Pho kpẹ obo revun rọyen

ENỌ RẸ IGHENE NỌ

Mi se Chirakon rẹ Ebẹnbẹn?

Mi se Chirakon rẹ Ebẹnbẹn?

 Wẹwẹ ohwo ro se chirakon rẹ ebẹnbẹn? Wo hirharoku ẹdia nana jovwo re?

  •   Ohwo ru wo vwo ẹguọnọ kpahen ro ghwuru

  •   Ọga ro krotọ

  •   Oghwọrọ ri kpregede

 Ihwo ri ruẹ ehiahiẹ tare nẹ ọ dia ọke rẹ ebẹnbẹn ride da phia kẹ avwanre ọvo yen a da guọnọ akoechiro-o. Ebẹnbẹn ri kẹdẹ kẹdẹ dede sa nẹrhẹ wọ muọga. Ọna yen sorọ ọ vwọ ghanre wọ vwọ dia ohwo ro chirakon, o toro oborẹ ebẹnbẹn wẹn lọhọ te yẹrẹ gan te-e.

 Die yen akoechiro?

 Akoechiro mudiaphiyọ ẹgba ra sa vwọ nuẹ nene ebẹnbẹn rẹ akpeyeren, e mi ji phikparobọ. Ihwo ri chirakon vwo ebẹnbẹn kerẹ ihwo efa. Ẹkẹvuọvo, ayen se phiẹ ẹdia na kparobọ, dede nẹ oshọ mu ayen udu rayen je gan.

Kirobo rẹ irhe evo nuẹ kpotọ ọke rẹ ogiribo de djuẹ, ọ mi rhe mudia gogorogo ọke rẹ odju na de kpotọ nu, wo ji se vrẹn nẹ ebẹnbẹn wẹn

 Diesorọ a vwọ guọnọ akoechiro?

  •   Kidie o vwo ohwo vuọvo ebẹnbẹn kanre-e. Baibol na da ta: “Onẹdjẹ na dia ọ rẹ otu ro bro okpakpa-a, . . . eyẹrẹ ọghọ dia ọ rẹ ohwo ro ruona-a; ẹkẹvuọvo ọke vẹ uphẹ ro di bru ayen ejobi cha.” (Aghwoghwo 9:11) Die yen ọnana yono avwanre? Omamọ rẹ ihwo dede je rioja dede nẹ ọ dia ayen yen sorọ-ọ.

  •   Kidie akoechiro sẹro wẹn. Ọshare ọvo rọ dia obruche vwẹ isikuru ọvo da ta: “Emọ rẹ isikuru evo se bru vwe cha vwẹ ọfisi vẹ ophu ọgangan, ayen se suẹn oma raye-en, kidie ayen she ọdavwini yẹrẹ ohwo ọvo ta ota ọbrabra kpahen ayen vwẹ intanẹti.” Ọ je ta nẹ, ọke rẹ ọmọ rẹ isikuru na rha riẹn obo rọ sa vwọ rhuẹrẹ ota ro te emuọvo phiyọ-ọ, ọ sa so “omaemuophiyọ yẹrẹ ọga vwọ kẹ.” a

  •   Kidie akoechiro che fierere kẹ wẹ enẹna vẹ ọke wo de te omiragua re. Vwọ kpahen ebẹnbẹn rẹ akpeyeren, Dr. Richard Lerner de si: “Ohwo da guọnọ phikparobọ je dia ohwo ro tedje, ofori nẹ o rhe roro kpahen ebẹnbẹn na-a, ukperẹ ọtiọyen, e jẹ o bru ẹkẹn kẹ oma je guọnọ idjerhe efa rẹ o se vwo ru obo rọ guọnọ ruẹ na.” b

 Mavọ yen wo se vwo chirakon rẹ ebẹnbẹn?

  •   Fuẹrẹn oborẹ ebẹnbẹn na gan te. Riẹn obo re phiẹ ofẹnẹ phiyọ ebẹnbẹn ride vẹ iritete. Baibol na da ta: “Ophu de mu ẹkpa a me ghwa mrẹ vughe, ẹkẹvuọvo ohwo ro vwo iroro phurie arueyivwo.” (Isẹ 12:16) Ọ dia ebẹnbẹn eje yen fori nẹ o mu we rọ-ọ.

     “Vwẹ isikuru, emọ rẹ isikuru mẹ brenu kpahen erọnvwọn ri fiemu-u kerẹ asan ra da mrẹ nẹ i fiemu. Igbeyan rayen vwẹ intanẹti me vuẹ ayen nẹ unuebro rayen dia obo re chọre-e, ọnana me nẹrhẹ ophu rayen na ganphiyọ, kọ cha nẹrhẹ ọ bẹn rẹ ayen vwo phi ebẹnbẹn rayen phiyọ ẹdia ro foro.”—Joanne.

  •   Yono mie ihwo efa. Baibol na da ta: “Utehru a vwọ nọn utehru, eriyin ohwo ọvo kpọ ọrivẹ viẹ.” (Isẹ 27:17) E se yono erọnvwọn eghanghanre buebun vwo mie ihwo ri chirakon rẹ ebẹnbẹn egangan jovwo re.

     “Wo de nene ihwo efa ta ota, wọ cha mrẹvughe nẹ ayen hirharoku ebẹnbẹn egangan vwẹ ọke re wanre, jẹ asaọkiephana erọnvwọn SHEPHIYỌ re. Nene ayen ta ota rere ayen vuẹ wẹ erọnvwọn ayen ruru vẹ e rẹ ayen ruru-u re chọn ayen uko vwo yerin ghene ebẹnbẹn rayen.”—Julia.

  •   Vwo erhiori. Baibol na da ta: “Ọvwata she asiẹ eghwrẹ ọ me rhoma vrẹn.” (Isẹ 24:16) Ọ reyọ ọke tavwen ohwo ki se rhiabọreyọ obo re phia kẹ na, kidie ọyena dia obo rọ guọnọre-e, ọtiọyena e jẹ o gbe we unu siẹrẹ wo de muomaphiyọ ọkievo-o. Obo re ma ghanre yen wọ “rhoma vrẹn.”

     “Ọke wo de vrẹn nẹ ebẹnbẹn re, ofori nẹ wo si ẹwẹn no. Ememerha yen ọnana cha vwọ phia, ọ cha reyọ ọke. Me rhe mrẹvughe nẹ ọke vwọ yanran na, kọ cha rhe dia lọlọhọ ẹwẹn rẹ avwanre vwo te otọ.”—Andrea.

  •   Vwo uruemu rẹ akpẹvwẹ. Baibol na da ta: “Ovwan gba kpẹvwẹ.” (Kọlose 3:15) O vwo oborẹ ebẹnbẹn ru wo hirharokuẹ na gan te-e, wo ji se dje uruemu rẹ akpẹvwẹ phia. Roro kpahen erọnvwọn erha re nẹrhẹ akpeyeren wẹn yovwin.

     “Vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn, ọ pha bẹnbẹn ra vwọ kẹnoma kẹ onọ kerẹ, ‘Diesorọ ọnana vwọ phia kẹ vwẹ?’ Ẹbẹre ọvo ro pha ghanghanre vwẹ akoechiro yen, wo jẹ ebẹnbẹn na vwo mu we rọ-ọ, ukperẹ ọtiọyen davwẹngba vwo vwo iroro rẹ abavo ji dje uruemu rẹ akpẹvwẹ phia vwọ kẹ oborẹ wo vwori yerẹ oborẹ wo se ru.”—Samantha.

  •   Vwo ẹwẹn rẹ otekẹvwẹ. Ọyinkọn Pọl da ta: “Mi yonori, nẹ vwẹ idjerhe kidjerhe re me epha ejobi, evun ghwa vọn vwẹ.” (Filipae 4:11) Pọl se sun erọnvwọn ebrabra re phia vwọ kẹ-ẹ. Obo ro se sun yen obo ro che ru vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn na. O brorhiẹn rọ vwọ dia ohwo ro vwo ẹwẹn rẹ otekẹvwẹ.

     “Emuọvo me mrẹvughe vwẹ oma mẹ yen, vwẹ ọke rẹ ebẹnbẹn oborẹ mi ke ruẹ ghwa dia obo ro me yovwi-in. Ọdavwẹ mẹ ọyen mi vwo vwo uruemu rẹ abavo vwẹ kẹdia kẹdia ri mi hirharoku. Ọnana che fierere kẹ vwẹ vẹ ihwo efa.”—Matthew.

  •   Nẹrhovwo. Baibol na da ta: “Mu oghwa wẹn nyẹ Ọrovwohwo, kọ sẹro we; ọ cha sa rhọvwe nẹ e ghwie ọvwata-a.” (Une Rẹ Ejiro 55:22) Ẹrhovwo ghwa dia oborẹ wo ruẹ kidie nẹ wọ guọnọre nẹ oma fu we-e. Ọnana uvi rẹ otaẹtakuẹgbe rọhẹ uvwre wẹn vẹ ọmemama wẹn rọ “vwẹ ẹro te we.” —1 Pita 5:7.

     “Ọ dia omẹ ọvo yen herọ-ọ. Me da nẹrhovwo ro nẹ otọ ẹwẹn phia kpahen ebẹnbẹn mẹ ji kpẹvwẹ Ọghẹnẹ vwọ kẹ ebruphiyọ rọyen, ọ nẹrhẹ me kpairoro vrẹ ebẹnbẹn mẹ ji tẹnroviẹ ebruphiyọ ri Jihova. Ẹrhovwo pha ghanghanre mamọ!”—Carlos.

a Vwo nẹ ọbe na Disconnected, ri Thomas Kersting siri.

b Vwo nẹ ọbe na The Good Teen—Rescuing Adolescence From the Myths of the Storm and Stress Years.