Okọ re se Lightbearer Mu Urhukpẹ rẹ Ota rẹ Ọghẹnẹ Kpo Ebẹrẹ Evo rẹ Asia
Vwẹ ikpe re kpahen 1930, jẹ iruo rẹ aghwoghwo rẹ Iseri ri Jihova ji rhi te Indonesia, Malaysia, kugbe asan ra rhe riẹn phiyọ Papua New Guinea enẹna-a. Mavọ yen iyẹnrẹn esiri na se vwo te ẹkuotọ nana eje? Oghọn ukoko rẹ Australia (rọ rhe dia oghọn ukoko rẹ Australasia enẹna) da dẹ okọ rẹ ijini ọvo, ro gron te ichiyin 52. E de mu odẹ kẹ nẹ Lightbearer, kidie ihwo eje rehẹ okọ na ekobaro, a ayen cha vwẹ okọ na vwo ghwoghwo Ota rẹ Ọghẹnẹ vwẹ asan ri sherabọ.—Matiu 5:14-16.
Aghwoghwo Vwẹ New Guinea
Vwẹ February 1935, ihwo ighwrẹn rehẹ okọ na de bio vwo nẹ Sydney, vwẹ Australia, vwo kpo Port Moresby, vwẹ New Guinea. Ayen vwo biẹ yanran na jẹ ayen hwe iyerin, ayen da je domaji vwẹ inuerhuru sansan rẹ ayen da dẹ ipẹtro kugbe emuọre, je rhuẹrẹ okọ na. Vwẹ April 10, 1935, ayen de bi vwo nẹ Cooktown, vwẹ Queensland. Ayen da vwẹ ijini rẹ okọ na vwọ djẹ wan asan ro muoshọ mamọ re se Great Barrier Reef. Ẹkẹvuọvo, ijini na ko do, e de fuen. Ayen gbe rhivwin, gbanẹ ayen ji bi okọ na ọtiọyen yanran kpo New Guinea? Ohwo ro bi okọ na re se Eric Ewins, da ta: “Avwanre guọnọ rhivwi-in.” Ọtiọyena, ayen de bi okọ re se Lightbearer na ememerha re te Port Moresby vwẹ April 28, 1935.
Ọke rẹ imakaniki vwọ rhuẹrẹ ijini na, iniọvo na eje da yanran re ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na vwẹ Port Moresby, Frank Dewar ọvo kọyen mudia kẹrẹ imakaniki na. Frank rẹ ọvo usun rayen tare nẹ ọyen “ọkobaro rọ dia ọgbowian,” da ta, ‘mi de mu ẹbe buebun je vwẹ owọ yan omarẹ iroko 32 yanran, re ghwoghwo kẹ ihwo re dia asan na.’ O vwo rhivwin cha, ọ da wan idjerhe ọfa rọ da shariẹ umurhie ọvo rọ vọnre vẹ edjere. Ọ nabọ jomaotọ mamọ, o de rhivwin kpo asan rẹ okọ rayen hepha egbẹrhẹnẹdẹ. Erere nẹ evunrẹ ẹgbaẹdavwọn rẹ iniọvo nana rhe. Evo usun rẹ ihwo rẹ ayen vwẹ ẹbe kẹ da rhe dia Iseri ri Jihova ukuko na.
Aghwoghwo Vwẹ Java
A vwọ rhuẹrẹ ijini na nu, okọ re se Lightbearer na de vrẹn nẹ Port Moresby kpo asan rẹ ame riariẹ phiyọ re se Java rọhẹ Dutch East Indies (re se Indonesia enẹna). Ayen vwọ domaji vwẹ asan sansan rẹ ayen da dẹ erọnvwọn nu, ayen de rhi te Batavia (re se Jakarta enẹna) vwẹ July 15, 1935.
Ayen vwo te etiyin, Charles Harris de vrẹn nẹ okọ re se Lightbearer na, ọ da ra guọnọ asan ọvo dia vwẹ Java, o de ji ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na vẹ oruru vwẹ etiyin. b Ọ da ta: “Vwẹ ọke yena, ẹbe ukoko na yen e me phiẹ phiyada, e de ru ọtiọyen nu, e mi rhe kpo orere ọfa. Mi mu ẹbe rẹ ephẹrẹ rẹ Arabic, Chinese, Dutch, Oyibo, kugbe Indonesian. Ihwo reyọ ẹbe avwanre mamọ, ọtiọyena, mi de phi ẹbe ri te 17,000 phiyada vwẹ ẹgbukpe ọvo.”
Ukuko na usuon ri Dutch de rhi vwo oniso rẹ oruru ọgangan ri Charles. O vwo ọke ọvo rẹ ọlọkpa ọvo vwọ nọ oniọvo ọvo kpahen uche Iseri ri Jihova ri ghwoghwo ota vwẹ ekogho rẹ Charles hepha vwẹ Ẹbẹre rẹ Ọnre Vanẹcha vwẹ Java. Oniọvo na da ta: “Ọvuọvo.” Ọlọkpa na da van: “Wo rorori nẹ mi che se ota wẹn na gbuyota? Me riẹnre nẹ ihwo re wian oboyin na bunru mamọ, kidie ọ dia ọmọrhiẹ ẹbe yen a ghare kẹ ihwo re-e.”
Aghwoghwo Vwẹ Singapore vẹ Malaysia
Okọ re se Lightbearer na de bi nẹ Indonesia vwo kpo Singapore vwẹ August 7. Ayen vwẹ agboro rẹ okọ na rọ mra gangan vwo hworo ota rotu sansan vwẹ kasan kasan rẹ ayen da domaji. Ihwo buebun fobọ siẹkẹrẹ asan re de hworo eta na. Vwọrẹ uyota, ọbe rọ ghwa iyẹnrẹn re se Singapore Free Press tare nẹ “upho ọvo mra ro urhie na yanran . . . vwẹ ason ri Wednesday,” ọ da je ta: “Uhworo na ọyen uhworo rẹ ota rotu rẹ oghẹresan . . . ra vwọphia . . . vwo nẹ okọ re se ‘Lightbearer,’ ro hworo eta rotu ri Watch Tower vwẹ Singapore rhanvwe ọke ro vwo nẹ Australia rhe.” Ọbe na je tanẹ “aruọke na de yovwin, eta na sa mrẹ wan urhie na, vwo te . . . iroko 3 fiẹ 4.”
Okọ re se Lightbearer na vwo te Singapore, Frank Dewar da yanjẹ ihwo ichekọ na vwo, ọ da ra ton iruo kpokpọ ọvo phiyọ. Vwọ kpahen obo re phiare vwẹ ẹdẹ yena, ọ da ta: “Avwanre da ton iruo phiyọ kerẹ ighwoghwota rẹ ọkieje vwẹ Singapore, jẹ avwanre dia evunrẹ ọkọ na. Ọke rẹ okọ re se Lightbearer na cha vwọ kparoma vwo te, Eric Ewins da ta ota ro gbevwunu mamọ. Ọ da ta: ‘Frank, wọ tare nẹ Siam (rọ dia Thailand enẹna) yen asan ru wo de che ghwoghwo. Etinẹ yen avwanre se mu we te. Wọ sa yanran tiẹna!’ Mi de kuẹwẹn je ta: ‘Me riẹn asan me cha tobọ wan kpo Siam me ra na-a!’” Eric da vuẹ Frank nẹ ọ sa ro itreni vwo nẹ Kuala Lumpur rọhẹ asan ra riẹn phiyọ Malaysia enẹna. Frank de ghini kpo Kuala Lumpur, ọ reyọ emeranvwe buebun tavwen o ki te Thailand. c
Okọ na vwo biẹ wan urhie rọhẹ ẹbẹre rẹ onre shera vwẹ Malaysia, ọ da domaji vwẹ Johore Bahru, Muar, Malacca, Klang, Port Swettenham (rọ dia Port Klang enẹna), kugbe Penang. Kasan kasan rẹ ayen da domaji, kẹ ayen vwẹ agboro rẹ okọ na rọ mra gangan na vwo hworo ota rotu sansan. Jean Deschamp rọ dia Oseri ri Jihova rọ ga vwẹ Indonesia ọke yena da ta: “O vwo emu vuọvo rọ sa kẹ ihwo omavwerhovwẹn vwọ vrẹ evuẹ nana-a.” Ayen de hworo evuẹ na nu, kẹ ayen vwẹ ẹbe vwọ kẹ ihwo rehẹ orhoma rẹ urhie na ri dje omavwerhowẹn phia.
Aghwoghwo Vwẹ Sumatra
Vwo nẹ Penang, iniọvo na da wan Strait of Malacca kpo Medan, Sumatra (rọ dia ẹbẹre ọvo rẹ Indonesia enẹna). Eric Ewins da ta: “Avwanre nabọ riavwerhen rẹ asan rẹ avwanre diare na vwẹ ubrotọ ri Medan, ihwo buebun nabọ kerho kẹ iyẹnrẹn esiri na.” Iniọvo na phi ẹbe ri te omarẹ 3,000 phiyada vwẹ asan na.
Okọ na vwo biẹ kpo ẹbẹre obọrhen ọnre na, jẹ inọvo na ghwoghwo vwẹ inuerhuru sansan vwẹ ẹbẹre ọnre vanẹcha vwẹ Sumatra. Vwẹ November 1936, okọ na de rhivwin kpo Singapore, etiyin yen Eric Ewins de kpo. Udughwrẹn evo vwọ wan nu, ọ da rọvwọn Irene Struys, rọ dia Oseri ri Jihova vwẹ Singapore. Eric vẹ Irene de kpo Sumatra re ruiruo rẹ ọkobaro na yanran. Vwọrẹ uyota, a guọnọ ohwo kpokpọ ro che bi okọ re se Lightbearer na.
Aghwoghwo Vwẹ Borneo
Ohwo kpokpọ na da dia Norman Senior rọ nabọ tẹn ona rẹ obo re bi okọ. O nẹ Sydney rhe vwẹ January 1937. Iniọvo na de bi okọ na vwo nẹ Singapore kpo Borneo vẹ Celebes (ra riẹn phiyọ Sulawesi enẹna), etiyin ayen de ghwoghwo vwẹ asan buebun, ayen tobọ yan te asan ro sheri te iroko 480.
Ọke rẹ ayen vwo bi okọ na te unuerhuru ri Samarinda vwẹ Borneo, ohwo ro suẹn unuerhuru na da vuẹ ayen nẹ ayen ghwoghwo ota vwọ kẹ ihwo rehẹ etiyin na-a. Ẹkẹvuọvo, Norman vwọ nabọ vuẹ obo ro muẹ ayen vwo ghwoghwo nu, ọ da rhọnvwe, ọ da je tobọ reyọ ẹbe evo mie ayen.
Vwẹ ọke ọfa, ipastọ ọvo de durhie Norman nẹ ọ rhe ishọshi rọyen rhi ghwoghwo ota. Ẹkẹvuọvo, ukperẹ ọyen ọvo ghwa vwọ ta ota kẹ ihwo na, Norman de hworo ota rotu iyorin kẹ ayen, oma da nabọ vwerhen ipastọ na. Ọ tọbọ reyọ ẹbe evo rọ cha vwọ kẹ igbeyan rọyen. Ipastọ nana ọvo yen ipastọ ro vwo omavwerhovwẹn kpahen ovuẹ na. Ipastọ ichekọ na vwo omavwerhovwẹn kpahen iruo rẹ Iseri ri Jihova-a. Vwọrẹ uyota, ophu mu ayen gangan kpahen udufiogbere rẹ iniọvo nana vwo ghwoghwo, kẹ ayen tobọ vuẹ ihwo ri suẹn nẹ ayen vwẹ uphẹn kẹ okọ na nẹ ọ ro inuerhuru efa-a.
Ayen Rhivwin Kpo Australia
Fikirẹ oborẹ ipastọ na vuẹ ihwo ri suẹn na, vwẹ December 1937 ọko re se Lightbearer na de rhivwin kpo Australia. Iniọvo na de wontọ vwẹ Sydney Harbor rere ayen se vwo kpo ọghwẹkoko rẹ Iseri ri Jihova vwẹ April 1938. Vwẹ ọke yena, jẹ ọ vrẹ ẹgbukpe erha re rẹ okọ re se Lightbearer na vwo nẹ Sydney. A shẹ okọ na vwẹ ọtonphiyọ rẹ ikpe re kpahen 1940, ọke ra ghwa vwọ dobọ rẹ iruo rẹ Iseri na ji vwẹ Australia. Oniọvo Ewins da ta: “A vwẹ okọ na vwo ruiruo buebun re.” Vwọ kpahen ọke rọ ghwọrọ vwẹ Lightbearer na, ọ da je ta: “Ọke yena yen oma ma vwọ vwerhen ovwẹ vwẹ akpeyeren mẹ.”
Obo ra Vwọ Karophiyọ Lightbearer Na
Iniọvo rẹhẹ okọ re se Lightbearer na ghwoghwo iyẹnrẹn esiri na kẹ ihwo buebun vwẹ asan rọ pha rhuarho. Dede nẹ a vwọso ayen, ihwo evo rẹ ayen ghwoghwo ota kẹ, rhe dia Iseri ri Jihova ukuko na. (Luk 8:11, 15) Vwọrẹ uyota, ighwoghwota rehẹ ẹkuotọ rẹ ayen de ghwoghwo ọke yena vrẹ 40,000 enẹna re. Oborẹ eshare yena ri vwo uduefiogbere na ruru cha sa chọrọ ohwo ẹro-o, eriyin ji te okọ rayen ro vwo omamọ odẹ!