ҒАШИНГИЗНИ келтирадиган ёки ҳамма нарсани мушт билан ҳал қиладиган болаларни танийсизми? ~ Улар билан мулоқот қилиш сизга ёқадими? Ёки сиз меҳрибон ва тинчликсевар болалар билан ўртоқ бўлишни истайсизми? ~ Улуғ Устозимиз мана шуларни айтган: «Тинчлик ўрнатувчи кишилар бахтлидир, чунки улар Худонинг ўғиллари дейилади» (Матто 5:9).

Лекин баъзида шунақа бўлиши мумкинки, кимнингдир хулқи ғашимизга тегади, шундай эмасми? ~ Шунақа пайтда адабини бериб қўйиш истагимиз пайдо бўлиши мумкин. Бир куни бунақа ҳолат Исонинг шогирдлари билан юз берган. Ўшанда улар Қуддусга кетишаётганди. Истасангиз, бу ҳақда айтиб беришим мумкин.

Исо шогирдлари билан муайян йўлни босиб ўтишганди. Шунда Исо тунаб қолишга жой топиш учун шогирдларини самарияликларнинг яқинидаги қишлоққа жўнатди. Бироқ ўша қишлоқдаги одамлар уларнинг тунаб қолишига рухсат беришмади, чунки самарияликларнинг дини бошқача эди. Шунингдек,  самарияликлар Худога топиниш учун Қуддусга борадиган одамларни ёқтиришмасди.

Бу воқеа сиз билан юз берганда нима қилган бўлардингиз? Ғашингиз келармиди? Хўш, бу одамларнинг адабини берармидингиз? ~ Исонинг шогирдлари, Ёқуб билан Юҳанно айнан шундай йўл тутмоқчи бўлишди. Улар Исога қуйидагича дейишди: «Ҳазрат, истайсизми, ҳозир осмондан олов тушиб, уларни йўқ қилсин деймиз?» Ҳа, Исо уларни «момақалдироқ ўғиллари», деб атагани бекорга эмас экан-да! Аммо Исо шогирдларига айтдики, одамларга бундай муомала қилиш нотўғри бўларди (Луқо 9:51–56; Марк 3:17).

Тўғри, баъзида одамлар бизга ёмон муносабат қилишади. Айрим болалар, биз улар билан ўйнашимизни исташмас. Улар ҳатто: «Йўқол бу ердан! Биз сен билан ўйнамаймиз!» — деб айтишар. Бундан хафа бўлишингиз мумкин, шундай эмасми? Эҳтимол, уларнинг адабини бериб қўйгимиз келар. Лекин бундай қилишимиз тўғри бўлармиди? ~

Муқаддас Китобда бу ҳақда нима дейилганини кўриб чиқайлик. Келинг, Ҳикматлар китобининг 24- боб, 29- оятини очайлик. У ерда қуйидагича ёзилган: «“Менга нима қилган бўлса, мен ҳам шундай қиламан, қилмишига яраша қайтараман”,— дема».

Сиз буни қанақа тушундингиз? ~ Бу ерда биз ёмонликка ёмонлик қайтармаслигимиз лозимлиги тўғрисида айтилган. Биров бизга ёмон муносабатда бўлгани учун унга жавобан биз ҳам шундай қилмаймиз. Аммо кимдир сиз билан атайлаб уришмоқчи бўлса-чи? У сизни ҳақоратлашни ёки ғашингизни келтиришни бошласа-чи? Сизни қўрқоқ деб айтса-чи? Ўшанда нима қиласиз? У билан уришасизми?

Келинг, яна бир бор Муқаддас Китобга назар ташлайлик. Матто 5- боб, 39- оятни очайлик. Бу ерда Исо қуйидагича айтган: «Ёмон одамга қаршилик кўрсатманг. Аксинча, ўнг ёноғингизга тарсаки туширган кишига, чап ёноғингизни ҳам ўгиринг». Ушбу сўзлар билан Исо нима демоқчи бўлган-а? Кимдир сизнинг бир ёноғингизга мушт туширса, иккинчисини ҳам ўгириш керакми? ~

 Йўқ, Исо буни назарда тутмаган. Исо мушт билан уришни эмас, балки тарсаки туширишни назарда тутган. Тарсаки тушириш, кўпроқ туртиб юборишни эслатади. Одатда бировни уришга ундаш ёки ғашини келтириш учун тарсаки туширишади. Борди-ю, жаҳлимиз чиқиб, уни туртиб юборсак, нима бўлади? ~ Уриш бошланади.

Бироқ Исо, унинг шогирдлари уришқоқ бўлишларини хоҳламасди. Шунинг учун у, кимдир бизга тарсаки туширса, биз ҳам бундай жавоб қайтармаслигимизни айтган. Биз жаҳл қилмаслигимиз ва уришмаслигимиз керак. Мабодо бундай йўл тутсак, уришни бошлайдиган одамлардан ҳеч фарқимиз йўқлигини кўрсатамиз.

Агар вазият мураккаблашиб бораётганини сезсангиз, нима қилсангиз яхши бўларди? ~ У ердан кетиш яхши бўларди. Ўша одам яна бир бор сизни туртиб юбориши мумкин. Аммо бундан кейин у сизни ўз ҳолингизга қўяр. Агар сиз у ердан кетсангиз, бу  заиф эканингизни англатмайди. Аксинча, бу билан сиз кучли эканингизни ва тўғри йўл тутишдан қўрқмаётганингизни кўрсатасиз.

Борди-ю, сиз биров билан уришиб, ғолиб чиқсангиз-чи? Бундан кейин нима бўлади? ~ Сиз урган одам эҳтимол, ўртоқлари билан бирга қайтиб келиши мумкин. Улар ҳатто сизга калтак ёки пичоқ билан ташланиши мумкин. Хўш, энди нима учун Исо, шогирдлари уришқоқ бўлмаслигини хоҳлаганини тушуняпсизми? ~

Ёнингизда бошқа одамлар уришишаётган бўлса-чи? Биз кимнингдир тарафини олиб, уришда қатнашишимиз керакми? ~ Муқаддас Китобда қандай йўл тутишимиз кераклиги айтилган. Ҳикматлар 26- боб, 17- оятни очиб ўқийлик. У ерда шундай дейилган: «Бошқаларнинг жанжалига аралашган дайди итнинг қулоғидан чўзгандайдир».

Итнинг қулоғидан чўзиб турсангиз нима бўлади? Унинг қулоғи оғрийди ва у сизни тишлашга ҳаракат қилади, тўғрими? Ит қўлдан чиқиб кетишга қанчалик кўп уринса, шунчалик уни ушлаб туриш қийин кечади. Агар уни қўйиб юборсангиз, у сизга ташланиб, қаттиқ тишлаб олиши мумкин. Ахир сиз, итнинг қулоғидан доимо ушлаб тура олмайсиз-ку, тўғрими? ~

Бошқаларнинг уришишига аралашиб, у ёки бу тарафни эгаллаган ҳам худди шундай вазиятга тушиб қолиши ҳеч гап эмас. Нима сабабдан уриш чиққанини ҳамда уни ким биринчи бўлиб бошлаганини билмаслигимиз мумкин. Масалан биз, бир одам бошқасини ураётганини пайқадик. Эҳтимол, бу одам бирон нарса ўғирлагандир. Агар биз унинг тарафини олсак, у ҳолда ўғрига ёрдам берган бўламиз. Бу эса нотўғри бўларди, шундай эмасми?

 Бирон-бир жойда болаларнинг уришишаётганини кўрсак-чи? ~ Агар улар мактабда уришишаётган бўлса, сиз дарров югуриб бориб, ўқитувчига айтишингиз мумкин. Мабодо бу мактабдан ташқарида бўлса, сиз ота-онангизни ёки милицияни чақириб келсангиз бўлади. Ҳатто бошқалар уришиш учун баҳона излашган тақдирда ҳам тинчлик ўрнатувчи бўлиш мумкин.

Исонинг шогирдлари жанжалу уришлардан қочиш имконларини излашади. Шундай қилиб, биз кучли эканимизни ҳамда тўғри йўл тутишдан қўрқмаётганимизни кўрсатамиз. Муқаддас Китобда айтилишича, Исонинг шогирди «жанжалкаш эмас, балки ҳамма билан мулойим» бўлиши керак (2 Тимўтийга 2:24).