Bivhili i amba uri Sathane ndi “muxedzi wa shango ḽoṱhe.” (Ndzumbululo 12:9) Sathane na madimoni awe a vha ṱoḓi ri tshi tenda Ipfi ḽa Mudzimu, ḽine ḽa vha Bivhili. Vha lingedza u ita uri vhathu vha tende uri vhafu vha khou tshila huṅwe fhethu ha muya. Kha ri vhone uri vha zwi ita hani.

Vhurereli vhunzhi vhu funza uri muthu muṅwe na muṅwe u na muya-tshivhili (soul) une wa ya fhethu ha muya musi muvhili wa ṋama u tshi fa. Vha amba uri muvhili u a fa, fhedzi muya-tshivhili a u fi. Zwiṅwe hafhu, vha khwaṱhisa uri wonoyo muya-tshivhili a u fi, uri u tshila tshoṱhe.

Fhedzi Ipfi ḽa Mudzimu a ḽi funzi zwenezwo. Bivhili i sumbedza uri muya-tshivhili ndi muthu, hu si tshiṅwe tshithu tshi re nga ngomu ha muthu. Sa tsumbo, i tshi ṱalusa u sikwa ha Adamu, Bivhili i a bula: “Mudzimu a mbo vhumba muthu, buse ḽa mavuni; dziningoni dzawe a vhudzulela mufemo u tshilaho, muthu a mbo vha muya [muya-tshivhili] u tshilaho.” (Genesi 2:7) Ngauralo Adamu ho ngo ṋewa muya-tshivhili; o vha e muya-tshivhili.

Na zwipuka zwi vhidzwa  mimuya-tshivhili.​—Genesi 1:20, 21, 24, 30, NW.

Samusi ipfi ḽa Bivhili ḽi no ri “muya-tshivhili” ḽi tshi amba muthu nga dzawe, a zwo ngo fanela u ri kanukisa u ḓivha uri na mimuya-tshivhili i a fa. Maṅwalo a ri:

• “Muya-tshivhili une wa tshinya​—wone uṋe u ḓo fa.”—Hesekiele 18:4, NW.

• “Huno Simisoni a bvela phanḓa a ri: ‘Muya-tshivhili wanga nga u fe na Vha-Filisita.”​—Vhahaṱuli 16:30, NW.

• “Tsho fanelaho u itwa nga Sabatha ndi tshifhio: kana ndi u tonda, kana ndi u vhulaha muya-tshivhili?”​—Marko 3:4, NW.

Maṅwe maṅwalo a sumbedza uri mimuya-tshivhili i nga fheliswa (Genesi 17:14, NW), i nga vhulahwa nga banga (Yoshua 10:37, NW), i nga tzhipwa (Yobo 7:15, NW) na u nwela khothe (Yona 2:5, NW). Nga zwenezwo, muya-tshivhili u a fa.

Arali ni tshi vhala Bivhili u bva mathomoni u swika magumoni, a ni nga vhuyi na wana hune ha pfi “muya-tshivhili u sa fi.” Muya-tshivhili wa muthu a si muya (spirit). Pfunzo ya muya-tshivhili u sa fi a si pfunzo ya Bivhili.  Ndi pfunzo ya Sathane na madimoni awe. Yehova u vhenga mazwifhi oṱhe a vhurereli.​—Mirero 6:16-19; 1 Timotheo 4:1, 2.

Iṅwe nḓila ine Sathane a xedza vhathu ngayo ndi nga mingome. Mungome ndi muthu ane a kona u ṱanganedza milaedza nga ho livhaho i tshi bva shangoni ḽa muya. Vhathu vhanzhi, u katela na mingome nga yone iṋe, vha tenda uri heyi milaedza i bva kha mimuya ya vho faho. Fhedzi samusi ro zwi vhona u bva Bivhilini, hezwi a zwi konadzei.​—Muhuweleli 9:5, 6, 10.

Zwino-ha, iyi milaedza i bva ha vhonnyi? Kha madimoni one aṋe! Madimoni a a kona u sedzulusa muthu musi a tshi kha ḓi tshila; a a ḓivha nḓila ye muthu a vha a tshi amba ngayo, mbonalo yawe, zwe a vha a tshi ita, na zwe a vha a tshi zwi ḓivha. Ngauralo zwi a leluwa khao u edzisa vhathu vhe vha fa.​—1 Samuele 28:3-19.

Iṅwe nḓila ine Sathane a tikedza ngayo mazwifhi nga ha vhafu ndi nga nganea dza mazwifhi. Nganea dzo raloho kanzhi dzi ita uri vhathu vha si londe mafhungo-ngoho a re Bivhilini.​—2 Timotheo 4:4.

Kha ḽa Afurika hu na nganea nnzhi nga ha vhathu vhe vha vhonwa vha tshi khou tshila musi vho no fa. Zwi vhonala uri eneo mabono a itwa kule-kule na he onoyo muthu a vha a tshi dzula hone. Fhedzi ḓivhudziseni: ‘Naa zwi vhonala zwi tshi pfala uri arali muthu o vha e na maanḓa a u vhuya a tshi bva vhafuni, o vha a tshi ḓo vhuyela fhethu hu re kule na muṱa wawe na khonani dzawe?’

Zwiṅwe, naa ho vha hu sa nga ambiwi uri muthu we a vhonwa u fana na muthu we a fa? Sa tsumbo, vhaṅwe vhaḓinḓa vhavhili vha Vhakriste vhe vha vha vha tshi khou huwelela shangoni ḽiṅwe vho ṱhogomela uri ho vha hu na mukalaha we a vha a tshi khou ḓi vha tevhela tshifhinga tshilapfu. Musi vha tshi mu vhudzisa, vha ṱhogomela uri onoyo munna o vha a tshi khou humbula uri muṅwe wa vhenevho vhaḓinḓa o vha e mukomana wawe we a fa miṅwaha minzhi yo fhiraho. Vhukuma, o vha o khakha, fhedzi o hana u tenda uri o vha o khakha. Edzanu u humbula nganea ye onoyo mukalaha  nga murahu a i anetshela khonani dzawe na vhahura vhawe!

A zwi timatimisi uri ni ḓivha nga ha zwithu zwi mangadzaho zwe vhathu vha zwi vhona, vha zwi pfa, kana u zwi lora. Tshenzhelo dzo raloho dzi ofhisaho kanzhi dzi tshusa vhane vha vha nadzo. Marein, we a vha a tshi dzula kha ḽa Afurika Vhukovhela, misi yoṱhe o vha a tshi pfa ipfi ḽa makhulu wawe vho lovhaho ḽi tshi mu vhidza vhusiku. O tshuwa, Marein o vha a tshi tzhema, a tshi vusa vha muṱani wahawe vhoṱhe. Mafheleloni, a ṱangana ṱhoho.

Zwino, arali vhafu vho vha vha tshi khou tshila zwa vhukuma, naa zwi a pfala uri vho vha vha tshi nga tshusa vhafunwa vhavho? Vhukuma hai. Tshisima tsha milaedza yeneyo i huvhadzaho ndi madimoni.

Fhedzi hu pfi mini nga ha milaedza ine ya vhonala i tshi thusa nahone i tshi khuthadza? Sa tsumbo, Gbassay, wa Sierra Leone, o vha a tshi khou lwala. A lora a tshi khou vhona khotsi awe. Vha mu laedza uri a ye kha muṅwe muri, a ke ṱari, a ḽi ṱanganyise na maḓi, nahone a a nwe. O vha a songo fanela u vhudza naho e nnyi musi a sa athu u zwi ita. O zwi ita nahone a fhola.

Muṅwe mufumakadzi o amba uri munna wawe o ḓa khae vhusiku musi o no fa. O ri o vha e na  mbonalo yavhuḓi vhukuma nahone o ambara zwiambaro zwavhuḓi.

Milaedza yo raloho i vhonala i yavhuḓi nahone i tshi thusa. Naa i bva ha Mudzimu? Hai, a i bvi khae. Yehova ndi “Mudzimu wa mafhungo-ngoho.” (Psalme ya 31:5, NW) Ha nga vhuyi a tenda ri tshi itelwa vhukwila kana u fhurwa. Ndi madimoni ane a ita zwenezwo.

Fhedzi naa hu na madimoni avhuḓi? Hai. Naho a tshi nga vhonala a tshi thusa nga zwiṅwe zwifhinga, oṱhe ndi mavhi. Musi Diabolo a tshi amba na Eva, o vha a tshi nga u na vhukonani. (Genesi 3:1) Fhedzi ho itea mini khae musi o no mu thetshelesa nahone o no ita zwe a amba? O fa.

Ni a zwi ḓivha uri zwo ḓowelea uri muthu muvhi a ḓikonanye na vhane a ṱoḓa u vha fhura. Murero wa Afurika u ri “Maṋo matshena, mbilu ntswu.” Na Ipfi ḽa Mudzimu ḽi ri: “Huufha na ene Sathane a tshi ḓi-kanganyedza a ḓi-ita muruṅwa wa tshedza.”​—2 Vha-Korinta 11:14.

Mudzimu ha tsha amba na vhathu kha ḽifhasi a tshi shumisa miloro, mabono, kana maipfi a bvaho shangoni ḽa muya. U vha endedza nahone a vha laya nga Bivhili, ine ya nga ita uri muthu a vhe “o nakiselwaho mishumo mivhuya yoṱhe.”​—2 Timotheo 3:17.

Nga zwenezwo, musi Yehova a tshi ri sevha nga ha vhukwila ha Diabolo, u ita nga u ralo ngauri u a ri funa. U a zwi ḓivha uri madimoni ndi maswina a re na khombo.