1-3. Ndi phetho ifhio ya ndeme ye Yesu a vha a tshi khou ṱoḓa vhathu vha Nazareta vha tshi i ita, nahone o ṋekedza vhuṱanzi vhufhio?

HO VHA hu mathomoni a vhuḓinḓa ha Yesu. Kristo o vha o vhuyelela Nazareta, muḓihaya wahawe. Tshipikwa tshawe tsho vha tshi tsha u thusa vhathu uri vha ite phetho ya ndeme ya u ri: O vha e Messia we a dzula o ambiwa kale! Ndi vhuṱanzi vhufhio he a vhu ṋekedza?

² A zwi timatimisi uri vhanzhi vho vha vho lavhelela vhuṱolo. Vho vha vho pfa nga ha mafhungo a mishumo ya Yesu i mangadzaho ye a i ita. Naho zwo ralo, ho ngo vha itela honoho vhuṱolo. Nṱhani hazwo, o ya tshikoloni samusi o vha o ḓowela u ita nga u ralo. O takuwa a ima u itela uri a vhale, nahone vha mu ṋekedza mupombo wa Yesaya. Wo vha u mupombo muhulwane, wo pombedzwaho kha thanda mbili, nahone Yesu o u pombolola nga vhuronwane u vhuya u swika a tshi wana ndimana ye a vha a tshi khou i ṱoḓa. Nga murahu o vhalela nṱha mafhungo ane zwino a vha kha Yesaya 61:1-3.—Luka 4:16-19.

³ Zwi tou vha khagala uri vhathetshelesi vho vha vha tshi ḓivha yeneyo ndimana. Ho vha hu vhuporofita vhu ambaho nga ha Messia. Muṅwe na muṅwe we a vha e henefho tshikoloni o vha o lavhelesa Yesu. Ho vha ho tou tshete! Nga murahu, Yesu o thoma u ṱalutshedza, khamusi nga vhuḓalo a ri: “Ṋamusi, zwo ṅwalwaho afha zwi tshi pfala nḓevheni dzaṋu, ndi uri zwo khunyelela.” Vhathu vho kanuka mafhungo awe a vhulenda, fhedzi zwi tou vha khagala uri vhanzhi vho vha vha tshi kha ḓi ṱoḓa u vhona vhuṅwe vhuṱolo vhu swayeaho. Nṱhani hazwo, Yesu o shumisa nga tshivhindi tsumbo i re Maṅwaloni u itela u bvisela khagala u sa vha havho na lutendo. Nga murahu, vhathu vha Nazareta vho lingedza u mu vhulaha!—Luka 4:20-30.

4. Yesu o vhea tsumbo ifhio vhuḓinḓani hawe, nahone ri ḓo ṱhogomela mini kha yeneyi ndima?

 ⁴ Ndi henefho he Yesu a vhea tsumbo ye a i tevhela kha vhuḓinḓa hawe hoṱhe. O vha a tshi ḓitika tshoṱhe nga Ipfi ḽa Mudzimu ḽo hevhedzwaho. Ndi ngoho uri vhuṱolo hawe ho vha vhu ha ndeme vhukuma u itela u sumbedza uri muya wa Mudzimu wo vha u khae. Naho zwo ralo, ho vha hu si na tshithu tsha ndeme kha Yesu u fhira Maṅwalo Makhethwa. Kha ri ṱolisise tsumbo ye a i vhea malugana na zwenezwi. Ri ḓo ṱhogomela nḓila ye Muṋe washu a redza ngayo zwi bvaho Ipfini ḽa Mudzimu, nḓila ye a imelela ngayo Ipfi ḽa Mudzimu, na nḓila ye a ḽi ṱalutshedza ngayo.

5. Yesu o vha o ḓiimisela u vhudza vhathetshelesi vhawe mini, nahone o sumbedza hani vhungoho ha maipfi awe?

⁵ Yesu o vha a tshi khou ṱoḓa vhathu vha tshi ḓivha hune mulaedza wawe wa bva hone. O ri: “Pfunzo yanga a si yanga, ndi ya o nthumaho.” (Yohane 7:16) Kha tshiṅwe tshiitea o ri: “A thi iti tshithu nga nṋe muṋe; zwiné nda amba ndi zwe Khotsi a mpfunzedza.” (Yohane 8:28) Zwiṅwe hafhu, o ri: “Mafhungo ané nda ni vhudza, a thi ambi a tshi bva kha nṋe; ndi Khotsi a re kha nṋe a shumaho mishumo yawe.” (Yohane 14:10) Nḓila ye Yesu a khwaṱhisedza vhungoho ha eneo mafhungo ho vha hu nga u redza lunzhi-lunzhi Ipfi ḽa Mudzimu ḽo ṅwaliwaho.

6, 7. (a) Yesu o redza Maṅwalo a Luheberu nga nḓila khulwane lungafhani, nahone ndi ngani zwenezwi zwi tshi swayea vhukuma? (b) Pfunzo ya Yesu yo vha yo fhambana hani na ya vhamaṅwalo?

⁶ U guda nga vhuronwane mafhungo a Yesu o ṅwaliwaho zwi dzumbulula uri o vha a tshi redza nga ho livhaho kana u amba nga hu songo livhaho nga ha tshipiḓa tsha bugu dza Maṅwalo a Luheberu. Mathomoni, zwenezwo zwi nga pfala zwi si zwa ndeme. Ni nga mangala uri ndi ngani kha miṅwaha miraru na hafu ya u funza khagala na u huwelela, a songo redza zwi re kha bugu dzoṱhe dzo hevhedzwaho dze dza vha dzi hone. Naho zwo ralo, zwi re zwone ndi uri o vha a tshi nga vha o ita nga u ralo. Humbulani uri ndi phesenthe ṱhukhu ya mafhungo na mishumo zwa Yesu zwo ṅwaliwaho. (Yohane 21:25) Zwi re zwone ndi uri khamusi ni nga vhalela nṱha mafhungo oṱhe a Yesu o ṅwaliwaho  nga awara dzi si gathi fhedzi. Humbulani zwino ni tshi khou amba nga ha Mudzimu na Muvhuso wawe lwa awara dzi si gathi na u ita vhuḓidini ha u redza ndaedzi kha tshipiḓa tsha bugu ya Maṅwalo a Luheberu! Zwiṅwe hafhu, kha zwiitea zwinzhi Yesu o vha a sa shumisi mipombo. Musi a tshi ṋekedza Pfunzo yawe ya Thavhani i re na bvumo, o katela ndaedzi nnzhi dzo livhaho na dzi songo livhaho u bva Maṅwaloni a Luheberu—zwoṱhe zwi tshi khou bva ṱhohoni!

⁷ Zwe Yesu a zwi redza zwo sumbedza u ṱhonifha hawe Ipfi ḽa Mudzimu nga nḓila khulwane. Vhe vha vha vho mu thetshelesa “vh[o] kanuka pfunzo yawe, ngauri o vha a tshi funza vhunga a re na maanḓa, á sa ngi vha maṅwalo.” (Marko 1:22) Musi vhamaṅwalo vha tshi funza, vho vha vha tshi funa u ambela kha zwine zwa ḓivhiwa sa mulayo u bulwaho nga mulomo, na u redza vhafunzi vho funzeaho vha zwifhingani zwo fhiraho. Yesu ho ngo vhuya a redza mulayo u bulwaho nga mulomo kana muṅwe mufunzi sa ane a vha na maanḓa. Nṱhani hazwo, o vha a tshi dzhia Ipfi ḽa Mudzimu sa ḽone ḽi re na maanḓa. Ri mu wana a tshi amba lunzhi-lunzhi u ri: “Ho ṅwaliwa u pfi.” O shumisa lunzhi-lunzhi eneo maipfi kana a fanaho na eneo musi a tshi funza vhatevheli vhawe na u khakhulula mihumbulo yo khakheaho.

8, 9. (a) Yesu o tikedza hani maanḓa a Ipfi ḽa Mudzimu musi a tshi kunakisa nnḓu khethwa? (b) Vharangaphanḓa vha vhurereli vhe vha vha vhe nḓuni khethwa vho sumbedza u nyadza Ipfi ḽa Mudzimu nga nḓila-ḓe?

⁸ Musi Yesu a tshi kunakisa nnḓu khethwa ngei Yerusalema, o ri: “Ho ṅwaliwa u pfi, Nnḓu yanga tshayo ndi u pfi Nnḓu ya Thabelo, ngeno inwi ni tshi i ita bako ḽa mavemu.” (Mateo 21:12, 13; Yesaya 56:7; Yeremia 7:11, vhambedzani NW.) Nga tsha mulovha tsha hone, o ita mishumo minzhi i mangadzaho henefho. Vhatukana vho vha vho kwamea vhukuma nahone vha thoma u mu renda. Naho zwo ralo, vharangaphanḓa vha vhurereli vho vhudzisa Yesu vho sinyuwa arali o pfa zwe zwa vha zwi tshi khou ambiwa nga vhenevho vhana. O fhindula a ri: “Iina! Ni nga a ni athu u vhala he ha pfi: Ndi ḓo funzedza milomo ya vhana na ya vhushie u nthenda!” (Mateo 21:16; Psalme ya 8:2) Yesu o vha a tshi ṱoḓa vhenevho vhanna vha tshi zwi ḓivha uri Ipfi ḽa Mudzimu ḽo vha ḽo zwi tendela zwe zwa vha zwi tshi khou itea henefho.

 ⁹ Vhenevho vharangaphanḓa vha vhurereli vho kuvhangana nga murahu nahone vha ya kha Yesu, vha vhudzisa u ri: “Zwiné wa ita U zwi ita nga maanḓa-ḓe?” (Mateo 21:23) Yesu o vha o no bvisela khagala zwavhuḓi Tshisima tsha maanḓa awe. Ho ngo amba mihumbulo miswa, na u thoma pfunzothendwa ntswa. O vha a tshi khou shumisa zwine Ipfi ḽa Khotsi awe ḽo hevhedzwaho ḽa zwi amba. Nga zwenezwo, vhenevho vhotshifhe na vhamaṅwalo vho vha vha tshi khou sumbedza u nyadza Yehova na Ipfi ḽawe nga nḓila yo kalulaho. Vho vha vho fanelwa vhukuma nga u sasaladzwa nga Yesu musi a tshi bvukulula zwiṱuṱuwedzi zwavho zwivhi.—Mateo 21:23-46.

10. Ri nga edzisa hani Yesu kha nḓila ye a shumisa ngayo Ipfi ḽa Mudzimu, nahone ndi zwishumiswa zwifhio zwine ra vha nazwo zwe zwa vha zwi siho misini ya Yesu?

¹⁰ U fana na Yesu, Vhakriste vha ngoho ṋamusi vha ḓitika nga Ipfi ḽa Mudzimu vhuḓinḓani. Ṱhanzi dza Yehova vha ḓivhiwa shangoni ḽoṱhe nga ṅwambo wa u fhisetshela havho u vhudza vhaṅwe mulaedza u bvaho Bivhilini. Khandiso dzashu dzi redza na u ambela nga maanḓa kha ndimana dza Bivhili. Nahone ri ita zwi fanaho vhuḓinḓani hashu, ri lingedza u ombedzela Maṅwalo tshifhinga tshoṱhe musi ri tshi amba na vhathu. (2 Timotheo 3:16) Zwi ri takadza lungafhani musi muṅwe muthu a tshi ri tendela uri ri mu vhalele Bivhilini na u haseledza ndeme ya Ipfi ḽa Mudzimu na zwine ḽa amba zwone! A ri na muhumbulo u fanaho na wa Yesu wo fhelelaho, fhedzi ri na zwishumiswa zwinzhi zwe zwa vha zwi siho misini ya Yesu. Nga nnḓa ha Bivhili yo fhelelaho yo gandiswaho nga nyambo nnzhi vhukuma, ri na zwishumiswa zwinzhi zwa Bivhili zwine zwa ri thusa u wana ndimana iṅwe na iṅwe ine ra i ṱoḓa. Kha ri ḓiimisele u bvela phanḓa ri tshi redza u bva Bivhilini na u livhisa vhathu khayo tshifhinga tshiṅwe na tshiṅwe!

11. Ndi ngani Yesu o vha a tshi fanela u imelela Ipfi ḽa Mudzimu tshifhinga tshoṱhe?

¹¹ Yesu o wana uri Ipfi ḽa Mudzimu ḽo vha ḽi tshi shumiswa luvhi tshifhinga tshoṱhe, fhedzi zwenezwo a zwo ngo mu mangadza. Yesu o amba na Khotsi awe nga thabelo a ri: “Mafhungo au ndi a ngoho.” (Yohane 17:17) Nahone Yesu o vha a tshi zwi ḓivha zwavhuḓi  uri Sathane, “muvhusi wa shango,” ndi ‘muzwifhi na uri ndi ene khotsi ya vhadzia-u-zwifha.’ (Yohane 8:44; 14:30) Musi a tshi lwisana na milingo ya Sathane, Yesu o redza luraru u bva Maṅwaloni. Sathane o redza ndimana nthihi ya Dzipsalme, a i shumisa nga khole nga nḓila yo khakheaho, nahone Yesu o aravha nga u imelela Ipfi ḽa Mudzimu kha honoho u shumiswa luvhi.—Mateo 4:6, 7.

12-14. (a) Vharangaphanḓa vha vhurereli vho sumbedza u nyadza Mulayo wa Mushe nga nḓila-ḓe? (b) Yesu o imelela Ipfi ḽa Mudzimu nga nḓila-ḓe?

¹² Tshifhinga tshoṱhe Yesu o vha a tshi imelela Maṅwalo Makhethwa musi a tshi shumiswa luvhi, a tshi ṱalutshedzelwa nga nḓila yo khakheaho, na musi a tshi shandiwa. Vhafunzi vha vhurereli vha misini yawe vho vha vha tshi shanda Ipfi ḽa Mudzimu. Vho vha vha tshi ombedzela nga maanḓa uri hu tevhedzwe zwidodombedzwa zwiṱuku-ṱuku zwa Mulayo wa Mushe, fhedzi vha sa ombedzeli u shumisa maitele e milayo ya thewa khao. Nga zwenezwo, vho vha vha tshi ṱuṱuwedza vhurabeli ha muhoyo, hune muthu a vhilaela nga mbonalo ya nga nnḓa nṱhani ha mafhungo a ndeme—a ngaho sa khaṱulokwayo, khathutshelo, na lutendo. (Mateo 23:23, vhambedzani NW.) Yesu o imelela Mulayo wa Mudzimu nga nḓila-ḓe?

¹³ Kha Pfunzo yawe ya Thavhani, Yesu o shumisa lunzhi-lunzhi mubulo une wa ri ‘no zwi pfa zwauri ho ambiwa u pfi’ a sa athu redza Mulayo wa Mushe. O vha a tshi engedza nga mubulo une wa ri “a vha nṋe ndi vhudza inwi” nahone a ṱalutshedza maitele ane a fhira u sokou tevhedza Mulayo lwa muhoyo. Naa o vha a tshi khou pikisa Mulayo? Hai, o vha a tshi khou imelela. Sa tsumbo, vhathu vho vha vha tshi ḓivha zwavhuḓi mulayo une wa ri “U songo vhulaha.” Fhedzi Yesu o vha vhudza uri u vhenga muthu ndi u pfuka wonoyo mulayo. Nga hu fanaho, u emula muṅwe muthu ndi u pfuka maitele a mulayo wa Mudzimu u lwisanaho na vhupombwe.—Mateo 5:17, 18, 21, 22, 27-39.

¹⁴ Kha tsumbo ya u fhedza, Yesu o ri: “No zwi pfa hu tshi pfi: U fune wa haṋu, U vhénge swina ḽau. Á vha nṋe ndi vhudza inwi ndi ri: Funani maswina aṋu; . . . rabelelani vha ni . . . tovholaho.” (Mateo 5:43, 44) Naa ndaela ya u ‘vhenga swina ḽau’ yo vha i tshi  bva Ipfini ḽa Mudzimu? Hai, yeneyo pfunzo ya u vhenga swina yo vha i tshi funzwa nga vharangaphanḓa vha vhurereli vhe vha tou i thoma vhone vhaṋe. Vho nyadza Mulayo wa Mudzimu wo fhelelaho nga u shumisa mahumbulele a vhathu. Yesu o imelela Ipfi ḽa Mudzimu a sa ofhi kha mvelelo dzi tshinyaho dza masialala a vhathu.—Marko 7:9-13.

15. Yesu o imelela hani Mulayo wa Mudzimu kha ndingedzo dza u ita uri u vhonale u tshi konḓa na u sa humbulela?

¹⁵ Vharangaphanḓa vha vhurereli vho dovha vha shumisa luvhi Mulayo wa Mudzimu nga u ita uri u vhonale u tshi konḓa nahone u sa humbuleli. Musi vhafunziwa vha Yesu vha tshi ka ṱhotshe dzi si gathi musi vha tshi khou pfuka tsimuni, vhaṅwe Vhafarisei vho amba uri vho vha vha tshi khou pfuka mulayo wa Sabatha. Yesu o shumisa tsumbo i re Maṅwaloni u itela u imelela Ipfi ḽa Mudzimu kha eneo mavhonele a u sa linganyisela. O ambela kha ndaedzi nthihi i re Maṅwaloni ine ya amba nga ha u shumisa zwinkwa zwa thembeleni nnḓa ha nnḓu khethwa—musi Davida na vhanna vhawe vho farwaho nga nḓala vha tshi zwi ḽa. Yesu o sumbedza uri vhenevho Vhafarisei a vho ngo pfesesa u khathutshela ha Yehova na u pfela hawe vhuṱungu.—Marko 2:23-27.

16. Vharangaphanḓa vha vhurereli vho shandula hani mulayo wa Mushe malugana na u ṱala, nahone Yesu o aravha nga nḓila-ḓe?

¹⁶ Vharangaphanḓa vha vhurereli vho dovha vha vhamba maano a u fhungudza maanḓa a Mulayo wa Mudzimu. Sa tsumbo, Mulayo wo vha u tshi tendela munna a tshi ṱala musadzi wawe arali o wana “zwi sa ḓivhalei” kha ene, nahone zwi tshi tou vha khagala uri hu na vhuṅwe vhuleme vhuhulwane he ha vha vhu tshi ḓisa samba muṱani. (Doiteronomio 24:1) Naho zwo ralo, misini ya Yesu, vharangaphanḓa vha vhurereli vho shumisa wonoyo mulayo sa tshiitisi tsha u tendela munna a tshi ṱala musadzi wawe nga zwiitisi zwoṱhe zwo fhamba-fhambanaho—naho arali a tou fhisa zwiḽiwa! * Yesu o sumbedza uri vho shanda mafhungo a Mushe o hevhedzwaho. Nga zwenezwo, o dovha a imelela zwilinganyo  zwa u thoma zwa Yehova zwa mbingano, zwine zwa vha zwa u vhinga musadzi muthihi, nahone u ḓifara luvhi nga zwa u ṱangana nga dzimbeu tsho vha tshi tshone tshiitisi tshi tshoṱhe tsha u ṱala.—Mateo 19:3-12.

17. Vhakriste ṋamusi vha nga edzisa hani Yesu kha u imelela Ipfi ḽa Mudzimu?

¹⁷ Vhatevheli vha Kristo ṋamusi vha ḓipfa vha tshi kombetshedzea u imelela Maṅwalo Makhethwa musi a tshi shumiswa luvhi. Musi vharangaphanḓa vha vhurereli vha tshi amba uri zwilinganyo zwa vhuḓifari zwa Ipfi ḽa Mudzimu zwo fhelelwa nga tshifhinga, zwi re zwone ndi uri vha vha vha tshi khou shumisa luvhi Bivhili. Bivhili i dovha ya shumiswa luvhi musi vhurereli vhu tshi funza mazwifhi nahone ha amba uri ndi pfunzothendwa dza Bivhili. Ri zwi dzhia i ndugelo u imelela Ipfi ḽa Mudzimu ḽo kunaho ḽa mafhungo-ngoho—sa tsumbo, ri tshi sumbedza uri Mudzimu a si tshipiḓa tsha Vhuraruthihi. (Doiteronomio 4:39) Nga tshifhinga tshi fanaho, ri ḽi imelela nga vhuṱali, vhulenda na nga ṱhonifho yo dzikaho.—1 Petro 3:15.

18, 19. Ndi tsumbo dzifhio dzi sumbedzaho uri Yesu o vha e na vhukoni vhu mangadzaho ha u ṱalutshedza Ipfi ḽa Mudzimu?

¹⁸ Yesu o vha a tshi khou tshila ṱaḓulu musi Maṅwalo a Luheberu a tshi ṅwaliwa. U fanela u vha o takalela tshibuli tsha u ḓa kha ḽifhasi nahone a ṱanganela kha u ṱalutshedza Ipfi ḽa Mudzimu! Sa tsumbo, humbulani nga ha ḽeneḽo ḓuvha ḽi sa hangwei musi a tshi ṱangana na vhafunziwa vhawe vhavhili nḓilani i yaho Emausi. Musi vha sa athu mu ḓivha uri o vha e nnyi, vho mu vhudza nḓila ye vha vha vho ṱungufhala na u hanganea ngayo nga ṅwambo wa lufu lwa Muṋe wavho ane vha mu funa. O aravha hani? “[O] thoma nga Mushe na vhaporofita vhoṱhe a vha ṱalutshedza ané a amba ene kha maṅwalo oṱhe.” Vho kwamea hani? Nga murahu vho amba nga tshavho vha ri: “Nandi, mbilu dzashu dzo vha dzi si khou swa naa ngomu hashu, musi a tshi amba na riṋe rí nḓilani, musi a tshi ri vulela maṅwalo?”—Luka 24:15-32.

¹⁹ Nga murahu nga ḽeneḽo ḓuvha, Yesu o ṱangana na vhaapostola vhawe na vhaṅwe. Ṱhogomelani zwe a vha itela zwone: “[O]  vha vulela nḓivho uri vha ṱalukanye maṅwalo.” (Luka 24:45) A zwi timatimisi uri tshenetsho tshiitea tshi takadzaho tsho vha humbudza zwifhinga zwo vhalaho zwe Yesu a vha itela zwithu zwi fanaho na zwenezwo—na muthu muṅwe na muṅwe we a vha a tshi ḓo vha o mu thetshelesa. O vha a tshi anzela u redza maṅwalo ane a ḓivhea na u a ṱalutshedza nga nḓila ye ya vha i tshi vhuyedza vhukuma vhathetshelesi vhawe—u itela u vha thusa uri vha pfesese Ipfi ḽa Mudzimu nga nḓila ntswa na yo dzikaho.

20, 21. Yesu o ṱalutshedza hani maipfi e Yehova a a vhudza Mushe kha tshiṱaka tshe tsha vha tshi tshi khou duga mulilo?

²⁰ Kha tshiṅwe tshiitea, Yesu o vha a tshi khou amba na tshigwada tsha Vhasadukei. Vho vha vhe tshigwada tsha Vhayuda tshe tsha vha tsho ṱangana na miraḓo ya vhotshifhe ya Vhayuda, nahone vho vha vha sa tendi kha mvuwo. Yesu o vha vhudza a ri: “Arali ni tshi amba u vuwa ha vhafu, ni nga a ni athu u vhala zwe Mudzimu a ni vhudza a ri: Ndi̗ Mudzimu wa Abrahamu, ndi̗ Mudzimu wa Isaka, ndi̗ Mudzimu wa Yakobo! Huufha Mudzimu é si Mudzimu wa vhafu, é Mudzimu wa vha tshilaho!” (Mateo 22:31, 32) Ho vha hu luṅwalo lune vha lu ḓivha zwavhuḓi, lwo ṅwaliwaho nga munna ane Vhasadukei vha mu ṱhonifha—Mushe. Naho zwo ralo, naa ni a vhona maanḓa a ṱhalutshedzelo ya Yesu?

²¹ Mushe o vha na nyambedzano na Yehova tshiṱakani tshe tsha vha tshi tshi khou duga mulilo nga ṅwaha u ṱoḓaho u vha 1514 B.C.E. (Ekisodo 3:2, 6) Nga tshenetsho tshifhinga, ho vha ho no fhela miṅwaha ya 329 Abrahamu o fa, Isaka o vha o no fhedza ya 224, nahone Yakobo o vha o no fhedza ya 197. Naho zwo ralo, Yehova o vha a tshi kha ḓi amba u ri: “Ndi” Mudzimu wavho. Vhenevho Vhasadukei vho vha vha tshi zwi ḓivha uri Yehova ha fani na miṅwe midzimu ya vhuhedeni ya vhafu, ine ya vhusa fhethu ha tshiphiri ha vhafu. Ndi Mudzimu “wa vha tshilaho,” samusi Yesu o zwi amba. Nga zwenezwo, ndi ifhio phetho i pfalaho? Phetho ya Yesu yo vha i na maanḓa vhukuma: “Vhoṱhe vha khou tshila khae.” (Luka 20:38, vhambedzani NW.) Vhashumeli vha Yehova vha funwaho vhe vha fa vha muhumbuloni wa Mudzimu u sa ḓaliho na u sa hangwi. Ndivho ya Yehova ya u vusa vhenevho vhathu vhane ha ambiwa uri vha khou tshila ndi ya  vhukuma. (Vha-Roma 4:16, 17) Naa yeneyo a si ṱhalutshedzelo yavhuḓi ya Ipfi ḽa Mudzimu? Ndi ngazwo ‘mavhuthu o kanuka’!—Mateo 22:33.

22, 23. (a) Ri nga edzisa hani Yesu musi ri tshi ṱalutshedza Ipfi ḽa Mudzimu? (b) Ri ḓo haseledza mini kha ndima i tevhelaho?

²² Vhakriste ṋamusi vha na ndugelo ya u edzisa nḓila ya Yesu ya u ṱalutshedza Ipfi ḽa Mudzimu. Ndi ngoho uri a ri na muhumbulo wo fhelelaho. Naho zwo ralo, ri anzela u vhudza vhaṅwe luṅwalo lune vha vho lu ḓivha nahone ra vha ṱalutshedza masia alwo e vha vha vha tshi ḓo vha vha songo a ṱhogomela. Sa tsumbo, vha nga vha vho no dovholola mibulo ine ya ri “dzina ḽau ḽi khethwe” na une wa ri “Muvhuso wau u ḓe” vhutshiloni havho hoṱhe, fhedzi vha sa vhuyi vha guda dzina ḽa Mudzimu kana zwine Muvhuso wawe wa amba zwone. (Mateo 6:9, 10) Ndi tshibuli tshavhuḓi lungafhani tshine ra vha natsho musi muṅwe muthu a tshi ri tendela uri ri mu ṱalutshedze nga nḓila i pfalaho na i leluwaho eneo mafhungo-ngoho a Bivhili!

²³ U redza Ipfi ḽa Mudzimu, u ḽi imelela, na u ḽi ṱalutshedza ndi nḓila khulwane dza u edzisa nḓila ya Yesu ya u amba mafhungo-ngoho. Kha ri ṱhogomele maṅwe maitele a bvelelaho kha thero i tevhelaho e Yesu a a shumisa u itela u swikelela mbilu dza vhathetshelesi vhawe nga mafhungo-ngoho a Bivhili.