NDIMA YA 9
“Kristo Maanḓa A Mudzimu”
1-3. (a) Ndi tshenzhelo ifhio i ofhisaho ye vhafunziwa vha sedzana nayo Lwanzheni lwa Galilea, nahone Yesu o ita mini? (b) Ndi ngani zwo tea uri Yesu a vhidzwe “Kristo . . . maanḓa a Mudzimu”?
VHAFUNZIWA vho vha vho tshuwa. Vho vha vha tshi khou alavha u buḓekanya Lwanzhe lwa Galilea musi vha tshi hahedzwa nga ḓumbu ḽe ḽa vha ḽi songo lavhelelwa. A zwi timatimisi uri vho vha vho no ṱangana na maḓumbu kha ḽeneḽi dzivha—nga nnḓa ha zwenezwo, vhaṅwe vha vhanna vho vha vhe vharei vha khovhe vha re na tshenzhelo. * (Mateo 4:18, 19) Fhedzi hetshi tsho vha tshi “tshiḓumbumukwe tshihulu tsha ḓumbu,” nahone nga u ṱavhanya tsha dzikusa lwanzhe lwa vha na magabelo mahulu. Vhenevho vhanna vha lwa nga nungo dzoṱhe vho hanganea u itela u livhisa gungwa, fhedzi zwa sokou sea zwi tshi ṱanama. Magabelo o vha a tshi khou ‘dzhena gungwani,’ lwe ḽa mbo ḓi thoma u ḓala nga maḓi. Hu sa londwi vilinga, Yesu o vha o eḓela murahu, o neta nga murahu ha u funza magogo ḓuvha ḽoṱhe. Nga ṅwambo wa u ofha lufu, vhafunziwa vha mu vusa, vha humbela vha ri: “Murena, ri tshidze, ri a lovha!”—Marko 4:35-38; Mateo 8:23-25.
2 Yesu o vha a sa ofhi. E na fulufhelo ḽihulwane o kaidza muya na lwanzhe a ri: “Fhumula, u ri ‘tshete’!” Nga u ṱavhanya, muya na lwanzhe zwa fhumula—maḓumbu a dzika, magabelo a si tsha vha hone, nahone “ha vha na u dzika huhulu.” Nga u ralo vhafunziwa vha dzhenwa nga nyofho khulu. Vha vhudzisana vha ri: “Naa ndi nnyi uyu?” Vhukuma, ndi muthu-ḓe ane a nga kaidza muya na lwanzhe zwa nga u khou kaidza ṅwana a sa pfi?—Marko 4:39-41; Mateo 8:26, 27.
3 Fhedzi Yesu o vha e si muthu zwawe. Yehova o sumbedza maanḓa awe khae nga nḓila dzi swayeaho nahone a dovha a mu shumisa uri a a sumbedze. Muapostola Paulo o hevhedzwaho o ambela khae nga ho teaho uri “Kristo . . . maanḓa a Mudzimu.” (1 Vha-Korinta 1:24) Maanḓa a Mudzimu a vhonala hani kha Yesu? Nahone u shumisa ha Yesu maanḓa hu na ṱhuṱhuwedzo ifhio vhutshiloni hashu?
Maanḓa A Murwa Wa Mudzimu Mubebwa-eṱhe
4, 5. (a) Yehova o ṋea Murwa wawe mubebwa-eṱhe maanḓa na vhuvhusi vhufhio? (b) Onoyu Murwa o shomedzwa hani u itela u ḓadzisa ndivho dza u sika dza Khotsi awe?
4 Ṱhogomelani maanḓa e Yesu a vha e nao tshifhingani tsha musi a sa athu vha muthu wa ṋama. Yehova o shumisa “maanḓa awe a sá fheli” musi a tshi sika Murwa wawe mubebwa-eṱhe, we a ḓivhiwa sa Yesu Kristo. (Vha-Roma 1:20; Vha-Kolosa 1:15) Nga murahu, Yehova a ṋea onoyu Murwa maanḓa mahulwane vhukuma na vhuvhusi, a mu ṋea mushumo wa uri a ḓadzise ndivho Dzawe dza u sika. Malugana na Murwa, Bivhili i ri: “Zwoṱhe zwo vha hone nga ene; huno a huna na tshithihi tshe tshi si vhe hone nga ene.”—Yohane 1:3.
5 Ri nga si pfesese nga vhuḓalo vhuhulwane ha mushumo we a ṋewa wone. Edzani u humbula maanḓa ane a ṱoḓea u itela u sika vharuṅwa vha maanḓa vha dzimilioni, fhethu hoṱhe hu re na milalavhungu ya zwigidi zwa milioni, na ḽifhasi ḽi re na mifuda yo fhamba-fhambanaho ya zwithu zwi tshilaho. U itela u khunyeledza yeneyo mishumo, Murwa mubebwa-eṱhe o shumisa maanḓa mahulwane a fhethu hoṱhe—muyamukhethwa wa Mudzimu. Onoyu Murwa o wana dakalo ḽihulwane nga u vha Mushumi Makone, we Yehova a mu shumisa u sika zwiṅwe zwithu zwoṱhe.—Mirero 8:22-31, vhambedzani NW.
6. Nga murahu ha lufu na mvuwo yawe kha ḽifhasi, Yesu o ṋewa maanḓa na vhuvhusi vhufhio?
6 Naa Murwa mubebwa-eṱhe a nga wana maanḓa manzhi na vhuvhusi? Nga murahu ha lufu lwa Yesu na mvuwo yawe, o ri: “Ndo ṋewa maanḓa oṱhe ngei ṱaḓulu na fhano fhasi.” (Mateo 28:18) Ee, Yesu o ṋewa vhukoni na ndugelo ya u shumisa maanḓa a fhethu hoṱhe. Sa “Khosi ya mahosi, Ḽirena ḽa marena” o tendelwa uri a ‘kunde mivhuso yoṱhe, na vhadzia-maanḓa vhoṱhe’—zwi vhonalaho na zwi sa vhonali—zwine zwa pikisa Khotsi awe. (Ndzumbululo 19:16; 1 Vha-Korinta 15:24-26) Mudzimu “ha ngo sia tshe tshi si vhewe” kha Yesu—ndi uri ndi Yehova fhedzi ane a si vhe nga fhasi hawe.—Vha-Heberu 2:8; 1 Vha-Korinta 15:27.
7. Ndi ngani ri tshi nga vha na vhungoho ha uri Yesu a nga si vhuye a shumisa luvhi maanḓa e Yehova a mu ṋea one?
7 Naa hu na tshine tsha nga ita uri ri humbule uri Yesu a nga shumisa luvhi maanḓa awe? Na khathihi! Yesu u a funa Khotsi awe zwa vhukuma nahone a nga si vhuye a ita tshithu tshine tsha nga mu sinyusa. (Yohane 8:29; 14:31) Yesu u a zwi ḓivha zwavhuḓi uri Yehova a nga si vhuye a shumisa luvhi maanḓa awe mahulwane. Yesu o zwi vhona nga ho livhaho uri Yehova u ṱoḓa zwibuli zwa uri a “vhonadze maanḓa awe kha ane a mu nambatela nga mbilu yoṱhe.” (2 Koronika 16:9) Vhukuma, Yesu u funa vhathu u fana na Khotsi awe, nga u ralo ri nga fulufhela uri Yesu u ḓo shumisa maanḓa awe nga nḓila i vhuyedzaho misi yoṱhe. (Yohane 13:1) Yesu o ḓiitela dzina ḽavhuḓi kha enea mafhungo. Kha ri ṱhogomele maanḓa e a vha e nao musi e kha ḽifhasi na nḓila ye a sudzulusea u a shumisa ngayo.
‘Maanḓa A U Amba’
8. Nga murahu ha u ḓodzwa hawe, Yesu o ṋewa maanḓa a u ita mini, nahone o shumisa hani maanḓa awe?
8 Zwi vhonala uri Yesu ho ngo ita vhuṱolo musi a tshi kha ḓi vha mutukana ngei Nazaretha. Fhedzi hezwo zwo shanduka musi o no lovhedzwa nga 29 C.E., e na miṅwaha i ṱoḓaho u vha 30. (Luka 3:21-23) Bivhili i ri vhudza uri: “Mudzimu, ene Yesu wa Nazareta o mu ḓolisa Muya-mukhethwa na maanḓa. A enda a tshi tonda a tshi fhodza vhoṱhe vhe Sathane a vha o vha kandeledza.” (Mishumo 10:38) U “tonda”—naa zwenezwo a zwi sumbedzi uri Yesu o shumisa maanḓa awe zwavhuḓi? Musi o no ḓodzwa, o ‘mbo ḓi vha muporofita, wa maanḓa mushumoni na kha u amba.’—Luka 24:19.
9-11. (a) Ndi ngafhi he Yesu a funzesa hone, nahone o sedzana na khaedu ifhio? (b) Ndi ngani mavhuthu o mangadzwa nga nḓila ine Yesu a funza ngayo?
9 Yesu o vha e na maanḓa a u amba nga nḓila-ḓe? O vha a tshi anzela u funza nnḓa—khunzikhunzini dza dzivha na mabamani u katela na zwiṱaraṱani na mimakete. (Marko 6:53-56; Luka 5:1-3; 13:26) Zwo vha zwi tshi leluwa uri vhathu vho mu thetshelesaho vha ḓiṱutshele zwavho arali mafhungo awe o vha a sa vha takadzi. Samusi ho vha hu sa athu thoma u gandiswa dzibugu nga tshenetsho tshifhinga, vhathetshelesi vhane vha livhuha vho vha vha tshi fanela u vhulunga maipfi awe mihumbuloni na mbiluni dzavho. Ngauralo Yesu o vha a tshi fanela u funza nga nḓila i kwamaho, i pfalaho zwavhuḓi, na ine ya ḓo humbulwa nga hu leluwaho. Fhedzi Yesu a zwo ngo mu konḓela u ita zwenezwo. Sa tsumbo, ṱhogomelani Pfunzo yawe ya Thavhani.
10 Nga maṅwe matsheloni mathomoni a 31 C.E., gogo ḽo kuvhangana kha bama tsini na Lwanzhe lwa Galilea. Vhaṅwe vho vha vha tshi bva Yudea na Yerusalema, vhukule ha khilomithara dza 100 u ya kha 110. Vhaṅwe vho vha vha tshi bva thungo dza phendelashango ya lwanzhe ya Tiro na Sidoni, u ya devhula. Vhalwadze vhanzhi vho sendela tsini na Yesu uri vha mu fare, nahone a vha fhodza vhoṱhe. Musi hu si tsheena muthu a lwalaho vhukati havho, o mbo ḓi thoma u funza. (Luka 6:17-19) Nga murahu ha tshifhinga musi o no fhedza u amba, vho mangadzwa nga zwe vha zwi pfa. Ndi ngani?
11 Nga murahu ha miṅwaha, muṅwe we a pfa yeneyo pfunzo o ṅwala uri: “Vhathu vha kanuka pfunzo yawe, Ngauri o vha a tshi funza vhunga a re na maanḓa.” (Mateo 7:28, 29) Yesu o amba e na maanḓa lwe vha kona u zwi pfa. O ambela Mudzimu nahone a tikedza pfunzo yawe nga maanḓa a Ipfi ḽa Mudzimu. (Yohane 7:16) Mafhungo a Yesu o vha a tshi pfala, u khuthadza hawe ho vha hu tshi kunga, nyambo yawe i sa hanedzei. Maipfi awe o vha a tshi rwa kha mbuno dza mafhungo nahone o vha a tshi kwama mbilu dza vhathetshelesi vhawe. O vha funza nḓila ya u wana dakalo, nḓila ya u rabela, nḓila ya u ṱoḓa Muvhuso wa Mudzimu, na nḓila ya u fhaṱa vhumatshelo ho tsireledzeaho. (Mateo 5:3–7:27) Maipfi awe o fhaṱusa mbilu dza vhane vha vha na nḓala ya mafhungo-ngoho na zwo lugaho. Vhenevho vhathu vho vha vho ḓiimisela u ‘ḓi-hangwa’ na u ṱutshela zwithu zwoṱhe u itela u mu tevhela. (Mateo 16:24; Luka 5:10, 11) Ndi vhuṱanzi havhuḓi lungafhani ha maanḓa a maipfi a Yesu!
‘Maanḓa A U Shuma’
12, 13. ‘Maanḓa a u shuma’ a Yesu o vhonala nga nḓila-ḓe, nahone ndi phambano ifhio ye ya vha i hone kha vhuṱolo hawe?
12 Yesu o vha e na ‘maanḓa a u shuma.’ (Luka 24:19) Evangeli dzo vhiga vhuṱolo ho livhaho vhu fhiraho 30—he hoṱhe a vhu ita nga “maanḓa a Mudzimu.” * (Luka 5:17) Vhuṱolo ha Yesu ho kwama vhutshilo ha vha zwigidi. Vhuṱolo vhuvhili—u fushwa ha vhanna vha 5 000 nahone nga murahu vha 4 000 “hú sa vhalwi vhasadzi na vhana”—khamusi mavhuthu a katelaho tshivhalo tsha vhathu vha 20 000!—Mateo 14:13-21; 15:32-38.
“Vha vhona Yesu a tshi khou tshimbila kha dzivha”
13 Yesu o ita vhuṱolo vhuhulwane ho fhamba-fhambanaho. Madimoni o vha e si tshithu khae, o vha a tshi a pandela nga hu leluwaho. (Luka 9:37-43) O vha e na maanḓa kha zwivhumbi, u shandukisa maḓi a vha veine. (Yohane 2:1-11) Vhafunziwa vhawe vho mangala musi a tshi tshimbila kha Lwanzhe lwa Galilea lwe lwa vha lu tshi khou vhudzulwa nga muya. (Yohane 6:18, 19) O vha a tshi kona u langa malwadze, u fhodza mivhili i songo fhelelaho, malwadze a sa fholi, na malwadze a vheaho vhutshilo khomboni. (Marko 3:1-5; Yohane 4:46-54) O fhodza eneo malwadze nga nḓila dzo fhamba-fhambanaho. Vhaṅwe vho fhodzwa vhe kule, ngeno vhaṅwe vho tou kwamiwa nga Yesu. (Mateo 8:2, 3, 5-13) Vhaṅwe vho fhodzwa nga u ṱavhanya, vhaṅwe nga zwiṱuku nga zwiṱuku.—Marko 8:22-25; Luka 8:43, 44.
14. Ndi kha vhuimo vhufhio he Yesu a sumbedza uri u na maanḓa a u fhelisa lufu?
14 Zwi swayeaho ndi maanḓa e Yesu a vha e nao a u fhelisa lufu. Kha zwiitea zwiraru zwo rekhodiwaho, o vusa vhafu, o ṋea vhabebi ṅwananyana wavho wa miṅwaha ya 12, ṅwana muthihi fhedzi wa tshilikadzi, na khaladzi a funwaho nga khaladzi dzawe. (Luka 7:11-15; 8:49-56; Yohane 11:38-44) O vha a sa kundwi nga tshithu. O vusa ṅwananyana wa miṅwaha ya 12 vhulaloni hawe musi a tshi kha ḓi tou bva u fa. O vusa murwa wa tshilikadzi we a vha o hwalwa nga vhuango, a zwi timatimisi uri ho vha hu nga ḓuvha ḽe a fa ngaḽo. Nahone o vusa Lazaro tshaloni o no fhedza maḓuvha maṋa o fa.
U Shumisa Maanḓa Nga Lu Si Lwa Tseḓa, Nga Vhuṱali Na U Humbulela
15, 16. Ndi vhuṱanzi vhufhio vhu re hone ha uri Yesu o vha a sa shumisi maanḓa awe nga lwa tseḓa?
15 Arali muvhusi a songo fhelelaho o vha o ṋewa maanḓa e Yesu a vha e nao, ni humbula uri o vha a tshi ḓo vha o a shumisa luvhi u swika kha vhuimo vhufhio? Fhedzi Yesu o vha e si na tshivhi. (1 Petro 2:22) O hana u tshikafhadzwa nga muya wa tseḓa, vhuhovheleli, na vhupangwa zwine zwa ita uri vhathu vha songo fhelelaho vha shumise maanḓa avho u itela u vhaisa vhaṅwe.
16 Yesu o vha a sa shumisi maanḓa awe nga lwa tseḓa, ho ngo a shumisa u itela u ḓivhuyedza. Musi e na nḓala, o hana u shandukisa matombo uri a vhe vhuswa hawe. (Mateo 4:1-4) U vha hawe na thundu ṱhukhu dzi vhonalaho zwi sumbedza uri o vha a sa shumisi maanḓa awe u itela u bindula. (Mateo 8:20) Hu na vhuṱanzi ho engedzeaho ha uri mishumo yawe ya maanḓa yo vha hone nga zwiitisi zwi si zwa tseḓa. Musi a tshi ita vhuṱolo, o vha a tshi ḓidzima zwiṅwe zwithu. Musi a tshi fhodza vhalwadze, maanḓa o vha a tshi bva khae. O vha a tshi ḓivha nga ha u bva ha enea maanḓa, na musi o tou fhodza muthu muthihi. (Marko 5:25-34) Naho zwo ralo, o litsha mavhuthu a mu kwama, nahone vha fhodzwa. (Luka 6:19) Ndi muya wavhuḓi lungafhani u si wa tseḓa!
17. Yesu o sumbedza hani uri o vha a tshi shumisa maanḓa awe nga vhuṱali?
17 Yesu o vha a tshi shumisa maanḓa awe nga vhuṱali. Ho ngo vhuya a ita mishumo ya maanḓa uri a vhonwe. (Mateo 4:5-7) Ho ngo tenda u ita vhuṱolo u itela u sokou fusha lutamo lwa Herode lwe lwa vha lu na zwiṱuṱuwedzi zwo khakheaho. (Luka 23:8, 9) Nṱhani ha u kunguwedza maanḓa awe, Yesu o vha a tshi anzela u vhudza vhane a vha fhodza uri vha si vhudze muthu. (Marko 5:43; 7:36) O vha a sa ṱoḓi uri vhathu vha phethe nga hae nga u pfa mivhigo i nyanyulaho.—Mateo 12:15-19.
18-20. (a) Ndi mini zwe zwa ṱuṱuwedza nḓila ye Yesu a vha a tshi shumisa maanḓa awe ngayo? (b) Ni ḓipfa hani nga ha nḓila ye Yesu a fhodza ngayo muṅwe munna o dzingaho nḓevhe?
18 Onoyu munna wa maanḓa, Yesu, o vha o fhambana tshoṱhe na vhavhusi vha shumisaho maanḓa nga u sa londa vha tshi nyadza zwishaiwa na u shengela ha vhaṅwe. Yesu o vha a tshi londa vhathu. Musi a tshi vhona vhathu vha shengelaho zwo vha zwi tshi mu kwama vhukuma lwe a vha a tshi sudzulusea u vha vhofholola kha maṱungu avho. (Mateo 14:14) O vha a tshi ṱhogomela maḓipfele na ṱhoḓea dzavho, nahone yeneyi ṱhogomelo yawe ya lufuno yo ṱuṱuwedza nḓila ye a shumisa maanḓa awe ngayo. Iṅwe tsumbo i kwamaho i wanala kha Marko 7:31-37.
19 Kha tshenetshi tshiitea, mavhuthu o wana Yesu nahone a mu ḓisela vhalwadze vhanzhi, nahone a vha fhodza vhoṱhe. (Mateo 15:29, 30) Fhedzi Yesu o khetha muṅwe munna nahone a mu ṱhogomela nga ho khetheaho. Onoyo munna o vha o dzinga nḓevhe nahone a sa koni u amba. Yesu a nga vha o ṱhogomela u tshuwa kana u shona ha onoyu munna. A tshi mu humbulela, Yesu o bvela thungo na onoyo munna—kule na mavhuthu—fhethu hu si na vhomuthumunzhi. Nga zwenezwo Yesu a shumisa dziṅwe ngafhadzo u itela u sumbedza onoyo munna zwe a vha a tshi khou ṱoḓa u zwi ita. A “longa minwe yawe dzinḓevheni dzawe, a pfa mare a kwama lulimi lwawe.” * (Marko 7:33) Lu tevhelaho Yesu a lilala ṱaḓulu nahone a fhihamelwa a amba. Dzenedzi nyito dzo vha dzi tshi khou vhudza onoyu munna uri: ‘Zwine nda khou ṱoḓa u zwi ita kha iwe ndi ḓo zwi ita nga maanḓa a Mudzimu.’ Mafheleloni, Yesu o ri: “Dzivhuluwa!” (Marko 7:34) Nga zwenezwo, onoyo munna a dovha a pfa, nahone a kona u amba zwavhuḓi.
20 Zwi takadza lungafhani u vhona uri na musi a tshi shumisa maanḓa e a ṋewa nga Mudzimu uri a fhodze vha shengelaho, Yesu o humbulela maḓipfele avho! Naa a zwi khwaṱhisi u ḓivha uri Yehova o vhea Muvhuso wa Vhumessia zwanḓani zwa onoyo Muvhusi a pfelaho vhuṱungu, na a humbulelaho?
Zwithu Zwa Ndeme Zwa Tshifhingani Tshi Ḓaho
21, 22. (a) Vhuṱolo ha Yesu ho vha hu musumbedzo wa mini? (b) Nga ṅwambo wa uri Yesu u na maanḓa a u langa maanḓa a mupo, ndi mini zwine ra nga zwi lavhelela nga fhasi ha Muvhuso wawe?
21 Mishumo ya maanḓa ye Yesu a ita kha ḽifhasi yo vha i tshi sokou vha misumbedzo ya phaṱutshedzo dza ndeme dza tshifhingani tshi ḓaho nga fhasi ha vhuvhusi hawe. Shangoni ḽiswa ḽa Mudzimu, Yesu u ḓo dovha a ita vhuṱolo—fhedzi nga nḓila khulwane! Ṱhogomelani zwiṅwe zwithu zwi takadzaho zwine zwa kha ḓi ḓo itwa.
22 Yesu u ḓo vusulusa mupo wa ḽifhasi nga ho fhelelaho. Humbulani uri o sumbedza uri u na maanḓa a u langa zwithu zwa mupo na u dzikisa ḓumbu. Nga zwenezwo-ha, nga fhasi ha Muvhuso wa Kristo, vhathu vha nga si ofhe u huvhadzwa nga maḓumbu, midzinginyo, thavhandubi, kana dziṅwe khombo dza mupo. Samusi Yesu e Mushumi Makone, we Yehova a mu shumisa u sika ḽifhasi na vhutshilo hoṱhe vhune ha vha khaḽo, u a pfesesa nga vhuḓalo mavhumbelwe a ḽifhasi. U a ḓivha nḓila ya u shumisa zwishumiswa zwaḽo nga nḓila yo teaho. Nga fhasi ha vhuvhusi hawe, ḽifhasi ḽoṱhe ḽi ḓo shandulwa ḽa vha Paradiso.—Luka 23:43.
23. Sa Khosi, Yesu u ḓo fusha hani zwishaiwa zwa vhathu?
23 Hu pfi mini nga ha zwishaiwa zwa vhathu? Vhukoni ha Yesu ha u fusha vha zwigidi, a tshi shumisa zwiḽiwa zwi si gathi, vhu ri khwaṱhisedza uri vhuvhusi hawe vhu ḓo fhelisa nḓala. I ngoho, muḓalo wa zwiḽiwa, zwine zwa ḓo kovhekanywa hu si na tshiṱalula, zwi ḓo fhelisa nḓala lwa tshoṱhe. (Psalme ya 72:16) U vha hawe na maanḓa o fhelelaho kha malwadze zwi ri sumbedza uri vhathu vha lwalaho, vho swingaho, vho dzingaho nḓevhe, na vhathu vho holefhalaho vha ḓo fhodzwa—tshoṱhe. (Yesaya 33:24; 35:5, 6) Vhukoni hawe ha u vusa vhafu vhu ri khwaṱhisa uri maanḓa awe sa Khosi ya ṱaḓulu vhu katela maanḓa a u vusa vhathu vhanzhi vha dzimilioni vhane Khotsi awe a takalela u vha humbula.—Yohane 5:28, 29.
24. Musi ri tshi elekanya nga maanḓa a Yesu, ndi mini zwine ra fanela u zwi humbula, nahone ndi ngani?
24 Musi ri tshi elekanya nga maanḓa a Yesu, ri tea u humbula uri onoyu Murwa u edzisa Khotsi awe nga ho fhelelaho. (Yohane 14:9) Nga zwenezwo, u shumisa ha Yesu maanḓa zwi ri ṋea tshifanyiso tshavhuḓi tsha nḓila ine Yehova a shumisa maanḓa ngayo. Sa tsumbo, humbulani nga ha nḓila ya lufuno ye Yesu a fhodza ngayo muṅwe muthu wa mapele. A tshi mu pfela vhuṱungu, Yesu o fara onoyo munna nahone a amba uri: “Ndi a funa.” (Marko 1:40-42) Nga u shumisa mafhungo a ngaho enea, zwi tou nga Yehova u khou ri: ‘Yeneyo ndi nḓila ine nda shumisa maanḓa anga!’ Naa a ni sudzuluselwi u renda Mudzimu ramaanḓaoṱhe na u mu livhuha uri u shumisa maanḓa awe nga nḓila ya lufuno?
^ phar. 1 Zwo ḓowelea uri hu vhe na maḓumbu a songo lavhelelwaho Lwanzheni lwa Galilea. Nga ṅwambo wa uri lwonolwu lwanzhe lu fhasi (mithara dza 200 nga fhasi ha ndinganyo ya lwanzhe), muya wa hone u a fhisa u fhira wa henefho tsini, nahone zwenezwi zwi ita uri hu vhe na maḓumbu. Mimuya ya maanḓa i vhudzula ya tsela Govhani ḽa Yorodane i tshi bva Thavhani ya Herimoni, i re thungo ya devhula. Maḓumbu a henefho a tou sielisana.
^ phar. 12 Zwiṅwe hafhu, Evangeli nga zwiṅwe zwifhinga yo kuvhanganya vhuṱolo vhunzhi nga fhasi ha ṱhaluso nthihi yo angaredzaho. Sa tsumbo, kha tshiṅwe tshiitea “muḓi woṱhe” wo ḓa wa mu vhona, nahone a fhodza vhalwadze “vhanzhi.”—Marko 1:32-34.
^ phar. 19 U pfa mare yo vha i nḓila kana luswayo lwa u fhodza lu ṱanganedzwaho nga Vhayuda na Vhannḓa, nahone u shumiswa ha mare kha u fhodza zwo vhigiwa kha maṅwalwa a vhorabi. Yesu a nga vha o pfa mare u itela u sokou sumbedza onoyo munna uri u khou ṱoḓa u mu fhodza. Hu sa londwi zwo iteaho, Yesu o vha a sa khou shumisa mare awe sa tshishumiswa tsha nzulele tsha u fhodza.
You May Also Like
TSHIINGAMO—TSHI GUDWAHO
“Muvhuso Wau Nga U Ḓe”—Fhedzi Lini?
Ndi ngani ri tshi nga vha na vhungoho ha uri hu si kale Khosi ya Mudzimu yo ḓodzwaho i ḓo dzhia vhuṅwe vhukando u itela uri zwine Mudzimu a zwi funa zwi itwe kha ḽifhasi nga vhuḓalo?
