• UKPE RE VWIẸRẸ: 1963

• ẸKUOTỌ RO NURHE: BRITAIN

• AKPỌ RO YERIN JOVWO: O VWO OMAMỌ RẸ IRUO RỌ RIAVWERHEN RỌYEN

AKPỌ MI YERIN JOVWO:

E vwiẹ vwẹ vwẹ Croydon rọhẹ South London, mẹvwẹ yen ọmọ esan vwẹ usun rẹ emọ irhirin vwẹ orua na. St. Vincent rọ dia ẹkuotọ rẹ ame riariẹ phiyọ vwẹ Caribbean yen ọsẹ vẹ oni mẹ nurhe. Ishọshi ri Methodist yen oni mẹ ra. Dede nẹ e vwo yono kpahen erọnvwọn je vwe, mi vwo owenvwe mi vwo yono kpahen Ọghẹnẹ-ẹ. Ọkieje yen mi vwo kpo ekogho re ame riariẹ phiyọ rọ kẹrẹ uwevwin mẹ, ọke rẹ isikuru avwanre dahẹ họlide, rere me vwọ ghwọrọ ọke se ẹbe me reyọ vwẹ ilaibri.

Ikpe evo vwọ wan ri mi vwo wontọ nẹ Isikuru nu, mi de rhi vwo ẹwẹn me vwọ vwẹ ukẹcha kẹ ihwo re guọnọ ukẹcha. Ihwo ri vwo asan rẹ ayen dia-a vẹ ihwo rẹ emuọvo shechọ vwẹ oma rayen keyen me vwẹ ukẹcha kẹ. Ọtiọyena me da jowọ mi vwo yono kpahen omaesivwo vwẹ yunivasiti. Mi vwo wontọ nu, mi de ruiruo rẹ mi rhẹro rọye-en, ra da hwa okposa kẹ vwẹ, ọnana kọ nẹrhẹ me sa dẹ erọnvwọn eghanghanre buebun. Ọ vwọ dianẹ iruo mẹ ọyen mi vwo bru ihwo uche kpahen oborẹ ayen se ruiruo rayen wan na, kọyen ilaptọpu vẹ nẹtwọku ọvo yen me ghwa guọnọ vwọ kẹ iruo mẹ. Mi kpo ẹkuotọ sansan je dia oboyin te udughwrẹn evo, me me dia omamọ rẹ ihotẹl da wian. Mi rori nẹ omamọ rẹ akpọ yen mi yerẹn jovwo. Ẹkẹvuọvo, mi ji roro kpahen ihwo rẹ akpọ bẹn.

OBORẸ BAIBOL NA WENE UVWE WAN:

Ikpe buebun yen mi vwo roro, ‘diesorọ akpeyeren vwọ dia ọtiọna?’ Ẹkẹvuọvo, me jowọ me vwọ mrẹ ẹkpahọnphiyọ ri Baibol na-a. Vwẹ ẹdẹ ọvo vwẹ ukpe ri 1999, oniọvo mẹ otete re se Margaret, rọ dia ọvo usun rẹ Iseri ri Jihova vẹ ugbeyan rọyen da kọn bru vwe rhe. Kidie nẹ ugbeyen rẹ oniọvo mẹ na vwo ọdavwẹ mẹ mamọ, me rha riẹn ọke me vwọ rhọnvwe kẹ nẹ ọ sa vwẹ uyono ri Baibol vwo mu kẹ vwẹ-ẹ. Ẹkẹvuọvo, kidie nẹ me mrẹ uphẹ-ẹn, ọ da nẹrhẹ uyono na siotọ mamọ.

Vwẹ ọke rẹ uvo vwẹ 2002, me da kua kpo obọrhen rẹ ẹbẹre rẹ ọnre shera vwẹ England. Oboyin kọyen me da rhoma kpo yunivasiti re yono kpahen uyono ra vwọ fuẹrẹn uruemu rẹ ihworakpọ kugbe ekogho rẹ ayen dia, rere e se vwo kuenu kẹ vwẹ kerẹ ogbu rẹ ẹbe. Ọkieje kọyen mi vwo kpo Ọguan Ruvie vẹ ọmọshare mẹ otete. Dede nẹ oma vwerhen ovwẹ kidie nẹ mi yono ẹbe vwẹ yunivasitị, jẹ Baibol ri mi yono na yen ma kẹ vwẹ omavwerhovwẹn, kidie ọ nẹrhẹ mi vwo ẹruọ rẹ ebẹnbẹn rẹ akpeyeren kugbe obo re che si ayen no wan. Mi de rhi vwo ẹruọ rẹ eta rọhẹ Matiu 6:​24, rọ tare nẹ ohwo sa ga inini ivẹ-ẹ. Ọ dia Ọghẹnẹ-ẹ, kọyen efe. Me da rhe mrẹvughe nẹ ofori mi vwo brorhiẹn kpahen obo re ma ghanre kẹ vwẹ vwẹ akpeyeren.

Ukpe rọ wanre na, me vwomaba ẹko rẹ Iseri ri Jihova evo ri ruẹ uyono ri Baibol vwẹ uwevwin ọke buebun, ayen yono ọbe re se Is There a Creator Who Cares About You? a O de rhi muvwẹro nẹ Ọmemama rẹ avwanre Jihova ọvo, yen se si ebẹnbẹn rẹ ihworakpọ no. Ẹkẹvuọvo e yono avwanre vwẹ yunivasiti nẹ a guọnọ Ọghẹnẹ vwẹ akpeyeren rẹ avwanre-e. Ivun de miovwo uvwe gangan. Emeranvwe ivẹ vwọ wan nu, me da kpairoro vrẹ yunivasiti ẹra ji brorhiẹn ri mi vwo yono kpahen Ọghẹnẹ phiyọ.

Ẹkpo ri Baibol rọ nẹrhẹ mi wene akpeyeren mẹ yen Isẹ 3:​5, 6: “Vwẹ udu wẹn ejobi vwọ kpahe Ọrovwohwo, wọ vwẹ ẹro suọ oma obọ wẹ-ẹn. Vwẹ idjerhe wẹn ejobi rhọvwọ; kọ cha kpọ idjerhe wẹn ejobi vi.” E vwo yono kpahen Ọghẹnẹ rẹ ẹguọnọ fierere kẹ vwẹ vrẹ efe kugbe otitivwe rẹ ẹbe eyono rode ghwa cha. Mi vwo yono kpahan ọhọre ri Jihova vwọ kẹ otọrakpọ na vẹ ẹdia rẹ Jesu kare, rọ vwọ vwẹ arhọ rọyen kpahotọ kẹ avwanre phiyọ na, owenvwe re me vwọ vwẹ arhọ mẹ kpahotọ kẹ Ọmemama rẹ avwanre na kọ je ganphiyọ. Mi bromaphiyame vwẹ April 2003. Nẹ ọke yena rhe, ki mi ruẹ akpeyeren mẹ lọhọ ememerha.

ERERE RE ME MRẸRE:

Oyerinkugbe mẹ vẹ Jihova ghanre vrẹ kemu kemu. Mi rhi vwo omavwerhovwẹn vẹ ẹwẹn ri doe kidie nẹ mi vughire. Me je mrẹ omavwerhovwẹn re me vwọ vwomaba ihwo ri vwo ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ.

Mi ji vwo omavwerhovwẹn mi vwo yono, enẹna oma vwerhen ovwẹ fikirẹ obo ri mi yono vwẹ Baibol na vẹ emẹvwa rẹ Inenikristi. Oma vwerhen ovwẹ me vwọ vuẹ ihwo efa kpahen obo ri mi segbuyota. Ọnana re dia iruo mẹ re me vwọ chọn ihwo efa uko, vwo yeren omamọ rẹ akpọ enẹna ji vwo uvi rẹ iphiẹrophiyọ kpahen akpọ kpokpọ rọ cha vwẹ obaro na. Rhanvwe June 2008 yen mi vwo vwobọ vwẹ iruo rẹ ọkobaro rẹ ọkieje, oma je vwerhen ovwẹ, mi ji vwo otekẹvwẹ vrẹ obo ri jovwo. Me rhe mrẹ oboresorọ akpeyeren vwọ dia ọtiọna re, me kpẹvwẹ Jihova vwọ kẹ ọnana.

• UKPE RE VWIẸRẸ: 1973

• ẸKUOTỌ RO NURHE: AUSTRIA

• AKPỌ RO YERIN JOVWO: OHWO RO PHI IDJOGBA

AKPỌ MI YERIN JOVWO:

Omorere ri Braunau vwẹ Austria yen me dia ghwanre. Edafe yen dia orere na, ozighi ghwa herọ-ọ. Ẹga ri Fada yen mẹ vẹ orua mẹ ra.

Emuọvo rọ phiare vwẹ ọke emọ mẹ djobọte vwe mamọ. Vwẹ 1984, me vwọ hẹ ẹgbukpe 11, me karophiyọ ọke mẹ vẹ ugbeyan mẹ ọvo vwọ fa ibọrọ. Vwẹ oghẹruvo rẹ ẹdẹ yena, imoto da fa hwe. Ọnana so uguegue kẹ vwẹ mamọ. Ikpe buebun ọnana vwọ wan nu, ki mi roro kpahen obo re phia kẹ avwanre siẹrẹ e de ghwu nu.

Iruo rẹ ẹlẹtrishani yen mi ruẹ vwẹ ọke mi vwo wontọ nẹ isikuru nu. Mi vwo uruemu re vwo phi idjogba vẹ igho buebun jẹ mi vwo ebẹnbẹn rẹ igho-o. Me ghwọrọ ọke buebun phiyọ ehẹha, mi de ri vwo ẹguọnọ rẹ uhworo egangan mamọ. O je vwe mamọ mi de kpo iklọbu vẹ ipati. Ọkieje yen mi vwọ yeren akpọ rẹ akpọẹriọ vẹ ọfanrhiẹn, ẹkẹvuọvo e sa kẹ vwẹ omavwerhovwẹ-ẹn.

OBORẸ BAIBOL NA WENE UVWE WAN:

Vwẹ 1995, aye ọvo rọ kpakore rọ dia Oseri ri Jihova de hworo ẹchẹ mẹ, je kẹ vwẹ ọbe rọ ta ota kpahen ẹkpahọnphiyọ ri Baibol vwọ kẹ onọ nana, Die yen phia siẹrẹ ohwo de ghwu? Ughwu rẹ ugbeyan mẹ na je da vwẹ, ọtiọyena, me da reyọ ọbe na ji se uyovwinrota rọ ta ota kpahen ughwu vẹ iyovwinreta ichekọ eje vwẹ ọbe na!

Obo ri mi seri na kpahenphiyọ enọ eje re me nọ kpahen ughwu. Ẹkẹvuọvo, mi yono erọnvwọn efa buebun. Kidie nẹ ẹga ri Fada yen a da yọnrọn ovwẹ ghwanre, Jesu ghanre kẹ vwẹ vrẹ Ọghẹnẹ. Ẹkẹvuọvo, Baibol re me nabọ yono da nẹrhẹ mẹ vẹ Ọsẹ ri Jesu rọ dia Jihova Ọghẹnẹ rhe dia uvi rẹ igbeyan re nabọ kpẹkpẹ. Oma vwerhen ovwẹ me vwọ riẹn nẹ Jihova vwo ọdavwẹ rẹ avwanre, ọ je guọnọ nẹ a riẹn oka rẹ ohwo rọ hepha. (Matiu 7:​7-​11) Mi yonori nẹ oborẹ avwanre ruẹ sa da Jihova yẹrẹ nẹrhẹ oma vwerhọn. Mi ji yono nẹ ọkieje yen o vwo ruẹ obo rọ tare. Ọnana da nẹrhẹ mi vwo ọdavwẹ okokodo kpahen aroẹmrẹ ri Baibol na vẹ oborẹ ayen vwo rugba. Obo re me mrẹvughe na bọn esegbuyota ri mi vwo kpahen Ọghẹnẹ gan.

O kriri-i, me da rhe mrẹvughe nẹ Iseri ri Jihova ọvo yen ihwo re ghene guọnọ chọn ihwo efa uko vwo vwo ẹruọ ri Biabol na. Me jokaphiyọ ẹkpo ri Baibol rehẹ ọbe rẹ Iseri na, ki mi se vwẹ Baibol rẹ ẹga ri Fada mẹ. Me vwo hiẹ kpobaro phiyọ na, jẹ me mrẹ erọnvwọn buebun ri djerephia gbonozẹ nẹ me mrẹ uyota na re.

Uyono ri Baibol mẹ nẹrhẹ me riẹn nẹ Jihova guọnọre nẹ mi yeren akpọ nene iwan rọyen. Vwo nene obo ri mi seri vwẹ Ẹfesọs 4:​22-​24, me mrẹvughe nẹ ofori me vwọ kẹnoma kẹ “oma . . . rẹ awanre” rọ dia “uruemu . . . rẹ awanre” na, rere mi “ku ohwo ọkpokpọ na phihọ oma, ra mare vwẹ uhoho rẹ Ọghẹnẹ.” Me da rhe dobọ rẹ akpeyeren rẹ ọfanrhiẹn ji, ọtiọyen ji te idjogba ephio kidie o titi uruemu rẹ urhurhu vẹ ojevwe rẹ akpọ na. (1 Kọrẹnt 6:​9, 10) Mi se vwo ru ewene nana eje, me riẹnre nẹ ofori nẹ me kẹnoma kẹ igbeyan awanre na je guọnọ igbeyan kpokpọ ri vwo ẹguọnọ rẹ Ọghẹnẹ.

E vwo ru ewene yena dia obo re lọhọre-e. Ẹkẹvuọvo, me da ton emẹvwa rẹ Iseri ri Jihova ẹra phiyọ vwẹ Ọguan Ruvie, mi de ji mu igbeyan kpokpọ vwẹ ukoko na. Me je nabọ jomaotọ se Baibol na komobọ. Enana mi ruẹ na chọn vwẹ uko vwọ wene ine me kerhọ kẹ, obo re me guọnọ reyọ akpọ mẹ vwo ruẹ, vẹ obo re me sẹn osẹnvwe wan. Vwẹ 1995, mi de bromaphiyame kerẹ ọvo usun rẹ Iseri ri Jihova.

ERERE RE ME MRẸRE:

Asaọkiephana, me vwẹ ẹro abavo vwo nẹ igho vẹ ekuakua rẹ akpeyeren re. Mi muophu ọgangan jovwo, jẹ enẹna, me rhe dia fuefu mamọ. Me ra ro ẹnwan ọkamuka kpahen obaro na-a.

Oma vwerhen ovwẹ nẹ mẹvwẹ jẹ ọvo usun rẹ ihwo re ga Jihova vwẹ akpọneje. Dede nẹ ayen vwo ebẹnbẹn sansan rẹ ayen nene muabọ, ayen je fuevun ga Ọghẹnẹ. Oma vwerhen ovwẹ nẹ me ghwọrọ ọke vẹ ẹgba mẹ eje vwọ ga Jihova ji ru emu erhuvwu vwọ kẹ ihwo efa.

• UKPE RE VWIẸRẸ: 1963

• ẸKUOTỌ RO NURHE: ENGLAND

• AKPỌ RO YERIN JOVWO: OFU RẸ AKPỌ DJERE HWE

AKPỌ MI YERIN JOVWO:

Ẹkuotọ rẹ England yen e de vwiẹ vwẹ, ẹkẹvuọvo, orua mẹ da kua kpo Australia vwẹ uvwre rẹ ọke me vwọ hẹ ẹgbukpe ighwrẹn. Avwanre da dia ekogho rẹ ihwo buebun de kpo oyan ikiekin. Dede nẹ avwanre feri-i, okieje yen avwanre vwo vwo oborẹ avwanre guọnọre.

Mi vwo omavwerhovwẹ-ẹn, dede nẹ obo re me guọnọre eje rhe vwẹ ọke emọ mẹ. Ofu rẹ akpọ de rhi dje vwe hwe. Ọsẹ mẹ ọgbaudi. Mi ghwe vwo ẹguọnọ rọye-en fikirẹ udi ẹda rọyen na vẹ obo ro ruẹ oni mẹ. Ọke vwọ yanran na, mi de rhi vwo ẹruọ oboresorọ ro vwo dje uruemu tiọyena phia, mi vwo nyo kpahen obo ro rhiẹromrẹ kerẹ isodje vwẹ Malaya nu.

Me vwọ hẹ isikuru rode, je me goma udi ẹda mamọ re. Mi vwọ hẹ ẹgbukpe 16, mi de vrẹn nu isikuru je vwomaba iruo rẹ isodje. Ke me reyọ ihuvwun egangan ji se itaba. Kẹdẹ kẹdẹ kọyen me vwọ da udi vroma, ọ rha dia oba rẹ udughwrẹn ọvo-o.

Mi vwo te omarẹ ẹgbukpe 20, ki mi vwo ẹwẹn ivivẹ sẹ Ọghẹnẹ ghene herọ. Obo ri mi roro kẹ ọna, ‘Ọghẹnẹ da ghene herọ, diesorọ ọ vwọ vwẹ uphẹn kẹ ihwo nẹ e rioja ji ghwu?’ Me tobọ si eta evo vwọ tanẹ Ọghẹnẹ yen so imwemwu rẹ akpọ na.

Me vwọ hẹ ẹgbukpe 23 yen mi vwo vrẹn nẹ iruo rẹ isodje na. Ọyena vwọ wan nu, mi de vwobọ vwẹ iruo sansan ji kpo isiorho ẹgbukpe ọvo, jẹ ọvuọvo se si ofudjevwe mẹ na no-o. Mi vwo owenvwe mi vwo vwo oboravwọtua yẹrẹ orọnvwọn vuọvo-o. O vwo obo ri je vwe-e. Kọ ghwa họhọ nẹ erọnvwọn eje mi vwori ọfefe, kerẹ uwevwin romobọ mẹ, omamọ rẹ iruo kugbe erhuvwu ri nẹ ẹyan-obaro rẹ iruo mẹ na rhe. Udi ẹda vẹ ine egangan ọvo keyen kẹ vwẹ “omavwerhovwẹn.”

Me nabọ karophiyọ ọke re me vwọ guọnọ riẹn oboresorọ avwanre vwo yerẹn. Me hẹ Poland ọke mi vwo kpo ọko rẹ oja rọhẹ Auschwitz. Mi se kpahen erọnvwọn ebrabra re phia wanre vwẹ etiyin. Ẹkẹvuọvo, ọke me vwọ mrẹ oborẹ ọko rẹ oja na rho te, oshọ de mu vwe mamọ. Me ghwa riẹn oboresorọ ihworakpọ vwọ sua omaẹwan vwọ kẹ irivẹ raye-en. Me karophiyọ ọke me vwọ yan riariẹ ọko rẹ oja na, jẹ ameoviẹ họrhọ nẹ ẹro mẹ cha, me vwọ nọ, ‘Diesorọ?’

OBORẸ BAIBOL NA WENE UVWE WAN:

Mi vwo rhivwin kpo Australia vwẹ 1993, me da ton isese ri Baibol na phiyọ me vwọ guọnọ ẹkpahọnphiyọ. O kriri-i, Iseri ri Jihova ivẹ da vwẹ ọbo hworo ẹchẹ mẹ, ayen de durhie uvwe kpo ọghwẹkoko ọvo re ruru vwẹ afieha ọvo rọ kẹrẹ asan re me dia. Me da ra.

Mi ji kpo afieha yena jovwore, re nughe rẹ ibọrọ emeranvwe evo re wanre na, ẹkẹvuọvo, ọghwẹkoko nana fẹnẹre mamọ. Iseri na emamọ rẹ ihwo, ayen je sen osẹnvwe ro shephiyọ, emọ rayen ji muẹ ruẹ-ẹ. Vwẹ ọke ra vwọ ria emu, obo re me mrẹre de gbevwunu. Buebun rẹ Iseri na riemu vwẹ otọ rẹ afieha na, ẹkẹvuọvo, ọke rẹ ayen vwo rhivwin kpo asan rẹ ayen chidia, me mrẹ inuhu vuọvo rẹ ayen yan jovwo-o! Vwọ vrẹ enana eje, ihwo nana vwo otekẹvwẹ kugbe ufuoma​​—rọ ghwa dia oborẹ me guọnọ. Me karophiyọ ota vuọvo ra tare vwẹ ẹdẹ yena-a, ẹkẹvuọvo, uruemu rẹ Iseri nana djephia cha sa chọrọ ovwẹ ẹro-o.

Vwẹ ovwọnvwọn yena, mi de roro kpahen ọmọ rẹ oniọvo ọsẹ mẹ ro se Baibol na ji yono kpahen ẹga sansan. Ikpe evo re wanre na, ọ vuẹ vwẹ oborẹ Jesu tare, nẹ e che vughe ẹga rẹ uyota na womarẹ emamọ rayen. (Matiu 7:​15-​20) Ki mi roro nẹ ofori me vwọ guọnọ oboresorọ Iseri na vwọ fẹnẹ mamọ. Ọnana yen obọrẹsosuọ vwẹ akpeyeren mẹ mi vwo vwo omavwerhovwẹn vẹ iphiẹrophiyọ.

Udughwrẹn rọ vwọ kpahọn, Iseri ivẹ ri durhie uvwe vwo kpo ọghwẹkoko na de rhivwin kpo. Mi de rhiabọreyọ uyono ri Baibol rẹ ayen vwo mu kẹ vwẹ. Ki mi nene ayen kpo uyono.

Ẹro mi vwo nẹ Ọghẹnẹ de rhi wene mi vwo yono Baibol na. Mi rhi yono nẹ ọ dia ọyen yen so ojaẹriọ vẹ umwemwu-u, ọ je da ọke rẹ ihwo de ruẹ emu ebrabra. (Jẹnẹsis 6:6; Une rẹ Ejiro 78:​40, 41) Mi de brorhiẹn nẹ me cha davwẹngba vwọ kẹnoma kẹ obo ri miovwon Jihova ivun. Me guọnọ ru obo re cha nẹrhẹ oma vwerhọn. (Isẹ 27:11) Me da dobọ rẹ itaba ese vẹ udi ẹda vroma ji, ọtiọyen ji te ọfanrhiẹn. Mi de rhi bromaphiyame kerẹ ọvo usun rẹ Iseri ri Jihova vwẹ March 1994.

ERERE RE ME MRẸRE:

Mi vwo uvi omavwerhovwẹ vẹ otekevwẹ enẹna. Me rha guọnọ udi me vwọ dobọ rẹ ebẹnbẹn mẹ ji-i. Ukperẹ ọtiọyen, ki mi muẹ ẹnwan mẹ vwọ kẹ Jihova.​​—Une rẹ Ejiro 55:22.

Ọ vrẹ ẹgbukpe ihwe re yen me vwọ rọvwọn oniọvo aye ọvo ro vwo erhuvwu mamọ re se Karen, mi ji vwo ọmọtẹ ro vwo erhuvwu mamọ re se Nella rọ dia ọmọ rẹ aye mẹ. A vwọ ghwọrọ ọke vwẹ iruo rẹ aghwoghwo na, rere avwanre sa vwọ chọn ihwo uko vwọ riẹn uyota kpahen Ọghẹnẹ, kẹ avwanre ihwo erha na omavwerhovwẹn. Mi yeren akpọ rẹ omavwerhovwẹn asaọkiephana re.