NDIMA YA 15
“A Vha Pfela Vhuṱungu”
1-3. (a) Yesu o ita mini musi vhahumbeli vhavhili vha mabofu vha tshi humbela uri a vha thuse? (b) Mubulo une wa ri “a vha pfela vhuṱungu” u amba mini? (Sedzani ṱhaluso i re magumoni a siaṱari.)
VHANNA vhavhili vha mabofu vho vha vho dzula nga thungo ha bada, tsini na Yeriko. Ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe vho vha vha tshi ya henefho fhethu vha dzula hune vhathu vhanzhi vha fhira ngaho, nahone vha humbela tshelede. Naho zwo ralo, nga heḽo ḓuvha vho vha vha tshi ḓo vhona zwithu zwe zwa vha zwi tshi ḓo shandula vhutshilo havho nga nḓila i swayeaho.
2 Nga u ṱavhanya vhenevho vhahumbeli vho mbo ḓi pfa phosho. Nge vha vha vha sa koni u vhona zwe zwa vha zwi tshi khou itea, muṅwe wavho o vhudzisa uri vhathu vho takalela mini, nahone o vhudzwa u ri: “Yesu wa Nazareta u khou fhira.” Yesu o vha a tshi khou ya Yerusalema lwa u fhedza. Fhedzi o vha a sa khou tshimbila e eṱhe; gogo ḽa vhathu ḽo vha ḽi tshi khou mu tevhela. Musi vho no pfa uri ndi nnyi ane a khou fhira, vhahumbeli vho vusa bonyongo nga u huwelela: “Murena, Murwa-Davida, ri khathutshele!” Gogo ḽa vhathu ḽa dinalea nahone ḽa vhudza vhenevho vhahumbeli uri vha fhumule, fhedzi vhenevho vhanna vho vha vha sa ṱoḓi u pfa tshithu. Vho vha vha sa fhumudzei.
3 Yesu o pfa u huwelela havho vhukati ha ḽeneḽo gogo. O vha a tshi ḓo ita mini? Ho vha hu na zwithu zwinzhi zwe zwa vha zwi tshi khou mu dina. O vha e tsini na vhege ya u fhedza ya vhutshilo hawe ha kha ḽifhasi. O vha a tshi zwi ḓivha uri u ḓo farwa lwa tshiṱuhu nahone a fa ngei Yerusalema. Naho zwo ralo, ho ngo dzhiela fhasi u huwelela havho vha sa fhumuli. O mbo ḓi ima nahone a amba uri vhathu vhane vha khou huwelela vha ḓiswe khae. Vhenevho vhanna vho humbela vha ri: * Vha mbo ḓi tevhela Yesu na zwenezwo.—Luka 18:35-43; Mateo 20:29-34.
‘Murena, ri bonyolose maṱo ashu.’ Yesu ‘a vha pfela vhuṱungu,” a kwama maṱo avho, nahone vha mbo ḓi vhona.4. Yesu o ḓadzisa hani vhuporofita vhune ha amba uri o vha a tshi ḓo “khathutshela vhaṱoma na vhatshinyali”?
4 Yesu ho ngo sumbedza u pfela vhuṱungu kha tshenetshi tshiitea fhedzi. Kha zwiitea zwinzhi na nga fhasi ha zwiimo zwo fhamba-fhambanaho, Yesu o vha a tshi kwamea vhukuma lwe a vha a tshi pfela vhuṱungu. Vhuporofita ha Bivhili ho dzula ho amba uri o vha a tshi ḓo “khathutshela vhaṱoma na vhatshinyali.” (Psalme ya 72:13) A tshi tendelana na eneo maipfi, Yesu o vha a tshi kwamea nga maḓipfele a vhaṅwe. O vha a tshi dzhia vhukando u itela u vha thusa. U pfela hawe vhuṱungu zwo vha zwi tshi mu ṱuṱuwedzela uri a huwelele. Kha ri vhone nḓila ye Evangeli dza dzumbulula ngayo u pfela vhuṱungu kha maipfi na zwiito zwa Yesu nahone ri ṱhogomele nḓila ine ra nga sumbedza ngayo honoho u pfela vhuṱungu.
U Humbulela Maḓipfele a Vhaṅwe
5, 6. Ndi tsumbo dzifhio dzi sumbedzaho uri Yesu o vha e muthu ane a pfela vhuṱungu?
5 Yesu o vha e muthu a pfelaho vhuṱungu nga maanḓa. O vha a tshi ḓivhelwa u pfela vhuṱungu vhathu vhe vha vha vha tshi khou shengela. Naho o vha a sa pfi zwoṱhe zwe vha vha vha tshi khou ṱangana nazwo, o vha a tshi vha pfela vhuṱungu. (Vha-Heberu 4:15) Musi a tshi fhodza musadzi we a fhedza miṅwaha ya 12 e na vhulwadze ha ṅombe, o ṱalusa vhulwadze hawe sa “ḽiṱhupho,” nge a ṱhogomela uri ho vha vhu tshi mu tsikeledza na u mu shengedza vhukuma. (Marko 5:25-34) Musi a tshi vhona Maria na vhe a vha e navho vha tshi khou lilela u fa ha Lazaro, o kwamea vhukuma nga nḓila ye vha vha vho ṱungufhala ngayo lwe a sinyuwa vhukuma. Naho o vha a tshi zwi ḓivha uri o vha a tshi ḓo vusa Lazaro, Yesu o kwamea vhukuma lwe a vhuya a tsengisa miṱodzi.—Yohane 11:33, 35.
6 Kha tshiṅwe tshiitea, muṅwe muthu a re na mapele o ḓa ha Yesu nahone a humbela a ri: “Arali U tshi funa U nga mphodza.” Yesu we a vha e muthu o fhelelaho, we a vha a sa athu vhuya a lwala, o aravha hani? O mbo ḓi pfela vhuṱungu onoyo muthu a re na mapele. Vhukuma, ‘o mu pfela vhuṱungu.’ (Marko 1:40-42) Nga zwenezwo a mbo ḓi ita zwithu zwi songo ḓoweleaho. O vha a tshi zwi ḓivha zwavhuḓi uri vhathu vha re na mapele vho vha vha songo kuna u ya nga Mulayo na uri vho vha vha songo fanela u ṱangana na vhaṅwe vhathu. (Levitiko 13:45, 46) Vhukuma, Yesu o vha a tshi nga kona u fhodza onoyu munna a songo vhuya a mu kwama. (Mateo 8:5-13) Naho zwo ralo, o kwama onoyo munna a re na mapele, a ri: “Ndi a funa, fhola-ha!” Mapele a mbo ḓi fhola na zwenezwo. Ndi u pfela vhuṱungu lungafhani ho sumbedzwaho nga Yesu!
7. Ndi mini zwine zwa nga ri thusa u ṱahulela u pfela vhuṱungu, nahone ri nga sumbedza hani yeneyi pfaneleo?
7 Samusi ri Vhakriste, ri fanela u edzisa Yesu kha u pfela vhuṱungu. Bivhili i ri ṱuṱuwedza uri ri “pfelane vhuṱungu.” * (1 Petro 3:8) Zwi nga si leluwe u pfesesa maḓipfele a vhane vha khou shengela nga ṅwambo wa vhulwadze vhu sa fholi kana vho tsikeledzeaho vhukuma—zwihuluhulu arali ri sa athu vhuya ra pfa honoho vhuṱungu. Naho zwo ralo, humbulani uri a ni pfeli vhuṱungu nga ṅwambo wa uri no no vhuya na vha kha honoho vhuimo. Yesu o vha a tshi pfela vhuṱungu vhe vha vha vha tshi khou lwala naho o vha a sa athu vhuya a lwala. Ngauralo-ha, ri nga ṱahulela hani u pfela vhuṱungu? Nga u thetshelesa ri sa fheli mbilu musi vhathu vhane vha khou pfa vhuṱungu vha tshi ri vhudza vhuleme havho na maḓipfele avho. Ri nga ḓivhudzisa uri, ‘Arali ndo vha ndi kha honoho vhuimo, ndo vha ndi tshi ḓo ḓipfa hani?’ (1 Vha-Korinta 12:26) Arali ra ṱahulela u pfela vhuṱungu, ri ḓo kona u “fhembeledza vha mbilu ṱhukhu.” (1 Vha-Thesalonika 5:14) Nga zwiṅwe zwifhinga, u pfela vhuṱungu hu nga sumbedzwa na nga miṱodzi, hu si nga maipfi fhedzi. Vha-Roma 12:15 i ri: “Takalani na vha takalaho, lilani na vha lilaho.”
8, 9. Yesu o sumbedza u humbulela maḓipfele a vhaṅwe nga nḓila-ḓe?
8 Yesu o vha a tshi humbulela vhaṅwe, nahone o ita zwithu nga nḓila ine ya sumbedza uri u humbulela maḓipfele avho. Humbulani nga tshifhinga tsha musi muṅwe munna o dzingaho nḓevhe, ane a vha mbevhevhe a tshi ḓiswa kha Yesu. Zwi vhonala uri Yesu o ita zwithu zwe a vha a songo ḓowela u zwi ita musi a tshi fhodza vhaṅwe nge a ṱhogomela uri onoyo munna u na ṱhoni: ‘O isa [onoyo munna] thungo ha gogo é eṱhe.’ O fhodza onoyo munna e kule na vhathu nahone gogo ḽi sa zwi vhoni.—Marko 7:31-35.
9 Musi vhathu vha tshi ḓisa muthu wa bofu nahone a humbela u fhodzwa, Yesu o sumbedza u mu humbulela. Yesu o “fara uyo muthu wa bofu nga tshanḓa” nahone “a mu bvisa muḓini.” A fhodza onoyo munna nga zwiṱuku nga zwiṱuku. Khamusi zwenezwi zwo ita uri muhumbulo na maṱo a onoyu munna zwi ḓowelane nga zwiṱuku nga zwiṱuku na tshedza tshi re henefho tsini nae. (Marko 8:22-26) Vhukuma zwenezwo zwi sumbedza uri Yesu o vha a tshi humbulela!
10. Ri nga sumbedza hani u humbulela maḓipfele a vhaṅwe?
10 U vha vhatevheli vha Yesu zwi ṱoḓa uri ri humbulele maḓipfele a vhaṅwe. Ri fanela u ṱhogomela zwine ra zwi amba, ri tshi humbula uri u amba ri songo thoma ra humbula zwi nga vhaisa maḓipfele a vhaṅwe. (Mirero 12:18; 18:21) Vhakriste a vho ngo fanela u amba maipfi a ṱhavhaho, u sasaladza hu vhaisaho, ngauri vha a kwamea nga maḓipfele a vhaṅwe vhathu. (Vha-Efesa 4:31) Vhahulwane, ni nga sumbedza hani u humbulela maḓipfele a vhaṅwe? Musi ni tshi ṋea nyeletshedzo, itani uri maipfi a vhoiwe a vhe na vhulenda, ni ṋee muthu ane a khou ni thetshelesa tshirunzi. (Vha-Galata 6:1) Vhabebi, ni nga humbulela hani maḓipfele a vhana vhaṋu? Musi ni tshi khou vha laya, lwelani u ita nga nḓila ine ya sa ḓo shonisa vhana vhaṋu zwi sa ṱoḓei.—Vha-Kolosa 3:21.
U Dzhia Vhukando u Itela u Thusa Vhaṅwe
11, 12. Ndi mafhungo afhio a Bivhilini a sumbedzaho uri Yesu ho ngo humbelwa uri a pfele vhaṅwe vhuṱungu?
11 A si uri misi yoṱhe Yesu o vha a tshi pfela vhuṱungu nge a thoma a tou humbelwa u ita nga u ralo. U pfela vhuṱungu ndi pfaneleo ine ya ita uri muthu a dzhie vhukando. Ngauralo, a zwi mangadzi uri u pfela vhuṱungu zwo vha zwi tshi ṱuṱuwedza Yesu uri a dzhie vhukando u itela u thusa vhaṅwe. Sa tsumbo, musi gogo ḽo ṱwa nae maḓuvha mararu ḽi si na zwiḽiwa, a hu na muthu we a vhudza Yesu uri vhathu vha na nḓala kana u amba uri a ite zwiṅwe zwithu. Mafhungo a ri: “Yesu a vhidza vhafunziwa vhawe a ri: Vhathu avha ndi vha pfela vhuṱungu; a vhó ṱoḓa u vha maḓuvha mararu vha tshi ṱwa na nṋe vhá si na tshe vha ḽa. A thi funi u vha onesa vhe na nḓala; vha nga ḓo ṋoka nḓilani.” Ngauralo, a fusha nga u ḓifunela ḽeneḽo gogo nga lwa vhuṱolo.—Mateo 15:32-38.
12 Ṱhogomelani maṅwe mafhungo. Nga 31 C.E., musi Yesu e tsini na muḓi wa Naini, o mbo ḓi ṱangana na zwithu zwi pfisaho vhuṱungu. Vhathu vhane vha khou ya mbulungoni vho vha vha tshi khou bva henefho muḓini, khamusi vho vha vho livha mavhiḓani a nga henefho tsini, u itela u vhulunga “murwa mu-bebwa-eṱhe wa . . . tshilikadzi.” Edzani u humbula vhuṱungu he ha vha vhu tshi khou pfiwa nga mme a ṅwana! O vha a tshi khou ya u vhulunga murwa wawe muthihi fhedzi, nahone o vha e si na munna we a vha a tshi nga mu fhembeledza. Kha vhathu vhoṱhe vhe vha vha vha tshi khou ya mbulungoni, Yesu o mbo ḓi “vhona” tshilikadzi ye ya vha i si tsheena ṅwana. Zwe a zwi vhona zwo mu kwama vhukuma—ee, ‘o mu khathutshela mbilu.’ A hu na muthu we a mu humbela uri a ite nga u ralo. U pfela vhuṱungu hawe ho mu ṱuṱuwedza uri Luka 7:11-15.
a dzhie vhukando. Ngauralo o “sendela a kwama hingo,” nahone a vusa onoyo muṱhannga. Ho itea mini nga murahu ha zwenezwo? Yesu ho ngo humbela onoyo muṱhannga uri a ḓe a tshimbile na gogo ḽe ḽa vha ḽi tshi khou Mu tevhela. Nṱhani hazwo, Yesu o “mu ṋea mme-awe,” vha dovha vha vha muṱa nahone a ita vhungoho ha uri yeneyo tshilikadzi i ṱhogomelwe.—13. Ri nga edzisa hani Yesu nga u dzhia vhukando ho teaho u itela u thusa vhane vha shaya?
13 Ri nga tevhela hani tsumbo ya Yesu? Vhukuma, ri nga si kone u ṋea vhathu zwiḽiwa nga lwa vhuṱolo kana u vusa vhafu. Naho zwo ralo, ri nga edzisa Yesu nga u dzhia vhukando u itela u thusa vhane vha shaya. Mutendi nga riṋe a nga vha na vhuleme ha zwa dzitshelede kana a fhelelwa nga mushumo. (1 Yohane 3:17) Nnḓu ya tshilikadzi i nga ṱoḓa u lugiswa nga u ṱavhanya. (Yakobo 1:27) Ri nga kha ḓi ḓivha muṱa wo felwaho une wa khou ṱoḓa u khuthadzwa kana u thusiwa nga iṅwe nḓila. (1 Vha-Thesalonika 5:11) Musi hu na ṱhoḓea, a ro ngo fanela u thoma ra tou lindela u vhudzwa uri ri kone u thusa. (Mirero 3:27) U pfela vhuṱungu hu ḓo ri ṱuṱuwedza uri ri dzhie vhukando ho teaho u itela u thusa, musi zwiimo zwashu zwi tshi ri tendela. Ni songo vhuya na hangwa uri zwiito zwa vhulenda kana maipfi a si gathi a khuthadzaho a bvaho mbiluni a nga sumbedza uri ri pfela vhuṱungu nga nḓila i re na maanḓa vhukuma.—Vha-Kolosa 3:12.
U Pfela Vhuṱungu Zwo Mu Ṱuṱuwedza uri A Huwelele
14. Ndi ngani mushumo wa u huwelela mafhungo maḓifha wo vha u wa ndeme vhutshiloni ha Yesu?
14 Samusi ro zwi vhona kha Tshipiḓa 2 tsha yeneyi bugu, Yesu o vhea tsumbo yavhuḓi ya u huwelela mafhungo maḓifha. O ri: “Ndo pfi ndi yo amba mafhungo-maḓifha a muvhuso wa Mudzimu; ndo rumelwa zwenezwo.” (Luka 4:43) Ndi ngani wonoyu mushumo wo vha u wa ndeme vhutshiloni hawe? Zwihuluhulu nga ṅwambo wa uri o vha a tshi funa Mudzimu. Fhedzi Yesu o vha e na tshiṅwe tshiṱuṱuwedzi: U pfela vhuṱungu zwi tshi bva mbiluni zwo mu ṱuṱuwedza uri a thuse vhaṅwe siani ḽa zwishaiwa zwavho zwa muya. Kha dzoṱhe nḓila dze a sumbedza ngadzo u pfela vhuṱungu, a hu na ye ya vha i ya ndeme vhukuma u fhira u fusha vhathu vha re na nḓala ya muya. Kha ri ṱolisise zwiitea zwivhili zwine zwa dzumbulula nḓila ye Yesu a vha a tshi dzhia ngayo vhathu vhe a vha a tshi huwelela khavho. U ṱhogomela zwenezwo zwi nga ri thusa u ṱolisisa zwine zwa ri ṱuṱuwedza u ṱanganela vhuḓinḓani ha khagala.
15, 16. Ṱalusani zwiitea zwivhili zwi dzumbululaho nḓila ye Yesu a dzhia ngayo vhathu vhe a vha a tshi huwelela khavho.
15 Nga 31 C.E., nga murahu ha miṅwaha i ṱoḓaho u vha mivhili a tshi khou ita vhuḓinḓa nga mafulufulu, Yesu o engedza vhuḓidini hawe nga u “tshimbila a ya miḓini yoṱhe na miḓanani” ya Galilea. Zwe a zwi vhona zwo kwama mbilu yawe. Muapostola Mateo o vhiga a ri: “Ha ri a tshi vhona mavhuthu a a khathutshela mbilu, ngauri vho vha vhó neta vhó balangana sa nngu dzi sí na mulisa.” (Mateo 9:35, 36) Yesu o vha a tshi pfela vhuṱungu vhathu zwavho. O vha a tshi vhu ḓivha zwavhuḓi vhuimo havho vhu ṱungufhadzaho ha muya. O vha a tshi zwi ḓivha uri vho vha vha tshi khou farwa luvhi na u sa ṱhogomelwa nga vhathu vhe vha vha vho fanela u vha lisa—vharangaphanḓa vha vhurereli. A tshi ṱuṱuwedzwa nga u pfela vhuṱungu hu bvaho mbiluni, Yesu o ḓidina vhukuma u itela u swikelela vhathu nga mulaedza wa fulufhelo. Zwe vha vha vha tshi khou zwi ṱoḓa nga maanḓa ndi mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu.
16 Ho itea zwithu zwi fanaho miṅwedzini ya nga murahu, musi tshifhinga tsha Paseka ya 32 C.E. tshi tsini. Nga tshenetsho tshifhinga, Yesu na vhaapostola vhawe vho namela gungwa vha alavha vha buḓekanya Lwanzhe lwa Galilea u itela u wana fhethu hu si na phosho hune vha ḓo awela hone. Fhedzi gogo ḽa vhathu ḽo gidima nga khunzikhunzini nahone ḽa swika gungwa ḽi sa athu swika. Yesu o aravha hani? Musi “a tshi bvelela a vhona vhunzhi ha vhathu, a vha khathutshela mbilu nge vha nga nngu dzi sí na mulisa; a vha funza mafhungo manzhi.” (Marko 6:31-34) Hafhu, Yesu o vha “khathutshela mbilu” nga ṅwambo wa uri vhenevho vhathu vho vha vhe na nḓala ya muya. U fana na “nngu dzi si na mulisa,” vho vha vha tshi khou fa nga nḓala ya lwa muya nahone vho vha vha tshi fanela u ḓiṱhogomela vhone vhaṋe. Yesu o ṱuṱuwedzwa uri a huwelele nga u pfela vhuṱungu hu si nga u tou kombetshedzea.
17, 18. (a) Ndi mini zwine zwa ri ṱuṱuwedza uri ri ye vhuḓinḓani? (b) Ri nga ṱahulela hani u pfela vhaṅwe vhuṱungu?
17 Samusi ri vhatevheli vha Yesu ndi mini zwine zwa ri ṱuṱuwedza uri ri ye vhuḓinḓani? Samusi ro zwi vhona kha Ndima ya 9 ya yeneyi bugu, ri na mushumo we ra laedzwa wone, vhuḓifhinduleli, ha u huwelela na u ita vhafunziwa. (Mateo 28:19, 20; 1 Vha-Korinta 9:16) Fhedzi a ro ngo fanela u ita wonoyu mushumo u itela u sokou ḓadzisa mulayo kana u u ita nga nḓila ine zwa tou nga ri khou tou kombetshedzwa. Zwa ndeme vhukuma ndi uri u funa hashu Yehova zwi fanela u ri sudzulusela u huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso wawe. U huwelela hashu hu dovha ha ṱuṱuwedzwa nga u pfela vhuṱungu vhathu vhane vha tenda zwi sa fani na zwashu. (Marko 12:28-31) Ngauralo ri nga ṱahulela hani u pfela vhaṅwe vhuṱungu?
18 Ri fanela u dzhia vhathu nga nḓila ye Yesu a vha a tshi vha dzhia ngayo—‘sa vho netaho na vho balanganaho sa nngu dzi si na mulisa.’ Edzani u humbula no wana ngwana yo xelaho. Samusi hu si na mulisa ane a nga tshi livhisa pfuloni dala na Yesaya 55:1, 2) Musi ri tshi elekanya nga ha zwishaiwa zwa muya zwa vhathu vhane ra dzula navho, ri a vha pfela vhuṱungu vhukuma. Arali ri tshi pfela vhathu vhuṱungu nga ho dzikaho u fana na Yesu, ri ḓo ita zwoṱhe zwi re maanḓani ashu uri ri vha vhudze nga ha fulufhelo ḽa Muvhuso.
hune ha vha na maḓi, tshenetsho tshifuwo tshi khou fa nga nḓala na ḓora. Naa no vha ni sa ḓo pfela vhuṱungu yeneyo ngwana? Naa no vha ni sa ḓo ita nga hune na nga kona ngaho uri ni i ṋee zwiḽiwa na maḓi? Yeneyo ngwana i fana na vhathu vhanzhi vha sa athu ḓivha mafhungo maḓifha. Nge vha litshelelwa nga vhalisa vhavho vha vhurereli ha mazwifhi, vha khou fa nga nḓala na ḓora zwa muya nahone a vha na fulufhelo ḽa vhukuma ḽa vhumatshelo. Ri na zwine vha zwi ṱoḓa: zwiḽiwa zwa muya zwi fushaho na maḓi a homolosaho a mafhungo-ngoho a wanalaho Ipfini ḽa Mudzimu. (19. Ndi mini zwine ra nga zwi ita u itela u ṱuṱuwedza mugudiswa wa Bivhili ane a fanelea u ṱanganela vhuḓinḓani ha khagala?
19 Ri nga thusa hani vhaṅwe uri vha tevhele tsumbo ya Yesu? Kha ri ri ri khou ṱoḓa u ṱuṱuwedza mugudiswa wa Bivhili ane a fanelea u thoma u ṱanganela mushumoni wa u huwelela khagala. Kana khamusi ri khou ṱoḓa u thusa muthu o fholaho muyani uri a dovhe a ṱanganele nga vhuḓalo vhuḓinḓani. Vhenevho vhathu ri nga vha thusa hani? Ri fanela u ṱuṱuwedza mbilu dzavho. Humbulani uri Yesu o thoma nga u “khathutshela” vhathu, nga murahu a kona u vha funza. (Marko 6:34) Ngauralo arali ra nga vha thusa uri vha ṱahulele u pfela vhuṱungu, mbilu dzavho dzi nga vha ṱuṱuwedza uri vha fane na Yesu nahone vha vhudze vhaṅwe mafhungo maḓifha. Ri nga vha vhudzisa u ri: “U ṱanganedza mulaedza wa Muvhuso zwo khwinisa hani vhutshilo haṋu? Hu pfi mini nga vhathu vha sa athu pfa wonoyu mulaedza—naa na vhone a vha ṱoḓi mafhungo maḓifha? Ndi mini zwine na nga zwi ita u itela u vha thusa?” Vhukuma, tshiṱuṱuwedzi tshihulwane tsha u ṱanganela vhuḓinḓani ndi u funa Mudzimu na u tama u mu shumela.
20. (a) U vha mutevheli wa Yesu zwi katela na mini? (b) Hu ḓo haseledzwa mini kha ndima i tevhelaho?
20 U vha mutevheli wa Yesu zwi katela zwi fhiraho u sokou dovholola maipfi awe na u ita zwe a zwi ita. Ri fanela u ṱahulela ‘kuelekanyele’ ku fanaho na kwawe. (Vha-Filipi 2:5) Nga zwenezwo, ri livhuha lungafhani uri Bivhili yo ri dzumbululela mihumbulo na maḓipfele zwo dzumbululwaho nga maipfi na mishumo zwa Yesu! Nga u ḓowelana na “kuelekanyele kwa Kristo,” ri ḓo kona u ṱahulela u pfela vhuṱungu zwi tshi bva mbiluni nahone ra fara vhaṅwe nga nḓila ye Yesu a fara ngayo vhathu nga u tou angaredza. (1 Vha-Korinta 2:16) Kha ndima i tevhelaho, ri ḓo haseledza nḓila dzo fhamba-fhambanaho dze Yesu a sumbedza ngadzo u funa vhatevheli vhawe nga ho khetheaho.
^ phar. 3 Ipfi ḽa Lugerika ḽo ṱalutshedzelwaho nga uri “a vha pfela vhuṱungu” ḽi vhidzwa ipfi ḽi re na maanḓa vhukuma ḽa Lugerika ḽine ḽa amba u pfela vhuṱungu nga nḓila yo dzikaho. Iṅwe bugu yo amba uri ḽeneḽi ipfi a ḽi ambi u “pfela vhuṱungu muthu ane a khou shengela fhedzi, fhedzi ḽi amba maḓipfele o dzikaho a u thusa na u fhelisa tshengelo.”
^ phar. 7 Ḽiṱaluli ḽa Lugerika ḽine ḽa amba uri ‘u pfela vhuṱungu’ nga lwa thevhedzaipfi ḽi amba “u pfa vhuṱungu vhune ha khou pfiwa nga muṅwe muthu.”