1, 2. Ndi phombwe ifhio ine ya nga ri nengisa nga maanḓa?

ZWI A ṱungufhadza u vhona muthu ane a vha phombwe kana ane a rengisa muvhili. Ri nga ḓivhudzisa uri, ndi mini zwo itaho uri a khethe u tshila nga yeneyo nḓila i nengisaho? Naa o vha phombwe a tshee muṱuku nga nṱhani ha uri o vha a sa farwi zwavhuḓi kana a tshi tambudzwa nga muṅwe muthu muṱani wa hawe? Kana o kombetshedzea u vha phombwe nga nṱhani ha vhushai? Naa o vha a tshi khou shavha munna wawe a re na tshiṱuhu? Kha ḽino shango ḽivhi, kanzhi ri anzela u pfa mafhungo a ṱungufhadzaho ngaurali. Ndi ngazwo Yesu Kristo o pfela vhuṱungu dziṅwe phombwe. O ombedzela uri vhane vha rembuluwa vha shandula nḓila ine vha tshila ngayo, vha nga fhulufhela uri vha ḓo tshila vhutshilo ha khwine.—Mat. 21:28-32; Luka 7:36-50.

² Fhedzi kha ri humbule nga ha phombwe yo fhambanaho na ye ra amba nga hayo hafho nṱha. Humbulani nga ha mufumakadzi ane a khetha nga khole u vha phombwe. A zwi mu shonisi u vha phombwe, fhedzi u tou ḓirwa khana ngazwo! O ḓiimisela u wana tshelede na bvumo zwine zwa ḓiswa nga wonoyo mushumo. Zwi  ṱungufhadzaho ndi uri onoyo mufumakadzi a nga vha o vha e na munna wavhuḓi ane a fhulufhedzea, fhedzi a khetha u ṱutshela onoyo munna nga khole uri a vhe phombwe? Ri nga pfa ri tshi nengiswa nga onoyo mufumakadzi na zwe a khetha u zwi ita. Nḓila ine ra ḓipfa ngayo nga onoyo mufumakadzi wa phombwe, i ri thusa u pfesesa zwe zwa ita uri Yehova Mudzimu a shumise tshifanyiso tsha phombwe lunzhi-lunzhi u itela u sumbedza nḓila ine a ḓipfa ngayo nga vhurereli ha mazwifhi.

3. Ri ḓo haseledza nga ha mini kha ino ndima?

³ Bugu ya Hesekiele i na ndima mbili dzo khetheaho dzine khadzo vhupombwe ha fanyisela nḓila ye vhathu vha Mudzimu vha Isiraele na vha Yuda vha sa fhulufhedzee ngayo. (Hesek., ndim. 16 na 23) Musi ri sa athu u haseledza nga ha dzenedzo ndima, kha ri thome nga u ṱhogomela iṅwe phombwe ya pfanyisedzo. Yeneyo phombwe yo vha hone kale-kale Hesekiele na Vhaisiraele vha sa athu u vha hone nahone i kha ḓi vha hone na ṋamusi. Ri vhudzwa nga ha yeneyo phombwe kha Nzumbululo, ine ya vha bugu ya u fhedza ya Bivhili.

4, 5. “Babele Ḽihulu” ndi mini, nahone ri zwi ḓivha hani? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

⁴ Kha bono ḽe Yesu a ḽi sumbedza muapostola Yohane magumoni a ḓana ḽa u thoma ḽa miṅwaha C.E, ho vhonala tshithu tshi songo ḓoweleaho. Tshenetsho tshithu tshi songo ḓoweleaho, ho vha hu “mufumakadzi ane a rengisa muvhili,” ane a vhidzwa “Babele Ḽihulu, mme a . . . vha rengisaho muvhili.” (Nzumb. 17:1, 5) Ho no fhela miṅwaha minzhi vharangaphanḓa vha vhurereli na vhagudi vha Bivhili vha tshi balelwa u mu ṱalusa. Vha amba uri u imela Babele, Roma kana Kereke ya Katolika ya Roma. Fhedzi ho no fhela miṅwaha minzhi Ṱhanzi dza Yehova dzi tshi pfesesa zwine onoyo “mufumakadzi ane a rengisa muvhili” a a vha zwone. U imela vhurereli hoṱhe ha mazwifhi. Ri zwi ḓivha hani?

⁵ Onoyo murengisi wa muvhili u vhengelwa uri u ḓifara luvhi na “mahosi a ḽifhasi” kana vhavhusi vha zwa politiki. Zwi tou pfala uri onoyo murengisi wa muvhili a si muvhuso wa zwa politiki. Zwiṅwe hafhu, Nzumbululo i sumbedza uri “vharengisi” kana vhane vha ita zwa mabindu a ḽino shango, vha ḓo lila musi hu tshi fheliswa Babele Ḽihulu. Nga zwenezwo, Babele Ḽihulu ḽi nga si imele vhane vha ita zwa mabindu. Zwino murengisi wa muvhili u imela mini? U na mulandu wa u ita zwa “vhungome,” u gwadamela midzimu ya zwifanyiso na u ita zwa vhufhura. Naa milandu ya onoyo mufumakadzi i tshimbidzana na zwiimiswa zwo tshikafhalaho zwa vhurereli ha ḽino shango? Dovhani ni ṱhogomele uri hu ambiwa uri onoyo mufumakadzi a rengisaho muvhili o ṋamela mivhuso ya zwa politiki ya ḽino shango kana u khou i langa. U dovha a tovhola vhashumeli vha Yehova Mudzimu vha fhulufhedzeaho. (Nzumb. 17:2, 3; 18:11, 23, 24) Naa zwenezwi a si zwe vhurereli ha mazwifhi ha zwi ita u bva kale u swika na ṋamusi?

6. Babele Ḽihulu ndi “mme a . . . vha rengisaho muvhili” nga nḓila-ḓe?

 ⁶ Ndi ngani Babele ḽihulu ḽi tshi vhidzwa “mufumakadzi a rengisaho muvhili,” ḽa dovha ḽa vhidzwa “mme a . . . vha rengisaho muvhili”? Vhurereli ha mazwifhi vhu na zwigwada zwinzhi-zwinzhi. Hu na zwigwada zwinzhi zwa vhurereli shangoni zwine zwa tenda kha zwithu zwi sa fani. U bva tshee ha piringanywa luambo lwa vhathu Babele, ho mbo ḓi phaḓalala pfunzo dza mazwifhi dza mifuda yoṱhe kha ḽifhasi ḽoṱhe, zwa ita uri hu vhe na zwigwada zwinzhi-zwinzhi zwo fhambanaho zwa vhurereli. “Babele Ḽihulu” ḽi bva kha dzina ḽa muḓi we wa vha u tshi vhidzwa Babele, he vhurereli vhunzhi ha mazwifhi ha thoma hone! (Gen. 11:1-9) Ndi ngazwo honovhu vhurereli hoṱhe vhu tshi nga dzhiiwa sa “vhananyana” vha tshiimiswa tshithihi tshine tsha vha mufumakadzi muthihi a rengisaho muvhili. Saṱhane u anzela u shumisa honoho vhurereli u itela u fasha vhathu uri vha ite zwa vhungome, vha gwadamele midzimu ya zwifanyiso, u ita miṅwe mikhuvha na u tenda zwiṅwe zwithu zwi nyadzisaho Mudzimu. Ndi ngazwo vhathu vha Mudzimu vha tshi tsivhudzwa nga ha tshenetsho tshiimiswa tsho tshikafhalaho, tsho phaḓalalaho shangoni ḽoṱhe. Vha vhudzwa uri: “Ibvani khae vhathu vhanga, arali ni sa ṱoḓi u ita zwivhi nae”!—Vhalani Nzumbululo 18:4, 5.

7. Ndi ngani ri tshi thetshelesa tsevho ine ya ri “ibvani” kha Babele Ḽihulu?

⁷ Naa no thetshelesa yeneyo tsevho? Ri songo hangwa uri ndi Yehova we a sika vhathu vhe na lutamo lwa u “ṱoḓa u [mu] ḓivha.” (Mat. 5:3) Ndi vhurabeli ha Yehova ho kunaho fhedzi vhune ha nga thusa vhathu uri vha kone u mu ḓivha. Nga lwa nzulele, vhashumeli vha Yehova vha ita zwoṱhe zwine vha nga kona u itela u iledza vhurabeli ha mazwifhi. Fhedzi zwenezwi a si zwine Saṱhane Diabolo a zwi ṱoda. U ṱoḓa u fasha vhathu vha Mudzimu uri vha ḓidzhenise kha vhurabeli ha mazwifhi, ndi zwone zwine zwa mu takadza. Kanzhi, o kona u vha fasha. Misini ya Hesekiele, ho vha hu kale vhathu vha Mudzimu vha tshi ṱanganela kha vhurabeli ha mazwifhi. Zwi ḓo vha zwavhuḓi uri ri sedzuluse eneo mafhungo ngauri a ḓo ri gudisa zwinzhi nga ha milayo ya Yehova, nḓila yo teaho ine a haṱula ngayo na nḓila ine a khathutshela ngayo.

8-10. Hu ṱoḓea mini zwa ndeme kha vhurabeli ho kunaho, zwine zwa ri thusa u pfesesa nḓila ine Yehova a ḓipfa ngayo musi ri tshi ṱanganela kha vhurereli ha mazwifhi? Fanyisani.

⁸ Kha bugu ya Hesekiele, Yehova o shumisa tshifanyiso tsha phombwe u itela u sumbedza nḓila ine zwa mu kwama ngayo. Kha ndima mbili dzo khetheaho, Hesekiele o hevhedzwa uri a ṅwale nga ha nḓila ye Yehova a ḓipfa o fheṱwa ngayo nga vhathu vhawe na vhuṱungu he a vhu pfa musi vha tshi mu ṱutshela vha ḓifara luvhi. Ndi ngani o vha vhambedza na dziphombwe?

⁹ U itela uri ri kone u wana phindulo, ri tea u thoma ra humbula nga ha zwithu zwa ndeme zwe zwa vha zwi tshi ṱoḓea kha vhurabeli ho kunaho, zwe ra haseledza nga hazwo kha Ndima 5 ya yeneyi bugu. Kha Mulayo we Yehova a u ṋea Vhaisiraele, o ri: “U songo gwadamela miṅwe midzimu nga nnḓa ha nṋe [kana “wa lwisana  na nṋe,” ṱms.]. . . . Nṋe Yehova Mudzimu wau ndi Mudzimu ane a ṱoḓa u tshi ḓikumedza tshoṱhe khae.” (Ek. 20:3, 5) O dovha a zwi ombedzela nga heyi nḓila: “A wo ngo tea u gwadamela muṅwe mudzimu, ngauri Yehova u ḓivhelwa u ṱoḓa vhathu vha tshi ḓikumedza tshoṱhe khae. Ndi Mudzimu ane a ṱoḓa u tshi ḓikumedza tshoṱhe khae.” (Ek. 34:14) Nga yeneyo nḓila, Yehova o bvisela khagala zwine a zwi ṱoḓa. Ri nga gwadamela Yehova nga nḓila ine a i ṱanganedza arali fhedzi ro ḓikumedza tshoṱhe khae.

¹⁰ Ri nga fanyisa enea mafhungo na mbingano. Munna kana mufumakadzi u lavhelela uri hu funwe ene fhedzi. Arali muṅwe mufarisi a funana na muṅwe muthu kana a ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani, mufarisi wawe a nga vha na vivho kana a ḓipfa o fheṱwa. (Vhalani Vhahevheru 13:4.) Nga hu fanaho, musi zwi tshi ḓa kha u gwadamela Yehova, na ene u ḓipfa o fheṱwa musi vhathu vhawe vhe vha ḓikumedza tshoṱhe khae vha tshi mu ṱutshela, vha thoma u gwadamela midzimu ya mazwifhi. Kha Hesekiele ndima 16, Mudzimu u amba nga ha nḓila ye a fheṱwa ngayo.

11. Yehova o amba mini nga ha muḓi wa Yerusalema na vhubvo hawo?

¹¹ Kha Hesekiele ndima 16, Yehova o amba mafhungo manzhi u fhira oṱhe a re kha yeneyi bugu. A dovha a vha manzhi u fhira vhuporofita hoṱhe he Yehova a vhu amba kha Maṅwalo Tshihevheru. Yehova u livhisa ṱhogomelo kha muḓi wa Yerusalema sa une wa imela Vhayuda vha sa fhulufhedzei. U amba nga ha nḓila ye enea mafhungo a ṱungufhadzaho na a tshuwisaho a thoma ngayo musi vhathu vhawe vha tshi mu fheṱa. Onoyo mufumakadzi wa pfanyisedzo, o thoma a tshi nga lutshetshe lwo laṱwaho, lu re na tshika, lu sa ṱhogomelwi. Vhabebi vhalwo vho vha vhe Vhakanana vhane vha vha vhahedeni vha ḽeneḽo shango. Muḓi wa Yerusalema wo vha u tshi langiwa nga Vhayebusi vhane vha vha lushaka lwa Vhakanana. Vho langa wonoyo muḓi u swika Davida a tshi vha kunda. Yehova o pfela vhuṱungu lwonolwo lutshetshe lwo laṱwaho, a lu ṱanzwa na u lu ṱhogomela. Musi lwo no aluwa, o lu dzhia sa mufumakadzi wawe. Vhaisiraele vho fhedza vho dzhia wonoyo muḓi vha dzula khawo. Musi vha tshi dzhia wonoyo muḓi vho vha vho no vhofha mulanga na Yehova nga u ḓifunela misini ya Mushe. (Ek. 24:7, 8) Musi muḓi wa Yerusalema wo no vha musanda wa ḽeneḽo shango, Yehova o u fhaṱutshedza, a ita uri u pfume, a u nakisa u tou fana na munna o pfumaho ane a rengela mufumakadzi wawe dzhuweḽari.—Hesek. 16:1-14.

12. Vhurabeli ha mazwifhi ho thoma hani Yerusalema?

¹² Ṱhogomelani zwe zwa itea nga murahu. Yehova o ri: “Wo thoma u fhulufhela lunako lwau, wa vha phombwe nga nṱhani ha bvumo ḽau. Wa ita vhupombwe na muṅwe na muṅwe a fhiraho nga nḓila, wa ḓiṋekedzela khavho.” (Hesek. 16:15) Misini ya Salomo, Yehova o fhaṱutshedza vhathu vhawe, a ita uri vha pfume. Zwenezwo zwo ita uri muḓi wa Yerusalema u vhe wone wo pfumesaho shangoni ḽoṱhe. (1 Dzikh. 10:23, 27) Fhedzi nga zwiṱuku nga  zwiṱuku, ho mbo ḓi thoma u vha na vhurabeli ha mazwifhi Yerusalema. Salomo o mbo ḓi thoma u tshikafhadza muḓi wa Yerusalema nga u gwadamela miṅwe midzimu, a tshi ṱoḓa u takadza vhafumakadzi vhawe vhanzhi vha dziṅwe tshaka. (1 Dzikh. 11:1-8) Na dziṅwe khosi dze dza vhusa nga murahu dzo tou ṋaṋisa zwithu, dza tshikafhadza shango ḽoṱhe nga vhurabeli ha mazwifhi. Yehova o ḓipfa hani musi vhathu vha tshi mu fheṱa na u ita vhupombwe? O ri: “[Ndi] zwithu zwe zwa vha zwi songo fanela u itwa kana u vhuya zwa itea.” (Hesek. 16:16) Fhedzi vhathu vhawe vha sa ḓivhalei vho tou ṋaṋa u ḓitshikafhadza!

13. Vhathu vha Mudzimu vha Yerusalema vho ita vhuvhi vhufhio?

¹³ Humbulani nga ha vhuṱungu he Yehova a vhu pfa na nḓila ye a nengiswa ngayo musi a tshi bvukulula vhuvhi ha vhathu vhawe vho nangiwaho. O ri: “Wo dzhia vharwa na vhananyana vhau vhe wa mbebela vhone, wa vha ita tshiṱhavhelo tsha midzimu ya zwifanyiso uri vha fheliswe, naa a wo ngo ṋaṋisa honoho vhupombwe hau? Wo vhulaya vharwa vhanga wa vha ṋekedza sa tshiṱhavhelo nga u vha posa muliloni.” (Hesek. 16:20, 21) Zwithu zwivhi zwi ofhisaho nga u rali zwe vhathu vha zwi ita Yerusalema, zwi sumbedza nḓila ine Saṱhane a vha na tshiṱuhu ngayo. U a zwi funa u fasha vhathu uri vha shandukele Yehova nga yeneyo nḓila! Fhedzi Yehova u a zwi vhona zwoṱhe. Mudzimu u a kona na u lugisa zwithu zwivhi zwe Saṱhane a zwi ita nahone u ḓo haṱula nga nḓila yo teaho.—Vhalani Yobo 34:24.

14. Kha tshifanyiso tshe Yehova a amba nga hatsho, mukomana na murathu wa Yerusalema ndi vhonnyi, nahone kha vhuraru havho, ndi nnyi o itesaho vhuvhi vhuhulwane?

¹⁴ Muḓi wa Yerusalema a wo ngo shoniswa nga zwivhi zwe wa zwi ita. Wo bvela phanḓa u tshi ita vhupombwe. Yehova o amba uri wo ita zwi shonisaho u fhira zwine zwa itwa nga dziṅwe phombwe ngauri wo badela vhaṅwe vhathu uri vha ite vhupombwe nawo. (Hesek. 16:34) Mudzimu o amba uri Yerusalema u fana na “mme” awo, ane a vha wa dziṅwe tshaka dze dza vha dzi tshi langa ḽeneḽo shango. (Hesek. 16:44, 45) O dovha a amba uri mukomana wa Yerusalema ane a vha Samaria, ndi ene we a thoma u ṱutshela Mudzimu. Mudzimu o dovha a amba nga ha Sodoma ane a vha murathu wa Yerusalema, zwenezwo zwo humbudza vhathu nga ha muḓi wa Sodoma we wa fheliswa nga ṅwambo wa u ḓihudza na u ḓifara nga nḓila i nengisaho. Yehova o vha a tshi khou amba uri vhuvhi ha Yerusalema vhu fhira vhuvhi he ha itwa nga mukomana wawe Samaria na murathu wawe Sodoma! (Hesek. 16:46-50) Vhathu vha Mudzimu a vho ngo thetshelesa musi vha tshi tsivhudzwa nahone vho bvela phanḓa vha tshi shandukela Mudzimu.

15. Ndi ngani Yehova o haṱula Yerusalema, nahone o ita uri hu vhe na fhulufhelo ḽifhio?

¹⁵ Yehova o vha a tshi ḓo itani? O fhulufhedzisa muḓi wa Yerusalema a ri: “Ndi khou kuvhanganya vhafunwa vhau vhoṱhe vhe wa vha takadza” nahone “ndi ḓo u kumedzela zwanḓani zwavho.” U ḓo fheliswa nga vhafunwa vhawe vha kale vha dziṅwe tshaka, vha ḓo tshinyadza lunako lwawe, vha mu dzhiela na thundu dzawe dza ndeme. Yehova o ri: “Vha ḓo u kanḓa nga matombo vha u vhulaya nga mabanga avho.” Ndi ngani Yehova o haṱula muḓi wa  Yerusalema nga yeneyi nḓila? O vha a sa khou ṱoḓa u fhelisa vhathu vhawe. Fhedzi o ri: “Ndi ḓo fhelisa vhupombwe hau.” Mudzimu o dovha a ri: “Ndi ḓo fhelisa mbiti dzanga nga iwe, ndi si tsha u sinyutshela, nda dzika ndi si tsha sinyuwa.” Samusi zwo haseledzwa kha ndima 9 ya yeneyi bugu, ndi kale Yehova e na tshipikwa tsha u vusulusa vhurabeli ho kunaho musi vhathu vhawe vho no vhuya vhuthubwani. Ndi ngani? O ri: “Ndi ḓo humbula mulanga we nda u vhofha na iwe misi iḽa u tshee muswa.” (Hesek. 16:37-42, 60) U fhambana na vhathu vhawe, Yehova o vha a tshi ḓo dzula a tshi fhulufhedzea!—Vhalani Nzumbululo 15:4.

16, 17. (a) Ndi ngani ri si tsha amba uri Ohala na Ohaliba vha fanyisela Vhurereli ha Mazwifhi? (Sedzani bogisi “Murathu Na Mukomana Vha Rengisaho Muvhili.”) (b) Ri nga guda mini kha Hesekiele ndima 16 na 23?

¹⁶ Kha Hesekiele ndima 16, Yehova o shumisa maipfi ane a kwama u itela u ri gudisa milayo yawe, nḓila yo teaho ine a haṱula ngayo na nḓila ine a khathutshela ngayo. Zwo tou ralo na kha Hesekiele ndima 23. Vhakriste vha ngoho ṋamusi, vha dzhiela nṱha mafhungo e Yehova a a amba nga ho livhaho musi a tshi amba nga ha vhupombwe ho itwaho nga vhathu vhawe. A ri ṱoḓi u pfisa Yehova vhuṱungu u fana na zwe zwa itwa nga vhathu vha Yuda na vha Yerusalema! Ri ṱoḓa u ita zwoṱhe zwi re maanḓani ashu u itela u iledza mifuda yoṱhe ya u gwadamela midzimu ya zwifanyiso. Zwenezwi zwi katela tseḓa na u funesa lupfumo, zwine zwa nga vha u gwadamela midzimu ya zwifanyiso. (Mat. 6:24; Vhakol. 3:5) Ri ṱoḓa u dzula ri tshi dzhiela nṱha nḓila ye Yehova a sumbedza ngayo uri a khathutshela, samusi o vusulusa vhurabeli ho kunaho kha ano maḓuvha a vhufhelo. Ha tsha ḓo dovha a tenda vhu tshi tshikafhadzwa! O vhofha “mulanga wa tshoṱhe” na Isiraele wa Mudzimu, une wa sa ḓo vhuya wa tshinywa nga u sa fhulufhedzea kana nga vhupombwe. (Hesek. 16:60) Nga zwenezwo, kha ri dzhiele nṱha ndugelo ine ra vha nayo ya u konana na vhathu vha Yehova vho kunaho ṋamusi.

¹⁷ Zwe Yehova a zwi amba nga ha phombwe dze ha ambiwaho nga hadzo kha Hesekiele, zwi ri funza mini nga ha “mufumakadzi a rengisaho muvhili” ane a vha Babele Ḽihulu? Kha ri vhone.

18, 19. Phombwe dzo ambiwaho kha Hesekiele na yo ambiwaho kha Nzumbululo dzi fana nga mini?

¹⁸ Yehova ha shanduki. (Yak. 1:17) Nḓila ine a ḓipfa ngayo nga vhurereli ha mazwifhi a yo ngo shanduka u bva tshee ha vha na Babele Ḽihulu. Ndi ngazwo ri sa mangali musi ri tshi vhona zwithu zwinzhi zwine zwa fana kha nḓila ye a haṱula ngayo phombwe yo ambiwaho kha bugu ya Hesekiele na “mufumakadzi a rengisaho muvhili” o ambiwaho kha bugu ya Nzumbululo.

¹⁹ Sa tsumbo, ṱhogomelani uri phombwe dze ha ambiwa nga hadzo kha vhuporofita ha Hesekiele, a dzo ngo ṱarafiwa nga Yehova nga ho livhaho. Dzo ṱarafiwa nga tshaka dze dza ita vhupombwe nadzo. Nga hu fanaho, vhurereli ha mazwifhi vhu ḓo ṱarafiwa ngauri ho ḓifara luvhi na “mahosi a ḽifhasi.” U ḓo ṱarafiwa nga nnyi? Ri vhala uri yeneyi mivhuso ya zwa politiki, i “ḓo vhenga onoyo  mufumakadzi ane a rengisa muvhili, [ya] mu bvula a sala e fhedzi, [ya] ḽa ṋama yawe, [ya] mu fhisa tshoṱhe nga mulilo.” Ndi ngani mivhuso ya ḽino shango i tshi ḓo ita zwithu zwi mangadzaho nga u ralo? Ndi ngauri Mudzimu u ḓo “ita uri [i] humbule zwi fanaho uri [i] kone u ita zwine a zwi ṱoḓa.”—Nzumb. 17:1-3, 15-17.

20. Ndi mini zwi sumbedzaho uri u haṱulwa ha Babele hu ḓo vha ambadzifhele?

²⁰ Yehova u ḓo haṱula vhurereli hoṱhe ha mazwifhi a tshi shumisa tshaka dza ḽino shango. Yeneyi khaṱhulo i ḓo vha ambadzifhele, vhurereli ha mazwifhi a vhu nga hangwelwi kana u wana tshiṅwe tshibuli tsha u shandula nḓila dzaho. Nzumbululo i sumbedza uri muḓi wa Babele “a u tsha ḓo dovha wa wanala.” (Nzumb. 18:21) Vharuṅwa vha Mudzimu vha ḓo takalela u fheliswa hawo, vha ri: “Rendani Yehova! Vhutsi vhu bvaho kha onoyo mufumakadzi vhu duba lini na lini.” (Nzumb. 19:3) Yeneyi khaṱhulo ndi ya lini na lini. A hu tsha ḓo dovha ha vha na vhurereli ha mazwifhi vhune ha ḓo tshikafhadza vhurabeli ho kunaho. Musi Babele ḽo no haṱulwa na u fheliswa, vhutsi ha pfanyisedzo vhu ḓo duba lini na lini.

21. U fheliswa ha vhurereli ha mazwifhi hu ḓo sumbedza u thoma ha mini, nahone a ḓo guma hani?

 ²¹ Musi mivhuso ya ḽino shango i tshi vutshela Babele Ḽihulu, i ḓo vha i tshi khou shumiswa nga Mudzimu u itela u haṱula nahone tshenetshi tshi ḓo vha tshiitea tshihulwane kha u itea ha zwine Yehova a zwi funa. Ndi hone u thoma ha maṱungu mahulu, a sa athu u vhonwa, vhathu vha ḓo vha vho hanganea. (Mat. 24:21) Eneo maṱungu a ḓo guma nga nndwa ya Haramagedo, ine khayo Yehova a ḓo vha a tshi khou lwa na ḽino shango ḽivhi. (Nzumb. 16:14, 16) Bugu ya Hesekiele i ri vhudza zwinzhi nga ha nḓila ine maṱungu mahulu a ḓo thoma ngayo, samusi zwi tshi ḓo sumbedzwa kha ndima dzi tevhelaho dza ino bugu. Ro guda mini kha Hesekiele ndima 16 na 23 zwine ra ṱoḓa u zwi humbula na u zwi shumisa?

22, 23. U humbulisisa nga ha nḓila ye ha ṱaluswa ngayo phombwe dzi re kha Hesekiele na kha Nzumbululo, zwi kwama hani nḓila ine ra shumela ngayo Mudzimu?

²² Saṱhane u funa u tshikafhadza vha re kha vhurabeli ho kunaho. A hu na zwine zwa nga mu takadza u fhira u wana tshibuli tsha u ri bvisa kha vhurabeli ho kunaho na u ita uri ri ḓifare sa phombwe dzo ṱaluswaho kha bugu ya Hesekiele. Ri songo hangwa uri Yehova u ṱoḓa ri tshi gwadamela ene fhedzi nahone u vhenga u sa fhulufhedzea! (Num. 25:11) Ri fanela u ṱutshela kule na vhurereli ha mazwifhi, ri “songo fara tshithu tshi re na tshika” maṱoni a Mudzimu. (Yes. 52:11) Nga nṱhani ha zwenezwo, ri dzula ri tshi fhulufhedzea ri sa dzhii sia kha khakhathi dza politiki na u iledza u ḓidzhenisa kha zwithu zwa ḽino shango ḽo fhandekanaho. (Yoh. 15:19) Ri dzhia u fhisetshela lushaka zwi tshipiḓa tsha vhurereli ha mazwifhi vhune ha tikedzwa nga Saṱhane nahone a ri ṱoḓi u ḓidzhenisa khazwo.

²³ Zwa ndeme vhukuma, ri songo vhuya ra hangwa ndugelo yavhuḓi ine ra vha nayo ya u gwadamela Yehova thembeleni yawe yo kunaho ya pfanyisedzo. Kha ri sumbedze uri ri dzhiela nṱha yeneyo ndugelo yavhuḓi-vhuḓi, nga u ḓiimisela u ita zwoṱhe zwi re maanḓani ashu uri ri sa ḓidzhenise kha vhurereli ha mazwifhi na vhupombwe haho!