1-4. (a) Yesu o funza hani musadzi wa Musamaria nga vhutsila, nahone ha vha na mvelelo ifhio? (b) Vhaapostola vhawe vho aravha hani?

VHO fhedza awara nnzhi vha tshi khou tshimbila. Yesu na vhaapostola vhawe vho vha vha tshi khou ya devhula, vha tshi khou bva Yudea vho livha Galilea. Lwendo lupfufhi lwe vha lu tshimbila—lu ṱoḓaho u vha lwa maḓuvha mararu—lwo ita uri vha fhire nga Samaria. Musi hu tshi vho ṱoḓa u vha masiari, vho mbo ḓi swika muḓini muṱuku une wa pfi Sikara, he vha swika vha ima u itela u wana zwiḽiwa.

² Musi vhaapostola vhawe vho ya u renga zwiḽiwa, Yesu o sala a awela tshisimani tshi re nnḓa ha wonoyo muḓi. Ha mbo ḓi swika muṅwe musadzi o ḓa u ka maḓi. Yesu o vha a tshi nga kha ḓi sa livhisa ṱhogomelo khae. O vha “ó neta nga nḓila.” (Yohane 4:6) Zwo vha zwi tshi ḓo pfesesea arali a vhe o sokou bonya maṱo awe nahone a litsha onoyo musadzi wa Musamaria a tshi ka maḓi a ḓiṱutshela. Samusi ro zwi vhona kha Ndima ya 4 ya yeneyi bugu, onoyu musadzi o vha a nga si vhuye a lavhelela u farwa zwavhuḓi nga Muyuda naho e ufhio. Naho zwo ralo, Yesu o thoma nyambedzano nae.

³ O mbo ḓi thoma nga u shumisa tshifanyiso, tshi tshimbidzanaho na vhutshilo ha ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe ha onoyo musadzi—zwi re zwone ndi uri tshi tshimbidzanaho na zwe a vha a tshi khou zwi ita nga tshenetsho tshifhinga. O vha o ḓa u ka maḓi; Yesu o amba nga ha maḓi a ṋeaho vhutshilo e a vha a tshi ḓo mu dzimula ḓora ḽa muya. Onoyo musadzi o vhudzisa mbudziso dzo vhalaho dze dza vha dzi tshi nga vusa khani. * Yesu o  iledza nga vhutsila eneo mafhungo nahone a bvela phanḓa a tshi amba nga ha thero ye ya vha i muhumbuloni wawe. O livhisa ṱhogomelo kha zwithu zwa muya—vhurabeli ho kunaho na kha Yehova Mudzimu. Zwe a zwi amba zwo vha na mvelelo khulwane, ngauri onoyo musadzi o vhudza vhathu vha wonoyo muḓi, na vhone-vho vha ṱoḓa u thetshelesa Yesu.—Yohane 4:3-42.

⁴ Musi vhaapostola vha tshi vhuya, vho ḓipfa hani nga ha vhuṱanzi vhu swayeaho he Yesu a vha a tshi khou vhu ṋekedza henefho? A zwo ngo vha fara zwavhuḓi. Vho mangadzwa na nga uri Yesu u khou amba na onoyo musadzi, nahone zwi tou vha khagala uri a vho ngo amba na onoyo musadzi. Musi onoyo musadzi o no ṱuwa, vho kombetshedza Yesu uri a ḽe zwiḽiwa zwe vha vhuya nazwo. Naho zwo ralo, Yesu o amba navho a ri: “Nṋe ndi na zwiḽiwa zwiné nda ḽa, zwiné inwi ni si zwi ḓivhe.” Vho mangala nahone vha humbula uri Yesu o vha e na zwiḽiwa. Nga murahu ha zwenezwo o ṱalutshedza a ri: “Zwanga zwiḽiwa ndi uri nda ita zwi funwaho nga o nthumaho, nda vuledza mushumo wawe.” (Yohane 4:32, 34) Nga zwenezwo, Yesu o vha funza uri mushumo wawe muhulwane vhutshiloni ndi wa ndeme vhukuma u fhira u ḽa. O vha a tshi ṱoḓa uri na vhone vha ḓipfe nga yeneyo nḓila. Wonoyo mushumo wo vha u ufhio?

5. Mushumo wa Yesu wa vhutshilo wo vha u ufhio, nahone ri ḓo haseledza mini kha heyi ndima?

⁵ Yesu o vhuya a ri: “Ndi fanela u amba mafhungo-maḓifha a muvhuso wa Mudzimu; ndo rumelwa zwenezwo.” (Luka 4:43) Ee, Yesu o vha o rumiwa uri a huwelele na u funza mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu. * Vhatevheli vha Yesu ṋamusi vha fanela u ita wonoyo mushumo. Ngauralo ndi zwa ndeme uri ri ṱhogomele zwo itaho uri Yesu a huwelele, zwe a huwelela ngazwo, na mavhonele awe nga mushumo wawe.

6, 7. Yesu o vha a tshi ṱoḓa uri “mugudisi muṅwe na muṅwe wa khagala” a ḓipfe hani nga ha u vhudza vhaṅwe mafhungo maḓifha? Fanyisani.

⁶ Kha ri ṱhogomele nḓila ye Yesu a ḓipfa ngayo nga ha mafhungo-ngoho e a a funza; nga murahu ha zwenezwo ri ḓo haseledza mavhonele awe nga ha vhathu vhe a vha funza. Yesu o shumisa tshifanyiso tshi pfalaho u itela u sumbedza nḓila ye a vha a tshi ḓipfa ngayo nga ha u vhudza vhaṅwe mafhungo-ngoho e Yehova a mu funza one. O ri: “Mugudisi muṅwe na muṅwe wa khagala o gudaho zwa muvhuso wa ṱaḓulu u nga muṋe wa muṱa a bvisaho zwiswa na zwilala kha lupfumo lwawe.” (Mateo 13:52, vhambedzani NW.) Ndi ngani muṋe wa muṱa kha hetshi tshifanyiso o bvisa zwithu kha lupfumo lwawe?

⁷ Muṋe wa muṱa ha khou sokou ṱongisa thundu yawe u fana na zwe zwa itwa nga Khosi Hiskia wa kale—nahone ha vha na mvelelo dzi vhavhaho. (2 Dzikhosi 20:13-20) Ndi mini zwe zwa ṱuṱuwedza onoyo muṋe wa muṱa? Ṱhogomelani hetshi tshifanyiso: Kha ri ri no dalela mudededzi waṋu ane na mu funa hayani hawe. A mbo ḓi vula ḓirowara ya desike nahone a bvisa marifhi mavhili—vhuṅwe ho no vha na muṅwe muvhala u sumbedza uri ndi ha kale, vhuṅwe vhu vhuswa. Ndi marifhi e a ṅwalelwa nga khotsi awe—vhuṅwe ha hone o ṅwalelwa mahumini o fhiraho a miṅwaha musi onoyo mudededzi a tshi kha ḓi vha mutukana, vhuṅwe o ṅwalelwa zwenezwino. Maṱo awe a penya nga dakalo musi a tshi khou ni vhudza nḓila ine a dzhiela ngayo nṱha eneo marifhi na nḓila ye vhutshilo hawe ha shandulwa ngayo nga nyeletshedzo i re khao na nḓila ine ya nga ni thusa. Onoyo mudededzi u a dzhiela nṱha nga maanḓa eneo marifhi, nahone mbilu yawe i a a takalela vhukuma. (Luka 6:45) U ni sumbedza enea marifhi, hu si nga uri u khou zuwa kana u khou ṱoḓa u vhuyelwa nga iṅwe nḓila, fhedzi u khou ṱoḓa uri ni vhuyelwe na u ni vhudza ndeme yao.

8. Ndi ngani ri na tshiitisi tshi pfalaho tsha u tenda uri mafhungo-ngoho ane ra a guda Ipfini ḽa Mudzimu ndi a ndeme?

⁸ Mufunzi Muhulu, Yesu, o vha e na zwiṱuṱuwedzi zwi fanaho musi zwi tshi ḓa kha u vhudza vhaṅwe mafhungo-ngoho a Mudzimu.  Kha ene, eneo mafhungo-ngoho o vha e a ndeme vhukuma. O vha a tshi a funa, nahone o vha a tshi swela u a amba. O vha a tshi ṱoḓa uri vhatevheli vhawe vhoṱhe, “mugudisi muṅwe na muṅwe wa khagala,” a ḓipfe nga yeneyo nḓila. Naa ri ḓipfa nga yeneyo nḓila? Ri na tshiitisi tshi pfalaho tsha u funa mafhungo-ngoho oṱhe ane ra a guda Ipfini ḽa Mudzimu. Ri dzhiela nṱha mafhungo-ngoho a ndeme hu sa londwi uri ndi mafhungo e ra vha ri tshi a ḓivha u bva kale kana ndi mafhungo ane a kha ḓi tou bva u khwiniswa. Nga u amba nga u fhisea zwi tshi bva mbiluni na u dzula ri tshi funa zwithu zwe Yehova a ri funza zwone, ri sumbedza lwonolwo lufuno u fana na Yesu.

9. (a) Yesu o vha a tshi ḓipfa hani nga ha vhathu vhe a vha a tshi vha funza? (b) Ri nga edzisa hani mavhonele a Yesu malugana na vhathu?

⁹ Yesu o vha a tshi funa na vhathu vhe a vha a tshi vha funza, samusi ri tshi ḓo zwi haseledza nga vhuḓalo kha Tshipiḓa 3. Vhuporofita ho dzula ho amba uri Messia u ḓo “khathutshela vhaṱoma na vhatshinyali.” (Psalme ya 72:13) Vhukuma, Yesu o vha a tshi ṱhogomela vhathu. O vha a tshi ṱhogomela nga maanḓa mahumbulele na mavhonele zwe zwa vha zwi tshi vha ṱuṱuwedza; o vha a tshi vhilaela nga ha mutsiko we wa vha u tshi khou vha tsikeledza na zwithu zwe zwa vha zwi tshi vha thivhela uri vha pfesese mafhungo-ngoho. (Mateo 11:28; 16:13; 23:13, 15) Sa tsumbo, humbulani nga ha musadzi wa Musamaria. A zwi timatimisi uri o vha o takala vhukuma uri Yesu o amba nae. U ḓivha ha Yesu vhuimo ha onoyo musadzi zwo mu ita uri a tende uri ndi muporofita na u vhudza vhaṅwe nga hae. (Yohane 4:16-19, 39) Vhukuma, vhatevheli vha Yesu ṋamusi vha nga si kone u vhona zwi re mbiluni dza vhathu vhane vha huwelela khavho. Naho zwo ralo, ri nga vha na dzangalelo kha vhathu u fana na Yesu; ri nga vha sumbedza uri ri a vha ṱhogomela; nahone ri nga ita uri zwine ra zwi amba zwi tendelane na zwine vha zwi takalela, vhuleme havho, na zwishaiwa zwavho.

10, 11. (a) Yesu o huwelela nga ha mini? (b) Ndi ngani hu na ṱhoḓea ya uri Muvhuso wa Mudzimu u ḓe?

¹⁰ Yesu o huwelela nga ha mini? Arali ni tshi nga ṱoḓa phindulo nga u ṱolisisa pfunzo dza kereke nnzhi dzine dza amba uri dzi  imelela Yesu, ni nga phetha nga uri o ṱanziela evangeli i ambaho nga ha u tshilisana ha vhathu. Kana khamusi ni nga vha na muhumbulo wa uri o tikedza tshanduko ya zwa politiki kana u ombedzela u tshidzwa hawe sa tshone tshithu tsha ndeme vhukuma. Naho zwo ralo, samusi zwo sumbedzwa u thomani, Yesu o ṱalutshedza zwavhuḓi a ri: “Ndi fanela u amba mafhungo-maḓifha a muvhuso wa Mudzimu.” Zwenezwo zwo vha zwi tshi katela mini nga ho livhaho?

¹¹ Humbulani uri Yesu o vha e ṱaḓulu musi Sathane a tshi thoma u timatima u luga ha vhuvhusahoṱhe ha Yehova. Zwi fanela u vha zwo vhaisa vhukuma Yesu u vhona Khotsi awe o lugaho a tshi rembiwa na u pomokiwa uri a si Muvhusi wavhuḓi na uri o vha a tshi khou dzima zwivhumbiwa Zwawe zwithu zwavhuḓi! Murwa wa Mudzimu u fanela u vha o vhaisala lungafhani musi Adamu na Eva, vhabebi vha u thoma vha vhathu vha tshi tenda honoho u remba ha Sathane! Murwa o vhona uri vhathu vho pfukelwa nga tshivhi na lufu nga ṅwambo wa honoho vhushandukwa. (Vha-Roma 5:12) Naho zwo ralo, u fanela u vha o takala vhukuma u ḓivha uri ḽiṅwe ḓuvha Khotsi awe u ḓo dzudzanya eneo mafhungo!

12, 13. Muvhuso wa Mudzimu u ḓo fhelisa tshikhetho tshifhio, nahone Yesu o ita uri Muvhuso u vhe tshithu tsha ndeme vhuḓinḓani hawe nga nḓila-ḓe?

¹² Ndi mafhungo afhio a ndeme ane a tea u tandululwa? Dzina ḽa Yehova ḽikhethwa ḽi fanela uri ḽi khethwe, ḽi bviswe vhuṱala hoṱhe ha u ḽi nyadzisa he ḽa itelwa hone nga Sathane na vhoṱhe vhe vha ima nae. Hu fanela u lwelwa u luga ha vhuvhusahoṱhe ha Yehova, na nḓila ine a vhusa ngayo. Yesu o vha a tshi pfesesa eneo mafhungo a ndeme u fhira muthu naho e ufhio. Kha thabelo ya tsumbo, o gudisa vhatevheli vhawe uri tsha u thoma vha humbele uri dzina ḽa Khotsi awe ḽi khethwe, nga murahu ha zwenezwo vha humbele uri Muvhuso wa Khotsi awe u ḓe, na uri zwine Mudzimu a zwi funa zwi itwe kha ḽifhasi. (Mateo 6:9, 10) Muvhuso wa Mudzimu, une Kristo Yesu a vha Muvhusi wawo, hu si kale u ḓo fhelisa maitele o tshinyalaho a Sathane kha ḽifhasi na u khwaṱhisa mbuno ya uri ndi Yehova a re na ndugelo ya u vhusa nga hu sa fheli.—Daniele 2:44.

 ¹³ Wonoyo Muvhuso wo vha u tshiṱoho tsha vhuḓinḓa ha Yesu. Maipfi awe oṱhe na zwiito zwawe zwo thusa u bvisela khagala zwine Muvhuso wa vha zwone na nḓila ine wa ḓo ḓadzisa ngayo ndivho ya Yehova. Yesu ho ngo tendela naho tshi tshini tshi tshi mu thithisa kha tshipikwa tshawe tsha u huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu. Misini yawe ho vha hu tshi ombedzelwa mafhungo a zwa matshilisano, tshikhetho tshe tsha vha tsho ḓala, fhedzi o livhisa ṱhogomelo kha mulaedza wawe na mushumo wawe. Naa u amba ha Yesu nga ha mafhungo a u huwelela misi yoṱhe zwo vha zwi tshi amba uri ho vha hu si na zwe a vha a tshi zwi ita, uri o vha a sa pfeli vhuṱungu na uri o vha a tshi dzulela u amba nga ha tshithu tshithihi? Na khathihi!

14, 15. (a) Yesu o sumbedza uri u ‘fhira Salomo’ nga nḓila-ḓe? (b) Ri nga edzisa hani Yesu kha mulaedza une ra u huwelela?

¹⁴ Samusi ri tshi ḓo zwi vhona kha tshenetshi tshipiḓa tshoṱhe, Yesu o ita uri u funza hawe hu takadze nahone hu kunge. O vha a tshi swikelela mbilu dza vhathu. Ri nga kha ḓi humbudzwa nga ha Salomo Khosi ya vhuṱali, we a ṱoḓa maipfi avhuḓi, maipfi o teaho a mafhungo-ngoho, u itela u amba mihumbulo ye Yehova a mu hevhedza uri a i ṅwale. (Muhuweleli 12:10) Yehova o ṋea onoyo munna a songo fhelelaho ‘mbilu i ṱalukanyaho zwithu zwinzhi,’ uri a kone u amba nga ha zwithu zwinzhi, zwi katelaho, zwiṋoni, miri, na zwipuka. Vhathu vho ḓa vha tshi bva kule-kule vha tshi ḓa u thetshelesa Salomo. (1 Dzikhosi 4:29-34) Naho zwo ralo, Yesu o vha a tshi ‘fhira Salomo.’ (Mateo 12:42) O vha o ṱalifha nga maanḓa, e na ‘mbilu i ṱalukanyaho zwithu zwinzhi.’ Musi a tshi funza vhathu, Yesu o vha a tshi shumisa nḓivho yawe khulwane ya Ipfi ḽa Mudzimu, zwiṋoni, zwipuka, khovhe, zwa vhulimi, mutsho, zwiitea zwi re tshifhingani, ḓivhazwakale, na zwiimo zwa vhathu. Naho zwo ralo, Yesu ho ngo vhuya a zuwa nḓivho yawe u itela u takadza vhaṅwe. O ita uri mulaedza wawe u leluwe nahone u pfale. Ndi ngazwo vhathu vho vha vha tshi takalela u mu pfa a tshi amba!—Marko 12:37; Luka 19:48.

¹⁵ Vhakriste ṋamusi vha lingedza u tevhela vhulivhisi ha Yesu. A ri na vhuṱali na nḓivho zwihulwane u fana nae, fhedzi roṱhe ri  na nḓivho na tshenzhelo zwine ra nga zwi shumisa musi ri tshi vhudza vhaṅwe mafhungo-ngoho a Ipfi ḽa Mudzimu. Sa tsumbo, vhabebi vha nga shumisa tshenzhelo yavho musi vha tshi alusa vhana u itela u sumbedza nḓila ine Yehova a funa ngayo vhana Vhawe. Vhaṅwe vha nga shumisa tsumbo kana zwifanyiso zwine vha zwi wana mushumoni wa u ḓitshidza, tshikoloni, kana kha vhathu vhane vha vha ḓivha na kha zwiitea zwa zwenezwino. Naho zwo ralo, ri a ṱhogomela uri hu sa vhe na tshithu tshine tsha ita uri ri si tsha livhisa ṱhogomelo kha mulaedza washu wa mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu.—1 Timotheo 4:16.

16, 17. (a) Ndi mavhonele afhio e Yesu a vha e nao malugana na vhuḓinḓa hawe? (b) Yesu o sumbedza hani uri vhuḓinḓa hawe ho vha vhu tshithu tsha ndeme vhutshiloni hawe?

¹⁶ Yesu o vha a tshi dzhia vhuḓinḓa hawe sa lupfumo lwa ndeme. O vha a tshi takalela u thusa vhathu uri vha dzhie Khotsi awe wa ṱaḓulu nga nḓila ine Ene a mu dzhia ngayo, hu si sa muthu a sa pfesesei u ya nga zwine pfunzothendwa dza vhathu na masialala zwa amba zwone. Yesu o vha a tshi funa u thusa vhathu uri vha vhe na vhushaka havhuḓi na Yehova na u vha na fulufhelo ḽa u tshila nga hu sa fheli. O vha a tshi takalela u khuthadza vhathu na u vha ita uri vha takale nga u vha vhudza mafhungo maḓifha. O zwi sumbedza hani uri o vha a tshi ḓipfa nga yeneyo nḓila? Ṱhogomelani nḓila tharu.

¹⁷ Ya u thoma, Yesu o ita uri vhuḓinḓa hawe vhu vhe tshithu tsha ndeme vhutshiloni hawe. U amba nga ha Muvhuso zwo vha zwi mushumo wawe, zwi zwithu zwa ndeme vhutshiloni hawe. Ndi ngazwo, samusi ro zwi ṱhogomela kha Ndima ya 5, Yesu nga vhuṱali o ita uri vhutshilo hawe vhu leluwe. Musi a tshi eletshedza vhaṅwe, o vha a tshi livhisa iṱo ḽawe kha zwithu zwa ndeme vhukuma. O vha a sa thithiswi nga zwithu zwinzhi zwe a vha a tshi fanela u zwi badela, u zwi londota, na u zwi lugisa musi tshifhinga tshi tshi khou ḓi ṱanḓulukana. O vha a tshi tshila nga nḓila i leluwaho u itela uri hu sa vhe na tshithu tshine tsha mu thithisa vhuḓinḓani hawe.—Mateo 6:22; 8:20.

18. Yesu o ḓikumedza kha vhuḓinḓa hawe nga nḓila-ḓe?

¹⁸ Ya vhuvhili, Yesu o vha o ḓikumedza kha vhuḓinḓa hawe. O  kumedza nungo dzawe dzoṱhe khaho, o tshimbila khilomithara dza maḓana kha ḽoṱhe ḽa Palestina, a tshi khou ṱoḓa vhathu vhe a vha a tshi nga vha vhudza mafhungo maḓifha. O amba navho mahayani avho, fhethu ha vhomuthumunzhi, na mimakete. O amba navho naho o vha a tshi khou ṱoḓa u awela, u ḽa zwiḽiwa, na u nwa maḓi kana u ḓigeḓa na khonani dzawe dza tsini-tsini. Naho o vha e tsini na u fa, o bvela phanḓa a tshi vhudza vhaṅwe mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu!—Luka 23:39-43.

19, 20. Yesu o fanyisa hani u ṱavhanyiswa ha mushumo wa u huwelela?

¹⁹ Ya vhuraru, Yesu o dzhia vhuḓinḓa hawe sa tshithu tsho ṱavhanyiswaho. Humbulani nga ha nyambedzano yawe na musadzi wa Musamaria ngei tshisimani tshi re nnḓa ha muḓi wa Sikara. Zwi vhonala uri vhaapostola vha Yesu a vho ngo vhona zwo ṱavhanyiswaho kha honoho vhuimo u vhudza vhaṅwe mafhungo maḓifha. Yesu o vha vhudza a ri: “Naa a ni ri: Hu tshee hó sala miṅwedzi miṋa ndi hone hu tshi ḓo ḓa khaṋo? Vhonani, ndi a ni vhudza; imisani maṱo aṋu ni vhone masimu; o tshena, khaṋo yo no swika.”—Yohane 4:35.

²⁰ Yesu o shumisa tshenetsho tshifanyiso nga khalaṅwaha yo teaho. Zwi tou vha khagala uri ho vha hu nga ṅwedzi wa Kisileve (une wa vha November kana December). Mavhele o vha a tshi ḓo kaṋiwa nga murahu ha miṅwedzi miṋa, hu ṱoḓaho u vha nga tshifhinga tsha Paseka, nga ḽa 14 Nisan. Nga zwenezwo vhalimi a vho ngo vhona zwo ṱavhanyiswa uri vha kaṋe nga tshenetsho tshifhinga. Vho vha vha tshi kha ḓi vha na tshifhinga tshinzhi. Fhedzi hu pfi mini nga ha khaṋo ya vhathu? Vhanzhi vho vha vho ḓiimisela u pfa, u guda, u vha vhafunziwa vha Kristo na u vhudzwa nga ha fulufhelo ḽavhuḓi ḽe Yehova a vha a tshi ḓo vha ṋea ḽone. Zwo vha zwi tshi tou nga Yesu o vha o vhona eneo masimu a pfanyisedzo nahone a vhona uri o tshena nga mavhele o vhibvaho, a tshi khou fhefheḓiswa nga muya u rotholelaho, zwi tshi khou sumbedza uri a khou ṱoḓa u kaṋiwa. * Tshifhinga tsho  vha tsho swika, nahone mushumo wo vha wo ṱavhanyiswa! Nga zwenezwo, musi vhathu vha muṅwe muḓi vha tshi khou lingedza uri Yesu a sa ṱuwe, o fhindula a ri: “Na miṅwe miḓini ndo pfi ndi yo amba mafhungo-maḓifha a muvhuso wa Mudzimu; ndo rumelwa zwenezwo.”—Luka 4:43.

21. Ri nga edzisa hani Yesu?

²¹ Ri nga edzisa Yesu nga nḓila dzoṱhe tharu dze dza haseledzwa. Ri nga ita uri vhuḓinḓa ha Vhukriste vhu vhe ha ndeme vhutshiloni hashu. Naho ri tshi nga vha ri na vhuḓifhinduleli ha muṱa kana ha mushumo, ri nga sumbedza uri vhuḓinḓa hashu vhu ḓa u thoma nga u ṱanganela khaho nga u fhisea tshifhinga tshoṱhe, u fana na Yesu. (Mateo 6:33; 1 Timotheo 5:8) Ri nga ḓikumedza vhuḓinḓani, u ṋekedza tshifhinga tshashu, nungo, na zwishumiswa nga u ḓifunela u itela u vhu tikedza. (Luka 13:24) Nahone ri nga dzula ri tshi humbula uri mushumo washu wo ṱavhanyiswa. (2 Timotheo 4:2) Ri fanela u shumisa tshibuli tshiṅwe na tshiṅwe u itela u huwelela!

22. Ri ḓo haseledza nga ha mini kha ndima i tevhelaho?

²² Yesu o dovha a sumbedza uri o vha a tshi vhona ndeme ya mushumo nga u khwaṱhisedza uri wo vha a tshi ḓo bvela phanḓa na nga murahu ha lufu lwawe. O laedza vhatevheli vhawe uri vha bvele phanḓa na mushumo wa u huwelela na wa u funza. Wonoyo mushumo u ḓo haseledzwa kha ndima i tevhelaho.