O chidia otọ fefe, imirubẹ yẹrẹ era vọn rọ oma chekọ, vwo nẹ ẹhẹrhowọ re te ekrekruyovwin. Vwẹro roro ọshare nana rọhẹ ẹdia rẹ ọruvwohwo, o gbe uyovwin phiyotọ, vẹ igabọ rọyen re ghwrọrọ kpotọ, ọ tobọ mrẹ ẹgba vwọ djẹ iyẹn nu oma-a. O broma phiyọ iwurhie vwọrẹ omaemuophiyọ, jẹ ọ vwẹ ẹbẹre ẹvwẹrẹ vwọ kare oma. Erọnvwọn buebun varọ abọ re! Igbeyan, ihwo re dia kẹrẹ, kugbe ihwo rẹ orua rọyen chukokuo. Ihwo tobọ reyọ vwọ jehwẹ, ji te emọ dede. Ko roro nẹ Jihova Ọghẹnẹ je vwọso ọyen, ẹkẹvuọvo ọyena ororochọ.—Job 2:8; 19:18, 22.

 Ọshare na yen Job. Ọghẹnẹ ta eta nana kpahọn: “Ọ rọ họherọ vwẹ akpọ na herọ-ọ.” (Job 1:8) Ẹgbukpe ujorin vwọ tobọ wan nu, Jihova ji wene ẹwẹn ro vwo kpahọ-ọn, o niro nẹ Job ọyen ọvo usun rẹ ihwo re dia evwata vwẹ akpọ na.—Izikiẹl 14:14, 20.

 Wo rhiẹromrẹ ọbẹnvwẹ vẹ irhevwa? Ikuegbe ri Job sa dia esiri uchebro kẹ wẹ. Ọ je sa nẹrhẹ wọ nabọ vwo ẹruọ rẹ uwan ọvo ra guọnọ mie idibo rẹ Ọghẹnẹ eje; uwan yena yen ọyọnregan. Ihworakpọ se djephia nẹ ayen vwo ọyọnregan siẹrẹ ayen da nabọ muomaphiyọ eruo rẹ ọhọre ri Jihova, tobọ vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn. E je yono erọnvwọn efa kpahen uwan nana vwo nẹ ikuegbe ri Job.

 Ọ họhọre nẹ Job ghwu nu tavwen Mosis ki si ikuegbe rẹ akpeyeren rọyen phiyotọ. Ẹwẹn ọfuanfon ri Jihova mu Mosis vwo si kpahen akpeyeren ri Job kugbe erọnvwọn evo re phiare vwẹ obo odjuvwu.

 Vwẹ ọtonphiyọ rẹ ikuegbe na, a mrẹvughe nẹ Job yerẹn akpọ rọ vọnre vẹ omavwerhovwẹn. Job ọyen ọdafe ra nabọ vughe, re ji muọghọ kẹ vwẹ otọ rẹ Uz—ọ sa dianẹ Uz hẹ ẹbẹre obohwẹre ọnre na vwẹ Arabia. Job nabọ ruẹse kẹ ivwiogbere, ọ je chochọn rẹ ihwo ri vwo ọchuko-o. Job vẹ aye rọyen vwo emọ ihwe. Jẹ obo re ma kenu kẹ kọna: Job vwo ẹguọnọ ri Jihova. Ọkieje yen ọ vwọ guọnọ ru obo re cha nẹrhẹ oma vwerhen Jihova, kirobo rẹ Ebraham, Aizik, Jekọp kugbe Josẹf re dia ihwo rẹ orua rọyen ruru. Kerẹ ihwo nana, Job pha kerẹ orherẹn vwọ kẹ orua rọyen; nẹ ọke ra ruọke yen o vwo ze izobo fikirẹ emọ rọyen.—Job 1:1-5; 31:16-22.

 Siẹvuọvo na, akpeyeren ri Job de rhi wene. E se se ikuegbe rẹ obo re phiare vwẹ obo odjuvwu, je riẹn erọnvwọn buebun rẹ Job riẹnre-e. Emekashe ri Jihova re fuevun siomakoko vwẹ obaro rọyen, Eshu rọ dia amakashe rọ vwọsua na da je vwomaba ayen. Kidie nẹ Jihova riẹnre nẹ Eshu vwo utuoma kpahen Job, ọ da vuẹ kpahen ọyọnregan ri Job ra mrẹ vwo dje-e. Eshu da ta: “Job de djẹ oshọ rẹ Ọghẹnẹ ghevweghe? Ọ dia owẹ re gba ogba yariẹ vẹ uwevwi rọye kugbe obo ro vwori ejobi, vwi kabọ kabọ?” Eshu vwo utuoma kpahen ihwo ri vwo ọyọnregan. Ọke rẹ ayen da vwẹ ubiudu rayen eje vwọ ga Jihova, kẹ ayen ghwe djephia nẹ Eshu ghini ọvwọrefian ro vwo ẹguọnọ rẹ ohwo vuọvo-o. Ọnana yen sorọ rẹ Eshu vwọ tanẹ Job ga Jihova fikirẹ erhuvwu rẹ Jihova ruẹ kẹ. Ọ tare nẹ Job cha hanrhe Ọghẹnẹ siẹrẹ erọnvwọn ejobi da vabọ!—Job 1:6-11.

 Job riẹn obo re phia-a, ẹkẹvuọvo Jihova kẹ rẹ uphẹn rode, ro vwo dje Eshu phiyọ ọvwọrefian. Jihova da vwẹ uphẹn kẹ Eshu rọ vwọ ghwọrọ ekuakua ejobi rẹ Job vwori. Jẹ, ọ rhọnvwe kẹ nẹ o djobọte arhọ ri Jobu-u. Ọtiọyena, Eshu da ton orukuruku rọyen phiyọ. Eshu da so okpetu sansan kẹ Job vwẹ ẹdọke ọvuọvo. Okpetu rọ so kẹ na phia kpahen ohwohwo. Job nyori nẹ e hwe ichuru rọyen eje—ẹsosuọ, o nyori nẹ e hwe irhuẹn rọyen, ukuko na, o de ji nyo nẹ e hwe ekẹkẹtẹ, igegede, kugbe ikamẹl rọyen eje. Ma bra kparobọ, e ji hwe idibo rọyen re vwẹrote ayen. Ọvo usun rẹ ihwo ri bruro rhe rhi niyẹnrẹn kẹ, tare nẹ “erhanre rẹ Ọghẹnẹ” yen hwe ayen—ọnana sa dia enu rọ nyavwaro. Job vwo roro kpahen eranvwe vẹ idibo rọyen ri ghwuru na, o de rhi nyo iyẹnrẹn ọfa rọ bra vrẹ eyena eje. Emo ihwe rọyen siomakoko vwẹ uwevwin rẹ ọmọkpako rọyen, siẹvuọvo na, odju ọgangan ọvo de dju, ọ da ghwọrọ uwevwin na ji hwe emọ na eje!—Job 1:12-19.

 Avwanre cha sa vwẹro roro obo rọ da Job te-e. Job bẹrẹ iwun rọyen, wanre ẹto rọyen, ji she teyen otọ. Job ko roro nẹ Jihova rọ kẹrẹ obo ro vwori ejobi na yen je reyọ ayen. Aphro herọ-ọ, Eshu yen ruro vwẹ idjerhe rọ vwọ họhọ nẹ Jihova yen so okpetu na eje kẹ. Dedena, Job hanrhe Ọghẹnẹ rọyen kirobo rẹ Eshu tare nẹ o che ru-u. Ukperẹ ọtiọyen, Job da ta: “Ebruphihọ kẹ odẹ rẹ Ọrovwohwo na.”—Job 1:20-22.

 Ivun de miovwo Eshu gangan, jẹ ọ rhọnvwe dobọji-i. Ọ da rhoma bru Jihova rhe vwẹ ọke ọfa rẹ emekashe na vwo siomakoko. Udje na, Jihova da rhoma jiri Job fikirẹ ọyọnregan rọyen dede nẹ Eshu vwọsuọ mamọ. Eshu da kpahen: “Ohọroma a vwọ hwaosa rẹ ohọroma! Obo rẹ ohwo vwori ejobi ọ vwọ hwa osa rẹ urhuarhọ rọye. Ẹkẹvuọvo gba riẹn obọ wẹn phia nana nana, vwo te ibeku vẹ ivwo rọye, kọ cha hanrhe owẹ phia.” Eshu vwo imuẹro nẹ Job cha hanrhe Ọghẹnẹ siẹrẹ ọ da họnvwọ okpọga. Jẹ, fikirẹ ẹroẹvwọsuọ ọgangan rẹ Jihova vwo kpahen Job, ọ da tanẹ Eshu sa vwẹ ọga muo, ẹkẹvuọvo o djobọte arhọ rọye-en.—Job 2:1-6.

 O rhe kri-i, Eshu da vwẹ ọga ọbrabra re djisẹ rọyen vwẹ ọtonphiyọ rẹ ikuegbe nana vwo mu Job. Vwẹro roro oborẹ ọnana djobọte aye rọyen, rọ dia ohwo ro ji vwerhe emọ ihwe rọyen ri ghwuru. Enẹna kọ je cha mrẹ ọshare rọyen rọ rioja rẹ emiavwe ọbrabra rẹ ọyen che se ru emuvuọvo kpahe-en! Fikirẹ ọmiaovwẹ na, ọ da ta vwọrẹ ofudjevwe: “Wọ je yọnre ọvwata wẹn ghwaghwa vwọ? Hanrhe Ọghẹnẹ, re wo ghwu.” Ọ dia ẹro nana yen aye rẹ Job vwo ẹguọnọ kpahen na vwọ ta eta nana-a. Job da vuẹ nẹ ọ ta ota kerẹ ohwo ro vwo ọhọ-ọ. Dedena, ọ rhọnvwe hanrhe Ọghẹnẹ-ẹ. Ọ vwẹ unu rọyen vwọ ta orharhe ota vuọvo-o.—Job 2:7-10.

 Wọ riẹnre nẹ ikuegbe nana ro muekpahen na ji shekpahen owẹ? Noso nẹ ihworakpọ eje yen Eshu vwori vwẹ ẹwẹn ọke rọ vwọ ta erharhe eta kpahen Job. Ọ tare nẹ, “Obo rẹ ohwo vwori ejobi ọ vwọ hwa osa rẹ urhuarhọ rọye.” Otọ rọyen, Eshu vwo imuẹro nẹ o vwo ohwo vuọvo vwẹ usun rẹ avwanre ro se vwo ọyọnrega-an! Ọ nẹ wo vwo uvi rẹ ẹguọnọ kpahen Ọghẹnẹ-ẹ; nẹ wo che chukokuo siẹrẹ arhọ wẹn dahẹ imuoshọ. Kọ ghwa họhọ nẹ Eshu tanẹ wẹwẹ ọvwurhuru kerẹ ọyen! Wọ guọnọ dje Eshu phiyọ ọvwọrefian? Uphẹn yena rhiephiyọ vwọ kẹ avwanre ohwo vuọvo. (Isẹ 27:11) E gbe ja mrẹ egbabọse ọfa rẹ Job hirharoku.

 O vwo eshare erha ri vughe Job, rẹ Baibol na seri nẹ igbeyan rọyen. Ayen vwo nyo obo re phia kẹ Job, ayen de bro rhe rhi bro uche. Ayen vwọ mrẹ vwẹ ogboko, ayen se vughe-e. Oma rọyen eje miavwọn, ohọroma rọyen pha biebi fikirẹ ọga na, ọ rha họhọ Job rẹ ayen riẹnre-e. Igbeyan rọyen erha na, Elifaz, Bildad kugbe Zofa ki ruẹ kerẹ ihwo re vwerhoma, jẹ ayen viẹ, ji ghwẹ ekpẹn kuẹ uyovwin. Ayen de chidia otọ fefe kẹrẹ Job, jẹ ayen ohwo ọvuọvo kpahen ota kẹ-ẹ. Ẹdẹ ighwrẹn soso yen ayen chidia etiyin, jẹ ayen ta ota-a. Ẹkẹvuọvo ọyena dia uchebro-o, kidie ayen nọ Job onọ vuọvo-o, oborẹ ayen mrẹre ọvo yen ayen ghwa riẹn, nẹ Job rioja ọmiaovwẹ.—Job 2:11-13; 30:30.

 Ukuotọ rọyen, Job kọyen ke rhie unu ta ota. O de dje oborẹ emiavwe na gan te, rọ vwọ hanrhe ẹdẹ re vwiẹrẹ. O de ji djunute emuọvo kiriguo ro rorori nẹ ọyen nẹrhẹ ọ rioja. O rorori nẹ Ọghẹnẹ yen vwẹ oja ria ọyen! (Job 3:1, 2, 23) Dede nẹ o vwo uvi rẹ esegbuyota, ọ je guọnọ uchebro. Igbeyan rọyen rhi vwo rhie unu ta ota, Job da rhe mrẹvughe nẹ ẹfọ rẹ ayen fọri jovwo na yen me yovwin.—Job 13:5.

 Elifaz yen ka ta ota; ọ sa dianẹ ọyen ọkpako usun rẹ eshare erha na, o ji vien Job. Ọ vwọ ta nu, eshare ivẹ ri chekọ na da je ta. A sa tanẹ ayen gbe ughẹnghẹn nene iroro rẹ Elifaz. Evo usun rẹ erọnvwọn rẹ eshare na tare chọre-e, ihwo buebun tobọ je ta eta tiọyen kpahen Ọghẹnẹ re; ayen ta ota kpahen oborẹ Ọghẹnẹ kpenu te, oja rọ cha vwọ re irumwemwu, kugbe osa rọ cha hwa kẹ ihwo esiri. Ẹkẹvuọvo, vwo nẹ ọtonphiyọ rhe, eta rayen dje erorokẹ phia-a. Elifaz vwẹ aghẹnghẹn vwo dje nẹ, ọ da dianẹ Ọghẹnẹ ohwo esiri ro gboja kẹ irumwemwu, die yen oja rẹ Job ria na se mudiaphiyọ? Job rha je dia orumwemwu vwẹ idjerhe evo? —Job 4:1, 7, 8; 5:3-6.

 Job kerhọ rẹ iroro ọchọchọ rayen na-a. Ọ senrọ karekare. (Job 6:25) Ọnana da nẹrhẹ ibruche erha na vwo imuẹro kokoroko nẹ erọnvwọn ebrabra nana eje phia kẹ Job kidie ọ djahan imwemwu evo ro ruru. Elifaz tare nẹ Job ohwo umwemwu, ro phuoma, ro vwo oshọẹdjẹ ri Jihova-a. (Job 15:4, 7-9, 20-24; 22:6-11) Zofa da rha vuẹ Job nẹ o kurhẹriẹ nẹ imwemwu rọyen. (Job 11:2, 3, 14; 20:5, 12, 13) Ọ rẹ Bildad tare kọyen tobọ ma bra. Ọ tare nẹ umwemwu rẹ emọ ri Job ruru yen sorọ ayen vwo ghwu!—Job 8:4, 13.

 Eshare erha na ji ru emu ọfa rọ bra vrẹ enana eje. Vwọ vrẹ Job rẹ ayen tare nẹ ọ fuevun kẹ Ọghẹnẹ-e, ayen je tanẹ ọyen emu rẹ ẹkpa rẹ ohwo vwọ fuevun kẹ Ọghẹnẹ! Vwẹ ọtonphiyọ rẹ ota rọyen, Elifaz djisẹ rẹ ẹwẹn ọbrabra ọvo rọ ta ota kẹ ọyen. Oborẹ Elifaz vwo ẹruọ rẹ eta rẹ ẹwẹn ọbrabra na wan muoshọ dẹn; vwọ kpahen Ọghẹnẹ, ọ da ta: “Idibo rọye na ọ sa vwẹ ẹro so aye-en, ọ je mrẹ oruchọ vwẹ obọ rẹ emakashe rọye.” Ota yena da dia uyota, kọyen ohworakpọ ghevweghe che se vwo ọyọnregan yẹrẹ fuevun kẹ Ọghẹnẹ-ẹ! Bildad je tanẹ evun-ẹfuọn yẹrẹ ọyọnregan ri Job fiemu kẹ Ọghẹnẹ-ẹ, o pha kerẹ ihori vwọ kẹ!—Job 4:12-18; 15:15; 22:2, 3; 25:4-6.

 Wọ vwẹ uchebro kẹ ohwo ro muomaphiyọ gangan dẹvure? Ọ ghwa lọhọ-ọ. Ẹkẹvuọvo, e se yono erọnvwọn buebun mie igbeyan erha ri Job—marho vwọ kpahen obo ro fori nẹ a ta-a. Eshare erha na ta eta buebun ri vwo ọkpan, re je họhọ obo re dia uyota, ẹkẹvuọvo ayen se dje erorokẹ phia te ẹdia rẹ ayen vwo se odẹ ri Job ọke rẹ ayen vwọ ta ota kẹ-ẹ! Ayen vwẹ ọke vuọvo vwo roro kpahen ẹwẹn ri Job rọ kuọrọnre na, rere ayen ta eta bọrọbọrọ kẹ-ẹ. * Ọtiọyena, siẹrẹ ohwo ru wo vwo ẹguọnọ kpahen de muomaphiyọ, wọ me davwẹngba vwo dje erorokẹ phia, rere eta wẹn dia bọrọbọrọ vẹ avwerhen. Chọn uko vwo ru esegbuyota vẹ uduefiogbere rọyen gan, rere ọ nabọ vwẹroso Jihova ji vwo imuẹro kpahen uruemuesiri, arodọvwẹ kugbe orhiẹn-abavo rọyen. Ọnana yen oborẹ Job rhe ru kẹ igbeyan erha rọyen, ọ da dianẹ ayen yen hẹ ẹdia rọyen na. (Job 16:4, 5) Die yen Job ru kpahen ẹvwọsuọ rayen?

 Vwẹ ẹdia rẹ omaemuophiyọ rẹ Job hepha na yen aphro ọgangan ọvo da vwomaphia. Ọ tarọ nẹ ọtọnphiyọ rhe nẹ ọkievo eta rọyen sa dia “gbaegbae” yẹrẹ e sa họhọ eta rẹ “ohwo ro ghwrẹ.” (Job 6:3, 26) Jẹ, avwanre ghwa riẹn oboresorọ. Eta rọyen ghwe dje ọmiaovwẹ rọhẹ udu rọyen. I ji djephia nẹ o vwo ẹruọ rẹ obo re phia na-a. Job niro nẹ ọkiọvo Jihova yen so ukpokpoma nana eje, kidie ayen phiare siẹvuọvo vwẹ idjerhe rẹ igbevwunu. Job mu iroro rọyen kpahen obo ro rorori, kidie erọnvwọn buebun phiare ro jẹ riẹn.

 Ẹkẹvuọvo, Job ọyen ohwo ro vwo uvi rẹ esegbuyota. A mrẹ esegbuyota rọyen vughe womarẹ eta esiri buebun re je dia uyota, rọ tare ọke rẹ ayen vwọ phra aphro ogrongron yena; eta rọyen na jẹ esiri ọbọngan kẹ avwanre nonẹna. Ọke rọ vwọ vwẹ urinrin kẹ Ọghẹnẹ fikirẹ igbevwunu rẹ emama, o djisẹ rẹ erọnvwọn evo rẹ ohworakpọ ghevweghe cha sa riẹ-ẹn, jokpanẹ Ọghẹnẹ djere kẹ. Kerẹ udje, ọ tare nẹ Jihova “vwẹ akpọ na ya enu rẹ odiodi.” Ikpe ujorin evo wanvrẹ tavwen egberianriẹn ke rhe riẹn ọyena. * (Job 26:7) Job vwọ ta ota kpahen iphiẹrophiyọ rẹ ọyen vwo kpahen obaro na, o de djisẹ rẹ iphiẹrophiyọ ro vwori, rẹ ihwo efa ri fuevun ji vwo. Job vwo imuẹro nẹ ọyen de ghwu, Ọghẹnẹ cha karophiyọ ọyen, o che rhẹro rọyen, ọ me rhọvwọn ọyen nushi rhe ukuotọ rọyen.—Job 14:13-15; Hibru 11:17-19, 35.

 Kẹ aphro ro shekpahen ọyọnregan vwo? Elifaz vẹ igbeyan rọyen ivẹ ichekọ na tare nẹ evun-ẹfuọn yẹrẹ ọyọnregan rẹ ohworakpọ fiemu kẹ Ọghẹnẹ-ẹ. Job rhọnvwe phiyọ iroro ọchọchọ yena? Ẹjo, kakaka! Job kanrunumuo nẹ ọyọnregan fiemu kẹ Ọghẹnẹ. Vwọ kpahen Jihova, ọ da ta vẹ imuẹro kokoroko: “Ọghẹnẹ riẹn ọvwata mẹ.” (Job 31:6) Job mrẹvughe nẹ iroro ọchọchọ rẹ ibruche omeru rọyen na, ghwa ẹvwọsuọ rẹ ọyọnregan rọyen. Ọnana de muo vwọ ta ota rọyen ro me gron kparobọ, rọ je nẹrhẹ eshare erha na fotovwin.

 Job mrẹvughe nẹ ọyọnregan rọyen churobọ si akpeyeren ri kẹdẹ kẹdẹ rọyen. Ọtiọyena, o de djisẹ rẹ obo rọ sẹro rẹ ọyọnregan rọyen wan, womarẹ obo ro yeren akpọ wan kẹdẹ kẹdẹ. Kerẹ udje, ọ kẹnoma kẹ koka koka rẹ edjọẹgo; o ruẹse kẹ ihwo ji brọghọ phiyọ ayen oma; o ni orọnvwe rọyen ghanghanre; marho kparobọ, ọ fuevun ga Jihova rọ dia Ọghẹnẹ rẹ uyota ọvuọvo na. Ọnana yen sorọ Job sa vwọ ta eta nana vẹ ubiudu rọyen eje: “Bẹsiẹ mi vwo ghwu mi se ku ase mẹ fia-a.”—Job 27:5; 31:1, 2, 9-11, 16-18, 26-28.

 Ọyọnregan je ghanre kẹ wẹ kirobo rọ hepha kẹ Job? Ọ lọhọre rẹ ohwo vwọ tanẹ ọyen vwo ọyọnregan, ẹkẹvuọvo Job mrẹvughe nẹ ọyena ọvo teri-i. Avwanre se dje omaẹvwọkpahotọ rẹ avwanre kẹ Jihova siẹrẹ a da vwẹ ọkieje vwo nyẹme rọyen ji ruẹ obo ri je, tobọ vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn. Avwanre de yenren oka rẹ akpọ tiọyen, kẹ avwanre se ru ubiudu ri Jihova ghọghọ kirobo rẹ Job ruru, Eshu mi rhe muomaphiyọ. Ọnana yen idjerhe rome yovwin kparobọ ra sa vwọ vwẹrokere Job!

 Ẹkẹvuọvo, ọ dia etinẹ yen ikuegbe ri Job de vwoba-a. Kidie nẹ Job guọnọ dje oborẹ ọyen dia ọvwata te, ọ rha sa chochọn rẹ Ọghẹnẹ rọye-en. Ọ guọnọ ukẹcha kugbe ọkpọvi rere ọ sa vwọ vwẹ ẹro rẹ Jihova vwo nẹ emu ji vwo no. Ọ je guọnọ omamọ rẹ uchebro fikirẹ emiavwe vẹ omaemuophiyọ ọgangan rọ rioja rọyen na. Die yen Jihova che ru kẹ ọshare nana ro vwo uvi rẹ esegbuyota vẹ ọyọnregan na? A cha kpahenphiyọ onọ nana vwẹ uyovwinrota ọfa.