1-2. Mukriste a nga fana hani na tshifhaṱo tshilapfu? (1 Vhakorinta 15:58)

 MAFHELONI a vho 1970, ho fhaṱiwa tshifhaṱo tshilapfu ngei Tokyo, Japan. Ngauri tshenetsho tshifhaṱo tsho fhaṱiwa fhethu hune ha dzulela u vha na midzinginyo, vhathu vho vha vha tshi khou ḓivhudzisa arali tshenetsho tshifhaṱo tshi sa ḓo tshinyadzwa nga midzinginyo. Ndi mini zwe vhainzhiniara vha ita uri tshenetsho tshifhaṱo tshi si we musi hu tshi vha na mudzinginyo? Vhainzhiniara vho ita uri tshenetsho tshifhaṱo tshi khwaṱhe, na uri tshi kone u dzinginyeanyana fhedzi tshi sa wi. Zwenezwo zwi ita uri tshi ime tsho khwaṱha na uri tshi si we musi hu na mudzinginyo. Vhakriste vha fana na tshenetsho tshifhaṱo tshilapfu. Nga nḓila ḓe?

² Mukriste u tea u linganyisela musi zwi tshi ḓa kha u ima o khwaṱha na kha u tendelana na zwiimo. U tea u khwaṱha nahone a si dzinginyee musi zwi tshi ḓa kha u thetshelesa milayo ya Yehova. (Vhalani 1 Vhakorinta 15:58.) U tea u ‘ḓiimisela u thetshelesa’ tshifhinga tshoṱhe. Kha ḽiṅwe sia, u tea u sumbedza uri u a ‘humbulela’ kana uri u a tendelana na zwiimo musi zwi tshi ṱoḓea uri a ite nga u ralo. (Yak. 3:17) Mukriste we a ḓigudisa u linganyisela nga yeneyi nḓila u ḓo iledza u khwaṱhisa tshanḓa nga nḓila yo kalulaho kana u sokou tenda zwiṅwe na zwiṅwe. Kha ino thero, ri ḓo haseledza nga ha uri ri nga dzula hani ro khwaṱha. Ri ḓo dovha ra haseledza nga ha nḓila ṱhanu dzine Saṱhane a dzi shumisa u itela u lingedza u ri kula nungo nahone ri ḓo guda uri ri nga dzi iledza hani.

3. Ndi milayo ifhio ine Muṋei Muhulwane wa mulayo a ri ṋea yone ine ya wanala kha Mishumo 15:28, 29?

³ Muṋei washu Muhulwane wa mulayo Yehova u ṋea vhathu milayo  ine zwa leluwa u i pfesesa. (Yes. 33:22) Sa tsumbo, tshigwada tshi langaho tsha tshifhingani tsha Vhakriste vha u thoma tsho amba nga ha nḓila tharu dzine Vhakriste vha nga dzula vho khwaṱha. Ya u thoma, u iledza u gwadamela zwifanyiso na u rabela Yehova fhedzi. Ya vhuvhili, u ṱhonifha uri malofha ndi makhethwa. Ya vhuraru, u thetshelesa vhulivhisi vhune ra vhu wana Bivhilini ha u iledza u difara luvhi nga zwa vhudzekani. (Vhalani Mishumo 15:28, 29.) Vhakriste ṋamusi vha nga dzula hani vho khwaṱha kha enea masia mararu?

4. Ri gwadamela hani Yehova e eṱhe? (Nzumbululo 4:11)

⁴ Ri iledza u gwadamela zwifanyiso, ra gwadamela Yehova fhedzi. Yehova o vhudza Vhaisiraele uri vha gwadamele ene fhedzi. (Dot. 5:6-10) Nahone musi Yesu a tshi lingwa nga Saṱhane, o amba uri ri tea u gwadamela Yehova fhedzi. (Mat. 4:8-10) Ndi ngazwo ri sa gwadameli zwifanyiso zwa vhurereli. A ri gwadameli na vhathu, hu sa londwi uri ndi vharangaphanḓa vha zwa vhurereli, vharangaphanḓa vha zwa politiki kana vhaḓivhalea vha zwa mitambo na vhuḓimvumvusi. Ri ima na Yehova ro khwaṱha nahone ra gwadamela ene fhedzi we a “sika zwithu zwoṱhe.”—Vhalani Nzumbululo 4:11.

5. Ndi ngani ri tshi thetshelesa mulayo wa Yehova wa uri vhutshilo na malofha ndi zwikhethwa?

⁵ Ri thetshelesa mulayo wa Yehova wa uri malofha na vhutshilo ndi zwikhethwa. Ndi ngani? Ndi ngauri Yehova o amba uri malofha a imela vhutshilo nahone ndi tshifhiwa tshi bvaho khae. (Lev. 17:14) Musi Yehova a tshi thoma u tendela vhathu uri vha ḽe ṋama ya zwipuka, o vha laya uri vha songo ḽa malofha. (Gen. 9:4) O dovholola wonoyu mulayo kha Mulayo wa Mushe we a u ṋea Vhaisiraele. (Lev. 17:10) Nahone o livhisa tshigwada tshi langaho tsha Vhakriste vha u thoma uri vha laye Vhakriste vhoṱhe uri ‘vha dzule vha tshi iledza malofha.’ (Mish. 15:28, 29) Na riṋe ri tevhedza wonoyu mulayo musi ri tshi ita phetho dza nḓila ine ra ḓo lafhiwa ngayo. b

6. Ndi vhuḓidini vhufhio vhune ra vhu ita uri ri tshile u ya nga milayo ya Yehova ya vhuḓifari?

⁶ Ri thetshelesa nga vhuronwane milayo ya Yehova ya vhuḓifari. (Vhahev. 13:4) Muapostola Paulo o ri eletshedza uri ‘ri vhulaye’ miraḓo ya muvhili washu, zwine zwa amba uri ri tea u ita zwoṱhe zwine ra nga kona uri ri iledze nyemulo mmbi. Ri iledza u ṱalela kana u ita zwithu zwine zwa nga ita uri ri fhedzisele ro ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani. (Vhakol. 3:5; Yobo 31:1) Musi ri tshi lingiwa, ri ṱavhanya ra iledza mihumbulo kana u ita zwithu zwine zwa nga tshinya vhushaka hashu na Yehova.

7. Ri fanela u ḓiimisela u ita mini nahone ndi ngani?

⁷ Yehova u lavhelela uri ri mu thetshelese “zwi tshi bva mbiluni.” (Vharoma 6:17) Milayo yawe i vhuyedza riṋe nahone a ri koni u khetha uri ri ḓo tevhedza milayo ifhio ra litsha ifhio. (Yes. 48:17, 18; 1 Vhakor. 6:9, 10) Ri ita zwoṱhe zwine ra nga kona u itela u takadza Yehova nahone ri vha na mavhonele a fanaho na a muphisalema we a ri: “Ndo ḓiimisela u thetshelesa maitele au misi yoṱhe, u ya nga hu sa fheli.” (Ps. 119:112) Naho zwo ralo, Saṱhane u lingedza u ita uri zwi ri konḓele u ima ro khwaṱha. U zwi ita hani zwenezwo?

8. Saṱhane u shumisa hani u tovholwa u itela u ita uri zwi ri konḓele u ima ro khwaṱha?

⁸ U tovholwa. Saṱhane u ri vusela dzikhakhathi na u ri itela mutsiko uri ri si kone u ima ro khwaṱha. Tshipikwa tshawe ndi u ri “mila” uri ri si tsha vha na vhushaka havhuḓi na Yehova. (1 Pet. 5:8) Vhakriste vha u thoma vho shushedzwa, vha rwiwa, vhaṅwe vha ita na u vhulawa nga nṱhani ha uri vho vha vho ḓiimisela u  ima vho khwaṱha. (Mish. 5:27, 28, 40; 7:54-60) Saṱhane u khou bvela phanḓa a tshi ri tovhola na ṋamusi. Zwenezwi ri zwi vhona zwi tshi khou itea Russia na kha maṅwe mashango ane khao vhapikisi vha fara Ṱhanzi dza Yehova nga nḓila ya tshiṱuhu kana vha ṱhasela vhahashu nga dziṅwe nḓila.

9. Ṋeani tsumbo i sumbedzaho uri ndi ngani ri tshi tea u ṱhogomela mitsiko ine ya ḓa ri sa zwi ṱhogomeli.

⁹ U lingedza u ri itela mutsiko ri sa zwi ṱhogomeli. Saṱhane ha shumisi u tovholwa fhedzi, u dovha a shumisa na vhuṅwe “vhukwila.” (Vhaef. 6:11) Kha ri ambe nga ha tsumbo ya muṅwe wahashu ane a pfi Bob we a vha o valelwa sibadela nahone a tshi khou tea u itiwa muaro. O vhudza madokotela uri naho ha nga itea mini, ha nga tendi u sheliwa malofha. Dokotela we a vha a tshi khou ḓo mu ita muaro a tenda uri u ḓo ṱhonifha phetho yawe. Naho zwo ralo, nga madekwana a musi a sa athu u itwa muaro, ḽiṅwe ḽa madokotela e a vha a tshi ḓo mu thusa ḽo ḓa ḽa mu dalela musi vha muṱa wawe vho no ṱuwa. Ḽeneḽo dokotela ḽo vhudza Bob uri musi a tshi itiwa muaro, madokotela ha nga ḓo mu shela malofha, fhedzi vha ḓo dzula vho a lugisa, vho a vhea tsini u itela arali a ṱoḓea. Khamusi ḽeneḽo dokotela ḽo vha ḽi tshi khou humbula uri Bob u ḓo shandula muhumbulo wawe samusi vha muṱa wawe vho vha vho no ṱuwa. Fhedzi Bob o ima o khwaṱha a amba uri ho ngo tea u shelwa malofha naho ha nga itea mini.

10. Ndi ngani mihumbulo ya vhathu vha sa ṱhonifhi milayo ya Mudzimu i na khombo? (1 Vhakorinta 3:19, 20)

¹⁰ Mihumbulo ya vhathu vha sa ṱhonifhi milayo ya Mudzimu. Arali ra thoma u humbula nga nḓila ine vhathu vha sa ṱhonifhiho milayo ya Mudzimu vha humbula ngayo, ri nga thoma u dzhiela fhasi Yehova na milayo yawe. (Vhalani 1 Vhakorinta 3:19, 20.) “Vhuṱali ha ḽino shango” vhu anzela u ṱuṱuwedza vhathu uri vha si thetshelese Mudzimu. Vhakriste vha si gathi vha ngei Peregamo na Thiathira vho tenda u ṱuṱuwedzwa nga vhathu vhe vha vha vha tshi tshila navho vhe vha vha vha tshi ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani na u gwadamela midzimu ya zwifanyiso. Yesu Kristo o kaidza zwenezwo zwivhidzo zwivhili nge zwa tendela u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani. (Nzumb. 2:14, 20) Ṋamusi, vhathu vhane ra tshila navho vha nga lingedza u ri ṱuṱuwedza uri ri ṱanganedze mihumbulo yavho yo khakheaho. Mashaka ashu na khonani dzashu vha nga lingedza u ṱuṱuwedza nḓila ine ra ḓipfa ngayo uri ri tende u ita zwithu zwine Yehova a si zwi takalele. Sa tsumbo, vha nga amba uri a si zwa ndeme uri ri iledze u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani na uri milayo ya Bivhili nga ha vhuḓifari yo no fhelelwa nga tshifhinga.

11. Ndi mini zwine ra fanela u zwi iledza u itela uri ri ime ro khwaṱha?

¹¹ Nga tshiṅwe tshifhinga ri nga humbula uri vhulivhisi vhune Yehova a ri ṋea hone a vhu ngo eḓana. Ri nga lingea na u ita zwi fhiraho “zwo ṅwaliwaho.” (1 Vhakor. 4:6) Vharangaphanḓa vha vhurereli vha tshifhingani tsha Yesu vho ita tshenetsho tshivhi. Vho engedza milayo yavho nahone vha konḓisela vhathu vhe vha vha vha tshi tea u tevhela yeneyo milayo vhutshilo. (Mat. 23:4) Yehova u ri ṋea vhulivhisi vhune zwa leluwa u vhu pfesesa a tshi shumisa Ipfi ḽawe na ndangulo yawe. A ri na tshiitisi tsha u engedza kha vhulivhisi vhune a ri ṋea. (Mir. 3:5-7) Nga zwenezwo, a ro ngo fanela u ita zwi fhiraho zwo ṅwaliwaho Bivhilini kana u itela vhahashu milayo kha zwithu zwine Bivhili ya si ambe nga hazwo.

12. Saṱhane u shumisa hani “vhufhura”?

¹² Vhufhura. Saṱhane u shumisa “vhufhura” na “kuhumbulele kwa shango” u itela u fhura vhathu na u vha fhandekanya. (Vhakol. 2:8) Tshifhingani tsha Vhakriste vha u thoma, zwenezwi zwo vha zwi tshi katela pfunzo dza vhaṱali, pfunzo dza Vhayuda dzi songo thewaho Maṅwaloni na pfunzo ya uri Vhakriste vha tea u tevhela Mulayo wa Mushe. Dzenedzi pfunzo  dzo fhura vhathu ngauri dzo ita uri vha si livhise ṱhogomela kha Yehova ane a vha Tshisima tsha vhuṱali ha vhukuma. Ṋamusi, Saṱhane u shumisa radio, TV na dzi social network u itela u phaḓaladza mazwifhi na mafhungo a si one ane a tikedzwa nga Vharangaphanḓa vha politiki. Ho vha na mafhungo manzhi a si one e a phaḓaladzwa nga tshifhinga tsha dziedzi ḽa COVID-19. c Ngauri Ṱhanzi dza Yehova vho vha vha tshi thetshelesa vhulivhisi vhune vha vhu ṋewa nga ndangulo, vho vha vha sa vhilaeli u fana na vhathu vhe vha thetshelesa eneo mafhungo a si one.—Mat. 24:45.

13. Ndi ngani ri tshi fanela u ita vhungoho ha uri hu si vhe na zwithu zwine zwa ri thithisa?

¹³ Zwithithisi. Ri fanela u dzula ro livhisa ṱhogomelo kha “zwine zwa vha zwa ndeme vhukuma.” (Vhafil. 1:9, 10) Zwithithisi zwi nga ri ḽela tshifhinga tshashu na u ita uri ri si livhise ṱhogomelo kha zwithu zwa ndeme. Zwithu zwo ḓoweleaho zwi ngaho sa u ḽa, u nwa, vhuḓimvumvusi na mushumo wa u ḓitshidza, zwi nga ri thithisa arali ra ita uri zwi vhe zwone zwithu zwa ndemesa vhutshiloni hashu. (Luka 21:34, 35) Zwiṅwe hafhu, ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe ri pfa mafhungo a ambaho nga ha zwa migwalabo na khakhathi dza zwa politiki. A ro ngo fanela u tendela zwenezwo zwithu zwi tshi ri thithisa. Arali ra zwi tendela, ri nga ḓiwana ri tshi vho thoma u dzhia sia mbiluni na mihumbuloni yashu. Saṱhane u shumisa zwenezwo zwithu zwoṱhe, tshipikwa tshawe hu u itela u ita uri zwi ri konḓele u ima ro khwaṱha kha u ita zwo lugaho. Kha ri haseledze nga ha uri ri nga iledza hani vhukwila ha Saṱhane nahone ra ima ro khwaṱha.

14. Ndi mini tshine tsha nga ri thusa uri ri ime na Yehova ro khwaṱha?

¹⁴ Humbulisisani nga ha uri ndi ngani no ḓiṋekedza kha Yehova na u lovhedzwa. No zwi ita ngauri no vha ni tshi ṱoḓa u ima na Yehova. Humbulani uri ndi mini zwe zwa ita uri ni tende uri no wana ngoho. No guda nga ha Yehova, na thoma u mu ṱhonifha na u mu funa sa Khotsi aṋu wa ṱaḓulu. No thoma u vha na lutendo nahone zwa ni ṱuṱuwedza uri ni rembuluwe kha zwivhi zwaṋu. No litsha u ita zwithu zwine Yehova a zwi vhenga, na thoma u ita zwine zwa mu  takadza. Musi ni tshi ḓivha uri Yehova o ni hangwela, no pfa no homolowa. (Ps. 32:1, 2) No thoma u ya miṱanganoni ya Vhukriste na u vhudza vhaṅwe mafhungo maḓifha e na a guda. Zwa zwino ni Mukriste o ḓiṋekedzaho na o lovhedzwaho nahone ni kha nḓila i isaho vhutshiloni. No ḓiimisela u bvela phanḓa ni tshi tshimbila khayo.—Mat. 7:13, 14.

15. Ndi ngani u guda na u elekanya zwi tshi vhuyedza?

¹⁵ Gudani Ipfi ḽa Mudzimu na u elekanya nga haḽo. U fana na musi muri u re na midzi yo tsaho u tshi kona u ima wo khwaṱha, na riṋe ri nga kona u ima ro khwaṱha arali lutendo lwashu lwo ḓitika nga Ipfi ḽa Mudzimu. Musi muri u tshi aluwa, na midzi yawo i a tsela fhasi na u phaḓalala i tshi ya matungo. Musi ri tshi guda na u elekanya, zwi ita uri ri vhe na lutendo lwo khwaṱhaho na u vha na vhungoho ha uri u ita zwithu nga nḓila ya Yehova ndi zwone zwa khwine. (Vhakol. 2:6, 7) Humbulani nga ha uri milayo, vhulivhisi na tsireledzo ya Yehova zwo thusa hani vhashumeli vhawe vha tshifhingani tsho fhiraho. Sa tsumbo, Hesekiele o vha o livhisa ṱhogomelo musi muruṅwa a tshi kala thembele ye a i vhona kha bono. Ḽeneḽo bono ḽo khwaṱhisa Hesekiele nahone na riṋe ḽi ri gudisa ngudo dza ndeme dza uri ri nga gwadamela hani Yehova nga nḓila ine a i ṱanganedza kha vhurabeli ho kunaho. d (Hesek. 40:1-4; 43:10-12) Na riṋe ri a vhuyelwa musi ri tshi ḓiṋea tshifhinga tsha u guda na u elekanya nga ha zwithu zwo dzikaho zwi re Ipfini ḽa Mudzimu.

16. U vha na mbilu yo khwaṱhaho zwo tsireledza hani Bob? (Phisalema 112:7)

¹⁶ Khwaṱhisani mbilu yaṋu. Khosi Davida o amba uri a nga si ḓo vhuya a litsha u funa Yehova musi a tshi imba uri: “Iwe Mudzimu, mbilu yanga i a fhulufhedzea.” (Ps. 57:7) Na riṋe ri nga vha na mbilu yo khwaṱhaho ine ya fhulufhela Yehova. (Vhalani Phisalema 112:7.) Ṱhogomelani uri zwenezwo zwo thusa hani Bob we ra amba nga hae. Musi a tshi vhudzwa uri malofha a ḓo dzula a tsini u itela arali a ṱoḓea, o ṱavhanya a fhindula a ri arali madokotela vha tshi ḓo mu shela malofha ndi khwine a tshi ṱuwa henefho sibadela. Nga murahu, Bob o ri: “A thi ngo timatima na luthihi nahone ndo vha ndi sa vhilaedziswi nga zwine zwa nga itea.”

17. Ndi mini zwine ra zwi guda kha tshenzhelo ya Bob? (Sedzani tshifanyiso.)

 ¹⁷ Bob o kona u ima o khwaṱha ngauri o dzhia phetho hu tshe nga phanḓa musi a sa athu u ya sibadela. Tsha u thoma, o vha a tshi ṱoḓa u takadza Yehova. Tsha vhuvhili, o guda zwine Bivhili na khandiso dzo thewaho Bivhilini dza zwi amba nga ha u khethea ha malofha na vhutshilo. Tsha vhuraru, o vha e na vhungoho ha uri u thetshelesa milayo ya Yehova zwi vhuyedza nga hu sa fheli. Na riṋe ri nga kona u vha na mbilu yo khwaṱhaho hu sa londwi milingo ine ra sedzana nayo.

18. Tsumbo ya Baraka i ri gudisa hani u fhulufhela Yehova? (Sedzani tshifanyiso tshi re kha gwati.)

¹⁸ Fhulufhelani Yehova. Kha ri ambe nga ha uri Baraka o kona hani u kunda nndwani nge a fhulufhela Yehova. Nga tshenetsho tshifhinga, vhathu vha Isiraele vho vha vha songo ḓilugiselela nndwa. Vho vha vha si na na zwiṱhavhane zwa nndwa. Fhedzi Yehova o vhudza Baraka uri a ye u lwa na Sisera mulangammbi wa Vhakanana we ene na mmbi yawe vha vha vho ḓiṱama nga zwiṱhavhane zwa nndwa. (Vhahaṱ. 5:8) Muporofita wa mufumakadzi Debora o vhudza Baraka uri a tse dzithavhani a ye mudavhini u itela u lwa na Sisera we a vha e na gariki dza nndwa dza 900. Naho zwo vha zwi tshi vhonala u nga Vhaisiraele vha ḓo kundiwa nga yeneyo mmbi samusi zwo vha zwi tshi ḓo leluwa uri gariki dzi kone u gidima mudavhini, Baraka o tenda u ya u lwa henefho. Musi maswole a tshi khou tsa Thavhani ya Thaboro, Yehova o ita uri hu ne mvula khulu. Gariki dza Sisera dzo mbo ḓi phirimela matopeni nahone Yehova a ita uri Baraka a kunde. (Vhahaṱ. 4:1-7, 10, 13-16) Nga hu fanaho, Yehova u ḓo ita uri ri kunde arali ra mu fhulufhela na u fhulufhela vhulivhisi vhune a ri ṋea hone a tshi shumisa ndangulo yawe.—Dot. 31:6.

19. Ndi ngani ni tshi ṱoḓa u ima no khwaṱha?

¹⁹ Sa izwi ri tshi khou tshila kha ano maitele a zwithu, ri tea u dzula ri tshi lwela u ima ro khwaṱha. (1 Tim. 6:11, 12; 2 Pet. 3:17) U ngari ri nga ḓiimisela u sa tenda u dzinginyiswa nga u tovholwa, mitsiko ine ya nga ḓa ri sa zwi ṱhogomeli, mihumbulo ya vhathu vha sa ṱhonifhiho milayo ya Mudzimu, vhufhura na zwithithisi. (Vhaef. 4:14) Nṱhani hazwo, kha ri ime ro khwaṱha ri sa dzinginyei, ri dzule ri tshi funa Yehova na u thetshelesa milayo yawe. Ri tea u dovha ra vha vhathu vhane vha humbulela. Kha thero i tevhelaho, ri ḓo haseledza nga ha uri ndi ngani Yehova na Yesu vha tsumbo dzavhuḓi musi zwi tshi ḓa kha u humbulela.