Ẹsosuọ, Oseri ro bromaphiyame re de ru umwemwu ọgangan. Ọrivẹ, o kuobọrhẹriẹ nẹ umwemwu rọye-en.

Jihova rhẹro ogbagba mie avwanre-e, ẹkẹvuọvo, o rhẹro rọyen nẹ idibo rọyen eje che nene iwan efuanfon ro vwo mu. Kerẹ udje, Jihova guọnọre nẹ idibo rọyen kẹnoma kẹ imwemwu egangan kerẹ ọfanrhiẹn, ẹdjọ ẹgọ, uji echo, ogborhugborho, ohwekufia, kugbe uruemu rẹ orhan.​—1Kọ 6:​9, 10; Ẹvw 21:8.

Aphro herọ-ọ nẹ wọ cha rhọnvwe nẹ iwan rẹ efuanfon ri Jihova pha yoyovwin, e je sẹro rẹ avwanre. Avwanre eje guọnọ nene ihwo rẹ ufuoma re pha dẹndẹn ra je sa vwẹroso yerin kugbe. A sa mrẹ oka rẹ ihwo tiọyena vwẹ ukoko na, a kpẹvwẹ Ọghẹnẹ vwọ kẹ ive re veri vwẹ ẹdẹ ra vwọ vwomakpahotọ kẹ nẹ e che yeren akpọ vwo nene odjekẹ ri Baibol na.

Kẹ, ọ da rha dianẹ Onenikristi ro bromaphiyame re ru umwemwu ọgangan fikirẹ ijẹgba vwo? Idibo ri Jihova re fuevun vwẹ ọke awanre ji ru umwemwu ọgangan, ẹkẹvuọvo, Jihova vwo ghovwo ayen. Ovie Devid ọyen udje ọvo. Devid gbe igberadja ọ je dẹ ozighẹ; dedena, ọmraro Natan vuẹrẹ nẹ, “Ọrovwohwo ku imwemwu wẹn kufia.”​—2Sa 12:13.

Ọghẹnẹ vwẹ imwemwu ri Devid vwo ghovwo kidie o kurhẹriẹ vwo nẹ otọ rẹ ẹwẹn rhe. (Un 32:​1-5) Ọtiọyen ọ je hepha nonẹna, a cha djẹ odibo ri Jihova nẹ ukoko na ọ da dianẹ o kurhẹriẹ-ẹ yẹrẹ o ji vwobọ vwẹ obo re brare. (Iru 3:​19; 26:20) Ekpako rehẹ umẹ rẹ ẹdjọeguo na rha mrẹ odjephia rẹ uvi rẹ okurhẹriẹ-ẹ, ka djẹ ohwo tiọyena nẹ ukoko na.

Ẹsosuọ, e se no nẹ orhiẹn ra vwọ djẹ ohwo nẹ ukoko dje ẹguọnọ phia-a, marho ọ da dianẹ ohwo na kẹrẹ avwanre mamọ. Ẹkẹvuọvo, Ota rẹ Ọghẹnẹ vuẹ avwanre obo ro se vwo mu avwanre ẹro nẹ ọyen orhiẹn rẹ ẹguọnọ.

Jesu tare nẹ “e dje aghwanre phiyọ ọvwata womarẹ iruo rọyen.” (Mt 11:​19, NW.) E ja mrẹ iroro erha re sorọ ọ vwọ dia orhiẹn rẹ aghwanre ra vwọ djẹ ohwo rọ rhọnvwe kurhẹriẹ-ẹ nẹ ukoko.

O brọghọ phiyọ odẹ ri Jihova. Kidie nẹ e se avwanre Iseri ri Jihova, ọnana kọ nẹrhẹ oborẹ avwanre ruẹ djobọte oborẹ ihwo roro kpahan odẹ na. (Aiz 43:​10) Kirobo rẹ uruemu rẹ ọmọ sa ghwa ekan rhe ọsẹ rọyen yẹrẹ brọghọ phiyọ oma, ọtiọyen yen omamọ yẹrẹ orharhe rẹ udje re niso vwẹ oma rẹ ihwo ri Jihova se djobọte ẹro rẹ ihwo vwo nẹ odẹ na. A kpara odẹ rẹ Ọghẹnẹ kpenu siẹrẹ ihwo re vwẹ odẹ na vwọ yan de yeren akpọ nene iwan ri Jihova re pha fuanfon. Ọnana họhọ obo re phiare vwẹ ọke rẹ Izikiẹl, vwẹ ọke rẹ ihwo rẹ ẹgborho na vwọ riẹn nẹ ihwo ri Ju eyẹn ihwo ri Jihova.​—Izi 36:​19-​23.

Avwanre cha hwarhiẹ ekan vwo rhe odẹ ọfuanfon rẹ Ọghẹnẹ siẹrẹ e de vwobọ vwẹ uruemu rẹ ọfanrhiẹn. Ọyinkọn Pita vwẹ uchebro kẹ Inenikristi: “Kerẹ emọ ri muẹ ọghọ, ovwan rha gba oma vwra urhuru sivwe rẹ ughẹghẹ re awanre-e, ẹkẹvuọvo kirobo rẹ ohwo ro se ovwan fonro na, ovwan gba fon vwẹ oma rẹ ovwan vwẹ uruemu rẹ ovwan ejobi; Kidie e siro nẹ, Ovwan ke fon, kidie me fonro.” (1Pi 1:​14-​16) Omamọ rẹ uruemu brọghọ phiyọ Ọghẹnẹ oma.

Ọ da dianẹ ọvo usun rẹ Iseri ri Jihova ru obo re brare, ọkiọvo igbeyan vẹ ihwo efa re kẹrerẹ sa riẹn kpahọn. Ọrhuẹrẹphiyotọ ra vwọ djẹ ohwo nẹ ukoko djephia nẹ Jihova vwo ihwo ri nene odjekẹ ri Baibol na rere a sa vwọ sẹro rẹ ofuanfon rọyen. Ọrhorha ọvo vwo kpo omẹvwa vwẹ Ọguan Ruvie ọvo vwẹ Switzerland, ọ da tanẹ ọyen guọnọ dia ọvo usun rẹ Iseri ri Jihova. A djẹ oniọvo rọyen ọmọtẹ ro gbe ọfanrhiẹn nẹ ukoko na. Ọ tare nẹ ọ guọnọ vwomaba ukoko “rọ vwẹ ẹro ri phovwin vwo nẹ obo re brare-e.”

Ọ sẹro rẹ ofuanfon rẹ ukoko na. Ọyinkọn Pọl si Inenikristi rehẹ Kọrẹnt orhọ kpahen imuoshọ re herọ siẹrẹ a da vwẹ uphẹn kẹ ohwo rọ vwẹ arogba vwo ru umwemwu nẹ ọ dia ohri rayen. Ọ reyọ oborẹ orharhe uruemu rẹ ihwo nana sa so, vwo dje ‘ubiughweri tutuno rọ nẹrhẹ oghwo riọ.’ Ọ da je ta: “Djẹ ohwo umwemwu na nẹ ohri rẹ ovwan.”​—1Kọ 5:​6, 11-​13.

“Ohwo umwemwu” ri Pọl djunute na gbe ọfanrhiẹn odedede. Ihwo evo vwẹ ukoko na ji se no nẹ obo ro ruẹ na chọre-e. (1Kọ 5:​1, 2) A da vwẹ uphẹn kẹ umwemwu ọgangan ọtiọyen na, ọ sa nẹrhẹ Inenikristi efa vwobọ vwẹ uruemu tiọyen rẹ ihwo rẹ orere na ruẹ na. Ọtiọyen ọ je hepha nonẹna, a rha djẹ oka rẹ ohwo tiọyen vwo nẹ ukoko na-a, ọ cha nẹrhẹ ihwo efa roro nẹ e vwo nene irhi ri Jihova ghwa dia obo re ghanre-e. (Agh 8:​11) Ọtiọyena, orumwemwu ro kurhẹriẹ-ẹ se rhi hirhephiyọ “ikuta ri siomanu vwẹ obotọ rẹ ame,” je guọghọ esegbuyota rẹ ihwo efa vwẹ ukoko na.​—Jud 4, 12, NW.

Ọ sa nẹrhẹ ohwo ra djẹ nẹ ukoko brevun kpiroro. Jesu ta ota kpahen eghene ọshare ọvo ro vrẹn nẹ uwevwin rẹ ọsẹ rọyen, ọ da rhaphiẹ ekuakua rọyen eje womarẹ akpọ ri fanrhiẹn fanrhiẹn ro yerin. Ọ vwọ yanjẹ orua na vwo kri emerha re, kọ rioja, urhuru rẹ orua na ko ji sio. Ọhọ rọyen vwo rhivwin bro rhe, o de kuobọrhẹriẹ ji rhivwin bru orua rọyen na. (Luk 15:​11-​24) Idjedje ri Jesu vwọ kpahen ọsẹ ro vwo ẹguọnọ, rẹ oma vwerhenre fikirẹ ewene rẹ ọmọ rọyen ruru na, chọn avwanre uko vwo vwo ẹruọ oborẹ oma ruẹ Jihova. Ọ da ta: “Mi vwo omavwerhe vwẹ ughwu rẹ ohwumwemwu-u, ẹkẹvuọvo rẹ ohwumwemwu rhẹriẹ oma nẹ idjerhe rọye re ọ rhọ.”​—Izi 33:11.

Vwẹ idjerhe vuọvo na, ihwo ra djẹ nẹ ukoko re rha hẹ ẹbẹre ọvo rẹ ukoko rẹ Inenikristi-i​—sa rhe riẹn obo re va ayen abọ ọke vwọ yanran na. Vwẹ ọke rẹ ayen da rioja rẹ obo ri nẹ obuko rẹ umwemwu rayen na cha, vẹ ọke rẹ ayen de roro kpahen aghọghọ rẹ ayen vwori rẹ ayen vẹ iniọvo rẹ ukoko na vwo kuomakuẹgbe, kugbe uvi rẹ oyerinkugbe rẹ ayen vẹ Jihova vwori jovwo, ọ sa nẹrhẹ ayen kurhẹriẹ.

Avwanre sa vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ohwo ra djẹ nẹ ukoko vwo rhivwin rhe, ofori nẹ e dje ẹguọnọ kẹ womarẹ e vwo nene odjekẹ rẹ obo ro fori nẹ e nene ayen yerin wan. Kerẹ udje, vwẹ ẹwẹn roro ihwo ivẹ re yan oyan ogrongron vwẹ ọke ekpahen jẹ imicho she. Kidie nẹ ekpahen na ganre mamọ, ọ da nẹrhẹ oma bru ọvo ku, kọ guọnọ vwerhẹn. Jẹ ọ da vwerhẹn vwẹ ekpahen ọgangan na, o che ghwu. Rere ovwerhẹn vwo je suon, ugbeyan rọyen rẹ ọ vẹ ọyen gba yan ọyan na da ghwiẹ vwẹ opharo. Dede nẹ ẹghwiẹ na cha miavwọn gangan, jẹ o se sivwin arhọ rọyen. Devid ta ota rọ họhọ ọtiọyen rọ vwọ ta: “Jẹn ohwo esiri ghwiẹ vwẹ . . . vwẹ arodọvwẹ.” (Un 141:5) Devid riẹnre nẹ ohwo esiri sa vwẹ ọghwọku ọgangan vwọ kẹ fikirẹ erhuvwu romobọ rọyen.

Ọke buebun na, ẹdjẹ ra djẹ ohwo nẹ ukoko na yen ọghwọku rọ guọnọre o se vwo rhivwin bru Jihova rhe. Ẹgbukpe ihwe vwọ wan nu, ọmọshare ri Julian ra ta ota kpahen jovwo re na, de ru akpeyeren rọyen fon ji rhivwin rhe ukoko na, asaọkiephana ọ ga kerẹ ọkpako. Ọ da ta: “Ọke ra vwọ djẹ vwẹ nẹ ukoko nu, me da rhe mrẹvughe nẹ oborẹ mi ruẹ so oja kẹ vwẹ. Ẹdjẹ ra djẹ vwẹ na yen obo re me ghwa guọnọ.”​—Hib 12:​7-​11.

Ọ ghene da ohwo siẹrẹ a da djẹ ohwo nẹ ukoko, ẹkẹvuọvo ọ cha vwẹ ukẹcha kẹ ohwo ra djẹre na vwo rhivwin bru Jihova rhe. Mavọ yen e se vwo djephia nẹ a guọnọre nẹ ọ dia ọtiọyen?

Ekpako ri vwo owian rẹ ayen vwo brorhiẹn sẹ a djẹ ohwo nẹ ukoko yẹrẹ a djẹ-ẹ cha davwẹngba vwọ vwẹrokere ẹguọnọ ri Jihova. Ọke rẹ ayen da cha vuẹ ohwo na kpahen orhiẹn rẹ ayen bruru, kẹ ayen vwẹ idjerhe rẹ ẹguọnọ vwọ vuẹ obo ro fori nẹ o ru rere a sa vwọ reyọ rhivwin rhe ukoko na. A sa vwọ karophiyọ ihwo ra djẹ nẹ ukoko na oborẹ ayen se vwo rhivwin bru Jihova rhe, ekpako na sa kọn bru ayen ra nọke ra ruọke siẹrẹ ayen de dje oka rẹ okurhẹriẹ phia. a

Ihwo rẹ orua se dje ẹguọnọ kẹ iniọvo rẹ ukoko na kugbe ohwo ra djẹre na siẹrẹ ayen de muọghọ kẹ orhiẹn ra vwọ djẹ ohwo nẹ ukoko. Julian da ta: “Ọmọ mẹ yen o ji ruẹ, ẹkẹvuọvo oka rẹ akpọ ro yerẹn gbere ughwru phiyọ oyerinkugbe rọhẹ uvwre rẹ avwanre.”

Ihwoeje vwẹ ukoko na se dje ẹguọnọ phia siẹrẹ ayen rhe nene ohwo ra djẹ nẹ ukoko na ta ota ji yerẹn kuẹgbe-e. (1Kọ 5:​11; 2 Jọn 10, 11) Ọtiọyena, kẹ ayen cha kpuriẹnphiyọ ọghwọku ri Jihova womarẹ ekpako na vwọ kẹ na. Vwọ vrẹ ọyena, ayen ji se bicha ji dje ẹguọnọ kẹ orua rẹ ohwo ra djẹ nẹ ukoko ri muomaphiyọ na, je vwẹ imuẹro kẹ ayen nẹ ayen jehẹ ẹbẹre ọvo rẹ ukoko na.​—Rom 12:​13, 15.

Julian da ta: “Ọrhuẹrẹphiyotọ ra vwọ djẹ ohwo nẹ ukoko ọyen obo ra guọnọre, kidie ọ cha chọn avwanre uko vwo yeren akpọ nene iwan ri Jihova. Dede nẹ ọ nẹrhẹ e muomaphiyọ, jẹ ukuotọ rọyen erhuvwu no cha. Mane ki mi nene ọmọ mẹ yerin kugbe vwẹ ọke ra vwọ djẹ na, o rhe se rhivwin bru Jihova rhe-e.”