1. Yehova o ṋea mini mushumeli wawe muṅwe na muṅwe?

YEHOVA o ṋea mushumeli wawe muṅwe na muṅwe mushumo tshivhidzoni. Naho ri na mishumo i sa fani, roṱhe ri vha ndeme tshivhidzoni nahone ri a ṱoḓea. Muapostola Paulo o ri thusa u pfesesa uri roṱhe ri vha ndeme nahone ri a ṱoḓea. O zwi itisa hani?

2. U ya nga Vhaefesa 4:16, ndi ngani ri tshi tea u ṱhonifhana na u shumisana?

² Kha luṅwalo lwe ino thero ya thewa khalwo, Paulo o zwi sumbedza uri a hu na mushumeli wa Yehova ane a nga amba na muṅwe a ri: “A thi ni ṱoḓi.” (1 Vhakor. 12:21) Arali ri tshi ṱoḓa uri tshivhidzoni hu vhe na mulalo, ri tea u shumisana na u ṱhonifhana. (Vhalani Vhaefesa 4:16.) Musi ri tshi shuma nga vhuthihi tshivhidzoni, zwi ita uri roṱhe ri pfe ri tshi funiwa nahone zwi a fhaṱa tshivhidzo.

3. Ri ḓo amba nga ha mini kha ino thero?

³ Ri nga sumbedza hani uri ri ṱhonifha vhahashu tshivhidzoni? Kha heyi thero, ri ḓo amba nga ha nḓila ine vhahulwane vha nga sumbedza ngayo uri vha ṱhonifha vhaṅwe vhahulwane. Nga murahu, ri ḓo vhona uri roṱhe ri nga sumbedza hani uri ri ṱhonifha vhahashu vha siho mbinganoni. Ri ḓo dovha ra vhona uri ri nga sumbedza hani uri ri ṱhonifha vhahashu vhane vha si kone u amba luambo lwashu zwavhuḓi.

4. Ndi nyeletshedzo ifhio i re kha Vharoma 12:10 ine vhahulwane vha tea u i tevhedza?

⁴ Vhahulwane vhoṱhe vha re tshivhidzoni vho vhewa nga muya mukhethwa. Fhedzi muṅwe na muṅwe wavho u na vhukoni vhu sa fani. (1 Vhakor. 12:17, 18) Vhaṅwe hu nga vha hu si kale vho vhewa uri vha vhe vhahulwane nahone vhe si na tshenzhelo u fana na vhaṅwe vhahulwane. Vhaṅwe vha nga vha vha sa koni u ita zwo engedzeaho nga nṱhani ha miṅwaha yavho kana mutakalo u si wavhuḓi. A hu na muhulwane ane a tea u vhona u nga muṅwe muhulwane a si wa ndeme. Nṱhani hazwo, muhulwane muṅwe na muṅwe u tea u tevhedza nyeletshedzo ya Paulo i re kha Vharoma 12:10.—Vhalani.

5. Vhahulwane vha sumbedza hani uri vha ṱhonifha vhaṅwe vhahulwane nahone ndi ngani zwi zwa ndeme?

⁵ Vhahulwane vha sumbedza uri vha ṱhonifha vhaṅwe vhahulwane nga u vha thetshelesa. Zwenezwi ndi zwa ndeme musi vhahulwane vhe na muṱangano u itela u amba mafhungo a ndeme. Ndi ngani ri tshi ralo? Ṱhogomelani uri Tshiingamo tsha ḽa 1 October 1988 tsha Luisimane tsho ri mini, tsho ri: “Vhahulwane vha a zwi ḓivha uri Yesu a nga shumisa muya mukhethwa u itela u thusa muhulwane muṅwe na muṅwe. A nga mu thusa u humbula vhulivhisi vhu re Bivhilini vhune ha nga thusa kha mafhungo ane vha khou a amba kana u vha thusa u dzhia phetho ya ndeme. (Mish. 15:6-15) Muya mukhethwa u thusa vhahulwane vhoṱhe, hu si muhulwane muthihi fhedzi.”

6. Vhahulwane vha nga thuswa nga mini uri vha shume nga vhuthihi nahone tshivhidzo tshi ḓo vhuyelwa hani?

⁶ Muhulwane ane a ṱhonifha vhaṅwe vhahulwane ha ṱoḓi uri hu dzule hu ene ane a thoma u amba musi vhahulwane vhe na muṱangano. Ha ṱoḓi uri hu dzule hu tshi khou amba ene fhedzi nahone ha ṱoḓi uri hu dzhiiwe zwine ene a zwi amba fhedzi. Fhedzi u amba mavhonele awe nga u ḓiṱukufhadza. U a thetshelesa musi vhaṅwe vha tshi amba nḓila ine vha dzhia ngayo zwithu. Tsha ndeme vhukuma ndi uri u a ṱoḓa u shumisa zwine Bivhili ya amba na u tevhela vhulivhisi vhu bvaho kha “mulanda a fhulufhedzeaho na wa vhuṱali.” (Mat. 24:45-47)  Musi vhahulwane vha tshi sumbedzana lufuno na u ṱhonifhana, zwi ḓo ita uri Yehova a vha ṋee muya mukhethwa une wa ḓo vha thusa uri vha dzhie phetho dzine dza khwaṱhisa tshivhidzo.—Yak. 3:17, 18.

7. Yesu o vha a tshi dzhia hani vhathu vha siho mbinganoni?

⁷ Tshivhidzoni ṋamusi hu na vhavhingani na miṱa, fhedzi hu dovha ha vha na vhahashu vha siho mbinganoni. Ri tea u dzhia hani vhahashu vha siho mbinganoni? Ri tea u vha dzhia nga nḓila ye Yesu a vha a tshi vha dzhia ngayo. Musi Yesu e kha ḽifhasi, ho ngo vhinga. O shumisa tshifhinga tshawe na nungo dzawe u itela u huwelela. Yesu ho ngo vhuya a amba uri Vhakriste vhoṱhe vha tea u vha mbinganoni kana uri a vho ngo tea u vha mbinganoni. Fhedzi o amba uri vhaṅwe vha nga khetha u sa vha mbinganoni. (Mat. 19:11, 12) Yesu o vha tshi ṱhonifha vhe vha vha vhe siho mbinganoni. Ho ngo vha dzhia vhe vha fhasi kana uri vha khou ṱahela zwiṅwe zwithu nga nṱhani ha uri a vha ho mbinganoni.

8. U ya nga 1 Vhakorinta 7:7-9, Paulo o ṱuṱuwedza Vhakriste uri vha humbule nga ha mini?

⁸ Paulo o vha a tshi fana na Yesu ngauri musi a tshi ita vhuḓinḓa hawe, o vha e siho mbinganoni. Paulo ho ngo vhuya a funza uri zwo khakhea uri Mukriste a vhe mbinganoni. O vha a tshi zwi ḓivha uri yeneyi ndi phetho ine muṅwe na muṅwe a tea u ḓi dzhiela yone. Fhedzi Paulo o ṱuṱuwedza Vhakriste uri vha humbule nga ha u shumela Yehova musi vhe siho mbinganoni. (Vhalani 1 Vhakorinta 7:7-9.) Zwi tou vha khagala uri Paulo o vha a sa dzhieli fhasi Vhakriste vha siho mbinganoni. O khetha Timotheo we a vha e siho mbinganoni uri a ite mushumo wa ndeme ndanguloni ya Yehova. * (Vhafil. 2:19-22) Nga zwenezwo, zwi ḓo vha zwo khakhea u humbula uri wahashu u a fanelea kana ha fanelei nga nṱhani ha uri u mbinganoni kana haho mbinganoni.—1 Vhakor. 7:32-35, 38.

9. Kha u vha mbinganoni na u sa vha mbinganoni tsha khwine ndi tshifhio?

⁹ Yesu na Paulo a vho ngo funza uri Vhakriste vha tea u vha mbinganoni kana uri a vha tei u vha mbinganoni. Nga zwenezwo, kha u vha mbinganoni na u sa vha mbinganoni tsha khwine ndi tshifhio? Tshiingamo tsha ḽa 1 October 2012 tsha Luisimane tsho ri: “U vha mbinganoni na u sa vha mbinganoni ndi zwifhiwa zwi bvaho kha Mudzimu. . . . Yehova ha ṱoḓi vhathu vha  tshi ṱungufhala kana u shona nga nṱhani ha uri a vhaho mbinganoni.” Nga zwenezwo, ri tea u ṱhonifha vhahashu vha siho mbinganoni tshivhidzoni.

10. Ri nga ṱhonifha hani vhahashu vha siho mbinganoni?

¹⁰ Ri nga sumbedza hani uri ri ṱhonifha vhahashu vha siho mbinganoni? Ri songo hangwa uri vhaṅwe vha ita phetho ya u sa dzhenela mbingano. Vhaṅwe vha nga vha vha tshi khou ṱoḓa u vha mbinganoni, fhedzi a vha athu u wana muthu ane vha nga vhingana nae. Vhaṅwe vha nga vha vho lovhelwa nga vhafarisi vhavho. Hu sa londwi vhuimo havho, naa zwi ḓo vha zwo tea uri vhahashu tshivhidzoni vha vha vhudzise uri ndi ngani vhe siho mbinganoni kana u vha vhudza uri vha ḓo vha ṱoḓela mufarisi? Ndi ngoho uri vhaṅwe vha nga humbela u thuswa uri vha wane mufarisi wa mbingano. Fhedzi, humbulani uri vha nga ḓipfa hani arali ni tshi khou ṱoḓa u vha thusa ngeno vha songo ni humbela thuso! (1 Vhathes. 4:11; 1 Tim. 5:13) Kha ri pfe zwe vhaṅwe vhahashu vha siho mbinganoni vha zwi amba.

11-12. Ndi mini zwine zwa nga kula nungo vha siho mbinganoni?

¹¹ Muṅwe mulavhelesi ane a si vhe mbinganoni ane a kona u ita mushumo wawe zwavhuḓi, o amba uri zwi a vhuyedza u sa vha mbinganoni. Fhedzi o amba uri zwi a tsikeledza musi vhahashu vha tshi mu vhudzisa uri ndi ngani a songo vhinga, naho vha tshi khou vhudzisa ngauri vha khou ṱoḓa u mu thusa. Muṅwe wahashu a siho mbinganoni ane a shuma ofisini ya davhi o ri: “Nga zwiṅwe zwifhinga ndi a zwi vhona uri vhahashu vha vhona u nga vha siho mbinganoni vha tea u pfelwa vhuṱungu. Hezwi zwi nga ita uri u pfe u nga u sa vha mbinganoni ndi thaidzo, nṱhani ha u vha tshifhiwa.”

¹² Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a shuma Bethele o ri: “Vhaṅwe vhahashu vha vhona u nga vhahashu vhoṱhe vha siho mbinganoni vha khou ṱoḓa mufarisi wa mbingano kana uri musi vhe fhethu hu re na vhathu vhanzhi vha vha vha tshi khou ṱoḓa mufarisi wa mbingano. Tshiṅwe tshifhinga musi ndi tshi khou ya u shuma kha ḽiṅwe shango, ndo swika nga ḓuvha ḽe vha vha vha tshi khou ya pfunzoni. Wahashu we nda vha ndi tshi khou dzula hahawe, o mbudza uri hu na vhahashu vha tshinnani vhavhili pfunzoni vhane vha vha thanga dzanga. O mbudza uri a si uri u khou tou nṱoḓela mufarisi, fhedzi musi ri tshi swika pfunzoni, o mbo ḓi nkokodza uri ndi ḓe ndi vhone vhenevho vhahashu vhavhili. Vhuraru hashu ro pfa ro niwa nga ṱhoni.”

13. Ndi tsumbo dzifhio dze dza ṱuṱuwedza wahashu a siho mbinganoni?

¹³ Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a shuma Bethele o ri: “Ndi ḓivha vhaṅwe vhahashu vho no vhaho vhaaluwa vha siho mbinganoni vhane vha khou vula nḓila, vho ḓiimiselaho u thusa vhaṅwe nahone vho takala kha mushumo wavho. Vha a thusa tshivhidzo nga maanḓa nahone vha ita mushumo wa ndeme tshivhidzoni. Vha na mavhonele avhuḓi nga ha u sa vha mbinganoni. A vha vhoni u nga vha khwine kha vhaṅwe nga u sa vha mbinganoni kana u humbula uri vha nga si kone u takala ngauri a vha na mufarisi na vhana.” Zwi a ri takadza musi ri tshivhidzoni tshine vhathu vha ṱhonifhana na u funana. Ni vha ni tshi zwi ḓivha uri vhahashu a vha vhoni ni tshi pfisa vhuṱungu kana u ni itela vivho nahone a vha humbuli uri ni khwine u vha fhira. Ni vha ni tshi zwi ḓivha uri vha a ni funa.

14. Ri nga sumbedza hani uri ri ṱhonifha vhahashu vha siho mbinganoni?

¹⁴ Vhahashu vha siho mbinganoni vha ḓo zwi dzhiela nṱha musi ri tshi vha funa nga nṱhani ha zwine vha vha zwone, hu si nga nṱhani ha uri vha mbinganoni kana a vhaho mbinganoni. Nṱhani ha u vha pfela vhuṱungu, ri tea u  dzhiela nṱha nḓila ine vha fhulufhedzea ngayo. Zwenezwo zwi ḓo ita uri vhahashu vha siho mbinganoni vha sa pfe u nga ri khou ri khavho: “A thi ni ṱoḓi.” (1 Vhakor. 12:21) Fhedzi vha ḓo zwi vhona uri ri a vha ṱhonifha na uri ri takalela u vha navho tshivhidzoni.

15. Ndi tshanduko dzifhio dze vhaṅwe vhahashu vha dzi ita u itela u ita zwo engedzeaho?

¹⁵ Ano maḓuvha vhunzhi ha vhahashu vha khou guda luṅwe luambo u itela u ita zwo engedzeaho vhuḓinḓani. Zwenezwo zwi ṱoḓa uri vha ite tshanduko vhutshiloni havho. Vhenevha vhahashu vho litsha u ṱanganela kha tshivhidzo tshine tsha amba luambo lwavho lwa ḓamuni, vha ya kha tshivhidzo tsha luṅwe luambo tshine tsha vha na ṱhoḓea khulwane ya vhahuweleli. (Mish. 16:9) Yeneyo ndi phetho ine vhenevho Vhakriste vha ḓiitela yone u itela u ita zwo engedzeaho tshumeloni ya Yehova. Vha a thusa tshivhidzo tshine vha vha khatsho naho zwi tshi nga vha dzhiela tshifhinga tshilapfu uri vha ḓivhe lwonolo luambo zwavhuḓi. Tshenzhelo dzavho na tsumbo dzavho, zwi a khwaṱhisa vhahashu tshivhidzoni. Ri dzhiela nṱha vhenevho vhahashu vhane vha ḓidzima zwiṅwe zwithu.

16. Vhahulwane vha sedza mini musi vha tshi themendela wahashu uri a vhe muhulwane kana mushumeli?

¹⁶ Vhahulwane a vha tei u ita phetho ya uri wahashu a nga si vhe muhulwane kana mushumeli nga nṱhani ha uri ha koni u amba zwavhuḓi luambo lune lwa shumiswa kha tshenetsho tshivhidzo. Vhahulwane a vha nga ḓo themendela wahashu uri a vhe muhulwane kana mushumeli vho ḓitika nga uri u a kona luambo kana ha lu koni, fhedzi vha ḓo sedza arali a tshi fanelea u ya nga Maṅwalo.—1 Tim. 3:1-10, 12, 13; Tito 1:5-9.

17. Ndi mbudziso dzifhio dzine miṱa ya tea u ḓivhudzisa dzone musi i tshi pfulutshela kha ḽiṅwe shango?

¹⁷ Miṅwe miṱa i a pfulutshela kha maṅwe mashango u itela u wana vhushavhelo kana u wana mushumo. Musi vhana vhavho vha tshi ya tshikoloni, vha nga tea u funzwa nga luambo lwa ḽeneḽo shango. Na vhabebi vha nga tea u guda lwonolo luambo u itela u wana mushumo. Zwino hu pfi mini arali hu na tshivhidzo kana tshigwada nga luambo lwavho lwa ḓamuni? Vha tea u ya kha tshivhidzo tshifhio? Naa vha tea u ya kha tshivhidzo tshine ha ambiwa luambo lwa shango ḽe vha pfulutshela khaḽo kana vha tea u ya kha tshivhidzo tshine ha ambiwa luambo lwavho lwa ḓamuni?

18. U ya nga Vhagalata 6:5, ri nga sumbedza hani uri ri ṱhonifha phetho ya ṱhoho ya muṱa?

¹⁸ Ṱhoho ya muṱa i tea u ita phetho ya uri muṱa u ḓo ṱanganela kha tshivhidzo tshifhio. U tea u ṱhogomela uri ndi zwifhio zwine zwa ḓo vhuyedza muṱa wawe. (Vhalani Vhagalata 6:5.) Samusi yeneyi i phetho ine ṱhoho ya muṱa ya tea u i dzhia, ri tea u i ṱhonifha. Hu sa londwi uri o dzhia phetho ifhio, ri tea u sumbedza uri ri dzhiela wonoyo muṱa nṱha nga u vha ṱanganedza  na u vha sumbedza uri ri a vha funa.—Vharoma 15:7.

19. Ṱhoho dza miṱa dzi tea u humbulisisa na u rabela nga ha mini?

¹⁹ Miṅwe miṱa i nga vha i tshi ṱanganela kha tshivhidzo tshine ha ambiwa luambo lune vhabebi vha amba lwone, fhedzi vhana vha vha vha sa lu ḓivhi zwavhuḓi. Arali tshenetsho tshivhidzo tshi tshi shumisa luambo lune lwa ḓivhiwa nga vhabebi, fhedzi hu si lune vhana vha lu shumisa tshikoloni, zwi nga konḓela vhana u vha na vhushaka havhuḓi na Yehova. Ndi ngani? Ndi ngauri vhana vha nga vha vha tshi dzhena tshikolo tshine ha ambiwa luambo lune lwa shumiswa kha ḽeneḽo shango, hu si luambo lune lwa ambiwa nga vhabebi vhavho. Ṱhoho dza miṱa dzi tea u humbulisisa nga ha enea mafhungo na u rabela Yehova uri a dzi thuse uri dzi dzhie phetho ine ya ḓo ita uri vhana vha vhe na vhushaka havhuḓi na Yehova na vhathu vhawe. Vhabebi vha nga thusa vhana uri vha ambe luambo lwavho lwa ḓamuni zwavhuḓi kana vha pfulutshela kha tshivhidzo tshine ha ambiwa luambo lune vhana vha lu ita tshikoloni. Hu sa londwi phetho ine ṱhoho ya muṱa ya i ita, tshivhidzo tshine vha ḓo ya khatsho tshi tea u vha ṱhonifha na u vha sumbedza uri tshi a vha funa.

20. Ri nga sumbedza hani uri ri ṱhonifha vhahashu vhane vha si kone u amba luambo lwashu zwavhuḓi?

²⁰ Nga nṱhani ha zwiitisi zwe ra amba nga hazwo, hu ḓo dzula hu na vhahashu vhane vha si kone u amba zwavhuḓi luambo lwa tshivhidzo. Zwi nga vha konḓela u vhea nyambo, u fhindula kana u ita zwiṅwe zwithu vha tshi shumisa lwonolo luambo. Fhedzi arali ra sa livhisa ṱhogomelo kha nḓila ine vha amba ngayo, ri ḓo kona u zwi vhona uri vha a funa Yehova nahone vha ṱoḓa u mu shumela. Musi ri tshi vhona zwenezwo, ri ḓo vha funa na u vha ṱhonifha. A ri nga ḓo ri “a thi ni ṱoḓi” nga nṱhani ha uri a vha koni u amba luambo lwashu zwavhuḓi.

21-22. Yehova o ri ṋea mini zwine zwa ri takadza?

²¹ Zwi a ri takadza u ḓivha uri Yehova o ṋea muṅwe na muṅwe washu mushumo tshivhidzoni. Roṱhe ri vha ndeme kha Yehova na kha vhahashu, hu sa londwi uri ri vhanna, vhafumakadzi, ri mbinganoni kana a riho mbinganoni, ri vhaṱuku, ri vhaaluwa, ri a kona u amba luṅwe luambo zwavhuḓi kana a ri lu koni.—Vharoma 12:4, 5; Vhakol. 3:10, 11.

²² U nga ri ri nga bvela phanḓa ri tshi shumisa zwe ra zwi guda kha tshifanyiso tsha Paulo tsha muvhili. Musi ri tshi ita zwenezwo, ri ḓo kona u ḓivha uri ri nga ṱuṱuwedza hani vhahashu nahone ri ḓo dzula ri tshi vha funa na u vha ṱhonifha.