Ri nga ḓipfa hu tshi nga a hu na tshine ra nga thusa ngatsho musi khonani yashu a tshi khou vhaiswa nga thaidzo ya vhulwadze ha muhumbulo. Fhedzi ri nga sumbedza nḓila ine ra vha na ndavha ngayo, nga u thusa khonani yashu uri a kone u sedzana na honoho vhulwadze. Nga nḓila-ḓe?

‘Ni ṱavhanye u thetshelesa.’​—YAKOBO 1:19.

Iṅwe nḓila ya khwine ine na nga thusa ngayo khonani yaṋu ndi u thetshelesa musi a tshi ṱoḓa u amba. Ni songo ḓipfa ni tshi nga ni tea u fhindula tshiṅwe na tshiṅwe tshine a amba. Itani uri a zwi vhone uri ni khou mu thetshelesa na uri ni na ndavha nae zwa vhukuma. Lingedzani u pfesesa nḓila ine a khou ḓipfa ngayo nahone ni iledze u mu haṱula. Ni humbule uri a nga amba zwithu zwi sa bvi mbiluni nahone nga murahu a nga ḓisola.​—Yobo 6:2, 3.

“Ni ṱuṱuwedze.”​—1 VHATHESALONIKA 5:14.

Khonani yaṋu a nga vha a na mbilaelo nnzhi kana a tshi ḓipfa a si wa ndeme. Musi ni tshi mu khwaṱhisedza uri ni a mu funa, zwi nga mu khuthadza na u mu ṱuṱuwedza naho nga tshiṅwe tshifhinga ni sa ḓivhi uri ni nga amba uri mini.

“Khonani ya vhukuma i sumbedza lufuno tshifhinga tshoṱhe.”​—MIRERO 17:17.

Mu thuseni u vhona uri a nga ita mini. Madzuloni a uri ni pfe u nga ni a ḓivha uri ni nga mu thusa hani, mu vhudziseni uri ni nga mu thusa hani. Arali zwi tshi konḓela khonani yaṋu u amba zwithu zwine a zwi ṱoḓa, lingedzani u mu thusa nga u  amba zwithu zwine na nga zwi ita nae, u fana na u tshimbila noṱhe. Ni nga mu thusa nga u ya mavhengeleni, u mu kunakisela kana miṅwe mishumo-vho.​—Vhagalata 6:2.

‘Ni songo fhela mbilu.’—1 VHATHESALONIKA 5:14.

Khonani yaṋu a nga vha a sa athu ḓiimisela u amba. Mu khwaṱhisedzeni uri ni ḓo mu thetshelesa musi a tshi vho pfa o vhofholowa u amba na inwi. Nga nṱhani ha vhulwadze, khonani yaṋu a nga kha ḓi amba kana u ita zwithu zwine zwa ni vhaisa. A nga kha ḓi litsha u ita zwithu zwe na langana kana a sokou sinyuwa hu si na tshiitisi. Ni songo fhela mbilu nahone ni lingedze u pfesesa musi ni tshi mu ṋea thikhedzo ine a i ṱoḓa.​—Mirero 18:24.

Farrah a ane a vha na khonani ine ya vha na vhulwadze ha u sa kona u langa nḓila ine a ḽa ngayo, ha u vhilaela lwo kalulaho na ha mutsiko wa muhumbulo wo kalulaho (clinical depression) o ri: “Ndi ita vhungoho ha uri a pfe ndi khonani ine a nga amba nayo tshifhinga tshiṅwe na tshiṅwe. Naho ndi si na thandululo ya zwine zwa khou mu dina, ndi ita vhungoho ha uri a vhe na vhuṱanzi ha uri tshifhinga tshoṱhe ndi ḓo mu thetshelesa. Tshiṅwe tshifhinga tshine a ṱoḓa ndi muthu ane a ḓo mu thetshelesa uri a ḓipfe a khwine.”

Ha-eun ane a lwala vhulwadze ha u tsikeledzea ha muhumbulo lwo kalulaho u ri: “Muṅwe wa khonani dzanga u na vhuthu nahone u a nṱuṱuwedza. O nthamba muḓini wawe uri ndi ḽe nae zwiliwa. O ntsumbedza uri u a mpfuna, zwa ita uri zwi leluwe u mu ṱalutshedza nḓila ine nda ḓipfa ngayo. Zwenezwo zwo nṱuṱuwedza vhukuma!”

Vho Jacob vhane mufumakadzi wavho a vha na thaidzo ya vhulwadze ha muhumbulo ho kalulaho vho ri: “U sa fhela mbilu ndi zwa ndeme. Musi mufumakadzi wanga a tshi ita zwithu zwine zwa nndina, ndi humbula uri a si zwine a vha zwone, ndi nga nṱhani ha vhulwadze hawe. Zwi nthusa uri ndi sa sinyuwe na uri ndi sa mu fhelele mbilu.”

Enrico ane a dinwa nga vhulwadze ha u vhilaela lwo kalulaho u ri: “Mufumakadzi wanga ndi ene ane a ntikedza na u nkhuthadza vhukuma. Musi ndo tsikeledzea vhukuma nga u vhilaelesa, ha nkombetshedzi uri ndi ite zwithu zwine ndi sa ṱoḓi u zwi ita. Zwenezwo zwi amba uri tshiṅwe tshifhinga u a kundelwa u ita zwithu zwine ene muṋe a takalela u zwi ita. U ḓidzima hawe na u vha na mafunda zwi ita uri a vhe wa ndeme kha nṋe.”