Ihwo buebun re rọvwọnre mrẹ bẹnbẹn ayen vwọ ta ota kugbe, tobọ te ọke ayen da hẹ asan ọvo. Diesorọ ọ vwọ dia ọtiọyen?

•  Diesorọ ihwo evo re rọvwọnre vwo no nẹ ayen vwo omamọ rẹ oyerinkugbe-e, dede nẹ ayen dia kuẹgbe?

•  Obo wo se ru

•  Oborẹ ihwo re rọvwọnre tare

•  Oborẹ ovwan ta ota kpahen

•   Oma ro bru ohwo ku

   “Oma bru vwe yẹrẹ ọshare mẹ kuẹ vwẹ ọke o de fo nẹ avwanre ghwọrọ ọke kugbe. Oma de bru vwe ku, erọnvwọn itete sa nẹrhẹ ophu mu vwe. Ọtiọyena, avwanre vwo ni TV kugbe kọyen che me yovwin.”—Anna.

•   Ekuakua rẹ itanẹti

   “Re vwo si evuẹ rhe ihwo ji ni ividio vwẹ itanẹti se cho ọke wẹn. Wọ sa ghwọrọ inọke buebun vwẹ evun rọyen, jẹ wo ji nene ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹn ghwọrọ ọke kugbe kakaka-a. Kọ cha họhọ nẹ ọ dia uvun vuọvo yen ovwan ihwo ivẹ hepha-a.”—Katherine.

•   Obo ri je ohwo re fẹnẹre

   “Ọke buebun yen ọshare mẹ vwọ ghwọrọ ọke phiyọ obo ri je siẹrẹ o de nẹ iruo rhe. Ọyen ọgbowian, ọtiọyena ọyen obo ri fori rọ vwọ ghwọrọ ọke komobọ vwo ru erọnvwọn ri je. Ẹkẹvuọvo, o rhe je vwe jovwo avwanre da sa ghwọrọ ọke buebun kuẹgbe.”—Jane.

•   Iruo

   “Fikirẹ ikọmputa, ifonu vẹ itablẹti re herọ, kọ nẹrhẹ a sa wian tobọ vwẹ ọke a da hẹ uwevwin vẹ orua rẹ avwanre. Ọke buebun, me ghwọrọ ọke vwọ kpahanphiyọ e-mail vẹ evuẹ ri shekpahen iruo, rọ dia ọke ro fori nẹ me ghwọrọ kugbe vẹ aye mẹ.”—Mark.

•   No nẹ ọyen obo ri fori a vẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe vwọ ghwọrọ ọke kugbe, ukperẹ ọ vwọ dia obo ri wonhwo.

   Odjekẹ ri Baibol: “Vughe obo ri yovwiri.”—Filipae 1:10.

   Obo re roro kpahen: Iruemu wẹn djephia nẹ orọnvwe wẹn ghanre vrẹ iruo wẹn vẹ obo wo ruẹ vwẹ ọke rẹ omaerovwon? Ọke wo rhe vwo orọnvwọn ọfa wo che ru-u, kẹsiẹye wọ ke ghwọrọ ọke vẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹn?

   Iroroẹjẹ: Vwẹ ọkieje vwo ru ọrhuẹrẹphiyotọ wo vwo nene ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹn ghwọrọ ọke kugbe ababọ rẹ ukpokpoma.

   “O je vwe mamọ siẹrẹ ọshare mẹ de muegbe rẹ orọnvwọn vwọ kẹ avwanre ihwo ivẹ ọvo. Ọ nẹrhẹ mi no nẹ o vwo ẹguọnọ mẹ mamọ, ọ je guọnọ nene uvwe ghwọrọ ọke kugbe. Ọyena kọ nẹrhẹ ẹguọnọ mi vwo kpahọn ganphiyọ.”—Anna.

•   Yono obo re “gbobọnyẹ” ifonu, ikọmputa yẹrẹ itablẹti wẹn.

   Odjekẹ ri Baibol: “Kidie vwọ kẹ kemu kemu o vwo eghẹre.”—Aghwoghwo 3:1.

   Obo re roro kpahen: Ọkieje yen ifonu ru wo nẹ vwọ nẹrhẹ wo gbobọnyẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹn?

   Iroroẹjẹ: Davwẹngba ovwan vwọ riemu kugbe, ọ da hanvwe mamọ obọ ọvo ẹdọke—wo mi ji bi ifonu wẹn sheri kẹ oma. Ọke ra da riemu, ọyen omamọ ọke a vwọ ta ota kpahen obo re phiare vwẹ ẹdẹ yena.

•   Ọ da dia oborẹ ovwan se ru, ovwan se kpo eki yẹrẹ ru ewian rẹ uwevwin kugbe.

   Odjekẹ ri Baibol: “Emu ivẹ yovwi nọ ọvo, kidie ayen vwo erere ro oyoyovwi ọvo vwẹ owian rayen na.”—Aghwoghwo 4:9.

   Obo re roro kpahen: Bro abọ yen ovwan ohwo ọvuọvo kpo eki ra dẹ emu kẹ orua na?

   Iroroẹjẹ: Ovwan ihwo ivẹ wian kugbe—ọ da tobọ dianẹ ọyen owian rẹ ohwo ọvo se ru.

   “Ukperẹ wo vwo nẹ erọnvwọn kerẹ e vwo kpo eki ra dẹ emu, ra vwọ hworhẹ imize, kpirhin emwa yẹrẹ e vwo ruẹ egodo fuan kerẹ owian rẹ uwevwin ghevweghe, ni ayen kerẹ uphẹn wẹ vẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹn sa ghwọrọ kugbe.”—Nina.

•    Dia ohwo rọ nuẹ

   Odjekẹ ri Baibol: “E jẹ ihwo ejobi mrẹvughe nẹ ovwan ihwo re nuẹ.”—Filipae 4:5, NW.

   Obo re roro kpahen: Mavọ yen wo se vwo djephia nẹ wo rhẹro erọnvwọn buebun mie ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹ-ẹn?

   Iroroẹjẹ: Ovwan ta ota kugbe rere ovwan se vwo vwo ẹruọ rẹ oborẹ ohwo ọvuọvo guọnọre. Ovwan brorhiẹn rẹ oborẹ ovwan sa ghwọrọ ọke rẹ ovwan wan vwẹ idjerhe ọ da nẹrhẹ oma vwerhen ovwan.

   “Ọshare mẹ ọyen ohwo rọ sasare mamọ, ẹkẹvuọvo, jẹ omakpokpọ evwo juvwe dia ohwo rọ sasare kerẹ ọshare mẹ-ẹ. Ọke buebun, ki mi jiro vwọ kẹ ọshare mẹ nẹ o se kpo otafe re ru obo rọ guọnọre, je vuẹ nẹ me cha dia uwevwin hẹrhẹ. Me dia uwevwin kidie me guọnọ rovwoma, ọshare mẹ mi rhe kpo otafe fikirẹ omaẹsasọ rọ guọnọ ru. Oma vwerhen avwanre ihwo ivẹ na kidie avwanre se ru oborẹ avwanre guọnọ ru.”—Daniela.

 Ẹsosuọ, ovwan ohwo ọvuọvo se roro kpahen enọ nana komobọ. Ovwan de ru ọtiọyen nu, ovwan me ta ota kpahen ẹkpahọnphiyọ rẹ ovwan.

•    Wo rori nẹ wẹ vẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹn nabọ ghwọrọ ọke kuẹgbe enẹna?

•   Ẹgbaẹdavwọn vọ yen ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹn djephia rọ vwọ ghwọrọ ọke kugbe vẹ owẹ ru wọ guọnọ jiro kpahen?

•   Ẹdia vọ yen wọ guọnọre nẹ ọrivẹ rẹ orọnvwe wẹn de ru yovwinphiyọ?

•   Bro abọ yen ifonu, ikọmputa yẹrẹ itablẹti rẹ wo nẹ vwo muẹ ẹwẹn wẹn reyọ ọke rẹ aye yẹrẹ ọshare wẹn da ta ota kẹ wẹ ru wo de jẹ erhọn rọyen ẹka?

•   Mavọ yen ovwan ihwo ivẹ se vwo djephia nẹ ovwan rhẹro erọnvwọn buebun mie ohwohwo-o?

•   Ewene vọ yen ovwan ihwo ivẹ se ru vwẹ udughwrẹn nana rere ovwan sa vwọ ghwọrọ ọke buebun kugbe ababọ rẹ ukpokpoma?