1. Sumbedza uri ndi ngani zwi zwa ndeme u ṱhogomela tshifhinga na zwine zwa khou itea. (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

BUTHANO ḽo vha ḽi tsini na u thoma. Mudzulatshidulo o gonya tshiteidzhi nahone a ṱanganedza vhathu. Muzika wo vha u tsini na u thoma. Vhathetshelesi vho vha vha tshi zwi ḓivha uri ndi tshifhinga tsha u dzula fhasi. Vho vha vha tshi ṱoḓa u thetshelesa muzika nahone vho lavhelela nga maṱo matswuku u thetshelesa nyambo. Khamusi ho vha hu na vhaṅwe vhe vha si livhise ṱhogomelo kha mudzulatshidulo kana u ṱhogomela uri hu khou tamba muzika. Nga zwenezwo, a vho ngo ṱhogomela uri buthano ḽi khou thoma nahone vho vha vha kha ḓi tshimbila-tshimbila na u amba na khonani dzavho. Vhuimo ho raloho vhu ri sumbedza zwine zwa nga itea arali ri songo sedza tshifhinga kana zwine zwa khou itea. Zwenezwi ndi ngudo ya ndeme ngauri hu si kale hu ḓo itea zwithu zwihulwane vhukuma nahone ri fanela u ḓilugiselela zwone. Ndi mini zwine zwa ḓo itea?

2. Ndi ngani Yesu o vhudza vhafunziwa vhawe uri vha ‘dzule vho fhaṱuwa’?

² Musi Yesu Kristo a tshi amba nga ha “vhufhelo ha ano  maitele a zwithu” o ṱuṱuwedza vhafunziwa vhawe a ri: “Dzulani no fhaṱuwa ngauri a ni ḓivhi uri tshifhinga tsho vhewaho tshi lini.” Nga murahu ha zwenezwo Yesu a dovha a ri: “Dzulani no fhaṱuwa.” (Mat. 24:3; vhalani Marko 13:3, 4, 37.) Bugu ya Mateo i dovha ya sumbedza uri Yesu o dovha a sevha vhatevheli vhawe uri vha dzule vho fhaṱuwa, a ri: “Dzulani no fhaṱuwa, ngauri a ni ḓivhi ḓuvha ḽine Murena waṋu a ḓo ḓa ngaḽo. . . . Dzulani no lindela, ngauri Murwa-muthu u ḓo ḓa nga tshifhinga tshine ni si tshi humbulele.” O dovha a ri: “Dzulani no fhaṱuwa ngauri a ni ḓivhi ḓuvha na tshifhinga.”—Mat. 24:42-44; 25:13.

3. Ndi ngani ri tshi fanela u dzhiela nṱha tsevho ya Yesu?

³ Sa Ṱhanzi dza Yehova, ri dzhiela nṱha tsevho ya Yesu. Ri a ḓivha uri ri khou tshila “[tshifhingani] tsha vhufhelo” nahone “maṱungu mahulu” a tsini! (Dan. 12:4; Mat. 24:21) Shangoni ḽoṱhe hu na dzinndwa, u anda ha u ḓifara luvhi na vhuvhi, u hanganea ha vhurereli, ṱhahelelo ya zwiḽiwa, malwadze na midzinginyo. Ri a zwi ḓivha uri vhathu vha Yehova vha khou huwelela nga ha Muvhuso ḽifhasini ḽoṱhe. (Mat. 24:7, 11, 12, 14; Luka 21:11) Ro lavhelela nga maṱo matswuku u ḓa ha Yesu na uri ndivho ya Mudzimu i ḓadzee.—Marko 13:26, 27.

4. (a) Ndi ngani ri tshi tenda uri zwino Yesu u a ḓivha uri Haramagedo i ḓo ḓa lini? (b) Naho ri sa ḓivhi uri maṱungu mahulu a ḓo thoma lini, fhedzi ri nga vha na vhungoho ha mini?

⁴ Ri a ḓivha uri tshipiḓa tshiṅwe na tshiṅwe tsha buthano tshi na tshifhinga tshine tsha fanela u thoma ngatsho. Naho zwo ralo, ri nga si kone u ḓivha ṅwaha, ḓuvha kana awara ine maṱungu mahulu a ḓo thoma ngayo. Musi Yesu a kha ḓi vha kha ḽifhasi o ri: “A hu na ane a ḓivha nga ha ḽeneḽo ḓuvha kana tshifhinga, na vharuṅwa vha ṱaḓulu na Murwa a vha ḽi ḓivhi, ḽi ḓivhiwa nga Khotsi fhedzi.” (Mat. 24:36) Fhedzi Kristo o ṋewa maanḓa ngei ṱaḓulu a u fhelisa shango ḽa Sathane. (Nzumb. 19:11-16) Nga zwenezwo, zwi a pfala u phetha nga ḽa uri zwino Yesu u a zwi ḓivha uri Haramagedo i ḓo vha hone lini. Fhedzi riṋe a ri zwi ḓivhi. Ndi zwa ndeme uri ri dzule ro fhaṱuwa u swika maṱungu mahulu a tshi ḓa. Naho zwo ralo, Yehova ha timatimi nga ha ḽeneḽo ḓuvha. O vhea ḓuvha ḽa uri vhufhelo vhu ḓo ḓa lini. Yehova u ḓivha zwavhuḓi uri maṱungu mahulu a ḓo thoma lini nahone ḽeneḽo ḓuvha a “ḽi nga shaei.” (Vhalani Habakuku 2:1-3.) Ri nga vha hani na vhungoho ha zwenezwo?

5. Ṋeani tsumbo i sumbedzaho uri vhuporofita ha Yehova vhu dzula vhu tshi ḓadzea nga tshifhinga tsho teaho.

⁵ Vhuporofita ha Yehova vhu dzula vhu tshi ḓadzea nga tshifhinga tsho teaho. Humbulani nga ha musi a tshi vhofholola Vhaisiraele ngei Egipita. Musi Mushe a tshi amba nga 14 Nisan, 1513 B.C.E., o ri: “Hó fhela yeneyo miṅwaha ya maḓana maṋa a na mahumi mararu (430), nga ḓuvha ḽe ya fhela ngaḽo’, magogo oṱhe a Yehova a pfuluwa shangoni ḽa Egipita.” (Ek. 12:40-42) Yeneyo miṅwaha ya 430 yo thoma musi mulanga we Yehova a u vhofha na Abrahamu u tshi ḓadzea nga 1943 B.C.E. (Vhagal. 3:17, 18) Nga murahu, Yehova o vhudza Abrahamu uri: “Vhaḓuhulu [vhau] vha ḓo dzula shangoni ḽi sili nahone vhathu vha ḓo vha ita dziphuli na u vha tambudza lwa miṅwaha ya maḓana maṋa (400).” (Gen. 15:13; Mish. 7:6) Yeneyo miṅwaha ya 400 ye vha tambudzwa ngayo yo thoma nga 1913 B.C.E.  musi Isimaele a tshi holedza Isaka nahone yo fhela musi Vhaisiraele vha tshi pfuluwa ngei Egipita. (Gen. 21:8-10; Vhagal. 4:22-29) Lwa miṅwaha minzhi, Yehova o vha o vhea ḓuvha ḽine a ḓo vhofholola ngaḽo vhathu vhawe.

6. Ndi ngani ri tshi fanela u vha na vhungoho ha uri Yehova u ḓo tsireledza vhathu vhawe?

⁶ Yoshua we a vha e muṅwe wa Vhaisiraele vhe vha vhofhololwa ngei Egipita o vha humbudza a ri: “Inwi-ha ni elekanye nga mbilu yoṱhe na nga muya woṱhe zwe Yehova Mudzimu waṋu a ita a tshi vuledza oṱhe Mafhungo avhuḓi e a ni amba ngao’; ha ngo sia na ḽithihi; oṱhe o vulea; a huna ḽe ḽa ṱáhela.” (Yosh. 23:2, 14) Ri nga vha na vhungoho ha uri mafulufhedziso a Yehova a u ri vhofholola nga tshifhinga tsha maṱungu mahulu a ḓo ḓadzea. Naho zwo ralo, arali ri tshi ṱoḓa u ponyoka u fheliswa ha ḽino shango, ri fanela u dzula ro fhaṱuwa.

7, 8. (a) Vhalindi vho vha vha tshi fanela u ita mini tshifhingani tsha kale, nahone zwenezwo zwi ri gudisa mini? (b) Ṋeani tsumbo ya zwine zwa nga itea musi vhalindi vha tshi eḓela vhe mushumoni.  

⁷ Ri nga guda uri ndi zwa ndeme u fhaṱuwa kha zwe zwa itea tshifhingani tsha kale. Nga tshenetsho tshifhinga, miḓi minzhi i ngaho Yerusalema yo vha yo tangwa nga mbondo khulwane. Mbondo dzo vha dzi tshi tsireledza vhathu kha maswina nahone ho vha hu na fhethu hune na nga kona u vhona zwa kule. Masiari na vhusiku, vhalindi vho vha vha tshi ima luvhondoni na getheni. Vho vha vha tshi fanela u tsivhudza vhaṅwe arali hu na khombo. (Yes. 62:6) Vho vha vha tshi zwi ḓivha uri ndi zwa ndeme u dzula vho fhaṱuwa.—Hesek. 33:6.

⁸ Muḓivhazwakale Josephus wa Yuda o amba uri nga 70 C.E., mavhuthu a Roma o kona u dzhena Yerusalema ngauri vhalindi vha gethe vho vha vho eḓela. Vharoma vho kona u dzhena thembeleni nahone vha funga mulilo we wa tshinyadza Yerusalema yoṱhe, ho vha hu maṱungu mahulu e lushaka lwa Yuda lwa vha lu sa athu u a vhona.

9. Ndi mini zwine vhathu vhanzhi ṋamusi vha si zwi ṱhogomele?

⁹ Mashangoni manzhi ṋamusi hu na maswole ane a linda bodarani nahone hu na dzikhamera. Vha sedza tshiṅwe na tshiṅwe tshine tsha nga ita uri hu vhe na khombo shangoni ḽavho. Naho zwo ralo, vhenevho vhalindi vha kona u vhona fhedzi khombo i ḓiswaho nga vhathu kana mivhuso. A vha zwi ḓivhi uri hu na Muvhuso wa Mudzimu u re ṱaḓulu une murangaphanḓa wawo a vha Kristo na zwine wa ḓo zwi ita u itela u haṱula dzitshaka dzoṱhe. (Yes. 9:5, 6; 56:10; Dan. 2:44) Kha ḽiṅwe sia, arali ra dzula ro fhaṱuwa nga lwa muya ri ḓo dzula ro lindela u swika ha ḓuvha ḽa khaṱulo.—Ps. 130:6.

10, 11. (a) Ndi mini zwine ra fanela u zwi ṱhogomela, nahone ndi ngani? (b) Ndi mini zwine zwa ni ita uri ni tende uri Diabolo o ita uri vhathu vha si thetshelese vhuporofita vhu re Bivhilini?

¹⁰ Edzani u humbula mulindi we a dzula o fhaṱuwa vhusiku hoṱhe. U a neta nahone a thoma u kumedza ḽi tsini na u tsha. Nga hu fanaho, samusi vhufhelo ha ano maitele a zwithu vhu tsini, zwi a konḓa u dzula wo fhaṱuwa. Zwi ḓo ṱungufhadza lungafhani arali ra nga kundelwa u ita ngoma madzula wo vhambwa! Kha ri ṱhogomele zwithu zwiraru zwine zwa nga ita uri ri si tsha dzula ro fhaṱuwa.

 ¹¹ Diabolo u khou fhura vhathu. Musi Yesu e tsini na u fa, o sevha vhafunziwa vhawe luraru nga ha “muvhusi wa ḽino shango.” (Yohane 12:31; 14:30; 16:11) Yesu o vha a tshi ḓivha uri Diabolo u ḓo ita uri vhathu vha dzule vhe swiswini u itela uri vha si dzhiele nṱha uri vhufhelo ha ḽino shango vhu tsini. (Tsef. 1:14) Sathane u shumisa vhurereli ha mazwifhi u itela u fhura vhathu. Ndi mini zwe na zwi ṱhogomela musi ni tshi khou haseledza na vhathu? Naa Diabolo ho ngo “swingisa mihumbulo ya vha sa tendiho” nga ha vhufhelo ha ano maitele a zwithu na uri zwino Kristo u khou vhusa sa khosi ya Muvhuso wa Mudzimu? (2 Vhakor. 4:3-6) Khamusi ni dzula ni tshi pfa vhathu vha tshi ri, “A thina dzangalelo.” Tshifhinga tshinzhi a vha thetshelesi musi ri tshi vha vhudza uri vhufhelo ha ḽino shango vhu tsini.

12. Ndi ngani ri songo fanela u tendela Diabolo a tshi ri xedza?

¹² Ni songo tendela u timatima ha vhaṅwe hu tshi ni kula nungo kha u ita uri ni si tsha dzula no fhaṱuwa. Ni ḓivha zwa khwine. Paulo o ṅwalela vhatendi ngae a ri: “Ni a zwi ḓivha zwavhuḓi uri ḓuvha ḽa Yehova ḽi ḓo ḓa sa mbava ine ya ḓa vhusiku.” (Vhalani 1 Vhathesalonika 5:1-6.) Yesu o ri sevha a ri: “Ni dzule no ḓilugisa, ngauri Murwa-muthu u ḓo ḓa nga tshifhinga tshine ni si tshi humbulele.” (Luka 12:39, 40) Hu si kale Sathane u ḓo xedza vhathu vhanzhi uri vha tende uri hu ḓo vha na “Mulalo na u tsireledzea!” U ḓo vha xedza u itela uri vha tende uri ndi ḽa maladze. Hu pfi mini nga riṋe? Ḽeneḽo ḓuvha ḽa khaṱulo a ḽo ngo fanela u “ni ḓela ni songo zwi lavhelela u fana na musi ḓuvha ḽi tshi ṱavhela dzimbava,” ri nga ponyoka arali ra “[dzula] ro fhaṱuwa na u dzula ro dzivhuluwa.” Ndi ngazwo ri tshi fanela u vhala Ipfi ḽa Mudzimu ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe na u elekanya nga ha zwine Mudzimu a khou ri vhudza zwone.

13. Muya wa shango u kwama hani vhathu, nahone ri nga iledza hani yeneyo ṱhuṱhuwedzo mmbi?

¹³ Muya wa shango u ṱuṱuwedza nḓila ine vhathu vha humbula ngayo. Vhathu vhanzhi vho farakanea nga mishumo yavho lune vha si kone u “ṱhogomela uri vha ṱoḓa u ḓivha Mudzimu.” (Mat. 5:3) Vho  farakanea nga u ṱoḓa zwithu zwi vhonalaho zwa ḽino shango zwine zwa ita uri vha vhe na “nyemulo ya ṋama na nyemulo ya maṱo.” (1 Yoh. 2:16) Zwiṅwe hafhu, hu na vhuḓimvumvusi vhunzhi vhune ha kunga vhathu uri vha “[fune] miḓifho” nahone zwenezwi zwi khou engedzea ṅwaha muṅwe na muṅwe. (2 Tim. 3:4) Ndi ngazwo Paulo o vhudza Vhakriste uri vha ‘songo dzula vho dzudzanya uri vha fushe nyemulo dza ṋama’ zwine zwa ita uri vha eḓele nga lwa muya.—Vharoma 13:11-14.

14. Ndi tsevho ifhio ine ra i wana kha Luka 21:34, 35?

¹⁴ Nṱhani ha u ṱanganedza muya wa shango, ri tendela muya mukhethwa u tshi ita uri ri pfesese zwithu zwine zwa ḓo itea tshifhingani tshi ḓaho. ^[1] (1 Vhakor. 2:12) Naho zwo ralo, zwithu zwo ḓoweleaho zwi nga thithisa vhushaka hashu na Yehova arali ra zwi tendela. (Vhalani Luka 21:34, 35.) Vhaṅwe vha nga ri goḓa musi ri tshi dzula ro fhaṱuwa, fhedzi zwenezwo a zwi ri kuli nungo. (2 Pet. 3:3-7) Nṱhani hazwo, ri fanela u konana na Vhakriste nga riṋe miṱanganoni u itela uri ri kone u ṱuṱuwedzwa nga muya wa Mudzimu.

15. Ho itea mini kha Petro, Yakobo na Yohane, nahone hu nga itea mini kha riṋe?

¹⁵ Vhushayanungo hashu vhu ita uri zwi ri konḓele u dzula ro fhaṱuwa. Yesu o vha a tshi zwi ḓivha uri vhathu a vho ngo fhelela nahone vha fanela u lwisana na vhushayanungo. Ṱhogomelani zwe zwa itea musi Yesu a sa athu u vhulahwa. U itela uri a dzule a tshi fulufhedzea, o vha a tshi fanela u ḓitika nga Khotsi awe wa ṱaḓulu. Yesu o vhudza Petro, Yakobo na Yohane uri vha ‘dzule vho fhaṱuwa’ musi a tshi khou rabela. Naho zwo ralo, a vho ngo ṱhogomela zwe zwa vha zwi tshi ḓo itea. Nṱhani ha u dzula vho fhaṱuwa, vho eḓela. Naho Yesu o vha o neta, o vha o fhaṱuwa musi a tshi khou rabela kha Khotsi awe. Ndi zwe vhafunziwa vhawe vha vha vho fanela u ita zwone.—Marko 14:32-41.

16. U ya nga Luka 21:36, Yesu o ri ri fanela u ‘dzula ro fhaṱuwa’ nga nḓila-ḓe?

¹⁶ ‘U dzula wo fhaṱuwa’ nga lwa muya zwi fhira u sokou ita zwo lugaho. Yesu o vha o vhudza vhenevho vhafunziwa uri vha humbele thuso kha Yehova musi vha sa athu u ya tsimuni ya Getsemane. (Vhalani Luka 21:36.) Nga zwenezwo, u itela uri ri dzule ro fhaṱuwa nga lwa muya, na riṋe ri fanela u dzula ri tshi rabela.—1 Pet. 4:7.

17. Ri nga vha hani na vhungoho ha uri ro ḓilugiselela zwine zwa khou ḓa hu si kale?

¹⁷ Samusi Yesu o amba uri vhufhelo vhu ḓo ḓa “nga tshifhinga tshine [ri] si tshi humbulele,” zwino a si tshifhinga tsha u kumedza nga lwa muya na u tovhola miḓifho ya ḽino shango ine Sathane na shango ḽawe vha ri kunga ngayo. (Mat. 24:44) Bivhilini, Mudzimu na Kristo vha ri vhudza nga ha vhumatshelo na nḓila ine ra nga dzula ngayo ro fhaṱuwa. Ri fanela u dzula ri tshi ṱhogomela vhushaka hashu na Yehova na u dzula ri na zwipikwa tshumeloni yawe. Ri fanela u dzula ro fhaṱuwa u itela uri ri kone u ḓilugiselela zwine zwa khou ḓa hu si kale. (Nzumb. 22:20) Vhutshilo hashu vhu khomboni!