U Funza Mufumakadzi wa Musamaria
Ndima Ya 19
U Funza Mufumakadzi wa Musamaria
NḒILANI yavho ya u bva Yudea vha tshi ya Galilea, Yesu na vhafunziwa vhawe vha tshimbila nga tshiṱirikini tsha Samaria. Vho neta nga lwendo, hune ha nga vha nga masiari vha ima uri vha awele tshisimani tshi re tsini na muḓi wa Sikara. Hetshi tshisima tsho bwiwa maḓanani a miṅwaha o fhiraho nga Yakobo, nahone tsha ḓi dzula tshi hone u swika na ṋamusi, tsini ha ḓorobo ya musalauno ya Nablus.
Musi Yesu a tshi awela henefha, vhafunziwa vhawe vha ya muḓini u renga zwiḽiwa. Musi musadzi wa Musamaria a tshi ḓa u ka maḓi, u a mu humbela: “Mphe ndi nwe.”
Nga ho ḓoweleaho Vhayuda na Vhasamaria vho vha vha sa shumisani nga ṅwambo wa luvhengelambiluni luhulwane. Ngauralo, o akhamala, onoyo musadzi u a vhudzisa: “Naa iwe Ú Mu-Yuda U nga nkhumbela hani maḓi, nṋe ndí musadzi wa Mu-Samaria?”
Yesu u a fhindula: “Ngavhe U tshi ḓivha . . . a ambaho na iwe a tshi ri: mphe ndi nwe! ngavhe U tshi mu ḓivha, ndi musi U tshi mu humbela a U ṋea maḓi a tshilaho.”
Onoyo mufumakadzi a fhindula a ri: “Murena, huufha Ú si na tsha u ka, na tshisima huufha tshó ita dindi, maḓi a tshilaho U ḓo a wana ngafhi? Kani U fhira khotsi-ashu Yakobo, we a ri ṋea itshi tshisima? Huno ene a nwa tshone, na vharwa vhawe, na kholomo dzawe.”
Yesu u a ṱhogomela: “Vhoṱhe vha nwaho maḓi aya vha ḓo dovha vha pfa ḓora. Ane a ḓo nwa maḓi ané nṋe nda ḓo mu ṋea, ha tsha ḓo pfa ḓora na lini na lini. Kha ene maḓi ané nda ḓo mu ṋea one a ḓo vha tshisima tsha maḓi a elaho vhutshiloni vhu sa fheli.”
Onoyo musadzi u a fhindula: “Murena, mphe maḓi eneo, uri ndi si tsha ḓo pfa ḓora, nda ḓa fhano nda ká.”
Yesu zwino a ri khae: “Tshimbila U yo vhidza munna wau, ni ḓe fhano.”
Onoyo musadzi a fhindula a ri: “A thi na munna.”
Yesu u tenda fhungo ḽawe: “Wo amba zwone U tshi ri: a thi na munna; ngauri wo no vha na vhanna vhaṱanu, huno ané wa vha naé zwino a si munna wau.”
Onoyo musadzi u amba o akhamala: “Murena, ndi a zwi vhona zwauri U muporofita.” A tshi dzumbulula dzangalelo ḽawe ḽa lwa muya, u ṱhogomela uri Vhasamaria “vho vha vha tshi rabela thavhani heino [Geritsimi, i re henefho tsini]; inwi [Vhayuda] ni ri: Fhethu ha u rabelela hone ndi Yerusalema.”
Naho zwo ralo, Yesu u sumbedza uri fhethu ha vhurabeli a si tshithu tsha ndeme. U ri: “Hu ḓo ḓa tshikhathi, . . . tshiné ngatsho’ vharabeli vhukuma vha ḓo rabela Khotsi muyani na nga mafhungo-ngoho. Ngauri Khotsi u ṱoḓa vha mu rabelaho ngauralo. Mudzimu ndi muya; huno vha mu rabelaho nga vha mu rabele muyani na nga mafhungo-ngoho.”
Musadzi u a kwamea vhukuma. U ri: “Ndi a ḓivha zwauri Messia u ḓo ḓa, ane a pfi Muḓodzwa; ndi ene ane a ḓo ri ó ḓa, a ri vhudza zwoṱhe.”
Yesu u a ḓivhadza: “Onoyo ndi nṋe ndi ambaho na iwe.” Humbulani nga hazwo! Hoyu musadzi ane a ḓa nga masiari u ka maḓi, khamusi a tshi ṱoḓou iledza u ṱangana na vhafumakadzi vha muḓi vhane vha mu nyadza nga mulandu wa matshilele awe, u a tondwa nga nḓila i mangadzaho nga Yesu. Nga ho livhaho (Yesu) u vhudza onoyo musadzi zwe a vha a sa athu vhuya a zwi ṱanzielela khagala kha naho e nnyi. Hu vha na mvelelo ifhio?
Vhasamaria Vhanzhi vha a Tenda
Musi vhafunziwa vha tshi vhuya Sikara na zwiḽiwa, vha wana Yesu tshisimani tsha Yakobo he vha mu sia hone, nahone hune zwino a khou amba na musadzi wa Musamaria. Musi vhafunziwa vha tshi swika, onoyo musadzi u a ṱuwa, a sia nkho yawe ya maḓi, nahone u livha muḓini.
E na dzangalelo ḽihulwane kha zwithu zwe Yesu a mu vhudza zwone, u a vhudza vhanna muḓini a ri: “Iḓani ni vhone muthu o mbudzaho zwoṱhe zwe nda ita.” Nga zwenezwo, nga nḓila ye a vha a tshi ṱoḓa u dzikusa dzangalelo ngayo, u a vhudzisa: “Ni vhone arali e ene Kristo.” Yeneyo mbudziso yo vuledza ndivho yayo—vhanna vha ya vha ḓivhonela vhone vhaṋe.
Nga tshenetsho tshifhinga, vhafunziwa vha khadeledza Yesu uri a ḽe zwiḽiwa zwe vha vhuya nazwo muḓini. Fhedzi u a fhindula: “Nṋe ndi na zwiḽiwa zwiné nda ḽa, zwiné inwi ni si zwi ḓivhe.”
Vhafunziwa vha vhudzisana nga tshavho vha ri: “Kani hu na muthu o mu ḓiselaho zwiḽiwa?” Yesu u a ṱalutshedza: “Zwanga zwiḽiwa ndi uri nda ita zwi funwaho nga o nthumaho, nda vuledza mushumo wawe. Naa a ni ri: Hu tshee hó sala miṅwedzi miṋa ndi hone hu tshi ḓo ḓa khaṋo?” Naho zwo ralo, a tshi sumba kha khaṋo ya muya, Yesu u ri: “Vhonani, ndi a ni vhudza; imisani maṱo aṋu ni vhone masimu; o tshena, khaṋo yo no swika. A kaṋaho u wana malambá; u kuvhanganyela mutshelo vhutshiloni vhu sá fheli; uri hu takale vhoṱhe, o zwalaho na a kaṋaho.”
Khamusi Yesu a nga vha o no vhona mvelelo khulwane ya u ṱangana hawe na musadzi wa Musamaria—uri vhanzhi vha vho tenda khae nga ṅwambo wa u ṱanziela hawe. Onoyo musadzi u khou ṱanzielela vhathu vha muḓi, u ri: “O mbudza zwoṱhe zwe nda ita.” Nga zwenezwo, musi vhanna vha Sikara vha tshi ḓa kha ene tshisimani, vha mu humbela uri a dzule navho nahone a ambe navho nga ho engedzeaho. Yesu u ṱanganedza honoho u rambiwa nahone a dzula maḓuvha mavhili.
Musi Vhasamaria vha tshi thetshelesa Yesu, vhaṅwe vhanzhi vha tenda. Nga zwenezwo vha amba na musadzi uri: “Zwino a ri tsha tenda nge ra pfa iwe zwe wa amba. Riṋe vhaṋe ro zwi pfa ra zwi ḓivha zwauri nangoho ndi ene Kristo Mutshidzi wa shango.” Vhukuma musadzi wa Musamaria o ri ṋea tsumbo yavhuḓi lungafhani ine ngayo ra nga ṱanziela nga ha Kristo nga u dzikusa dzangalelo ḽine ḽa ḓo ita uri vhathetshelesi vha bvele phanḓa u ṱoḓa u ḓivha!
Humbulani uri ndi miṅwedzi miṋa hu tshee nga phanḓa ha khaṋo—zwi tou vha khagala uri ndi khaṋo ya mufhunga, hune Palestina ya vha hone nga tshimedzi. Ngauralo zwino hu nga vha khamusi hu Ḽara kana Nyendavhusiku. Hezwi zwi amba uri nga murahu ha Paseka ya 30 C.E., Yesu na vhafunziwa vhawe vha nga vha vho fhedza miṅwedzi ya malo vhe Yudea vha tshi funza na u lovhedza. Zwino vha ṱutshela muvhunduni wa hayani ha havho Galilea. Ndi mini zwo vha lindelaho henefho? Yohane 4:3-43.
▪ Ndi ngani musadzi wa Musamaria a tshi akhamala musi Yesu a tshi amba nae?
▪ Yesu u mu funza mini nga ha maḓi a tshilaho na hune ha fanela u rabelwa hone?
▪ Yesu u ḓidzumbulula hani khae uri ndi ene nnyi, nahone ndi ngani uhu u dzumbulula hu tshi akhamadza?
▪ Ndi u ṱanziela hufhio hune musadzi wa Musamaria a hu ita nahone hu vha na mvelelo ifhio?
▪ Vhuswa ha Yesu vhu tshimbidzana hani na khaṋo?
▪ Ri nga anganya hani vhulapfu ha vhuḓinḓa ha Yesu e Yudea nga murahu ha Paseka ya 30 C.E.?