•   Mavọ yen oma ru we wo de nyo ihwo re hanrhan ekan?

  •  Me tobọ no sua-a​​—⁠e riẹnriẹn ovwẹ oma re.

  •  O kpokpo uvwe ẹwẹn emerha​​—⁠je me vuẹ ayen nẹ ayen dobọji-i.

  •  Mi niro phiyọ obo re brare​​—⁠Ọ cha sa riẹnriẹn ovwẹ oma-a.

•   Mavọ wọ hanrhan ekan te?

  •  Kakaka

  •  Ọkiọvo

  •  Ọkieje

•   Wo rorori nẹ a vwọ hanrhan ekan, ọyen ebẹnbẹn rode?

  •  Ẹjo

  •  E

 Wo rori nẹ a vwọ hanrhan ekan ghene bra? Wọ cha tanẹ, ‘Mi roro ọtiọye-en, akpọ na vwo ebẹnbẹn ride efa re rho vrẹ ọnana. Vwọ vrẹ ọyena, ihwo eje yen hanrhan ekan!’ Ọyena ghene uyota?

 Jo muwẹro nẹ ihwo buebun herọ re kẹnoma kẹ uruemu ra vwọ hanrhan ekan. O vwo oboresorọ ayen vwọ kẹnoma kẹ. Kerẹ udje:

•  Ekan dje oka rẹ ohwo wọ hepha vwẹ obevun phia. Eta wẹn vuẹ ihwo oka rẹ ohwo rẹ wọ hepha. Ra vwọ ta eta ebrabra djephia nẹ wẹwẹ ohwo ro vwo ọdavwẹ rẹ ihwo efa-a. Ọnana yen oka rẹ ohwo wọ ghene hepha?

   Baibol na da ta: “Obo ri nẹ unu rhe, otọ rẹ udu o nẹ cha.”​​—⁠Matiu 15:⁠18.

•  Ekan ẹhanrhọn sa nẹrhẹ ihwo vwẹ ẹro ọchọchọ vwo ni we. Ọbe na Cuss Control da ta: “Oborẹ avwanre ta eta wan se djephia sẹ ihwo rẹ orua vẹ ihwo rẹ avwanre vẹ ayen gba wian kuẹgbe che muọghọ kẹ avwanre yẹrẹ vwo ẹguọnọ rẹ avwanre, sẹ a cha kẹ avwanre iruo yẹrẹ mu avwanre kpo ẹdia ọfa ro kpenu vwẹ iruo na, o ji se dje oka ẹro rẹ ihwo ri vughe avwanre-e che vwo ni avwanre.” Ọ da je ta: “Nọ oma wẹn sẹ oyerinkugbe wẹn vẹ ihwo efa che yovwinphiyọ wọ ra hanrhan eka-an.”

   Baibol na da ta: “We siobọnu . . . ekan ẹhanrhọn.”​​—⁠Ẹfesọs 4:⁠31, NW.

•  Wọ da ta erharhe eta, ihwo che se vughe uwe kirobo rẹ wo rori-i. Vwẹ ọbe na How Rude! ri Dr. Alex Packer siri, ọ da ta: “Ofu dje ihwo rẹ ayen vwọ kerhọ kẹ ihwo re ta ogbegbeta ọkieje.” Ọ da je vwọba rọ vwọ tanẹ ohwo rọ ta ogbegbeta ọkieje “cha sa ta eta re vọnre vẹ erorokẹ, ẹguọnọ, aghwanre kugbe ẹruọ-ọ. Ọ da dianẹ ọkieje yen wọ vwọ ta eta ri jefo, ọ cha sa nẹrhẹ wọ dia omamọ rẹ ohwo-o.”

   Baibol na da ta: “E jẹn ota umwemwu nẹ unu rọ ovwan cha-a.”​​—⁠Ẹfesọs 4:​29.

•  Bru ẹkẹn kẹ oma. Davwẹngba vwọ dobọ rẹ eta ri jefo ji vwẹ emeranvwe ọvo? Wo se si oborẹ wo ru te vwẹ ẹdẹ ọvuọvo phiyọ ọmọbe yẹrẹ ikalẹnda. Wọ sa vwọ dobọ rẹ erharhe eta ji riẹriẹriẹ, o vwo erọnvwọn efa ro fori nẹ wo ru. Kerẹ udje:

•  Kẹnoma kẹ erọnvwọn ra vwọ diotọ re nẹrhẹ wọ nyo erharhe rẹ eta. Baibol na da ta: “Otu umwemwu gbe uruemu esiri kuẹ.” (1 Kọrẹnt 15:33) Ọ dia ihworakpọ ọvo yen “otu umwemwu” nana shekpahe-en, o ji shekpahen uhworo vẹ ividio, kerẹ oka rẹ ividio wo nẹ, igemu wo te, vẹ ine wọ kerhọ kẹ. Kenneth rọhẹ ẹgbukpe 17 da ta: “Ọ pha lọlọhọ a vwọ so une ro je avwanre, a me kpairoro vrẹ erharhe eta rehẹ evun rọyen​​—⁠kidie nẹ uhworo na vwerhenre.”

•  Ru kerẹ omiragua. Ihwo evo roro nẹ a vwọ ta eta ri je fo cha nẹrhẹ ihwo vwẹ ẹro omiragua vwo ni ayen. Ẹkẹvuọvo, ọnana dia uyota-a. Baibol na da ta: Imiragua yen “vwo ọhọ ri se vwo vughe emu esiri vẹ ọbrabra.” (Hibru 5:​14) Imiragua ta eta ebrabra rere ihwo efa vwo “muọghọ” kẹ aye-en.

 Vwọrẹ uyota, eta rẹ ebrabra nẹrhẹ e vwo iroro echọchọ, i mi rhi miovwon ẹwẹn rẹ ohwo. Iroro echọchọ vọn evun rẹ akpọ na mamọ re! Ọbe na Cuss Control da ta: “Wọ rha vwọba-a, ru oborẹ wo se ru eje vwo nene ihwo ta eta ri shephiyọ. Ọnana cha nẹrhẹ oma vwerhen owẹ, ọ je cha nẹrhẹ ihwo efa ni we kerẹ omamọ rẹ ohwo.”