Ngudo I Bvaho Kha Zwiṋoni
“Edzou vhudzisa, . . . vhudzisa zwiṋoni zwa ṱaḓulu, zwi ḓo U vhudza. Ndi nnyi a sá vhoni uri hezwi zwoṱhe ndi zwe zwa itwa nga tshanḓa tsha Yehova?”—Yobo 12:7, 9.
LWA miṅwaha i ṱoḓaho u vha 3 000 yo fhiraho, musimulalushaka Yobo o ṱhogomela uri hu na zwithu zwinzhi zwine ra nga zwi guda nga ha mishumo yavhuḓi ya Mudzimu kha zwiṋoni. Nḓila ine zwa tshila ngayo zwi ita uri zwi vhe zwivhumbwa zwo khetheaho. Bivhilini, mafhungo manzhi ane a amba nga ha zwiṋoni a ri gudisa ngudo ya ndeme nga ha vhutshilo na vhushaka hashu na Mudzimu. Kha ri ṱhogomele tsumbo dzi si gathi.
TSHIṰAHA TSHA ṰHAMBAMAḒI
Vhadzulapo vha Yerusalema vho vha vho ḓowela u vhona ṱhambamaḓi dzi tshi fhaṱa zwiṱaha kha ṱhanga dza zwifhaṱo zwavho. Dziṅwe ṱhambamaḓi dzo fhaṱa zwiṱaha thembeleni ya Solomo. Khamusi ṱhambamaḓi dze dza fhaṱa zwiṱaha thembeleni ṅwaha muṅwe na muṅwe dzo wana hu fhethu ho tsireledzeaho nahone dzo vha dzi tshi kona u ṱhogomela mafhondo adzo.
Muṅwe wa vharwa vha Kora we a ṅwala Psalme ya 84 we a vha a tshi shuma thembeleni luthihi nga vhege kha miṅwedzi ya rathi, o ṱhogomela zwenezwo zwiṱaha thembeleni. O vha a tshi tama u fana na ṱhambamaḓi dze dza vha dzi na haya nḓuni ya Yehova, o ri: “Dzipfamo dzau dzi tamisa hani, Yehova wa Mavhuthu! Muya wanga wo tshenuluwa, wo ita na u fhelelwa nga u ṱuluṱshelwa dzikhoro dzau, Yehova . . . Ngauri tshiṋoni tsho wana nnḓu, ṱhambamaḓi yo wana tshiṱahá, huné ya lela mafhondo; ndi dzialetare dzau, Yehova wa Mavhuthu, Khosi yanga, Mudzimu wanga!” (Psalme ya 84:1-3) Naa riṋe na vhane vha kha ḓi vha vhaṱuku ri na lutamo lu fanaho nahone ri dzhiela nṱha u vha tshivhidzoni tsha vhathu vha Mudzimu tshifhinga tshoṱhe?—Psalme ya 26:8, 12.
ḼIOVHELWA ḼI ḒIVHA TSHIFHINGA
Muporofita Yeremia o ri: “Huufha na ḽiovhelwa ngei ṱaḓulu ḽi tshi ḓivha tshifhinga [tshaḽo].” O vha a tshi ḓivha nga ha u pfuluwa ha ḽiovhelwa ḽi tshi ya Shangoni ḽo Fulufhedziswaho. Nga luṱavula, maovhelwa a fhiraho 300 000 a bva Afurika a pfulutshela Yuropa Devhula a tshi tshimbila nga thungo ya Govhani ḽa Yorodane. Nḓila ye zwa sikwa ngayo zwi ita uri zwi ṱuṱuwedzee u humela fhethu hune ha vha tshilimo u itela u kudzela. U fana na zwiṅwe zwiṋoni zwine zwa pfuluwa, zwi “ḓivha tshifhinga tshazwo tsha u vhuya.”—Yeremia 8:7.
Bugu Collins Atlas of Bird Migration i ri: “Nga lwa nzulele zwiṋoni zwi a ḓivha hune zwa fanela u pfulutshela hone.” Yehova Mudzimu o sika zwiṋoni zwi na vhutsila ha u ḓivha khalaṅwaha dzine zwa fanela u pfuluwa ngadzo, fhedzi o sika vhathu vhe na vhukoni ha u ḓivha zwifhinga na khalaṅwaha. (Luka 12:54-56) U fhambana na vhutsila he maovhelwa a sikwa e naho, nḓivho ya Mudzimu ndi yone ine ya ita uri vhathu vha kone u ṱalukanya ndeme ya zwiitea zwa tshifhinga tshine ra khou tshila khatsho. Vhaisiraele vha tshifhingani tsha Yeremia a vho ngo dzhiela nṱha zwenezwo zwiitea. Mudzimu o amba nga ha thaidzo ye ya vha i hone, a ri: “[Vho] laṱa fhungo ḽa Yehova; zwino vhuṱali vha kha ḓi vha na vhufhio?”—Yeremia 8:9.
Ṋamusi, ri na vhuṱanzi ho khwaṱhaho vhune ha sumbedza uri ri khou tshila tshifhingani tshine Bivhili ya tshi vhidza ‘maḓuvha a vhufhelo.’ (2 Timotheo 3:1-5) Naa ni ḓo edzisa maovhelwa nahone na dzhiela nṱha ‘tshifhinga’?
GONI ḼI VHONA ZWA KULE
Bivhilini hu ambiwa lunzhi nga ha goni nahone zwo vha zwo ḓowelea u vhona zwenezwi zwiṋoni Shangoni ḽo Fulufhedziswaho. Musi ḽeneḽo goni ḽi tshiṱahani tshaḽo tshi re nṱha luwani ḽi “zwima zwiḽiwa; maṱo aḽo a vhona zwa kule.” (Yobo 39:27-29) Maṱo a goni a a vhona vhukuma lune a kona u vhona muvhuḓa u re kule nga hafu ya khilomithara nthihi.
Samusi goni ḽi tshi kona u “vhona zwa kule,” Yehova u a kona u vhona zwa tshifhingani tshiḓaho. Nga zwenezwo, Yehova Mudzimu o ri: “Ndo ḓi ni vhudza kale zwine zwa ḓo ḓa; ndo ni vhudza misi iḽa zwi sathu u itea.” (Yesaya 46:10) Musi ri tshi thetshelesa nyeletshedzo ya Yehova, ri ḓo vhuyelwa nga u vha na luvhonela na vhuṱali hawe vhu sa vhambedzwi na tshithu.—Yesaya 48:17, 18.
Bivhili i dovha ya vhambedza vhane vha fulufhela Mudzimu na magoni ya ri: “Vho fulufhedzaho Yehova vha wana maanḓa maswa, vha takuwa nga phapha sa goni.” (Yesaya 40:31) Goni ḽi thuswa nga muya u dudelaho uri ḽi kone u fhufha. Musi goni ḽi tshi wana muya u dudelaho, ḽi a ṱharamudza maphapha aḽo, ḽa mona henefho hune ha vha na muya nahone wa ḽi hwalela nṱha. Goni a ḽi ḓitiki nga nungo dzaḽo u itela uri ḽi kone u fhufha na u papamala muyani tshikhala tshilapfu. Nga hu fanaho, vhane vha fulufhela Yehova vha nga ḓitika ngae sa ane a vha fulufhedzisa “maanḓa a fhiraho o ḓoweleaho.”—2 Vhakorinta 4:7, 8.
“SA KHUHU I TSHI KUVHANGANYA ZWIKUKWANA ZWAYO”
Musi Yesu a sa athu u fa, o ima nahone a lavhelesa ḓorobo ya Yuda. O ri: “Hee Yerusalema, Yerusalema, iwe muvhulahi wa vhaporofita na mukanḓi nga matombo wa vho rumiwaho ha iwe—ndi lungana ndi tshi ri ndi kuvhanganye vhana vhau sa khuhu i tshi kuvhanganya zwikukwana zwayo fhasi ha phapha dzayo! Fhedzi inwi na hana.”—Mateo 23:37.
Zwiṋoni zwo sikwa zwi na vhukoni ha u tsireledza vhana vhazwo. Zwiṋoni zwi ngaho khuhu zwine zwiṱaha zwazwo zwa vha fhasi, zwi fanela u dzula zwo fhaṱutshela khombo. Arali khuhu ya vhona lurwanzhivha lu tshi khou fhufha henefho tsini, i a vhidza zwikukwana zwayo uri zwi ḓe zwi khude nga fhasi ha phapha dzayo. Musi zwikukwana zwi nga fhasi ha dzenedzo phapha, zwi dovha zwa vha zwo khuda uri zwi si swe nga ḓuvha na u ṋelwa nga mvula. Nga hu fanaho, Yesu o vha a tshi ṱoḓa u ṋea vhadzulapo vha Yerusalema vhukhudo na tsireledzo ya lwa muya. Ṋamusi, Yesu u ri ramba uri ri ḓe a ri homolose na u ri tsireledza kha mihwalo na mbilaelo dzashu dza ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe.—Mateo 11:28, 29.
Vhukuma, hu na zwinzhi zwine ra nga zwi guda kha zwenezwi zwiṋoni. Musi ni tshi vhona nḓila ine zwa ita ngayo zwithu, lingedzani u humbula Maṅwalo ane a amba nga hazwo. U nga ri ṱhambamaḓi i nga ni thusa u dzhiela nṱha nnḓu ya Yehova ya vhurabeli. U nga ri ni nga fulufhela Mudzimu ane a ḓo ita uri ni kone u fhufha sa goni. U nga ri ni nga wana ngoho ya lwa muya kha Yesu ine ya ḓo ni tsireledza u fana na maphapha a khuhu ane a tsireledza zwikukwana zwayo. Nahone u nga ri maovhelwa a nga ni humbudza uri ni dzule no fhaṱutshela ndeme ya zwiitea zwa shango zwine zwa sumbedza uri ri maḓuvhani a vhufhelo.