Pfukelani kha mafhungo

Pfukelani kha zwi re ngomu

NDIMA YA VHUṰAHE

O Ita Zwithu Nga Vhuṱali

O Ita Zwithu Nga Vhuṱali

1-3. (a) Zwo ḓa hani uri muṱa wa Abigaili u sedzane na khombo? (b) Ri ḓo guda mini kha onoyu mufumakadzi a swayeaho?

 ABIGAILI o ṱhogomela uri muṱhannga we a vha a tshi khou amba nae o vha o tshuwa. Ho vha hu na tshiitisi tshi pfalaho tsha uri a dzhenwe nga nyofho. Ho vha hu tshi ḓo itea khombo khulwane. Nga tshenetsho tshifhinga, vhahali vha linganaho 400 vho vha vhe nḓilani, vho ḓiimisela u vhulaha vhanna vhoṱhe muṱani wa Nabali, munna wa Abigaili. Ndi ngani?

2 Thaidzo yo bveledzwa nga Nabali. O vha e na nḓowelo ya u ita zwithu nga tshiṱuhu na nga lunyadzo. Fhedzi zwino o vha o ṱunga mabu—o vha o sema mulangammbi a funwaho wa mmbi ya vhahali vha fulufhedzeaho na vho gudiswaho vhukuma. Nga zwenezwo, muṅwe wa vhaṱhannga vha vhashumi vha Nabali, khamusi wa mulisa, a ya kha Abigaili e na fulufhelo ḽa uri onoyo mufumakadzi u ḓo luka maano a u tshidza vha muṱani wawe. Fhedzi mufumakadzi muthihi o vha a tshi ḓo kona hani u tshidza vhathu kha yeneyo mmbi?

Mufumakadzi muthihi o vha a tshi nga ita mini musi o sedzana na mmbi?

3 Kha ri thome ri gude zwiṅwe nga ha onoyu mufumakadzi a swayeaho. Abigaili o vha e nnyi? Yeneyi khakhathi yo thoma hani? Ri nga guda mini kha tsumbo yawe ya lutendo?

“Wa Vhuṱali, Wa Lunako”

4. Nabali o vha e muthu-ḓe?

4 Abigaili na Nabali vho vha vha sa fanelani. Nabali o vhinga mufumakadzi a re na vhuthu, ngeno Abigaili o vhingwa nga munna wa zwiito zwivhi. Ndi ngoho uri onoyo munna o vha e tshiṱunḓulume. Nga zwenezwo, o ḓidzhia e muthu wa ndeme vhukuma, fhedzi vhaṅwe vho mu dzhia hani? Onoyu munna ndi muṅwe wa vhathu vha si gathi Bivhilini vhane vha vhidzwa nga madzina a lunyadzo. Dzina ḽawe ḽi amba “A Si Na Ṱhalukanyo,” kana “Tsilu.” Naa vhabebi vhawe vho mu ira ḽeneḽo dzina musi a tshi bebwa, kana ndi dzina ḽa miswaswo ḽe a swa ḽone nga nṱhani zwiito zwawe? Hu sa londwi uri zwone ndi zwifhio, o tshila u tendelana na dzina ḽawe. Nabali o vha “e mudzia-nndwa, wa zwiito zwivhi.” O vha e khunzi na tshidakwa, a tshi ofhiwa na u vhengwa nga vhathu vhanzhi.—1 Sam. 25:2, 3, 17, 21, 25.

5, 6. (a) Ni vhona u nga ndi dzifhio pfaneleo dzavhuḓi vhukuma dza Abigaili? (b) Zwi nga vha zwo ḓa hani uri Abigaili a vhingwe nga munna wa tsilu?

5 Abigaili o vha o fhambana tshoṱhe na Nabali. Dzina ḽawe ḽi amba uri “Khotsi Anga O Ḓitakadza.” Vhokhotsi vhanzhi vha a takala musi vhe na ṅwananyana o nakaho, fhedzi khotsi wa vhuṱali u ḓirwa khana musi a tshi ṱhogomela uri ṅwana wawe u na mikhwa na vhumuthu havhuḓi. Kanzhi muthu o nakaho ha vhoni zwi tshi ṱoḓea u ṱahulela pfaneleo dzi ngaho vhuṱali, tshivhindi kana lutendo. Zwo vha zwi songo ralo nga Abigaili. Bivhili i mu khoḓela vhuṱali hawe na lunako lwawe.—Vhalani 1 Samuele 25:3.

6 Vhaṅwe vhathu ṋamusi vha nga ḓivhudzisa uri zwo ḓa hani uri onoyo mufumakadzana wa vhuṱali a vhingwe nga onoyo munna wa tsilu. Ni songo hangwa uri zwifhingani zwa Bivhili vhathu vhanzhi vho vha vha tshi tou khethelwa mufarisi wa mbingano. Arali muthu a ḓikhethela mufarisi, zwo vha zwi zwa ndeme vhukuma uri a wane thendelo ya vhabebi. Naa vhabebi vha Abigaili vho zwi takalela uri a vhingwe nga Nabali, vha ita na u dzudzanya yeneyo mbingano, nga ṅwambo wa lupfumo lwawe na bvumo ḽawe? Naa vho kombetshedzea u ita zwenezwo nga nṱhani ha vhushai? Hu sa londwi uri zwone ndi zwifhio, tshelede a yo ngo ita uri Nabali a vhe munna wavhuḓi.

7. (a) Vhabebi vha tea u iledza mini ṋamusi arali vha tshi ṱoḓa u gudisa vhavho uri vha vhe na mavhonele avhuḓi nga ha mbingano? (b) Abigaili o vha o ḓiimisela u ita mini?

7 Vhabebi vha vhuṱali vha gudisa vhana vhavho nga vhuronwane uri vha vhe na mavhonele avhuḓi nga ha mbingano. A vha ṱuṱuwedzi vhana vhavho uri vha vhinge kana u vhingwa nga muthu a re na tshelede kana u vha kombetshedza uri vha ite zwa u ḓivhana vha tshee vhaṱuku uri vha nga hwala vhuḓifhinduleli ha vhaaluwa. (1 Kor. 7:36) Naho zwo ralo, zwo vha zwi si tsha thusa uri Abigaili a humbule nga ha zwenezwo zwithu. Hu sa londwi zwo itaho uri a vhingwe nga Nabali, o vha o ḓiimisela u ita zwi re maanḓani awe uri a sedzane na honoho vhuimo vhu konḓaho.

“Ene A Vha Halifhela”

8. Nabali o vha o sema nnyi nahone ndi ngani ni tshi nga amba uri zwenezwi zwo vha zwi vhutsilu vhuhulwane?

8 Zwino Nabali o vha o ita uri vhuimo ha Abigaili vhu tou ṋaṋa u konḓa vhu tshi ya. O sema Davida munna a ṱhonifheaho. Onoyo munna o vha e mushumeli wa Yehova a fulufhedzeaho we a ḓodzwa nga muporofita Samuele, zwine zwa sumbedza uri Davida o vha o khethiwa nga Mudzimu uri a vhe khosi vhudzuloni ha Saulo. (1 Sam. 16:1, 2, 10-13) Samusi Davida o vha e mushavhoni, a tshi khou shavha Khosi Saulo we a vha e na vivho nahone a tshi khou ṱoḓa u mu vhulaha, o vha a tshi dzula sogani na vhahali vhawe vha fulufhedzeaho vha 600.

9, 10. (a) Davida na vhanna vhawe vho vha vha tshi tshila nga fhasi ha vhuimo vhufhio vhu konḓaho? (b) Ndi ngani Nabali o vha o tea u vha o dzhiela nṱha zwe zwa itwa nga Davida na vhanna vhawe? (Sedzani na ṱhaluso i re magumoni a siaṱari i re kha phara 10.)

9 Nabali o vha a tshi dzula Maoni, fhedzi a tshi shuma muḓini wa Karamele u re henefho tsini nahone zwi vhonala uri o vha e na tsimu henefho. a Yeneyo miḓi yo vha i vhukati ha zwikwara zwi re na pfulo dala yo teaho masambi a nngu, nahone Nabali o vha e na dza 3 000. Naho zwo ralo, yeneyo miḓi yo vha yo tangwa nga fhethu ho omaho. Thungo ya tshipembe ho vha hu soga ḽihulwane ḽa Pharani. Thungo ya vhubvaḓuvha, ho vha hu na nḓila ine ya ya Lwanzheni lwa Muṋo ine ya pfuka nga fhethu ho omaho hu re na nngwa na mabako. Davida na vhanna vhawe zwo vha konḓela uri vha tshile kha eneo madzingu, a zwi timatimisi uri vho vha vha tshi tea u zwima uri vha wane zwiḽiwa na u konḓelela maṱhupho manzhi. Kanzhi vho vha vha tshi ṱangana na vhaṱhannga vha vhalisa vhane vha shumela Nabali wa mupfumi.

10 Eneo maswole a shumaho vhukuma o fara hani vhenevho vhalisa? Zwo vha zwi tshi ḓo vha lelutshela uri nga zwiṅwe zwifhinga vha ite vha tshi tswa nngu, fhedzi a vho ngo zwi ita nga u ralo. Vho tsireledza masambi a Nabali na vhashumeli vhawe. (Vhalani 1 Samuele 25:15, 16.) Ho vha hu na khombo nnzhi dze dza vha dzi tshi nga wela nngu na vhalisa. Ho vha hu na zwivhanda zwinzhi nahone mukano wa Isiraele u re thungo ya tshipembe wo vha u tsini vhukuma, lwe vha vha vha tshi anzela u vutshelwa nga zwigwada zwa vhathubi na mbava dzi bvaho kha maṅwe mashango. b

11, 12. (a) Davida o sumbedza hani vhuṱali na ṱhonifho musi a tshi rumela Nabali mulaedza? (b) Ndi ngani nḓila ye Nabali a aravha ngayo mulaedza wa Davida yo vha yo khakhea?

11 U tea u vha wo vha u mushumo u konḓaho u unḓa vhenevho vhanna vhoṱhe sogani. Nga zwenezwo, ḽiṅwe ḓuvha Davida a ruma vhaḓinḓa vhawe kha Nabali uri vha humbele thuso. Davida o vha ruma nga tshifhinga tsho teaho. Tsho vha tshi tshifhinga tshi takadzaho tsha u vheula nngu, tshee kanzhi vhathu vha vha vhe na mafunda. Davida o dovha a khetha maipfi a sumbedzaho u ḓiṱukufhadza na ṱhonifho. O dovha a ḓivhidza “ṅwana wau Davida,” khamusi sa nḓila ya u ṱhonifha Nabali samusi o vha e muhulwane khae. Nabali o aravha hani?—1 Sam. 25:5-8.

12 Nabali o sinyuwa zwihulu! Muṱhannga o bulwaho mathomoni o vhudza Abigaili a ri: “A vha halifhela.” Nabali wa ṅame o vha a sa ṱoḓi u pfa tshithu nga ha vhuswa hawe, maḓi awe na ṋama ye a i ṱhavha. O goḓa Davida, a amba uri ndi muthu zwawe nahone a mu vhambedza na mushumeli o shavhaho. Mavhonele a Nabali a nga vha o vha a tshi fana na a Saulo, we a vha a tshi vhenga Davida. Vhenevho vhanna vhavhili vho vha vhe si na mavhonele a Yehova. Mudzimu o vha a tshi funa Davida nahone o vha a sa mu dzhii sa phuli ya ḽishandukwa, fhedzi o vha a tshi mu dzhia sa khosi ya Isiraele ya tshifhingani tshi ḓaho.—1 Sam. 25:10, 11, 14.

13. (a) Davida o aravha hani lwa u thoma musi a tshi semiwa nga Nabali? (b) Maitele o ṅwalwaho kha Yakobo 1:20 a dzumbulula mini nga ha nḓila ye Davida a aravha ngayo?

13 Musi vhaḓinḓa vha tshi vhudza Davida zwe zwa itea, a duga vhuhali. A laedza vhanna vhawe a ri: “Farani mafumo noṱhe.” Davida a ḓiṱama, a ranga phanḓa vhanna vhawe vha 400 u itela u vutshela. A ana u vhulaha vhanna vhoṱhe vha muṱani wa Nabali. (1 Sam. 25:12, 13, 21, 22) Davida o vha e na tshiitisi tshi pfalaho tsha u halifha, fhedzi nḓila ye a vha a tshi ṱoḓa u sumbedza ngayo vhuhali hawe yo vha yo khakhea. Bivhili i ri: “U sinyuwa ha muthu a hu bveledzi u luga ha Mudzimu.” (Yak. 1:20) Abigaili o vha a tshi ḓo tshidza hani vha muṱani wawe?

“Nga Hu Rendiwe Vhuṱali Hau”

14. (a) Abigaili o dzhia vhukando nga nḓila ifhio u itela u dzudzanya vhukhakhi ho itwaho nga Nabali? (b) Ndi ifhio ngudo ya ndeme ine ra nga i guda kha nḓila ye Nabali a vha o fhambana ngayo na Abigaili? (Sedzani na ṱhaluso i re magumoni a siaṱari.)

14 Ro no ḓi vhona Abigaili a tshi khou dzhia vhukando u itela u dzudzanya honovhu vhukhakhi vhuhulwane ho itwaho nga munna wawe. O vha o fhambana na munna wawe Nabali, ngauri o vha o ḓiimisela u thetshelesa. Musi zwi tshi ḓa kha u amba na Nabali, muṅwe mushumeli ane a kha ḓi vha muswa o amba zwi tevhelaho nga hae: “Ene muṋe ndi muthu muvhi a sá ambiwi nae’.” c (1 Sam. 25:17) Zwi ṱungufhadzaho ndi uri Nabali ho ngo ṱoḓa u thetshelesa ngauri o vha a tshi ḓidzhia e wa ndeme. Wonoyo muya wa u ḓiḓivha wo ḓowelea vhukuma na ṋamusi. Fhedzi onoyo muṱhannga o vha a tshi zwi ḓivha uri Abigaili ho ngo ralo, ndi ngazwo o ya a mu vhudza nga ha yeneyi thaidzo.

Abigaili o vha o ḓiimisela u thetshelesa, o vha a sa fani na Nabali

15, 16. (a) Abigaili o sumbedza hani uri o vha e mufumakadzi vhukuma o ṱaluswaho kha bugu ya Mirero? (b) Ndi ngani zwe zwa itwa nga Abigaili zwi sa sumbedzi uri o vha a tshi khou shandukela vhuṱoho ha munna wawe?

15 Abigaili a thoma u dzeula ḽeneḽo fhungo nahone a dzhia vhukando nga u ṱavhanya. Ri a vhala: “Abigaili a ṱavhanya.” Kha enea mafhungo ane a amba nga ha Abigaili, ḽiiti ḽine ḽa ri ‘ṱavhanya’ ḽo shumiswa luṋa. A lugiselela Davida na vhanna vhawe zwiḽiwa zwinzhi. Zwiḽiwa zwa hone zwo vha zwi tshi katela zwinkwa, waini, ṋama ya nngu, thoro dzo hadzingwaho, khekhe dzi re na nḓirivhe dzo omiswaho na dza mahuyu. Zwi tou vha khagala uri Abigaili o vha a tshi ḓivha zwavhuḓi zwithu zwine a vha nazwo nḓuni yawe nahone o vha a tshi ṱhogomela nga vhuḓalo mishumo ya muṱani wawe, u fana na mufumakadzi vhukuma o ṱaluswaho kha bugu ya Mirero. (Mir. 31:10-31) O rumela zwiḽiwa na vhaṅwe vhashumeli vhawe, ene a tevhela nga murahu e eṱhe. Ri vhala zwi tevhelaho: “Munna wawe Nabali ha ngo mu vhudza tshithu.”—1 Sam. 25:18, 19.

16 Naa zwenezwi zwi amba uri Abigaili o vha a tshi khou shandukela vhuṱoho ha munna wawe? Hai; ni songo hangwa uri Nabali ho ngo fara zwavhuḓi mushumeli o ḓodzwaho wa Yehova, zwenezwo zwo vha zwi tshi nga vha zwo ita uri hu fheleledze ho vhulahwa vhathu vhanzhi vha si na mulandu muṱani wa Nabali. Arali Abigaili a sokou ṱanzwa maṱo a lavhelesa, naa o vha a tshi ḓo vhonwa mulandu kha zwe zwa itwa nga munna wawe? Kha honovhu vhuimo, o dzhia u ḓiṱukufhadzela Mudzimu zwi zwa ndeme u fhira u ḓiṱukufhadzela munna wawe.

17, 18. Abigaili o ita mini musi a tshi ṱangana na Davida, o amba mini nae nahone ndi mini zwo itaho uri zwe a zwi amba zwi kwame mbilu?

17 Nga murahu ha tshifhinganyana, Abigaili a ṱangana na Davida na vhanna vhawe. Na kha honovhu vhuimo o ita zwithu nga u ṱavhanya, o tsa kha donngi yawe nahone a gwadama phanḓa ha Davida a losha. (1 Sam. 25:20, 23) A tevhulela Davida zwi re mbiluni yawe, a mu humbela uri a khathutshele munna wawe na vha muṱani wawe. Ndi ngani maipfi awe o kwama mbilu ya Davida?

“Litshá nṋe mulanda wau ndi ambe”

18 O ḓihwesa mulandu wa vhuleme nahone a humbela Davida uri a mu hangwele. O tenda uri munna wawe ndi muvhi, ha thusi tshithu u tendelana na dzina ḽawe, khamusi a vhudza Davida uri u ḓo ḓitsitsa tshirunzi arali a ṱarafa muthu o raloho. A bula uri u fulufhela uri Davida ndi muimeli wa Yehova, a tenda uri u khou lwa “nndwa dza Yehova.” A ita na u sumbedza uri u a ḓivha nga ha fulufhedziso ḽa Yehova malugana na Davida na vhuhosi hawe, ngauri o ri: “Yehova . . . u [ḓo u] vhea wa vha mu-ranga-phanḓa wa Isiraele.” Zwiṅwe hafhu, a vhudza Davida uri a si dzhie vhukando naho vhu vhufhio vhune ha kha ḓi mu ita uri a vhe na mulandu wa malofha kana vhune nga murahu ha nga mu ita uri a vhe ‘tshipiringedzi’—zwine zwa ambela kha u vha na luvalo lune lwa ḓivhona mulandu. (Vhalani 1 Samuele 25:24-31.) Eneo ndi maipfi a vhuthu na a kwamaho mbilu lungafhani!

19. Davida o aravha hani Abigaili nahone ndi ngani o mu khoḓa?

19 Davida o aravha hani? O ṱanganedza zwe Abigaili a mu ḓisela zwone nahone a ri: “Nga hu rendiwe Yehova we a U ruma wa ṱangana na nṋe ṋamusi. Nga hu rendiwe vhuṱali hau; hu rendiwe henewe, ngauri ṋamusi wo ndzivhela ndi si ovhe mulandu wa malofha nga u’ nda ḓi-lwela.” Davida o mu khoḓa nge a vha na tshivhindi tsha u ṱavhanya a ya khae nahone a tenda uri o mu thivhela uri a si ovhe mulandu wa malofha. A mu vhudza a ri: “Vhuyelela muṱani wau wó rula mbilu,” a engedza a ri: “Zwe wa amba ndi ḓo zwi ita.”—1 Sam. 25:32-35.

“Ngangoho Ndi̗ Mulanda Wau”

20, 21. (a) Ndi mini zwine na wana zwi tshi tamisa nga u ḓiimisela ha Abigaili u vhuyelela ha munna wawe? (b) Abigaili o sumbedza hani tshivhindi na vhuṱali musi a tshi khetha tshifhinga tsha u amba na Nabali?

20 Musi Abigaili o no fara nḓila yawe, a nga kha ḓi vha o humbula nga ha zwe vha zwi haseledza; a zwi timatimisi uri a nga vha o vhona phambano vhukati ha onoyo munna a fulufhedzeaho, wa vhuthu na munna wa khunzi we a vha o vhingana nae. Fhedzi ho ngo dzula a tshi ḽa mbilu nga eneo mafhungo. Ri a vhala: “Abigaili a vhuyelela ha Nabali.” Ee, o vhuyelela ha munna wawe o ḓiimisela u fhira naho hu lini u ita zwi re maanḓani awe u bvela phanḓa e mufumakadzi wawe wavhuḓi. O vha o tea u mu vhudza nga tshifhiwa tshe a tshi ṋea Davida na vhanna vhawe. Nabali o vha e na ndugelo ya u ḓivha eneo mafhungo. Zwiṅwe hafhu, o vha o tea u mu vhudza nga ha khombo ye a thivhela, uri a si farwe nga ṱhoni musi a tshi vho tou zwi pfa nga vhaṅwe vhathu. Naho zwo ralo, Abigaili ho ngo kona u mu vhudza nga tshenetsho tshifhinga. Nabali o vha o ita tshimima tsha zwiḽiwa zwifeshwa tshine tsha nga tsha khosi nahone o kambiwa zwihulu.—1 Sam. 25:36.

Abigaili o sumbedza tshivhindi nga u vhudza Nabali zwe a zwi ita u itela u mu tshidza

21 Na kha honovhu vhuimo Abigaili a dovha a sumbedza tshivhindi na vhuṱali, a lindela ḽa ranga u tsha musi waini yo no ṱhafhuwa. O vha a tshi ḓo vha o no kambuluwa lune a ḓo kona u mu pfesesa, fhedzi zwo vha zwi tshi nga kha ḓi vha na khombo vhukuma samusi munna wawe o vha e muthu ane a hagala nga vhuhali. Naho zwo ralo, a ya khae a mu toololela zwoṱhe zwe zwa itea. A zwi timatimisi uri o vha o lavhelela uri u ḓo vuvumela nga mbiti, khamusi a vusa khakhathi. Nṱhani hazwo, o sokou gogovhala henefho, a si tsukunyee na luthihi.—1 Sam. 25:37.

22. Ho itea mini kha Nabali nahone ri nga guda mini malugana na zwiimo zwoṱhe zwa tshiṱuhu kana u farwa luvhi hune ha itea miṱani?

22 Ho vha ho itea mini kha onoyo munna? “Mbilu yawe y[o] khathuwa, a oma vhunga tombo.” Khamusi o farwa nga muṅwe mufuda wa vhulwadze ha u omba lurumbu. Naho zwo ralo, o fa nga murahu ha maḓuvha a fumi—nahone hu si nga nṱhani ha vhulwadze fhedzi. Mafhungo a ri vhudza uri: “Yehova a mbo rwa Nabali a fa.” (1 Sam. 25:38) Yeneyo khaṱulo yo lugaho yo vhofholola Abigaili kha mbingano ye a fhedza tshifhinga tshilapfu a sa ḽi lu ḓifhaho. Naho Yehova a sa dzheneleli nga lwa vhuṱolo ṋamusi, enea mafhungo ndi khumbudzo yo teaho ya uri u vhona zwiito zwoṱhe zwa tshiṱuhu kana u farwa luvhi hune ha itea miṱani. Nga tshifhinga tshawe tsho teaho, a nga si kundwe u ita uri tshifhinga tshoṱhe hu itwe zwo lugaho.—Vhalani Luka 8:17.

23. Ndi dzifhio dziṅwe phaṱhutshedzo dze dza waniwa nga Abigaili nahone o zwi sumbedza hani uri tshibuli tshawe tshiswa a tsho ngo shandula vhumuthu hawe?

23 Nga nnḓa ha u vhofhololwa mbinganoni i si yavhuḓi, Abigaili o dovha a fhaṱutshedzwa nga iṅwe nḓila. Musi Davida a tshi pfa nga ha lufu lwa Nabali, o ruma vhaḓinḓa uri vha ye u ambisa Abigaili uri a vhe mufumakadzi wawe. Ene a fhindula a ri: “Ngangoho ndi̗ mulanda wau, na mushumeli wau wa u ṱanzwa milenzhe ya vhalanda vha Muṋe wanga.” Zwi vhonala uri ho ngo vhuya a ḓikukumusa musi a tshi humbula nga ha tshilavhelelwa tsha u vha mufumakadzi wa Davida; o vha o ḓiimisela na u vha mushumeli wa vhalanda vhawe! Ri dovha ra vhala uri o ita zwithu nga u ṱavhanya, zwa zwino o vha a tshi khou ḓilugisela u vha mufumakadzi wa Davida.—1 Sam. 25:39-42.

24. Abigaili o sedzana na khaedu dzifhio ntswa vhutshiloni hawe, fhedzi munna wawe na Mudzimu vho mu dzhia hani?

24 Zwenezwi zwo vha zwi sa ambi uri zwithu zwo vha zwi tshi ḓo mu tshimbilela zwavhuḓi tshifhinga tshoṱhe; vhutshilo ha Abigaili na Davida ho ḓi vha na vhuleme. Davida o vha o no ḓi vhinga Ahinoama, naho Mudzimu o vha a tshi tendela uri munna a vhinge vhafumakadzi vhanzhi, a zwi timatimisi uri zwenezwi zwo vha zwi khaedu khulwane kha vhafumakadzi vha fulufhedzeaho zwenezwo kale. Davida o vha a sa athu vha khosi; o vha a tshi fanela u thoma a kunda zwithivheli na maṱhupho a sa athu shumela Yehova sa khosi. Fhedzi musi Abigaili a tshi khou ḓi thusa Davida na u mu tikedza vhutshiloni hawe, a fheleledza o mu bebela murwa, o ṱhogomela uri munna wawe u a mu dzhiela nṱha na u mu tsireledza. Ho vhuya ha vha na tshifhinga tshee a mu vhofholola kha vhathu vhe vha vha vho mu thuba! (1 Sam. 30:1-19) Nga zwenezwo, Davida o edzisa Yehova Mudzimu, ane a funa na u dzhiela nṱha vhafumakadzi vho raloho vha fulufhedzeaho vha re na vhuṱali na tshivhindi.

a Hafha a hu khou ambiwa nga Thavha Karamele i re na bvumo, ine ya vha bvungwi u yela devhula he nga murahu muporofita Elia a vha na khanedzano na vhaporofita vha Baali khayo. (Sedzani Ndima ya 10.) Hu khou ambiwa nga muḓi wa Karamele u re lumemeni lwa soga ḽa tshipembe.

b Zwi vhonala uri Davida o dzhia u tsireledza vhaṋe vha masimu vha henefho na masambi avho zwi u shumela Yehova Mudzimu. Misini yeneyo, zwo vha zwi ndivho ya Yehova uri vhaḓuhulu vha Abrahamu, Isaka na Yakobo vha dzule kha shango ḽeneḽo. Nga zwenezwo, u ḽi tsireledza kha vhavutsheli na zwigwada zwa vhathubi zwo vha zwi mufuda wa tshumelo khethwa.

c Mubulo we wa shumiswa nga onoyo muṱhannga nga lwa thevhedzaipfi u amba uri “murwa wa beliali (a sa thusi tshithu).” Dziṅwe ṱhalutshedzelo dza Bivhili dzi ṱalutshedza wonoyu mutaladzi nga u ṱalusa Nabali sa munna “wa tshipimbi a sa ṱoḓi u pfa tshithu” nga maṅwe maipfi ri nga phetha nga ḽa uri “u amba nae ndi u sokou ḓifhedzela tshifhinga.”