1-6. Anetshelani tshenzhelo dza Ṱhanzi Dza Yehova vha tshi khou huwelela nga fhasi ha vhuimo ho fhambanaho.

 REBECCA ane a dzula ngei Ghana, ndi muswa ane a vha Ṱhanzi Ya Yehova. O vha a tshi huwelela kha vhathu vhane a dzhena navho tshikolo. A tshi dzula e na khandiso dzo thewaho Bivhilini kha mukhwama wawe. Nga tshifhinga tsha u awela, o vha a tshi ṱoḓa zwibuli zwa u ṱanziela kha vhane a dzhena navho tshikolo. Rebecca o thoma pfunzo dza Bivhili dzo vhalaho na vhaṅwe vhane a dzhena navho kiḽasini.

² Ngei tshiṱangadzimeni tsha Madagascar, vhavulanḓila vhavhili vho vha vha tshi tshimbila khiḽomithara dza 25 ḓuvha ḽi tshi khou fhisa, vha tshi ya u huwelela kha miṅwe miḓi i re kule na ḓorobo. Kha yeneyo miḓi, vho thoma u guda Bivhili na vhathu vho vhalaho vhane vha takalela.

³ Ṱhanzi Dza Yehova ngei Paraguay na vhahashu vha bvaho kha mashango a 15, vho ita tshikepe uri vha kone u huwelela kha vhathu vhane vha dzula tsini na mulambo wa Paraguay na wa Paraná. Tshenetsho tshikepe tsho vha tshi tshi kona u ṋamedza vhathu vha 12. Vhahuweleli vhane vha fhisea, vho shumisa tshenetsho tshikepe u itela u phaḓaladza mafhungo maḓifha a Muvhuso fhethu hune ha konḓa u swikelelea.

⁴ Vhaendelamashango vha dalela shango ḽa Alaska nga tshilimo. Ṱhanzi dza henefho vho shumisa tshenetsho tshibuli tsho khetheaho u itela u huwelela khavho. Nga tshenetsho tshifhinga, musi zwikepe zwi tshi ḓa na vhathu vhanzhi vha bvaho kha maṅwe mashango, Ṱhanzi dza henefho vho vha vha tshi ima vhuimazwikepe vho fara khandiso dzo thewaho Bivhilini nga nyambo nnzhi. Ho dovha ha shumiswa na bufho u swikelela miṅwe miḓi i re kule na ḓorobo. Zwenezwo zwo ita uri mafhungo maḓifha a kone u phaḓaladzwa u swika Aleut, Athabascan, Tsimshian na Tlingit.

⁵ Larry we a vha a tshi dzula fhethu hune ha ṱhogomelwa vhalala na vhathu vha si na mutakalo wavhuḓi ngei Texas, Amerika,  o vha a tshi huwelela henefho. Naho a tshi tshimbila nga wheelchair, o dzula o farakanea. O vhudza vhaṅwe mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu na nga ha fhulufhelo ḽine a vha naḽo ḽa uri nga fhasi ha wonoyo Muvhuso, u ḓo dovha a kona u tshimbila.​—Yes. 35:5, 6.

⁶ Musi vha tshi khou ya guvhanganoni ngei Myanmar, tshigwada tsha Ṱhanzi Dza Yehova tsho fara lwendo lwa maḓuvha mararu nga tshikepe u bva ngei Mandalay. Vho vha vho fara khandiso dzo thewaho Bivhilini u itela u huwelela kha vhathu henefho tshikepeni. Musi tshikepe tshi tshi ima ḓoroboni vhenevho vhahuweleli vha fhiseaho vho vha vha tshi tsa, vha ṋea vhathu khandiso. Musi hu tshi vha na vhathu vhaswa vhane vha khou ṋamela tshikepe, vhenevho vhahuweleli vho vha vha tshi huwelela khavho.

7. Ṱhanzi Dza Yehova vha shumisa nḓila dzifhio musi vha tshi huwelela nga ha Muvhuso wa Mudzimu, nahone tshipikwa tshavho ndi tshifhio?

⁷ U fana na vhahashu vho ambiwaho kha dzenedzi tsumbo, vhagwadameli vha Yehova vha fhiseaho u mona na ḽifhasi vha khou ‘huwelela nga vhuḓalo nga ha Muvhuso wa Mudzimu.’ (Mish. 28:23) Vha huwelela nnḓu nga nnḓu, zwiṱaraṱani, nga u ṅwala marifhi kana nga founu. Hu sa londwi uri vha bisini, vha khou tshimbila phakhani kana nga tshifhinga tsha u awela mushumoni wavho, vha ṱoḓa zwibuli zwa u huwelela nga ha Muvhuso wa Mudzimu. Vha nga kha ḓi huwelela nga nḓila dzi sa fani, fhedzi tshipikwa ndi tshithihi. Ndi u huwelela mafhungo maḓifha huṅwe na huṅwe hune vha nga wana vhathu.​—Mat. 10:11.

8, 9. (a) Ndi ngani zwi tshi mangadza u vhona nḓila ye mushumo wa u huwelela mafhungo maḓifha wa phaḓalala ngayo? (b) Ri nga ḓivhudzisa mbudziso ifhio, nahone ri tea u ita mini uri ri wane phindulo?

⁸ Naa ni muṅwe wa vhathu vhanzhi-vhanzhi vhane vha khou ḓivhadza mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu mashangoni a fhiraho 235? Arali zwo ralo, ni na mushumo wa ndeme wa u phaḓaladza mafhungo maḓifha a Muvhuso! Zwi a mangadza u vhona mushumo wo no khunyeledzwaho u mona na ḽifhasi ḽoṱhe. Ṱhanzi Dza Yehova vha khou huwelela nga u fhisea mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu kha vhathu vha tshaka dzoṱhe, hu sa londwi zwithithisi zwi ngaho u thivhelwa nga muvhuso na u tovholwa.

⁹ Ri nga ḓivhudzisa uri: Ndi ngani zwithithisi kana u pikiswa nga Saṱhane zwi songo kona u thivhela mushumo wa u huwelela mafhungo maḓifha? U itela u wana phindulo ya yeneyo mbudziso, ri tea u ḓivha zwe zwa itea ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha C.E. Riṋe Ṱhanzi Dza Yehova vha musalauno, ri khou bvela phanḓa na mushumo we wa thoma nga tshenetsho tshifhinga.

10. Ndi ufhio mushumo we wa vha u wa ndeme kha Yesu, nahone o vha a tshi ḓivha mini nga hawo?

¹⁰ Yesu Kristo we a Thoma tshivhidzo tsha Vhakriste, o vha o ḓiṋekedzela kha mushumo wa u huwelela mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu. Zwo vha zwi zwone zwa ndemesa khae. O amba uri: “Ndi fanela u ya u ḓivhadza mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu na kha miṅwe miḓi, ngauri ndo rumelwa zwone.” (Luka 4:43) Yesu o zwi ḓivha uri u khou thoma mushumo une a sa ḓo kona u u khunyeledza nga ene muṋe. Musi a sa athu fa, o dzula o amba uri mafhungo maḓifha a Muvhuso wa Mudzimu o vha a tshi ḓo ḓivhadzwa kha “tshaka dzoṱhe.” (Marko 13:10) Fhedzi wonoyu mushumo wo vha u tshi ḓo itwa hani nahone nga vhafhio?

11. Ndi mushumo ufhio wa ndeme we Yesu a u ṋea vhafunziwa vhawe, nahone vho vha vha tshi ḓo thuswa nga mini uri vha kone u u ita?

¹¹ Musi Yesu o no vuswa vhafuni, o ya kha vhafunziwa vhawe a vha ṋea mushumo wa ndeme. O ri: “Iyani ni ite vhathu vha tshaka dzoṱhe vhafunziwa, ni vha lovhedze dzinani ḽa Khotsi na ḽa Murwa na ḽa muya mukhethwa, ni vha funze u ita zwoṱhe zwe nda ni vhudza. Ni songo hangwa uri ndi na inwi misi yoṱhe u swika vhufheloni ha shango.” (Mat. 28:19, 20) Musi a tshi ri “ndi na inwi,” o vha a tshi khou sumbedza uri u ḓo tikedza vhafunziwa vhawe kha mushumo wa u huwelela na wa u ita vhafunziwa. Vho vha vha tshi ḓo ṱoḓa yeneyo thikhedzo ngauri Yesu o dzula o amba uri vho vha vha tshi ḓo “vhengiwa nga tshaka dzoṱhe.” (Mat. 24:9) Vhafunziwa vho vha vha tshi ḓo dovha vha wana thikhedzo huṅwe. Musi Yesu a sa athu gonya ṱaḓulu, o vha vhudza uri vha ḓo wana maanḓa musi muya mukhethwa u tshi ḓa khavho uri vha vhe ṱhanzi dzawe “u swika magumoni a ḽifhasi.”​—Mish. 1:8.

12. Ndi mbudziso dzifhio dza ndeme dzine ra nga ḓivhudzisa dzone, nahone ndi ngani zwi zwa ndeme uri ri wane phindulo?

¹² Ri nga ḓivhudzisa hedzi mbudziso dza ndeme: Naa vhaapostola vha Yesu na vhaṅwe vhafunziwa vha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha vho dzhiela nṱha mushumo wavho? Naa tshenetshi tshigwada tshiṱuku tsha Vhakriste tsho bvela phanḓa tshi tshi huwelela nga ha Muvhuso wa Mudzimu naho tshi tshi khou tovholwa? Naa vho wana thikhedzo i bvaho ṱaḓulu na u tikedzwa nga muya mukhethwa uri vha ite mushumo wavho wa u ita vhafunziwa? Dzenedzi mbudziso na dziṅwe dzi a fhindulwa Bivhilini kha bugu ya Mishumo. Ndi zwa ndeme uri ri ḓivhe phindulo dza dzenedzo mbudziso. Ndi ngani? Yesu o fhulufhedzisa uri wonoyo mushumo wa ndeme wo vha u tshi ḓo bvela phanḓa u tshi itwa  “u swika vhufheloni ha shango.” Zwenezwo zwi amba uri wonoyo mushumo u tea u itwa nga Vhakriste vhoṱhe vha ngoho, u katela na riṋe vhane vha khou tshila maḓuvhani a vhufhelo. Ndi ngazwo ri tshi ṱoḓa u ḓivha mafhungo o ṅwalwaho kha bugu ya Mishumo.

13, 14. (a) Ndi nnyi o ṅwalaho bugu ya Mishumo, nahone onoyo muṅwali o a wana ngafhi eneo mafhungo? (b) Bugu ya Mishumo i amba nga ha mini?

¹³ Ndi nnyi o ṅwalaho bugu ya Mishumo? Naho yeneyi bugu i sa ambi uri yo ṅwalwa nga nnyi, maipfi ayo a u thoma a zwi bvisela khagala uri we a ṅwala bugu ya Mishumo ndi o ṅwalaho na Evangeli ya Luka. (Luka 1:1-4; Mish. 1:1, 2) Ndi ngazwo zwo vha zwi tshi ḓivhiwa u bva kale uri Luka ane a vha “dokotela, ane a funwa” na muḓivhi wa ḓivhazwakale, ndi ene o ṅwalaho bugu ya Mishumo. (Vhakol. 4:14) Yeneyi bugu i amba nga ha zwithu zwo iteaho miṅwahani i ṱoḓaho u vha 28, u bva musi Yesu a tshi gonya ṱaḓulu nga 33 C.E. u swika musi muapostola Paulo a tshi valelwa dzhele ngei Roma nga vho 61 C.E. Nga nṱhani ha uri Luka o ḓikatela kha zwe a zwi ṅwala, zwi sumbedza uri o vha e hone kha vhunzhi ha zwiitea zwe a ṅwala nga hazwo. (Mish. 16:8-10; 20:5; 27:1) A zwi timatimisi uri Luka a nga vha o thoma u wana mafhungo kha Paulo, Baranaba, Filipo na vhaṅwe vhe ha ambiwa nga havho kha yeneyi bugu.

¹⁴ Bugu ya Mishumo i amba nga ha mini? Mathomoni a Evangeli yawe, Luka o ṅwala nga ha zwithu zwe Yesu a zwi amba na u zwi ita. Fhedzi kha bugu ya Mishumo, Luka o amba nga ha zwe vhafunziwa vha Yesu vha zwi amba na u zwi ita. Hu dovha ha ambiwa nga ha vhathu vhe vha ita mushumo wa ndeme, naho vhunzhi havho vho vha vha tshi dzhiiwa sa vhathu “vha songo funzeaho vha re vhathu zwavho.” (Mish. 4:13) Nga u tou pfufhifhadza, yeneyi bugu i ri vhudza nga ha nḓila ye tshivhidzo tsha Vhakriste tsha thoma na u aluwa ngayo. Bugu ya Mishumo i sumbedza nḓila ye Vhakriste vha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha vha huwelela ngayo na nḓila ye vha dzhia ngayo mushumo wavho. (Mish. 4:31; 5:42) I sumbedza nḓila ye muya mukhethwa wa thusa ngayo kha u phaḓaladza mafhungo maḓifha. (Mish. 8:29, 39, 40; 13:1-3; 16:6; 18:24, 25) Bugu ya Mishumo i ambesa nga ha mafhungo ane dziṅwe bugu dza Bivhili dza ambesa nga hao. Eneo mafhungo a katela nḓila ine Muvhuso wa Mudzimu une Khosi yawo ya vha Kristo wa ḓo ita ngayo uri dzina ḽa Mudzimu ḽi vhe ḽikhethwa na nḓila ye mafhungo a Muvhuso a phaḓaladzwa ngayo hu sa londwi u pikiswa.​—Mish. 8:12; 19:8; 28:30, 31.

15. Ri ḓo vhuyelwa hani nga u ṱolisisa zwi re kha bugu ya Mishumo?

 ¹⁵ Zwi a takadza nahone zwi khwaṱhisa lutendo u ṱolisisa zwi re kha bugu ya Mishumo. Mbilu dzashu dzi ḓo kwamea arali ra humbula nga ha tsumbo ya Vhakriste vha u thoma, vhe vha vha na tshivhindi na u fhisea. Zwenezwi zwi ḓo ita uri ri ṱoḓe u edzisa lutendo lwa Vhakriste vha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha. Ri ḓo kona u ita mushumo we ra ṋewa wone wa “u ita . . . vhafunziwa.” Yeneyi bugu yo lugiselwa u ni thusa uri ni kone u guda nga vhuronwane zwi re kha bugu ya Mishumo.

16. Ndi zwifhio zwipikwa zwiraru zwa ino bugu?

¹⁶ Ndi tshifhio tshipikwa tshihulwane tsha ino bugu? Ino bugu yo lugiselwa u ri thusa kha zwithu zwiraru. (1) U ri khwaṱhisedza uri Yehova u khou shumisa muya wawe mukhethwa u ri tikedza kha mushumo wa u huwelela nga ha Muvhuso na u ita vhafunziwa. (2) U ri thusa uri ri fhisee vhuḓinḓani nga u ṱolisisa tsumbo ya vhatevheli vha Kristo vha ḓanani ḽa u thoma. (3) U ri thusa uri ri ṱhonifhe nga ho dzikaho ndangulo ya Yehova na vhane vha khou ranga phanḓa mushumo wa u huwelela na u ranga phanḓa tshivhidzoni.

17, 18. Ino bugu yo dzudzanywa hani, nahone ndi zwifhio zwine zwa ḓo ni thusa musi ni tshi khou ita ngudo ya Bivhili ya muthu nga eṱhe?

¹⁷ Ino bugu yo dzudzanywa hani? Ni ḓo zwi ṱhogomela uri i na zwipiḓa zwa malo nahone tshipiḓa tshiṅwe na tshiṅwe tshi amba nga ha zwiṅwe zwa zwithu zwi re kha bugu ya Mishumo. Ndima dzine dza tevhela a dzi ṱalutshedzi vese iṅwe na iṅwe i re kha bugu ya Mishumo, fhedzi dzi ri thusa u vhona zwine ra nga zwi guda kha zwiitea zwo ambiwaho kha yeneyi bugu na u ri thusa u vhona uri  ri nga shumisa hani zwe ra zwi guda. Mathomoni a ndima iṅwe na iṅwe, hu na mutaladzi une wa ṱalutshedza mbuno khulwane ya yeneyo ndima na Luṅwalo lune lwa sumbedza uri zwine ra ḓo zwi guda zwo thewa kha vese dzifhio dza bugu ya Mishumo.

¹⁸ Hu na zwiṅwe zwithu zwi re kha ino bugu zwine zwa nga ri thusa musi ri tshi ita ngudo ya Bivhili ya muthu nga eṱhe. Musi ni tshi khou elekanya nga zwe na zwi guda, zwifanyiso zwa u naka zwine zwa sumbedza zwiitea zwi takadzaho zwi re kha bugu ya Mishumo, zwi ḓo ni thusa uri ni vhone nga iṱo ḽa muhumbulo zwe zwa vha zwi tshi khou itea. Ndima nnzhi dzi na mabogisi a re na mafhungo o engedzeaho ane a nga ri thusa. Maṅwe mabogisi a amba nga ha vhathu vhe ha ambiwa nga havho Bivhilini vhane ra nga edzisa lutendo lwavho. Maṅwe a ri vhudza zwo engedzeaho nga ha fhethu, zwiitea, mikhuvha kana nga ha vhaṅwe vhathu vho ambiwaho kha bugu ya Mishumo.

19. Ri fanela u ḓiṱolisisa hani?

¹⁹ Heyi bugu i nga ni thusa uri ni ḓiṱolisise. Hu sa londwi uri no no vha na tshifhinga tshingafhani ni tshi khou ḓivhadza mafhungo maḓifha, ndi zwavhuḓi uri ni ḓiṱolisise u itela u vhona zwine zwa ḓa u thoma kha inwi na nḓila ine na dzhia ngayo mushumo wa u huwelela. (2 Vhakor. 13:5) Ḓivhudziseni uri: ‘Naa ndi dzula ndi tshi dzhia mushumo wa u huwelela wo ṱavhanyiswa? (1 Vhakor. 7:29-31) Naa ndi a fhisea na u sumbedza uri ndi na vhungoho ha zwine nda zwi amba musi ndi tshi khou huwelela? (1 Vhathes. 1:5, 6) Naa ndi khou ita zwine nda nga kona kha mushumo wa u huwelela na u ita vhafunziwa?’​—Vhakol. 3:23.

20, 21. Ndi ngani mushumo washu wo ṱavhanyiswa, nahone ri tea u ḓiimisela u ita mini?

²⁰ Ri tea u dzula ri tshi zwi humbula uri ro ṋewa mushumo wa ndeme wa u huwelela na u ita vhafunziwa. Mushumo washu wo ṱavhanyiswa u fhira naho hu lini. Vhufhelo ha ḽino shango vhu tsinisa. Vhutshilo ha vhathu vhanzhi vhu khomboni. A ri ḓivhi uri ndi vhangana vhathu vho ḓiimiselaho u wana vhutshilo vhane vha ḓo ṱanganedza mulaedza washu. (Mish. 13:48) Ndi vhuḓifhinduleli hashu u thusa vhenevho vhathu zwi sa athu tshinyala.​—1 Tim. 4:16.

²¹ Ndi zwa ndeme uri ri edzise tsumbo ya u fhisea ya vhahuweleli vha Muvhuso vha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha. Ngavhe u guda ino bugu nga vhuronwane zwi tshi ita uri ni huwelele mafhungo maḓifha nga u fhisea na nga tshivhindi. Ngavhe ni tshi ḓiimisela u bvela phanḓa ni tshi ‘huwelela nga vhuḓalo nga ha Muvhuso wa Mudzimu.’​—Mish. 28:23.