Ndima Ya 88

Mupfumi na Lazaro

YESU o vha a tshi khou amba na vhafunziwa vhawe nga ha u shumisa lwo fanelaho zwithu zwi vhonalaho, a tshi ṱalutshedza uri ri nga si zwi shumele nga thungo ri tshi khou shumela Mudzimu. Vhafarisei vha khou ḓi thetshelesa, nahone vha thoma u goḓa Yesu ngauri vha funa tshelede. Ngauralo u vha vhudza hezwi: “Ndi inwi ni ḓi-itaho vho lugaho phanḓa ha vhathu; Mudzimu ene u ḓivha dzimbilu dzaṋu. Ngauri zwiné vhathu vha ri ndi zwihulu, maṱoni a Mudzimu ndi tshikha.”

Ho swika tshifhinga tsha uri zwithu zwi shandukele vhathu vho pfumaho nga thundu ya shango, nga maanḓa a politiki, na nga ndaulo na ṱhuṱhuwedzo zwa vhurereli. Vha ḓo vheiwa fhasi. Naho zwo ralo, vhathu vhane vha vhona ṱhoḓea yavho ya muya vha ḓo huliswa. Yesu u sumba kha yeneyo tshanduko musi a tshi bvela phanḓa u vhudza Vhafarisei hezwi:

“Mulayo na vhaporofita zwo guma nga Yohane [Mulovhedzi]. U bva henefho muvhuso wa Mudzimu u tou ambiwa e mafhungo-maḓifha; a dzhenaho khawo’ u tou dzhena nga maanḓa. Ḽiṱaḓulu na ḽifhasi zwi nga lovha zwazwo; kha mulayo hone a hu nga xeli na mutalo muthihi muṱuku-ṱuku.”

Vha maṅwalo na Vhafarisei vha a ḓikukumusa nga u ḓiamba uri vha na Mulayo wa Mushe. Humbulani uri musi Yesu nga lwa vhuṱolo a tshi ita uri muṅwe munna a kone u vhona ngei Yerusalema, vho ḓikukumusa vha ri: “Riṋe ri vhafunziwa vha Mushe. Riṋe ri ḓivha zwauri Mudzimu o amba na Mushe.” Fhedzi zwino Mulayo wa Mushe wo ḓadzisa ndivho yawo ye wa vha wo imiselwa yone ya u isa vha ḓiṱukufhadzaho kha Khosi yo nangiwaho nga Mudzimu, Yesu Kristo. Ngauralo nga u thoma ha vhuḓinḓa ha Yohane, vhathu vha mifuda yoṱhe, zwihuluhulu vha ḓiṱukufhadzaho na vhashayi, vha khou ḓidina uri vha vhe vhalanda vha Muvhuso wa Mudzimu.

Samusi zwino Mulayo wa Mushe u tshi khou ḓadzea, mbofho ya u u vhulunga yo fanela u bviswa. Mulayo u tendela u ṱala nga zwiitisi zwo fhamba-fhambanaho, fhedzi zwino Yesu u ri: “A ṱalaho musadzi wawe a dzea muṅwe, ndi phombwe; na a dzeaho musadzi o ṱutshelaho munna, ndi phombwe.” Eneo mafhungo a fanela u vha a tshi sinyusa Vhafarisei lungafhani, zwihuluhulu samusi vha tshi tendela u ṱala nga fhasi ha zwiitisi zwinzhi!

A tshi isa phanḓa u sasaladza hawe Vhafarisei, Yesu u anetshela nga ha tshifanyiso tshine tsha amba nga ha vhanna vhavhili vhane vhuimo havho, mafheleloni ha shanduka vhukuma. Naa ni nga kona u vhona uri ndi vhafhio vhane vha imelwa nga avha vhanna na uri u shanduka ha zwiimo zwavho hu amba mini?

Yesu u a ṱalutshedza: “Ho vha hu na muṅwe muthu wa mupfumi, a tshi ambara masila na dzikhanzu dza madzanga, nga maḓuvha a tshi ṱwa e kha madakalo mahulu. Muṅwe wa mutshinyali we a vha a tshi pfi Lazaro o vha o kudzwa nnḓa ha lukumbi lwa pfamo ya mupfumi, ó ḓala zwilonda muvhili woṱhe.”

Hafha Yesu u shumisa mupfumi u imela vharangaphanḓa vha vhurereli ha Tshiyuda, hu si Vhafarisei na vha maṅwalo fhedzi, fhedzi na Vhasadukei na vhotshifhe vhahulwane. Vho pfuma kha dzindugelo na zwibuli zwa muya, nahone vha ḓifara sa zwine mupfumi a ḓifarisa zwone. Zwiambaro zwavho zwa sila zwi imela vhuimo havho havhuḓi, nahone khanzu tshena i fanyisela u ḓiita vho lugaho.

Hetshi tshigwada tsha mupfumi a ḓikukumusaho tshi sedza vhashayi, vhathu zwavho nga u vha nyala, tshi tshi vha vhidza uri ndi ‛am ha·’aʹrets, kana vhathu vha ḽifhasi. Nga zwenezwo muhumbeli Lazaro nga zwenezwo u imela havha vhathu vhane vharangaphanḓa vha vhurereli vha si vha ṋee pfushi na ndugelo zwo fanelaho zwa muya. Nga zwenezwo, u fana na Lazaro a re na zwilonda, vhathu zwavho vha dzhielwa fhasi sa vhane vha khou lwala muyani nahone vho fanelwaho fhedzi nga u dzula na dzimmbwa. Nga zwenezwo, vha tshigwada tsha Lazaro vha pfa nḓala na ḓora zwa pfushi ya muya nahone nga zwenezwo vha ima khoroni, u itela uri vha wane naho e matshakatshaka zwao ane a nga wa vhuḽeloni ha mupfumi.

Zwino Yesu u bvela phanḓa u ṱalutshedza dzitshanduko kha vhuimo ha mupfumi na Lazaro. Idzi tshanduko ndi dzifhio, nahone dzi imela mini?

Mupfumi na Lazaro vha Tshenzhela Tshanduko

Mupfumi u imela vharangaphanḓa vha vhurereli vhane vha thakhiwa nga ndugelo na zwibuli zwa muya, nahone Lazaro u imela vhathu zwavho vhane vha vha na nḓala ya u fushwa muyani. Yesu u bvela phanḓa na mafhungo awe, a tshi ṱalutshedza tshanduko khulwane kha zwiimo zwa havha vhanna.

Yesu u ri: “Ha ri mutshinyali a fa, vharuṅwa vha mu takula vha mu isa marumbini a Abrahamu. Na mupfumi a fa a swiṱwa. Huno musi e vhudzuloni ha vhafu, a imisa maṱo awe a tshi khou shengela, a vhona Abrahamu e kule na Lazaro e marumbini awe.”

Samusi mupfumi na Lazaro vhe si vhathu vha vhukuma, fhedzi vha tshi fanyisela zwigwada zwa vhathu, zwi a pfala uri u fa havho ndi ha pfanyisedzo. U fa havho hu fanyisela mini, kana hu imela mini?

Yesu u kha ḓi bva u sumba kha tshanduko ya zwiimo nga u amba uri ‘Mulayo na Vhaporofita zwo guma u swika nga Yohane Mulovhedzi, fhedzi u bva tsheetsho muvhuso wa Mudzimu u khou ambiwa.’ Nga zwenezwo ndi nga u funza ha Yohane na Yesu Kristo he mupfumi na Lazaro vha fa vhe kha vhuimo havho ha u thoma.

Vha tshigwada tsha Lazaro tshi ḓiṱukufhadzaho, tsho rembuluwaho vha fa vhe kha vhuimo ha u dzimiwa muyani nahone vha vha kha vhuimo ha u thakhiwa nga Mudzimu. Hu uri u thomani vho vha vha tshi sedza kha vharangaphanḓa vha vhurereli uri vha wane kha zwiṱukuṱuku zwe vha vha vha tshi zwi wisa zwi tshi bva ṱafulani ya muya, zwino mafhungo-ngoho a Maṅwalo ane vha a ṋewa nga Yesu a khou ḓadzisa ṱhoḓea dzavho. Nga zwenezwo vha ḓiswa marumbini, kana vha a thakhiwa, nga Abrahamu Muhulwane, Yehova Mudzimu.

Kha ḽiṅwe sia, vhane vha vhumba tshigwada tsha mupfumi a vha thakhiwi nga Mudzimu nga ṅwambo wa u bvela phanḓa u hana u ṱanganedza mulaedza wa Muvhuso une Yesu a khou u funza. Nga zwenezwo vho fela kha vhuimo havho ha u thoma vha tshi nga vho thakhiwa. Zwi re zwone ndi uri vha ambiwa sa vhane vha khou shengedzwa nga lwa pfanyisedzo. Zwino thetshelesani, musi mupfumi a tshi amba:

“Khotsi-anga Abrahamu! Nkhathutshele, U rume Lazaro a thothe ṱhodzi ya munwe wawe maḓini, a rothodze lulimi lwanga, ngauri ndi khou tambula khavhuni hei.” Khaṱulo dza Mudzimu dzi ngaho mulilo dzo ḓivhadzwaho nga vhafunziwa vha Yesu ndi dzine dza tambudza vhathu vha tshigwada tsha mupfumi. Vha ṱoḓa vhafunziwa vha tshi litsha u ḓivhadza heyi milaedza, nga zwenezwo vha tshi vha vhofhololanyana kha vhuṱungu ha u shengedzwa havho.

“Abrahamu a ri: Ṅwana’nga, elelwa zwauri zwavhuḓi zwau wo no ḓi zwi dzhia zwoṱhe musi U tsha ḓi tshila, vhunga na Lazaro ó vhona zwivhi; zwino ene u vho fhumudzwa fhano, iwe U tshi tambudzwa. Na hone iṱali vhukati ha riṋe na inwi hó tikwa luwa luhulu, lwa uri vha funaho u wela ngeo ha inwi, vha si kone; na u bva ngeo u ḓa kha riṋe, zwi kunde.”

Iyi tshanduko khulwane yo vha yo luga nahone yo tea lungafhani vhukati ha tshigwada tsha Lazaro na tshigwada tsha mupfumi! Tshanduko kha zwiimo yo phethwa nga murahu ha miṅwedzi i si gathi nga Pentekoste ya 33 C.E., musi mulanga wa kale wa Mulayo u tshi dzhielwa vhudzulo nga mulanga muswa. Nga zwenezwo zwi a pfala zwavhuḓi uri vhafunziwa, hu si Vhafarisei na vhaṅwe vharangaphanḓa vha vhurereli, vha thakhiwa nga Mudzimu. Nga zwenezwo “luwa luhulu” lune lwa fhandekanya mupfumi wa pfanyisedzo na vhafunziwa vha Yesu lu imela khaṱulo ya Mudzimu i sa shanduki na yo lugaho.

Lu tevhelaho mupfumi u a humbela ‘khotsi Abrahamu’: “Zwino ndi vho U humbela uri Lazaro U mu rume nḓuni ya khotsi-anga; ngauri ndi na vharathu vhaṱanu.” Nga zwenezwo mupfumi u ḓiamba uri u na vhushaka ha tsini-tsini na muṅwe khotsi, ane zwa vhukuma a vha Sathane Diabolo. Mupfumi u humbela uri Lazaro a ḓivhise milaedza ya khaṱulo dza Mudzimu u itela uri ‘vharathu vhawe vhaṱanu,’ vhane a konana navho kha zwa vhurereli, vha si dzheniswe hafha “fhethu ha u shengedzwa.”

“Abrahamu a ri: Vha na Mushe na vhaporofita, nga vha pfe vhone.” Ee, arali “vharathu vhaṱanu” vha tshi ṱoḓa u ponyoka honoho u shengedzwa, zwine vha fanela u zwi ita ndi u thetshelesa zwe Mushe na Vhaporofita vha ṅwala zwine zwa ṱalula Yesu sa Messia nahone vha vhe vhafunziwa vhawe. Fhedzi mupfumi u a hanedza: “Aiwa, Khotsi-anga Abrahamu, arali hó ya muthu ane a tou bva vhafuni kha vhone, ndi hone vha tshi ḓo rembuluwa.”

Naho zwo ralo, u vhudzwa uri: “Vhá sa pfa Mushe na vhaporofita, naho há vuwa ane a bva vhafuni, a vha nga tendi.” Mudzimu ha nga ḓo ṋea vhathu zwiga na vhuṱolo ho khetheaho u itela u fusha vhathu nga dzimbuno. Vha fanela u vhala na u shumisa Maṅwalo arali vha tshi ṱoḓa a tshi vha thakha. Luka 16:14-31; Yohane 9:28, 29; Mateo 19:3-9; Vha-Galata 3:24; Vha-Kolosa 2:14; Yohane 8:44.

▪ Ndi ngani u fa ha mupfumi na Lazaro hu ha pfanyisedzo, nahone ndi mini zwine zwa fanyiselwa nga u fa havho?

▪ Musi Yohane a tshi thoma vhuḓinḓa hawe, ndi tshanduko ifhio ine Yesu a ri i vha hone?

▪ Nga murahu ha lufu lwa Yesu hu fheliswa mini, nahone izwi zwi ḓo kwama hani mafhungo a u ṱala?

▪ Kha tshifanyiso tsha Yesu, ndi vhafhio vhane vha imelwa nga mupfumi na Lazaro?

▪ Ndi u shengedzwa hufhio hune mupfumi a hu tshenzhela, nahone u humbela uri a vhofhololwe khaho nga nḓila ifhio?

▪ “Luwa luhulu” lu imela mini?

▪ Khotsi wa vhukuma wa mupfumi ndi nnyi, nahone vharathu vhawe vhaṱanu ndi vhonnyi?