1. Ndi ngafhi hune ra nga guda hone nga ha vhumatshelo?

NO no vhuya na ri ni tshi khou ṱalela mafhungo na ḓivhudzisa uri, ‘Naa zwithu zwi nga ṋaṋa u fhira izwi?’ Vhaṅwe vhathu vha tenda uri ri nga vha ri tsini na vhufhelo ha shango nga ṅwambo wa u anda ha makhaulambilu na tshiṱuhu. Naa zwenezwo ndi ngoho? Naa ri nga kona u ḓivha zwine zwa ḓo itea tshifhingani tshi ḓaho? Ee. Naho vhathu vha nga si kone u ḓivha zwine zwa ḓo itea, Yehova Mudzimu u a zwi ḓivha. Bivhilini, u ri vhudza nga ha vhumatshelo hashu na ha ḽifhasi.—Yesaya 46:10; Yakobo 4:14.

2, 3. Ndi mini zwe vhafunziwa vha Yesu vha vha vha tshi ṱoḓa u zwi ḓivha, nahone Yesu o vha fhindula hani?

² Bivhilini, musi hu tshi ambiwa nga ha vhufhelo ha shango, hu vha hu tshi khou ambelwa kha u fheliswa ha vhuvhi, hu si u fheliswa ha Ḽifhasi. Yesu o funza vhathu uri Muvhuso wa Mudzimu u ḓo vhusa ḽifhasi. (Luka 4:43) Vhafunziwa vha Yesu vho vha vha tshi ṱoḓa u ḓivha uri Muvhuso wa Mudzimu u ḓo ḓa lini nahone vho mu vhudzisa vha ri: “Izwi zwithu zwi ḓo itea lini, na uri tshiga tshi ḓo vha tshifhio tsha u vha hone hau na tsha vhufhelo ha shango?” (Mateo 24:3) Yesu ho ngo vha vhudza ḓuvha ḽine zwenezwi zwa ḓo itea ngaḽo, fhedzi o vha vhudza zwine zwa ḓo itea musi vhufhelo vhu tsini na u swika. Zwe Yesu a amba uri zwi ḓo itea, zwi khou itea zwino.

³ Kha yeneyi ndima ri ḓo haseledza vhuṱanzi vhune ha sumbedza uri vhufhelo ha shango vhu tsini. Tsha u thoma,  ri fanela u ḓivha nga ha nndwa ye ya itea ṱaḓulu uri ri pfesese uri ndi ngani zwithu zwo vhifha nga u rali fhano kha ḽifhasi.

4, 5. (a) Ho itea mini ṱaḓulu musi Yesu a tshi kha ḓi bva u vhewa sa Khosi? (b) U ya nga Nzumbululo 12:12, ho vha hu tshi ḓo itea mini kha ḽifhasi musi Saṱhane a tshi poswa khaḽo?

⁴ Kha Ndima 8 ro guda uri Yesu o vha Khosi ngei ṱaḓulu nga 1914. (Daniele 7:13, 14) Bugu ya Nzumbululo i ri vhudza zwe zwa itea, i ri: “Ha vuwa nndwa ngei ṱaḓulu: Mikaele [ane a vha Yesu] na vharuṅwa vhawe vha lwa na ḽigweṋa [Saṱhane], ḽigweṋa na vharuṅwa vhaḽo vha lwa navho.” * Saṱhane na madimoni awe vho kundwa nndwani, vha poswa kha ḽifhasi. Edzani u humbula nḓila ye vharuṅwa vha takala ngayo. Fhedzi hu pfi mini nga vhathu kha ḽifhasi? Bivhili i ri tsho vha tshi tshi ḓo vha tshifhinga tshi konḓaho kha vhathu. Ndi ngani? Ngauri Diabolo o sinyuwa zwihulu, “a tshi ḓivha uri o salelwa nga tshifhinga tshiṱuku.”—Nzumbululo 12:7, 9, 12.

⁵ Diabolo u khou vhanga khakhathi nnzhi kha ḽifhasi u ya nga hune a nga kona ngaho. O sinyuwa zwihulu ngauri o salelwa nga tshifhinga tshiṱuku tsha uri Mudzimu a mu fhelise. Kha ri ṱolisise zwe Yesu a amba uri zwi ḓo itea maḓuvhani a vhufhelo.—Sedzani Ṱhumetshedzo 24.

6, 7. Zwe Yesu a amba nga ha nndwa na nḓala zwi khou itea hani ṋamusi?

⁶ Nndwa. Yesu o ri: “Lushaka lu ḓo lwa na luṅwe lushaka na muvhuso wa lwa na muṅwe muvhuso.” (Mateo 24:7) Tshifhingani tshashu vhathu vhanzhi vho  vhulawa nndwani u fhira naho hu lini kha ḓivhazwakale. Muvhigo u bvaho kha Worldwatch Institute u sumbedza uri u bva nga 1914, ho vhulawa vhathu vha fhiraho miḽioni dza 100 nndwani. Vhathu vho vhulawaho u bva nga 1900 u swika nga 2000 vha fhira kararu vhathu vho vhulawaho miṅwahani ya 1 900 yo fhiraho. Edzani u humbula vhuṱungu he vhathu vha dzimiḽioni vha vhu pfa nga nṱhani ha nndwa.

⁷ Nḓala. Yesu o ri: ‘Hu ḓo vha na nḓala.’ (Mateo 24:7) Naho hu tshi bveledzwa zwiḽiwa zwinzhi ṋamusi u fhira tshifhingani tsho fhiraho, vhunzhi ha vhathu a vha khou wana zwiḽiwa zwo eḓanaho. Ndi ngani? Ngauri a vha na tshelede ya u renga zwiḽiwa kana fhethu hune vha nga lima. Vhathu vha fhiraho biḽioni vha khou tambula. Dzangano Ḽa Mutakalo Ḽa Shango ḽi ri vhana vha dzimiḽioni vha khou fa ṅwaha muṅwe na muṅwe nga u shaya zwiḽiwa zwine zwa ita uri vha vhe na mutakalo wavhuḓi.

8, 9. Zwe Yesu a amba nga ha midzinginyo na malwadze zwi khou itea hani?

⁸ Midzinginyo. Yesu o porofita  a ri: “Hu ḓo vha na midzinginyo mihulu.” (Luka 21:11) Ṅwaha muṅwe na muṅwe hu lavhelelwa midzinginyo mihulu. U bva nga ṅwaha wa 1900, ho fa vhathu vha fhiraho miḽioni mbili nga nṱhani ha midzinginyo. Vhathu vhanzhi vha kha ḓi fa naho thekinolodzhi i tshi kona u ita uri vhathu vha ḓivhe uri midzinginyo i ḓo itea lini.

⁹ Malwadze. Yesu o dzula o amba uri hu ḓo vha na “malwadze.” Malwadze mahulu o vha a tshi ḓo phaḓalala nga u ṱavhanya, a vhulaya vhanzhi. (Luka 21:11) Hu kha ḓi vha na malwadze a sa lafhei naho madokotela o guda nḓila ya u lafha maṅwe malwadze. Muṅwe muvhigo wo amba uri ṅwaha muṅwe na muṅwe vhathu vha dzimiḽioni vha khou vhulawa nga malwadze a ngaho lufhiha (TB), malaria na khoḽera. Zwiṅwe hafhu, madokotela o tumbula malwadze maswa a 30, maṅwe ao ha lafhei.

10. Zwo ṅwaliwaho kha 2 Timotheo 3:1-5 zwi khou itea hani ṋamusi?

¹⁰ Kha 2 Timotheo 3:1-5, Bivhili i ri: “Maḓuvhani a vhufhelo  hu ḓo vha na zwifhinga zwi lemelaho zwi konḓaho u sedzana nazwo.” Muapostola Paulo o ṱalusa nḓila ye vhunzhi ha vhathu vha vha vha tshi ḓo vha ngayo maḓuvhani a vhufhelo. O amba uri vhathu vho vha vha

• tshi ḓo vha na tseḓa

• tshi ḓo funa tshelede

• sa ḓo thetshelesa vhabebi vhavho

• sa ḓo fhulufhedzea

• sa ḓo funa vha muṱa wavho

• sa ḓo kona u ḓifara

• tshi ḓo vha na vhuvemu na vhuhali

• tshi ḓo funa miḓifho u fhira Mudzimu

• tshi ḓo ḓiita u nga vha funa Mudzimu, fhedzi vha sa mu thetshelesi

11. U ya nga Phisalema 92:7, hu ḓo itea mini kha vhathu vhavhi?

¹¹ Naa vhathu vhanzhi vha ḓifara nga yeneyi nḓila hune na dzula hone? Vhathu vhanzhi vha ita nga u ralo u mona na shango. Fhedzi Mudzimu u ḓo dzhia vhukando hu si kale. U ri fhulufhedzisa uri: “Musi vhavhi vha tshi simuwa sa tsheṋe na  vhaitazwivhi vhoṱhe vha tshi bvelela, ndi hone vha tshi ḓo fheliswa tshoṱhe.”—Phisalema 92:7.

12, 13. Yehova o ri funza mini maḓuvhani a vhufhelo?

¹² Bivhili yo amba uri maḓuvhani a vhufhelo, shangoni hu ḓo ḓala maṱungu na tshengelo. Fhedzi Bivhili i dovha ya amba uri hu ḓo itea zwithu zwavhuḓi.

¹³ U pfesesa Bivhili. Muporofita Daniele o ṅwala nga ha zwine zwa ḓo itea maḓuvhani a vhufhelo. O ri: ‘Nḓivho ya ngoho i ḓo ḓala.’ (Daniele 12:4) Mudzimu u ḓo ṋea vhathu vhawe vhukoni ha u pfesesa zwavhuḓi Bivhili u fhira naho hu lini. Yehova o ita zwenezwi, zwihuluhulu u bva nga 1914. Sa tsumbo, o ri funza uri dzina ḽawe ndi ḽa ndeme, tshipikwa tshawe nga ḽifhasi, ngoho nga ha tshirengululi, zwine zwa itea musi ri tshi fa na uri vhafu vha ḓo vuswa. Ro guda uri ndi Muvhuso wa Mudzimu fhedzi une wa nga tandulula thaidzo dzashu dzoṱhe. Zwiṅwe hafhu, ro guda nḓila ya u wana dakalo na u tshila nga nḓila ine ya takadza Mudzimu. Fhedzi vhashumeli vha Mudzimu vha ita mini nga zwe vha zwi guda? Ri wana phindulo ya zwenezwo kha vhuṅwe vhuporofita.—Sedzani Ṱhumetshedzo 21 na 25.

14. Mafhungo maḓifha a Muvhuso a khou huwelelwa ngafhi, nahone a khou huwelelwa nga vhonnyi?

¹⁴ Mushumo wa u huwelela wa shango ḽoṱhe. Musi Yesu a tshi amba nga ha maḓuvha a vhufhelo, o ri: “Mafhungo maḓifha a Muvhuso a ḓo ḓivhadzwa ḽifhasini ḽoṱhe.” (Mateo 24:3, 14) Mafhungo maḓifha a Muvhuso a khou huwelelwa kha mashango a fhiraho 230 na nga nyambo dzi fhiraho 700. Ḽifhasini ḽoṱhe, Ṱhanzi dza Yehova dzi bvaho “kha tshaka dzoṱhe na ndimi dzoṱhe” dzi khou thusa vhathu u pfesesa zwine Muvhuso wa vha zwone na  zwine wa ḓo zwi itela vhathu. (Nzumbululo 7:9) A dzi badelisi. Naho dzi tshi vhengwa na u tovholwa nga vhanzhi, a hu na tshine tsha nga thivhela mushumo wa u huwelela samusi Yesu o zwi porofita.—Luka 21:17.

15. (a) Ni a tenda uri ri khou tshila maḓuvhani a vhufhelo, ndi ngani ni tshi tenda? (b) Hu ḓo itea mini kha vhane vha thetshelesa Yehova na vhane vha si mu thetshelese?

¹⁵ Naa ni a tenda uri ri khou tshila maḓuvhani a vhufhelo? Zwithu zwinzhi zwe Bivhili ya zwi amba nga ha maḓuvha a vhufhelo zwi khou itea. Hu si kale Yehova u ḓo imisa mushumo wa u huwelela ha mafhungo maḓifha, “vhufhelo” ha ḓa. (Mateo 24:14) Vhufhelo ndi mini? Ndi musi Mudzimu a tshi ḓo vha a tshi khou fhelisa vhuvhi hoṱhe nga nndwa ya Haramagedo. Yehova u ḓo shumisa Yesu na vharuṅwa vhawe vha re na maanḓa u fhelisa vha sa thetshelesi Ene na Murwa wawe. (2 Vhathesalonika 1:6-9) Nga murahu ha zwenezwo, Saṱhane na madimoni awe a vha tsha ḓo xedza vhathu. Vhoṱhe vhane vha ṱoḓa u thetshelesa Mudzimu na u ṱanganedza Muvhuso wawe, vha ḓo vhona zwoṱhe zwe Mudzimu a zwi fhulufhedzisa zwi tshi itea.—Nzumbululo 20:1-3; 21:3-5.

16. Samusi vhufhelo vhu tsini, ndi mini zwine na fanela u zwi ita?

¹⁶ Hu si kale ḽino shango ḽine ḽa khou vhuswa nga Saṱhane ḽi ḓo fheliswa. Ndi ngazwo, zwi zwa ndeme uri ri ḓivhudzise uri, ‘Ndi fanela u ita mini?’ Yehova u ṱoḓa ni tshi guda zwithu zwinzhi Bivhilini. Ndi zwa ndeme u guda Bivhili na u shumisa zwine na zwi guda. (Yohane 17:3) Ṱhanzi dza Yehova vha na miṱangano vhege iṅwe na iṅwe ine ya thusa vhathu u pfesesa Bivhili. Lingedzani u vha hone kha yeneyo miṱangano tshifhinga tshoṱhe. (Vhalani  Vhahevheru 10:24, 25.) Arali na ṱhogomela uri hu na tshanduko dzine na fanela u dzi ita, ni songo ofha u dzi ita. Musi ni tshi ita dzenedzo tshanduko, vhukonani haṋu na Yehova vhu ḓo khwaṱha.—Yakobo 4:8.

17. Ndi ngani vhathu vhanzhi vha tshi ḓo mangala musi vhufhelo vhu tshi ḓa?

¹⁷ Muapostola Paulo o amba uri vhavhi vha ḓo fheliswa vhathu vha so ngo zwi lavhelela, “sa mbava i tshi ḓa vhusiku.” (1 Vhathesalonika 5:2) Yesu o porofita uri vhathu vhanzhi a vha nga tendi uri ri khou tshila maḓuvhani a vhufhelo. O ri: “U vha hone ha Murwa muthu [kana maḓuvha a vhufhelo] hu ḓo fana na misini ya Noaxe. Samusi zwo vha zwo tou ralo musi hu sa athu u vha na Maḓi Mahulu, vhathu vho vha vha tshi ḽa, vha tshi nwa, vha tshi vhinga, vha tshi vhingwa, ha vhuya ha swika ḓuvha ḽe Noaxe a dzhena ngaḽo gungwani, vha si ṱhogomele tshithu u swika hu tshi vha na Maḓi Mahulu e a vha kumba vhoṱhe, na u vha hone ha Murwa muthu zwi ḓo tou ralo.”—Mateo 24:37-39.

18. Yesu o ri sevha nga ha mini?

¹⁸ Yesu o ri sevha uri ri songo thithiswa nga “u ḽesa, u nwesa na mbilaelo dza vhutshilo.” O amba uri vhufhelo vhu ḓo ḓa zwi songo lavhelelwa, “sa tshikwekwe.” A dovha a ri vhu “ḓo ḓela vhoṱhe vha re kha ḽifhasi.” A engedza nga u ri: “Dzulani no fhaṱuwa, ni tshi rabela tshifhinga tshoṱhe uri ni kone u ponyoka zwenezwi zwithu zwoṱhe zwine zwa ḓo itea, ni kone u ima phanḓa ha Murwa muthu.” (Luka 21:34-36) Ndi ngani zwi zwa ndeme u thetshelesa zwe Yesu a ri sevha? Ndi ngauri hu si kale shango ḽivhi ḽa Saṱhane ḽi ḓo fheliswa. Vhane vha sa ḓo fheliswa ndi vhane vha takalelwa nga Yehova na Yesu, vha ḓo tshila lwa tshoṱhe shangoni ḽiswa.—Yohane 3:16; 2 Petro 3:13.