1-3. Ho bvelela mini musi vhabebi vha tshi ḓisa vhana vhavho kha Yesu, nahone tshenetshi tshiitea tsho dzumbulula mini nga ha Yesu?

YESU o vha a tshi zwi ḓivha uri vhufhelo ha vhutshilo hawe ha kha ḽifhasi ho vha vhu tshi khou sendela nga u ṱavhanya. O vha o tou salelwa nga vhege dzi si gathi, nahone o vha a tshi kha ḓi vha na zwinzhi zwine a fanela u zwi ita! O vha a tshi khou huwelela na vhaapostola vhawe ngei Perea, dzinguni ḽi re vhubvaḓuvha ha Mulambo wa Yorodane. Vho vha vha tshi khou huwelela vha tshi ya thungo ya Yerusalema, he Yesu a vha a tshi ḓo ṱanganela hone kha Paseka yawe ya u fhedza ya ndeme vhukuma.

² Nga murahu Yesu o no vha na nyambedzano i re na maanḓa na vhaṅwe vharangaphanḓa vha vhurereli, ho mbo ḓi vha na khakhathinyana. Vhathu vho vha vha tshi khou ḓisa vhana vhavho uri vha mu vhone. Zwi khagala uri vhenevho vhana vho vha vha tshi siana nga miṅwaha, ngauri Marko o amba nga havho a tshi shumisa ipfi ḽi fanaho na ḽe a ḽi shumisa mathomoni musi a tshi ṱalusa ṅwana wa miṅwaha ya 12, hu uri Luka o shumisa ipfi ḽe ḽa ṱalutshedzelwa nga uri vhana. (Luka 18:15; Marko 5:41, 42; 10:13) Vhukuma, huṅwe na huṅwe hune ha vha na vhana, kanzhi hu a vuwa vilili na bonyongo. Vhafunziwa vha Yesu vho kaidza vhabebi, khamusi vha tshi humbula uri Muṋe o vha o farakanea vhukuma lwe a vha a nga si kone u livhisa ṱhogomelo kha vhana. Yesu o ita mini?

³ Musi a tshi vhona zwe zwa vha zwi tshi khou bvelela, Yesu o sinyuwa. O sinyuswa nga vhonnyi? Nga vhana? Nga vhabebi? Hai—nga vhafunziwa vhawe! O ri: “Litshani vhana vha ḓe ha nṋe; ni songo vha dzivhisa, ngauri muvhuso wa Mudzimu ndi wa vha u ralo. Ngoho, ndi a ni vhudza, arali muthu á sa ṱanganedzi muvhuso wa Mudzimu vhunga ṅwana, ha nga dzheni khawo.” Nga tshenetsho tshifhinga Yesu o dzhia vhana “a vha kuvhatedza,” na u vha fhaṱutshedza. (Marko 10:13-16) Nḓila ye Marko a zwi ṅwala ngayo hafha i sumbedza uri Yesu o kuvhatedza vhenevho  vhana nga vhuronwane. Zwi khagala uri Yesu o vha a tshi funa vhana. Naho zwo ralo, ri guda tshiṅwe tshithu nga hae hafha—zwo vha zwi tshi leluwa u ya khae u itela u amba nae.

4, 5. (a) Ri nga vha hani na vhungoho ha uri zwo vha zwi tshi leluwa u ya kha Yesu u itela u amba nae? (b) Ndi mbudziso dzifhio dzine ra ḓo dzi ṱhogomela kha yeneyi ndima?

⁴ Arali Yesu a vhe e muthu a sa sei, a si na vhukonani, kana ane a ḓihudza, zwi vhonala uri vhenevho vhana vho vha vha tshi ḓo ofha u ya khae; kana vhabebi vhavho vho vha vha tshi ḓo pfa vha songo vhofholowa u ya khae. Musi ni tshi khou vhona tshenetsho tshiitea nga maṱo a muhumbulo, naa a ni vhoni vhabebi vha tshi khou ṅwethuwa nga dakalo musi onoyo munna a re na vhulenda a tshi khou tamba na vhana vhavho nga nḓila ya lufuno, a amba nḓila ine Mudzimu a dzhiela nṱha ngayo vhana na u vha funa, nahone a vha fhaṱutshedza? I ngoho, naho Yesu o vha a tshi khou vhilaedziswa nga vhuḓifhinduleli vhuhulwane vhukuma, zwo vha zwi tshi leluwa u ya khae u itela u amba nae u fhira vhathu vhoṱhe.

⁵ Ndi vhafhio vhaṅwe vhe vha wana zwi tshi leluwa u ya kha Yesu u itela u amba nae? Ndi mini zwe zwa ita uri zwi leluwe u ya khae? Nahone ri nga guda u fana na Yesu kha ḽeneḽi sia nga nḓila-ḓe? Kha ri vhone.

6-8. Yesu o vha a tshi anzela u vha na vhathu vhafhio, nahone mavhonele awe khavho o vha o fhambana nga nḓila-ḓe na a vharangaphanḓa vha vhurereli?

⁶ Musi ni tshi vhala mafhungo a Evangeli, ni ḓo mangadzwa nga nḓila ye gogo ḽa vhathu ḽa vha ḽi sa timatimi ngayo u ya kha Yesu. Sa tsumbo, malugana nae kanzhi ri vhala uri e na “gogo fulu.” “A tshi tevhelwa nga gogo fulu.” “A kuvhanganelwa nga mavhuthu manzhi.” “Mavhuthu manzhi a ḓa ha ene.” “Vhathu vhanzhi vha tshi khou tshimbila nae.” (Mateo 4:25; 13:2; 15:30; Luka 14:25) Ee, Yesu o vha a tshi dzula o tangiwa nga gogo ḽa vhathu.

⁷ Nga u tou angaredza, vho vha vhe vhathu zwavho, vhathu vhe vharangaphanḓa vha vhurereli vha vha vha tshi vha dzhiela fhasi nga u amba uri ndi “vhathu vha shango.” Vhafarisei na vhotshifhe vho vha vha tshi amba khagala uri: “Vhathu fhedzi vha  sá ḓivhiho mulayo, ndi vhone vho xedzwaho.” (Yohane 7:49) Nga murahu maṅwalwa a vhafunzi o khwaṱhisedza eneo mavhonele. Vharangaphanḓa vhanzhi vha vhurereli vho vha vha tshi dzhia vhenevho vhathu sa vha vhuimo ha fhasi, vha tshi hana u ḽa navho, u renga khavho, kana u ita vhukonani navho. Zwi re zwone ndi uri vhaṅwe vho vha vha tshi ombedzela uri ho vha hu si na fulufhelo ḽa mvuwo kha vhathu vhenevho vhe vha vha vha sa ḓivhi mulayo u bulwaho nga mulomo! Vhathu vhanzhi vha vhuimo ha fhasi vho vha vha tshi ḓisendedza kule na vhenevho vharangaphanḓa nṱhani ha u vha humbela thuso kana vhulivhisi. Fhedzi Yesu o vha a sa fani na vhenevho vharangaphanḓa.

⁸ Yesu o vha a tshi tshilisana zwavhuḓi na vhathu zwavho. O vha a tshi ḽa navho, a vha fhodza, a vha funza, na u vha ita uri vha vhe na fulufhelo. Vhukuma, Yesu o vha a tshi pfesesa, a tshi ṱhogomela uri vhanzhi vho vha vha tshi ḓo landula tshibuli tsha u shumela Yehova. (Mateo 7:13, 14) Naho zwo ralo, o vha e na mavhonele avhuḓi nga ha muthu muṅwe na muṅwe nahone o vha a tshi zwi ḓivha uri vhanzhi vho vha vhe na vhukoni ha u ita zwo lugaho. O vha o fhambana vhukuma na vhotshifhe na Vhafarisei vha sa pfeli vhuṱungu! Zwi mangadzaho ndi uri na vhotshifhe na Vhafarisei vho ya kha Yesu, nahone vhunzhi havho vho shandula matshilele avho nahone vha mu tevhela. (Mishumo 6:7; 15:5) Vhaṅwe vhapfumi na vha re na vhuimo ha nṱha vho wana zwi tshi leluwa u ya kha Yesu u itela u amba nae.—Marko 10:17, 22.

9. Ndi ngani vhafumakadzi vho wana zwi tshi leluwa u ya kha Yesu?

⁹ Vhafumakadzi vho vha vha sa timatimi u ya kha Yesu. Vho vha vha tshi dzulela u nyadziwa nga vharangaphanḓa vha vhurereli. Vhafunzi vho vha vha tshi anzela u dzhiela fhasi muthu muṅwe na muṅwe we a vha a tshi funza vhafumakadzi. Zwi re zwone ndi uri vhafumakadzi vho vha vha sa tendelwi u ṋea vhuṱanzi khothe; vho vha vha tshi dzhiiwa sa ṱhanzi dzi sa fulufhedzei. Vhafunzi vho vha vha tshi livhuha Mudzimu nga thabelo nga uri vho vha vhe si vhafumakadzi! Naho zwo ralo, vhafumakadzi vho vha vha sa nyadziwi nga u ralo nga Yesu. Vhanzhi vho ya khae, vho ḓiimisela u guda. Sa tsumbo, Maria o vha o dzula milenzheni ya Murena, a tshi khou thetshelesa nga vhuronwane zwe zwa vha zwi tshi khou ambiwa nga Yesu musi mukomana wawe Marita, o  farakanea nahone a tshi khou vhilaelela vhukuma u bika zwiḽiwa. Yesu o khoḓa Maria nge a ḓivhetshela zwipikwa zwo teaho.—Luka 10:39-42.

10. Yesu o vha o fhambana nga nḓila-ḓe na vharangaphanḓa vha vhurereli musi zwi tshi ḓa kha u shumisana na vhalwadze?

¹⁰ Na vhalwadze vho ya kha Yesu, naho vho vha vha tshi anzela u dzhiiwa sa vhannḓa nga vharangaphanḓa vha vhurereli. Mulayo wa Mushe wo vha u na ndugiselelo ya uri vha mapele a vho ngo fanela u dzula na vhaṅwe vhathu u itela uri vha sa vha shate vhulwadze havho, fhedzi ho vha hu si na tshiitisi tsha u sa vha fara nga vhulenda. (Levitiko, ndima ya 13) Naho zwo ralo, nga murahu milayo ya vhafunzi yo vha i tshi amba uri vha mapele vho vha vha tshi ṋengisa sa malaṱwa. Vhaṅwe vharangaphanḓa vha vhurereli vho vha vha tshi zwi ṋaṋisa nga u posa vha re na mapele nga matombo u itela uri vha ṱutshele kule havho! Zwi a konḓa u humbula uri vhenevho vhathu vhe vha farwa nga yeneyo nḓila vho vha vha tshi nga vha na tshivhindi tsha u ya kha mufunzi naho e ufhio, fhedzi vha re na mapele vho ya kha Yesu. Muṅwe o amba maipfi a tevhelaho a re na bvumo a sumbedzaho lutendo a ri: “Murena, arali U tshi funa U nga kona u mphodza!” (Luka 5:12) Kha ndima i tevhelaho, ri ḓo haseledza zwe Yesu a zwi ita. U swika zwino, zwi a fusha u amba uri honovhu ndi vhuṱanzi vhu pfalaho ha uri zwo vha zwi tshi leluwa u ya kha Yesu u itela u amba nae.

11. Ndi tsumbo ifhio i sumbedzaho uri vhathu vhe vha vha vha tshi lemelwa nga u ḓivhona mulandu vho vha vha tshi pfa vho vhofholowa u ya kha Yesu, nahone ndi ngani zwenezwi zwi zwa ndeme?

¹¹ Vhathu vhe vha vha vha tshi ḓipfa vho lemelwa nga u ḓivhona mulandu vho vha vha tshi ya kha Yesu vho vhofholowa. Sa tsumbo, humbulani nga tshifhinga tsha musi Yesu o dzula zwiḽiwani nḓuni ya Mufarisei. Mufumakadzi we a vha a tshi ḓivhiwa uri ndi muitazwivhi o mbo ḓi dzhena henefho nahone a gwadama milenzheni ya Yesu, a thoma u lila nga ṅwambo wa u ḓivhona hawe mulandu. O ṱanzwa milenzhe ya Yesu nga miṱodzi yawe, nahone a i phumula nga mavhudzi awe. Naho ṋemuḓi we a vha o dalelwa nga Yesu zwo mu ṋengisa nahone a sasaladza Yesu nge a tendela onoyo mufumakadzi a tshi sendela tsini hawe, Yesu o khoḓa nga vhulenda onoyo mufumakadzi nga ṅwambo wa u rembuluwa  hawe hu bvaho mbiluni nahone a mu vhudza uri Yehova o mu hangwela zwivhi zwawe. (Luka 7:36-50) Ṋamusi u fhira naho hu lini, vhathu vhane vha khou lemelwa nga u ḓivhona mulandu vha fanela u ḓipfa vho vhofholowa u ya kha vhane vha nga vha thusa u vusulusa vhushaka havho na Mudzimu! Ndi mini zwe zwa vha zwi tshi ita uri zwi leluwe u ya kha Yesu u itela u amba nae?

12. Ndi ngani zwi sa mangadzi uri zwo vha zwi tshi leluwa u ya kha Yesu u itela u amba nae?

¹² Humbulani uri Yesu o vha a tshi edzisa nga ho fhelelaho Khotsi awe wa ṱaḓulu ane a mu funa. (Yohane 14:9) Bivhili i ri humbudza uri Yehova “ha kule na roṱhe ri re fhano.” (Mishumo 17:27) “Mupfi wa dzithabelo,” Yehova u a swikelelea tshifhinga tshoṱhe nga vhashumeli vhawe vha fulufhedzeaho na nga vhaṅwe vhane vha ṱoḓa u mu wana na u mu shumela zwi tshi bva mbiluni. (Psalme ya 65:2) Edzani u humbula—Muthu a re na maanḓa mahulwane na wa ndeme vhukuma fhethu hoṱhe zwi a dovha zwa leluwa vhukuma u ya khae u itela u amba nae! U fana na Khotsi awe, Yesu o vha a tshi funa vhathu. Kha ndima dzi tevhelaho, ri ḓo haseledza nga ha lufuno luhulwane lwe Yesu a vha e nalwo. Naho zwo ralo, zwo vha zwi tshi leluwa u ya kha Yesu u itela u amba nae, zwihuluhulu ngauri vhaṅwe vho vha vha tshi zwi vhona nga hu leluwaho uri u a funa vhathu. Kha ri ṱolisise dziṅwe dza pfaneleo dza Yesu dze dza sumbedza lwonolwo lufuno.

13. Vhabebi vha nga edzisa hani Yesu?

¹³ Vhathu vho vha vha tshi zwi ṱhogomela nga hu leluwaho uri Yesu o vha e na dzangalelo khavho. Ḽeneḽo dzangalelo a ḽo ngo fhela musi Yesu o tsikeledzea. Samusi ro no ḓi zwi vhona, musi vhenevho vhabebi vha tshi ḓisa vhana vhavho khae, zwo vha zwi tshi leluwa u ya kha Yesu naho o vha o farakanea, a tshi khou vhilaedziswa nga vhuḓifhinduleli vhuhulwane. Yeneyo ndi tsumbo yavhuḓi vhukuma ye a i vhetshela vhabebi! U alusa vhana zwi a konḓa kha shango ḽa ṋamusi. Naho zwo ralo, ndi zwa ndeme uri vhana vha dzhie vhabebi vhavho sa vhane zwa leluwa u ya khavho u itela u amba navho. Arali ni mubebi, ni a zwi ḓivha uri hu na zwifhinga zwine na vha no farakanea vhukuma lune na kundwa u ṋea ṅwana waṋu ṱhogomelo ine a i ṱoḓa. Naho zwo ralo, mu vhudzeni  uri ni ḓo mu ṋea tshifhinga tsha u amba nae musi no no fhedza mishumo ine na khou i ita! Musi ni tshi ita zwe na fulufhedzisa, ṅwana waṋu u ḓo guda uri u lindela zwi a vhuyedza. U ḓo dovha a guda uri tshifhinga tshoṱhe o tendelwa u ḓa kha inwi musi e na vhuleme naho vhu vhufhio kana a tshi khou ṱoḓa u ṱhogomelwa.

14-16. (a) Ndi zwiimo zwifhio zwe zwa ita uri Yesu a ite vhuṱolo hawe ha u thoma, nahone ndi ngani yo vha i nyito i swayeaho? (b) Vhuṱolo he Yesu a vhu ita ngei Kana ho dzumbulula mini nga hae, nahone vhabebi vha guda mini kha zwenezwi?

¹⁴ Yesu o zwi sumbedza kha vhathu uri mbilaelo dzavho dzo vha dzi tshi mu kwama. Sa tsumbo, ṱhogomelani vhuṱolo ha u thoma he Yesu a vhu ita. O vha o ya tshimimani tsha mbingano ngei Kana, muḓini wa Galilea. Ho mbo ḓi vha na vhuleme vhu shonisaho—veine yo mbo ḓi fhela! Maria, mme a Yesu, o vhudza murwa wawe zwe zwa bvelela. Yesu o ita mini? Yesu o vhudza vhaḓinḓa uri vha ḓadze nkho ṱhanu na nthihi dza matombo nga maḓi. Zwi mangadzaho ndi uri musi maḓi a tshi iswa ha ṋenḓila wa tshimima, maḓi o vha o no vha veine i ḓifhaho! Naa ho vha hu madambi? Hai, maḓi o vha o “shanduka a vha veine.” (Yohane 2:1-11) U shandula tshithu tsha vha tshiṅwe tshithu zwo vha zwi tshi tamiwa nga vhathu u bva kale. Maḓanani manzhi a miṅwaha, vhathu vha vhidzwaho vhavanganyi vha dzikhemiki vho lingedza u shandula mutobvu uri u vhe musuku. A vho ngo vhuya vha bvelela naho hu uri mutobvu na musuku zwi na zwivhumbi zwi fanaho nga nḓila i swayeaho. * Hu pfi mini nga maḓi na veine? Maḓi ha na khemikhi nnzhi, ndi zwivhumbi zwivhili zwa ndeme fhedzi. Kha ḽiṅwe sia, veine i na zwivhumbi zwi ṱoḓaho u vha tshigidi, nahone vhunzhi hazwo zwo serekana! Ndi ngani Yesu o ita yeneyo nyito i swayeaho u itela u piringulula vhuleme vhuṱuku ha u fhela ha veine tshimimani tsha mbingano?

¹⁵ Vhuleme honoho ho vha vhu si vhuṱuku kha muselwa na mukwasha. Mashangoni a kale a Vhubvaḓuvha-kati, u sumbedza  mafunda kha vhaeni vho rambiwaho zwo vha zwi zwa ndeme vhukuma. U fhela ha veine tshimimani tsha mbingano zwo vha zwi tshi ḓo vha zwo ita uri muselwa na mukwasha vha shone vhukuma, zwa ita uri ḽeneḽo ḓuvha ḽa mbingano ḽi sa takadze nahone na kha miṅwaha i tevhelaho vho vha vha nga si humbule zwithu zwavhuḓi nga ha ḓuvha ḽavho ḽa mbingano. Vhuleme honoho ho vha vhilaedzisa, nahone ho vhilaedzisa na Yesu. Ngauralo zwa ita uri a dzhie vhukando. Naa ni a zwi vhona uri ndi ngani vhathu vho vha vha tshi ya khae vhe na dzimbilaelo?

¹⁶ Vhabebi vha nga dovha vha guda ngudo i vhuyedzaho vhukuma kha zwenezwi. Hu pfi mini arali ṅwana a ḓa kha inwi, a tshi khou vhilaedziswa nga vhuṅwe vhuleme? Ni nga kha ḓi lingea na dzhia u vhilaela hawe hu si ha ndeme. Ni nga kha ḓi ita na u sea. Musi ni tshi vhambedza vhuleme ha ṅwana waṋu na haṋu, vhukuma ha ṅwana vhu nga vhonala vhu si ha ndeme. Naho zwo ralo, humbulani uri kha ṅwana honoho vhuleme ndi ha ndeme vhukuma! Arali vhu tshi vhilaedzisa muthu ane na mu funa vhukuma, naa a zwo ngo fanela u ni vhilaedzisa na inwi? U sumbedza  ṅwana waṋu uri ni a kwamea nga ha mbilaelo dzawe zwi ḓo ni ita uri ni vhe mubebi ane a ambea nae.

17. Yesu o vhea tsumbo ifhio ya vhulenda, nahone ndi ngani yeneyi pfaneleo i vhuṱanzi ha u vha na maanḓa?

¹⁷ Samusi ro zwi haseledza kha Ndima ya 3, Yesu o vha e na vhulenda nahone a tshi ḓiṱukufhadza. (Mateo 11:29, vhambedzani NW.) Vhulenda ndi pfaneleo yavhuḓi vhukuma, vhuṱanzi vhu re na maanḓa ha uri muthu u a ḓiṱukufhadza zwi tshi bva mbiluni. Ndi tshipiḓa tsha tshiaṋwiwa tsha muyamukhethwa wa Mudzimu nahone hu tshimbidzana na vhuṱali ha Mudzimu. (Vha-Galata 5:22, 23; Yakobo 3:13) Naho o sinyuswa vhukuma, Yesu o vha a tshi ḓifara. U vha hawe na vhulenda zwo vha zwi si vhushayanungo. Muṅwe mugudi o amba nga ha yeneyo pfaneleo a ri: “Vhulenda ndi pfaneleo ya u vha na maanḓa.” Ndi ngoho uri kanzhi zwi ṱoḓa uri ri vhe na maanḓa u itela u langa vhuhali hashu na u fara vhaṅwe nga vhulenda. Fhedzi nga u tikedzwa nga Yehova, ri nga edzisa Yesu nga u sumbedza vhulenda, nahone zwenezwo zwi ḓo ita uri ri vhe vhane vha ambea navho.

18. Ndi tsumbo ifhio ine ya bvisela khagala u humbulela ha Yesu, nahone ndi ngani ni tshi humbula uri yeneyi pfaneleo i nga ita uri muthu a vhe ane a ambea nae nga hu leluwaho?

¹⁸Yesu o vha a tshi humbulela. Musi Yesu e ngei Tiro, muṅwe musadzi o ya khae nga ṅwambo wa uri ṅwananyana wawe o vha o dzulwa “luvhi nga muya muvhi.” Yesu o zwi sumbedza nga nḓila tharu uri o vha a songo ḓiimisela u ita zwe onoyo musadzi a vha a tshi khou zwi ṱoḓa. Ya u thoma, ho ngo fhindula; ya vhuvhili, o mu ṋea tshiitisi uri ndi ngani a songo fanela u ita zwe a humbela; ya vhuraru, o amba nga ha tshifanyiso tshe tsha bvisela mbuno khagala uri ndi ngani a sa ḓo ita nga u ralo. Naa u amba hawe nga yeneyo nḓila zwo vha zwi tshi sumbedza u sa pfela vhuṱungu, na u vha na swili? Naa o amba uri onoyo musadzi o vha a tshi khou ḓivhea khomboni nga u amba na munna a re na bvumo? Hai, onoyo musadzi o pfa o tsireledzea. Ho ngo humbela thuso fhedzi, fhedzi o futelela naho zwo vha zwi tshi vhonala uri ho ngo ḓiimisela u mu thusa. Yesu o vhona lutendo lu swayeaho lwe lwa mu ṱuṱuwedza uri a futelele, nahone a fhodza ṅwananyana wawe. (Mateo 15:22-28) Vhukuma, u humbulela ha Yesu, u ḓiimisela hawe u thetshelesa na u tendelana na zwiimo musi zwo tea, zwo ita uri vhathu vha ḓiimisele u amba nae!

19. Ri nga zwi ḓivha hani arali zwi tshi lelutshela vhathu uri vha ambe na riṋe?

¹⁹ Vhathu vha anzela u ḓidzhia sa vhane vha ambea navho. Sa tsumbo, vhaṅwe vhathu vha re na vhuimo ha nṱha vho ḓowela u amba uri muṅwe na muṅwe u a ḓipfa o vhofholowa u amba navho tshifhinga tshiṅwe na tshiṅwe. Naho zwo ralo, Bivhili i na tsevho i re na maanḓa ine ya ri: “Vhanzhi vhathu vha zuwa vhuthu havho; ndi nnyi we a wana munna mufulufhedzei?” (Mirero 20:6) Zwi a leluwa u amba uri vhathu zwi a vha lelutshela u amba na riṋe, fhedzi naa zwa vhukuma ri khou tevhela nga u fulufhedzea eneo matshilele a Yesu a lufuno? Ri nga kha ḓi wana phindulo ya yeneyo mbudziso, hu si nga nḓila ine ra ḓidzhia ngayo, fhedzi nga nḓila ine vhaṅwe vha ri dzhia ngayo. Paulo o ri: “Vhulenda haṋu nga vhu ḓihwe nga vhathu vhoṱhe.” (Vha-Filipi 4:5) Ndi zwavhuḓi uri muṅwe na muṅwe washu a ḓivhudzise uri: ‘Vhaṅwe vhathu vha ndzhia hani? Ndi ḓivhelwa mini?’

20. (a) Ndi ngani zwi zwa ndeme kha vhahulwane vha Vhakriste uri vha vhe vhane vha ambea navho? (b) Ndi ngani ri tshi fanela u humbulela kha zwine ra zwi lavhelela kha vhahulwane tshivhidzoni?

²⁰ Vhahulwane vha Vhakriste nga u angaredza vha lwela uri vha vhe vhane vha ambea navho. Vha tama zwi tshi bva mbiluni u tshila u tendelana na ṱhaluso yo ṅwaliwaho kha Yesaya 32:1, 2 ine ya ri: “Vhane vhoṱhe vha ḓo vha vhu-khu-da-phepho, vhudzumbamo maḓumbuni, milambwana ya maḓi masogani, murunzi wa tombo ḽihulu shangoni ḽi fhisaho.” Muhulwane a nga tsireledza, u homolosa, na u thusa arali a tshi ambea nae. Vhukuma, a zwi leluwi u ita nga u ralo tshifhinga tshoṱhe, ngauri vhahulwane vha na vhuḓifhinduleli  vhu lemelaho kha zwino zwifhinga zwi konḓaho. Naho zwo ralo, vhahulwane a vho ngo fanela u sumbedza vhaṅwe uri vho farakanea vhukuma lune vha nga si kone u ṱhogomela ṱhoḓea dza nngu dza Yehova. (1 Petro 5:2) Miṅwe miraḓo ya tshivhidzo i a lingedza u humbulela kha zwine ya zwi lavhelela kha vhenevha vhanna vha fulufhedzeaho, nga u sumbedza muya wa u ḓiṱukufhadza na u shumisana navho.—Vha-Heberu 13:17.

21. Vhabebi vha nga ita uri vhana vhavho vha kone u amba navho nga nḓila-ḓe, nahone ri ḓo haseledza mini kha ndima i tevhelaho?

²¹ Vhabebi vha ita vhuḓidini ha uri vhana vhavho vha kone u amba navho tshifhinga tshoṱhe. Eneo ndi mafhungo a songo fanelaho u dzhielwa fhasi! Vha ṱoḓa vhana vhavho vha tshi zwi ḓivha uri ndi zwavhuḓi u somolela Mme kana Khotsi zwa haṋwani. Nga zwenezwo, vhabebi vha Vhakriste vha fanela u vha na vhulenda na u humbulela, hu si u dzhia vhukando nga nḓila yo kalulaho musi ṅwana a tshi amba vhukhakhi he a vhu ita kana musi a tshi sumbedza maṅwe mahumbulele o khakheaho. Musi vhabebi vha tshi alusa vhana vhavho vha sa fheli mbilu, vha lingedza uri hu vhe na vhudavhidzano havhuḓi. Vhukuma, roṱhe ri ṱoḓa uri zwi leluwe uri vhathu vha ambe na riṋe u fana na Yesu. Kha thero i tevhelaho, ri ḓo haseledza nga ha u pfela vhuṱungu ha Yesu zwi tshi bva mbiluni—iṅwe ya pfaneleo khulwane ye ya ita uri zwi leluwe u amba nae.