1. Nega Ibrohim o‘g‘il ko‘rishiga umid qilishda davom etgan?

 YAHOVA do‘sti Ibrohimga barcha xalqlar uning zurriyoti orqali baraka topishini va’da qilgan. (Ibt. 15:5; 22:18) U Xudoga qattiq ishongani bois, va’dalari albatta amalga oshishiga amin edi. Ibrohim 100, Sora 90 yoshda bo‘lganida ham bu sadoqatli juftlikning o‘g‘li hali tug‘ilmagandi. (Ibt. 21:1–7) Shunday bo‘lsa-da, Muqaddas Kitobda: «Ibrohim ko‘p xalqlarning otasi bo‘lishi uchun umidini uzmay, ishonib yurgan»,— deb yozilgan. (Rim. 4:18) Bilamizki, Ibrohimning umidi ro‘yobga chiqqan. Intiqib kutgan o‘g‘li Is’hoq dunyoga kelgan. Qiziq, uning kuchli ishonchi nimaga asoslangandi?

2. Nima uchun Ibrohim Yahovaning va’dasi ro‘yobga chiqishiga amin edi?

² Yahova bilan yaqin munosabatlarga ega bo‘lgani uchun Ibrohim Uning va’dasi bajo bo‘lishiga «qat’iy ishonar edi». (Rim. 4:21) Xudo Ibrohimning imoni tufayli undan mamnun bo‘lib, odil inson deb tan olgan. (Yoqb. 2:23) Rimliklarga 4:18 ga binoan, uning imoni va umidi o‘zaro bog‘liq bo‘lgan. Endi, keling, havoriy Pavlus Rimliklarga 5-bobda umid haqida nimalar yozganini ko‘rib chiqaylik.

3. Pavlus umid borasida nima degan?

³ Pavlus nega «umid... ko‘ngil qolishiga olib» kelmasligiga ishonishimiz mumkinligini tushuntiryapti. (Rim. 5:5) Shuningdek, u kelajakka bo‘lgan umidimizni qanday mustahkamlashimiz mumkinligini tushunishimizga ko‘maklashyapti. Rimliklarga 5:1–5 dagi so‘zlarni diqqat ila ko‘rib chiqaylik. Shu yo‘sin, kelajakka bo‘lgan umidimiz vaqt o‘tgani sayin qanday qilib yanada mustahkamlanishi mumkinligi haqida fikr yuritamiz. Qolaversa, muhokama paytida bu umidimiz hozirgiga qaraganda ko‘proq mustahkam bo‘lishi uchun nima  qilishimiz mumkinligini bilib olamiz. Keling, avval, ko‘ngil qolishiga olib kelmaydigan ulug‘vor umid haqida so‘z yuritaylik.

4. Rimliklarga 5:1, 2 da nima to‘g‘risida yozilgan?

⁴ Rimliklarga 5:1, 2 ni o‘qing. Pavlus ushbu so‘zlarni Rimdagi jamoatga yozgan. U yerdagi birodar-u opa-singillar Yahova va Iso haqida bilim olib, imonini namoyon etishgan va masihiy bo‘lishgan. Shu yo‘sin, Xudo ularni «imoni tufayli odil deb» e’lon qilib, muqaddas ruhi ila moylagan. Ha, ular ajoyib umidni qo‘lga kiritishgan.

5. Moylanganlarning umidi nimadan iborat?

⁵ Keyinchalik, Pavlus Efesdagi moylangan masihiylarga Xudo ularga bergan umid haqida yozgan. Bu umid «muqaddas kishilarga meros sifatida» beriladi. (Efes. 1:18) Bundan tashqari, Pavlus kolosaliklarga umidi qayerda amalga oshishini ham aytgan, ya’ni «osmonda sizlar uchun tayyorlab qo‘yilgan umidingiz» degan. (Kolos. 1:4, 5) Demak, moylangan masihiylarning umidi ular osmonda toabad yashash uchun tirilib, Masih bilan birga shohlik qilishdan iborat. (1 Salon. 4:13–17; Vah. 20:6)

6. Moylangan birodar umidi haqida nima degan?

⁶ Moylangan masihiylar bu umidni qadrlashadi. Ulardan biri birodar Frederik Frens sidqidildan shunday degan: «Umidimiz behuda emas, 144 000 a’zodan iborat bo‘lgan kichik podadagilarning har biri ega bo‘lgan umidi albatta amalga oshishiga amin va bu biz hatto xayolimizga keltirganimizdan ham ajoyibroq bo‘ladi». Xudoga o‘nlab yillar sadoqat ila xizmat qilgandan keyin u 1991-yili quyidagicha fikr bildirgan: «Biz hali ham umidimizni qadrlaymiz. Uning ro‘yobga chiqishini qancha ko‘p kutsak, unga bo‘lgan minnatdorchiligimiz ham shuncha ko‘p oshadi. [...] Hatto millionlab yillar kutish talab etilsa-da, bunday qilish arziydi. Hozir umidimizni har qachongidan ham ko‘proq qadrlayman».

7, 8. Yahovaning aksariyat xizmatchilari nimaga umid bog‘layapti? (Rimliklarga 8:20, 21)

 ⁷ Bugungi kunda Yahovaga xizmat qilayotgan aksariyat kishilarning umidi yuqorida aytilgan umiddan farq qiladi. U Ibrohimnikiday bo‘lib, Xudo Shohligining boshqaruvi ostida yer yuzida abadiy yashashdan iborat. (Ibron. 11:8–10, 13) Havoriy Pavlus ushbu umidga ega bo‘lganlarni ajoyib kelajak kutayotgani haqida yozgan. (Rimliklarga 8:20, 21 ni o‘qing.) Ilk bor Muqaddas Kitobdan kelajak borasidagi va’dalarni bilib olganingizda, sizga ayniqsa qaysi biri yoqqan? Bu gunoh qilish moyilligidan qutulib, mukammallikka erishish borasidagi haqiqatmi? Yoki o‘lgan yaqinlaringiz tirilishi va yer yuzidagi jannatda yashashi borasidagi haqiqatmi? Umidimiz asosida bu va’dalarni intiqib kutyapmiz!

⁸ Yer yuzida abadiy yashash umidiga egamizmi yoki osmondami, ega bo‘lgan umidimiz tufayli quvona olamiz. Bu quvonch baxsh etadigan umidimizni yanada mustahkamlay olamiz. Pavlus maktubining davomida buni qanday qilish mumkinligini tushuntirgan. Keling, umidimiz borasida u nima deb yozganiga diqqat qarataylik. Bunday qilish orqali umidimizni yanada mustahkamlab, taslim bo‘lmaymiz!

9, 10. Pavlusning misoliga binoan, masihiylar nimani bilishadi? (Rimliklarga 5:3) (Rasmlarga ham qarang.)

⁹ Rimliklarga 5:3 ni o‘qing. E’tibor bergan bo‘lsangiz, qayg‘u-alam umidimizni mustahkamlashda hissa qo‘shadi. Bundan hayron qolgandirsiz. Aslini olganda, Masihning barcha izdoshlari qiyinchiliklarga duch keladi. Pavlusning misoliga diqqat qarataylik. U salonikaliklarga shunday deb yozgan: «Yoningizda bo‘lganimizda qayg‘ularga duchor bo‘lishimiz kerakligini sizlarga aytgan edik... Xuddi shunday yuz berdi». (1 Salon. 3:4) Korinfliklarga esa u quyidagicha yozgan: «Birodarlar... boshimizga tushgan qayg‘udan bexabar qolishingizni xohlamaymiz... Hatto tirik qolishga umidimizni yo‘qotgan edik». (2 Kor. 1:8; 11:23–27)

 ¹⁰ Hozir ham masihiylar turli qayg‘u-alamlarga duchor bo‘lishi mumkin. (2 Tim. 3:12) Siz haqingizda nima desa bo‘ladi? Isoga ishonib, unga ergashayotganingiz uchun qayg‘ularga duchor bo‘lyapsizmi? Hoynahoy, do‘stlaringiz-u qarindoshlaringiz sizni masxara qilar. Ular hatto sizga qarshi chiqayotgandir. Hamma narsada halol bo‘lish qaroringiz qat’iy bo‘lgani uchun ishxonada muammolarga duch kelyapsizmi? (Ibron. 13:18) Umidingizni boshqalar bilan bo‘lishayotganingiz uchun hukumat tomonidan ta’qiblarga duch kelyapsizmi? Lekin qanday qayg‘uga duch kelishimizdan qat’i nazar, Pavlus shod bo‘lishimiz kerakligini aytgan. Nima uchun?

11. Nega har qanday qayg‘u-alamga sabr-bardosh qilish qarorimiz qat’iy bo‘lishi lozim?

¹¹ Qayg‘u-alamni boshdan kechirayotib shodlansak bo‘ladi, chunki bu tufayli muhim fazilatni rivojlantirishimiz mumkinligini bilamiz. Rimliklarga 5:3 ga ko‘ra, «qayg‘u-alamlar sabr-bardoshni» hosil qiladi. Barcha masihiylar qayg‘u-alamga duch keladi. Shuning uchun ularga sabr-bardosh fazilati kerak. Qanday qiyinchiliklarga yo‘liqmaylik, sabr-bardoshli bo‘lish qarorimiz qat’iy bo‘lishi lozim. Faqat o‘shandagina umidimiz amalga oshganini ko‘ra olamiz. Iso toshloq yerga tushgan urug‘lar haqida masal keltirgan. U nazarda tutgan odamlarga o‘xshashni istamaymiz. Boshida ular xushxabarni quvonch ila qabul qilishgan, ammo «qayg‘u yoki quvg‘unga duchor bo‘lgan zahotiyoq ishonchini» yo‘qotishgan. (Mat. 13:5, 6, 20, 21) To‘g‘ri, qarshiliklarga yo qiyinchiliklarga duch kelish osonmas yoki yoqimli emas, lekin bardosh qilish albatta foyda keltiradi. Qiziq, qay yo‘sin?

12. Qayg‘u-alamlarda sabr-bardoshli bo‘lsak qanday foyda olamiz?

¹² Isoning shogirdi Yoqub qiyinchiliklarda sabr-bardosh qilishning foydasini ta’kidlab o‘tgan. U: «Har tomonlama yetuk, bekam-u ko‘st va benuqson bo‘lishingiz uchun sabr-bardosh to‘la samarasini ko‘rsatsin»,— deb yozgan. (Yoqb. 1:2–4) Yoqubning aytishicha, sabr-bardoshning muayyan maqsadi bor, u samara keltiradi. Xo‘sh, bu qanday samara ekan? Uning yordamida sabr-toqat kabi fazilatni rivojlantirish, imonni kuchaytirish va Xudoga ko‘proq tayanishimiz mumkin. Bundan tashqari, sabr-bardosh qilishning yana bir foydasini ko‘rsak bo‘ladi.

13, 14. Sabr-bardosh tufayli nima hosil bo‘ladi va bu umid bilan qanday bog‘liq? (Rimliklarga 5:4)

¹³ Rimliklarga 5:4 ni o‘qing. Pavlus aytganidek, sabr-bardoshning natijasi, Allohning roziligidir. Biroq bu siz qiyinchiliklar yoki muammolarga duch kelganingizdan Yahova mamnun ekanini anglatmaydi. Aslini olganda, U sizdan rozi! Sizning sabr-bardoshingiz Yahovaning roziligini hosil qiladi. Bu katta baraka! (Zab. 5:12)

¹⁴ Esingizda bo‘lsa, Ibrohim sinovlarni yenggan va Xudo undan rozi bo‘lganidan quvongan. Yahova uni do‘sti deb bilgan va odil inson sifatida tan olgan. (Ibt. 15:6; Rim. 4:13, 22) Biz bilan ham xuddi shunday bo‘lishi mumkin. Bu xizmatda qancha ko‘p ishlar qilayotganimiz yoki sharafli vazifalar bajarayotganimiz bilan bog‘liq emas. Xudo sadoqat ila sabr-bardosh qilayotganimiz uchun bizdan rozi bo‘ladi. Bundan tashqari, bu yoshimiz, sharoitimiz yoki qobiliyatlarimiz bilan bog‘liq emas. Xo‘sh, hozir biror qiyinchilik tufayli sadoqat ila sabr-bardosh qilishingizga to‘g‘ri kelyaptimi? Unday bo‘lsa, Xudoning roziligiga ega bo‘lishingiz mumkinligini bilish tasalli berayotgandir. Uning roziligiga ega bo‘lishni tushunish bizga qattiq ta’sir qilishi mumkin. Bu umidimizni mustahkamlay oladi.

15. Pavlus Rimliklarga 5:4, 5 da nima degan va qanday savol tug‘ilishi mumkin?

¹⁵ Pavlus tushuntirganiday, sinovlarda muvaffaqiyat ila sabr-bardoshli bo‘lish orqali Allohning roziligiga ega bo‘lamiz. U davom etib aytgan so‘zlariga e’tibor qarataylik: «Uning roziligi umidvorlikni hosil qilishini bilamiz. Umid bo‘lsa ko‘ngil qolishiga olib kelmaydi». (Rim. 5:4, 5) Bu ayrimlarni hayron qoldirishi mumkin. Nega? Chunki, oldinroq Rimliklarga 5:2 da Pavlus Rimdagi o‘sha masihiylar allaqachon umidga ega bo‘lgani haqida aytgan. Bu umid «Xudoning ulug‘vorligiga erishish»dan iborat bo‘lgan. Natijada, kimdir shunday savol berar: «Agar o‘sha masihiylar allaqachon umidga ega bo‘lgan bo‘lishsa, unda nega Pavlus yana ushbu umid haqida aytgan?»

16. Qanday qilib umidimiz mustahkamlanishi mumkin? (Rasmlarga ham qarang.)

¹⁶ Pavlus umid mustahkamlanib borishi mumkinligini aytganida, nimani nazarda tutganini tushunsak bo‘ladi. Bir misolga e’tibor qarataylik. Muqaddas Kitobda yozilgan ajoyib va’da haqida ilk bor eshitganingiz esingizdami? Ehtimol, yer yuzidagi jannatda abadiy yashash haqidagi va’dani eshitish siz uchun ajoyib bo‘lgan. Lekin bu yuz berishiga shubhalangandirsiz, ammo Yahova hamda Kalomidagi va’dalar to‘g‘risida bilib olganingiz sayin bu umid ro‘yobga chiqishiga bo‘lgan ishonchingiz yanada oshgan.

17. O‘zingizni Xudoga bag‘ishlab, suvga cho‘mganingizdan keyin umidingiz qay yo‘sin mustahkamlanishda davom etadi?

¹⁷ O‘zingizni Xudoga bag‘ishlab, suvga cho‘mganingizdan keyin ham ko‘proq bilim olib, ma’nan o‘sganingiz sayin umidingiz mustahkamlanib boryapti. (Ibron. 5:13–6:1) Hoynahoy, Rimliklarga 5:2–4 dagi so‘zlarni o‘zingizda his qilgandirsiz. Siz turli qayg‘u-alamga duch keldingiz. Biroq ularni sabr-bardosh ila yengib, Xudoning roziligiga ega bo‘ldingiz. Yahova sizdan mamnun ekaniga amin bo‘lganingiz tufayli va’dalari amalga oshishini kutish uchun yanada muhimroq sababingiz  bor. Endi, umidingiz avvalgiga qaraganda ancha mustahkam va siz uchun yanada qadrli bo‘ldi hamda hayotingizning har bir sohasiga ta’sir qilyapti. Qolaversa, oila a’zolaringizga qanday munosabat ko‘rsatayotganingiz, qanday qarorlar chiqarayotganingiz va hatto vaqtingizdan qay yo‘sin foydalanayotganingizga bo‘lgan munosabatingizni o‘zgartiryapti.

18. Yahova qanday kafolat beryapti?

¹⁸ Havoriy Pavlus Allohning roziligiga ega bo‘lgach, oladigan umid borasida juda muhim fikrni aytgan. U umidingiz amalga oshishiga ishontiryapti. Nega bunga ishonishingiz mumkin? Pavlus ilohiy ilhom ta’siri ostida masihiylarga quyidagicha kafolat bergan: «Umid bo‘lsa ko‘ngil qolishiga olib kelmaydi, chunki bizga ato etilgan muqaddas ruh orqali Xudoning sevgisi qalbimizni to‘ldirdi». (Rim. 5:5) Ha, umidingiz amalga oshishiga ishonish uchun barcha sabablaringiz bor.

19. Umidingiz borasida nimaga aminsiz?

¹⁹ Yahovaning Ibrohimga bergan va’dasi ustida mulohaza yuriting. Ibrohim Uning roziligini qay yo‘sin olgani va do‘stiga aylangani borasida fikr yuriting. Uning umidi puchga chiqmagan. Muqaddas Kitobda: «Ibrohim payg‘ambar sabr-toqat ko‘rsatib, ushbu va’daga erishdi»,— deb aytilgan. (Ibron. 6:15; 11:9, 18; Rim. 4:20–22) Ha, uning umidi ro‘yobga chiqqan. Siz ham sadoqatli bo‘lib qolsangiz, umidingiz albatta amalga oshadi. Mukofot sifatida umid qilayotgan narsalaringizga erishasiz. Quvonishingiz uchun ko‘pgina sabablar bor, chunki umidingiz amalga oshishini bilasiz, hafsalangiz hech qachon pir bo‘lmaydi. (Rim. 12:12) Havoriy Pavlus quyidagicha yozgan: «Muqaddas ruhning kuchi bilan umidga boy bo‘lishingiz uchun, umid manbai bo‘lmish Tangri Unga ishonganingiz tufayli sizlarga quvonch va tinchlikni mo‘l-ko‘l ato etsin». (Rim. 15:13)