1. Ndi ngani zwi vhuṱali u lugisela khombo hu tshee nga phanḓa?

 ARALI ra lugiselela tshiṅwe tshithu hu tshee nga phanḓa, zwi nga ri tshidza. Sa tsumbo, musi hu tshi vha na khombo, vhathu vhe vha dzula vho ḓilugisela hu tshee nga phanḓa vha vha na tshibuli tshavhuḓi tsha u tshila na u thusa vhaṅwe. Ḽiṅwe dzangano ḽa ngei Yuropa, ḽine ḽa lingedza u thusa vhathu, ḽo amba uri: “U lugisela zwavhuḓi hu tshee nga phanḓa zwi nga tshidza vhathu.”

2. Ndi ngani ri tshi fanela u dzula ro lugela maṱungu mahulu? (Mateo 24:44)

² “Maṱungu mahulu” a ḓo thoma nga u ṱavhanya. (Mat. 24:21) Fhedzi maṱungu mahulu o fhambana na dziṅwe khombo dzine dza itea ngauri ri a zwi ḓivha uri a khou ḓa. Miṅwaha i ṱoḓaho u vha 2000 yo fhiraho, Yesu Kristo o sevha vhatevheli vhawe uri vha dzule vho lugela ḽeneḽo ḓuvha. (Vhalani Mateo 24:44.) Arali ra dzula ro lugela, zwi ḓo ri thusa uri ri kone u konḓelela zwenezwo zwifhinga zwi konḓaho na uri ri kone u thusa vhaṅwe uri vha konḓelele.—Luka 21:36.

3. U konḓelela, u pfela vhuṱungu na u vha na lufuno zwi ḓo ri thusa hani uri ri lugele maṱungu mahulu?

³ Kha ri ambe nga ha zwithu zwiraru zwine zwa ḓo ri thusa uri ri lugele maṱungu mahulu. Ri ḓo ita mini arali ra humbelwa uri ri huwelele mulaedza wa khaṱhulo u konḓaho nahone vhathu vha sa tendi vha ri pikisa zwihulu? (Nzumb. 16:21) Ri ḓo tea u konḓelela uri ri kone u thetshelesa Yehova na u vha na fhulufhelo ḽa uri u ḓo ri tsireledza. Ri ḓo ita mini arali vhahashu vha xelelwa nga dziṅwe thundu dzavho kana nga thundu dzavho dzoṱhe? (Hab. 3:17, 18) U pfela vhuṱungu zwi ḓo ita uri ri kone u vha thusa. Musi tshaka dzo ṱanganelaho dzi tshi thoma u ri ṱhasela, ri ḓo ita mini arali ra nga tea u dzula fhethu huthihi na vhahashu lwa tshifhinga tshilapfu? (Hesek. 38:10-12) Lufuno lu ḓo ita uri ri kone u thusa vhahashu nga zwenezwo zwifhinga zwi konḓaho.

4. Bivhili i zwi sumbedza hani uri ri fanela u dzula ri tshi lwela u konḓelela, u pfela vhuṱungu na u vha na lufuno?

 ⁴ Ipfi ḽa Mudzimu ḽi ri ṱuṱuwedza uri ri dzule ri tshi konḓelela, u pfela vhuṱungu na u sumbedza lufuno. Luka 21:19 i ri: “Nga u konḓelela ni ḓo ḓitshidza.” Vhakolosa 3:12 i ri: “Ambarani u pfela vhuṱungu.” Nahone 1 Vhathesalonika 4:9, 10 i ri: “Mudzimu o ni funza uri ni funane. . . . Vhahashu, ri a ni ṱuṱuwedza uri ni dzule ni tshi ita zwenezwo nga vhuḓalo.” Eneo maipfi o vha o ṅwalelwa vhafunziwa vhe vha vha vho no ḓi sumbedza u konḓelela, u pfela vhuṱungu na lufuno. Naho zwo ralo, vho vha vha tshi fanela u bvela phanḓa vha tshi guda u zwi sumbedza. Na riṋe ri fanela u ita zwi fanaho. U itela u ri thusa, ri ḓo haseledza nḓila ye Vhakriste vha tshifhingani tsho fhiraho vha zwi sumbedza ngayo. Nga murahu, ri ḓo vhona uri ri nga edzisa hani tsumbo yavho nahone zwenezwo zwi ḓo ri thusa u ḓivha arali ro lugela maṱungu mahulu.

5. Vhakriste vha tshifhingani tsha Paulo vho konḓelela hani milingo?

⁵ Vhakriste vha tshifhingani tsha Paulo vho vha vha tshi tea u konḓelela. (Vhahev. 10:36) Nga nnḓa ha u konḓelela thaidzo dze dza vha dzo ḓowelea kha vhathu, vho vha vha tshi tea u konḓelela na milingo ye vha vha vha tshi sedzana nayo. Vhunzhi havho vho vha vha tshi tovholwa, vha sa tovholwi fhedzi nga vharangaphanḓa vha Vhayuda na nga vhavhusi vha Roma, fhedzi vha tshi tovholwa na nga miṱa yavho. (Mat. 10:21) Nahone vho vha vha tshi fanela u ita vhungoho ha uri vha si ṱuṱuwedzwe nga pfunzo ya mazwifhi ya vhagunei vhe vha vha vha tshi khou lingedza u fhandekanya tshivhidzo. (Mish. 20:29, 30) Naho zwo ralo, vhenevho Vhakriste vho konḓelela. (Nzumb. 2:3) Nga nḓila-ḓe? Vho humbulisisa zwavhuḓi nga ha tsumbo dzi bvaho Maṅwaloni dza vhathu vhe vha konḓelela, u fana na Yobo. (Yak. 5:10, 11) Vho rabela uri Yehova a vha ṋee maanḓa. (Mish. 4:29-31) Nahone vho dzula vha tshi humbula uri Yehova u ḓo vha lambedza arali vha konḓelela.—Mish. 5:41.

6. Ndi mini zwine na zwi guda kha zwe Merita a zwi ita uri a kone u konḓelela musi a tshi tovholwa?

⁶ Na riṋe ri nga kona u konḓelela arali ra dzula ri tshi guda kha tsumbo dza vhe vha konḓelela Ipfini ḽa Mudzimu na kha khandiso dzashu na u elekanya nga hadzo. Zwenezwo ndi zwe zwa thusa muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a dzula ngei Albania, ane a pfi Merita we a konḓelela u tovholwa na u pfiswa vhuṱungu nga vha muṱa wahawe. U ri: “Mafhungo a re Bivhilini a ambaho nga ha Yobo, o nṱuṱuwedza nga maanḓa. Yobo o pfiswa vhuṱungu vhuhulu nahone a sa ḓivhi uri ndi nnyi ane a khou ita uri a pfe honoho vhuṱungu. Naho zwo ralo, o ri: ‘Ndi ḓo dzula ndi tshi fhulufhedzea u swika ndi tshi fa!’ (Yobo 27:5) Ndo humbula uri milingo ya Yobo yo vha i tshi konḓa u fhira yanga nga kule. Naho Yobo o vha a sa ḓivhi uri ndi nnyi ane khou ita uri a sedzane na milingo, nṋe ndo vha ndi tshi ḓivha uri ndi nnyi ane a khou ita uri ndi sedzane na milingo.”

7. Naho zwa zwino ri tshi nga vha ri sa khou sedzana na milingo mihulwane, ndi mini zwine ra tea u guda u zwi ita zwino?

⁷ Ri dovha ra khwaṱhisa u konḓelela hashu nga u dzula ri tshi amba na Yehova nga thabelo zwi tshi bva mbiluni nga ha zwine zwa ri vhilaedzisa. (Vhafil. 4:6; 1 Vhathes. 5:17) Khamusi zwa zwino ni nga vha ni si na thaidzo khulwane ine na khou sedzana nayo. Naho zwo ralo, naa tshifhinga tshoṱhe ni a humbela thuso kha Yehova musi ni tshi pfa no dinalea, no ḓaḓa kana ni sa ḓivhi uri ni nga ita mini? Arali na dzula ni tshi humbela uri Yehova a ni thuse kha thaidzo dzine na sedzana nadzo ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe, ni nga si timatime u mu humbela thuso na musi ni tshi sedzana na thaidzo khulwane tshifhingani tshi ḓaho. Ni ḓo vha na vhungoho ha uri u a ḓivha zwavhuḓi uri a ni thuse hani na tshifhinga tsho teaho tshine a fanela uri a ni thuse ngatsho.—Ps. 27:1, 3.

8. Tsumbo ya Mira i sumbedza hani uri u konḓelela milingo ine ra sedzana nayo ṋamusi zwi nga ri thusa u konḓelela milingo ine ra ḓo sedzana nayo tshifhingani tshi ḓaho? (Yakobo 1:2-4) (Sedzani tshifanyiso.)

⁸ Zwi ḓo ri lelutshela u konḓelela maṱungu  mahulu arali ra konḓelela milingo ine ra khou sedzana nayo ṋamusi. (Vharoma 5:3) Ndi ngani ri tshi ralo? Vhunzhi ha vhahashu vha amba uri arali vha konḓelela vhuimo vhu konḓaho, zwi vha thusa u konḓelela thaidzo ine vha sedzana nayo tshifhingani tshi ḓaho. Musi Yehova a tshi vha thusa u konḓelela thaidzo, vha vha na lutendo lwo engedzeaho lwa uri Yehova, u a funa u vha thusa. Lwonolwo lutendo lwa vha thusa u konḓelela mulingo une vha sedzana nawo tshifhingani tshi ḓaho. (Vhalani Yakobo 1:2-4.) Muṅwe muvulanḓila ane a pfi Mira wa ngei Albania, o wana uri thaidzo dze a dzi konḓelela tshifhingani tsho fhiraho dzi a mu thusa uri a kone u konḓelela thaidzo dzine a khou sedzana nadzo zwino. O amba uri nga tshiṅwe tshifhinga o vha a tshi vhona u nga ndi ene e eṱhe ane a vha na thaidzo nnzhi. Fhedzi u a humbula nḓila ye Yehova a mu tikedza ngayo miṅwaha ya 20 yo fhiraho nahone a ḓivhudza uri: ‘Ni tea u dzula ni tshi fhulufhedzea. Ni songo litsha u shumela Yehova zwino, musi o no kona u ni thusa u konḓelela vhuimo vhunzhi vhu konḓaho.’ Na inwi ni nga humbula nḓila ye Yehova a ni thusa ngayo u konḓelela. Ivhani na vhungoho ha uri u a zwi ṱhogomela musi ni tshi konḓelela milingo na uri u ḓo ni lambedza. (Mat. 5:10-12) Musi maṱungu mahulu a tshi thoma, ni ḓo vha no no guda uri ni nga konḓelela hani nahone ni ḓo ḓiimisela u bvela phanḓa ni tshi konḓelela.

9. Tshivhidzo tsha ngei Antiokia tsho sumbedza hani u pfela vhuṱungu?

⁹ Ṱhogomelani zwe zwa itea musi hu tshi vha na nḓala khulu ngei Yudea. Musi vha tshivhidzo tsha Antiokia vha tshi pfa nga ha yeneyo nḓala, zwi tou pfala uri vho pfela vhahavho vhuṱungu vha re ngei Yudea, fhedzi vho ita vhuḓidini u itela u vha thusa. Vho vha vho “ḓiimisela u thusa vhatendi vha dzulaho ngei Yudea nga zwine vha vha nazwo.” (Mish. 11:27-30) Naho vhahashu vhe vha welwa nga nḓala vho vha vha tshi dzula kule, Vhakriste vha Antiokia vho vha vho ḓiimisela u vha thusa.—1 Yoh. 3:17, 18.

10. Ri nga sumbedza hani u pfela vhahashu vhuṱungu musi vho welwa nga khombo? (Sedzani tshifanyiso.)

¹⁰ Na riṋe ṋamusi ri nga sumbedza u pfela vhahashu vhuṱungu musi ri tshi pfa uri vho welwa nga khombo. Ri a ṱavhanya ra thusa, khamusi nga u vhudzisa vhahulwane arali hu na mushumo une ra nga thusa ngawo, nga u ṋeela kha mushumo wa shango ḽoṱhe kana nga u rabelela vho kwameaho nga yeneyo khombo. b (Mir. 17:17) Sa tsumbo, nga 2020 ho vhumbwa Komiti dza U Thusa Vho Welwaho nga Khombo dzi fhiraho 950 shangoni ḽoṱhe u itela u ṱhogomela vhe vha vha vha tshi ṱoḓa thuso nga tshifhinga tsha dziedzi ḽa COVID-19. Ri livhuwa vhukuma vhahashu vhane vha shuma kha dzenedzo komiti. Ngauri vha pfela vhahavho vhuṱungu, vha vha thusa nga u vha ṋea zwine vha zwi shaya, u vha thusa uri vha bvele phanḓa vha tshi shumela Yehova nahone nga zwiṅwe zwifhinga vho lugisa mahaya avho na Holo dzavho dza u fara miṱangano.—Vhambedzani 2 Vhakorinta 8:1-4.

11. Ri hulisa hani Khotsi ashu wa ṱaḓulu musi ri tshi sumbedza u pfela vhuṱungu?

¹¹ Musi ri tshi sumbedza u pfelana vhuṱungu nga murahu ha musi ho vha na khombo, vhaṅwe vhathu vha a ṱhogomela vhuḓidini vhune ra vhu ita. Sa tsumbo, nga 2019, Ḓumbumazwikule Dorian ḽo tshinyadza Holo ngei Bahamas. Musi vhahashu vha tshi khou fhaṱulula yeneyo Holo, vho humbela muṅwe ane a shuma u fhaṱa ane a si vhe Ṱhanzi uri zwi ḓo ḓura vhugai uri a ite wonoyo mushumo. Ene a ri: ‘Ndi khou ṱoḓa u ni hadzima zwishumiswa zwanga na vhashumi nga mahala ndi tshi itela ndangulo ya vhoiwe. Ndi khou ṋeela zwenezwi zwithu ngauri ndi takalela nḓila ine na ḓipfa ngayo nga khonani dza vhoiwe.’ Vhathu vhanzhi u mona na shango a vha ḓivhi Yehova. Fhedzi vhunzhi havho vha a vhona zwine Ṱhanzi dza Yehova vha zwi ita u itela u thusa vhaṅwe. Ndi ndugelo khulwane  vhukuma u ḓivha uri musi ri tshi sumbedza u pfelana vhuṱungu, zwi ita uri vhathu vha ṱoḓe u ḓivha zwinzhi nga ha Yehova “ane a khathutshela zwihulu”!—Vhaef. 2:4.

12. U lwela u pfela vhuṱungu ṋamusi zwi ri lugiselela hani maṱungu mahulu? (Nzumbululo 13:16, 17)

¹² Ndi ngani ri tshi ḓo tea u pfelana vhuṱungu tshifhingani tsha maṱungu mahulu? Bivhili i sumbedza uri vhane vha sa ḓo tikedza mivhuso ya ḽino shango, vha ḓo sedzana na thaidzo nnzhi zwino na tshifhingani tsha maṱungu mahulu. (Vhalani Nzumbululo 13:16, 17.) Vhahashu vha nga ṱoḓa thuso u itela u tou wana zwiṱukuṱuku uri vha kone u tshila. Musi Yesu Kristo ane a vha Khosi yashu a tshi haṱula vhathu, u nga ri a nga ri wana ri tshi sumbedza u pfelana vhuṱungu nahone a ri rambe u ‘ḽa ifa ḽa Muvhuso.’—Mat. 25:34-40.

13. Samusi zwo sumbedzwa kha Vharoma 15:7, Vhakriste vha u thoma vho khwaṱhisa hani nḓila ye vha vha vha tshi funana ngayo?

¹³ Vhakriste vha u thoma vho vha vha tshi ḓivhiwa nga u funana havho. Fhedzi, naa zwo vha zwo leluwa u sumbedza uri vha a funana? Ṱhogomelani uri tshivhidzo tsha Roma tsho vha tshi na vhathu vha re na vhubvo ho fhambanaho. Vhaṅwe vho vha vhe Vhayuda, vho gudiswa u tevhedza Mulayo wa Mushe. Fhedzi vhaṅwe vho vha vha tshi bva kha dziṅwe tshaka nahone vho aluswa nga nḓila dzo fhambanaho. Vhaṅwe Vhakriste vho vha vhe dziphuli, ngeno vhaṅwe vho vha vhe vhathu vho vhofholowaho nahone khamusi vhe vhaṋe vha dziphuli. Vhenevho Vhakriste vho bvela hani phanḓa vha tshi sumbedzana lufuno hu sa londwi dzenedzo phambano? Muapostola Paulo o vha ṱuṱuwedza uri vha “ṱanganedzane.” (Vhalani Vharoma 15:7.) O vha a tshi khou amba mini? Ipfi ḽo ṱalutshedzelwaho nga uri “ṱanganedza” ḽi ambela kha u fara muthu nga vhuthu kana u mu sumbedza mafunda, zwi fanaho na u ṱanganedza muthu hayani hau kana uri a vhe muṅwe wa khonani dzau. Sa tsumbo, Paulo o vhudza Filemoni nḓila ye a vha a tshi tea u ṱanganedza ngayo Onesimo phuli yo shavhaho. O ri: ‘Mu ṱanganedze nga vhuthu.’ (Filem. 17) Prisila na Akwila na vhone vho ṱanganedza Apolo, we vha vha vha tshi ḓivha zwithu zwinzhi nga ha Vhukriste u mu fhira, ‘vha ṱwa nae.’ (Mish. 18:26) Vhenevho Vhakriste a vho ngo tendela u fhambana havho hu tshi vhanga thaidzo vhukati havho, fhedzi vho ṱanganedzana.

14. Vho Anna na mukalaha wavho vho sumbedza hani lufuno?

¹⁴ Na riṋe ri nga sumbedza uri ri funa vhahashu nga u vha khonani yavho na u fhedza tshifhinga ri navho. Kanzhi zwi a vha ṱuṱuwedza uri na vhone vha ri sumbedze lufuno. (2 Vhakor. 6:11-13) Ṱhogomelani zwe zwa itea kha Vho Anna na mukalaha wavho. Musi vha tshi tou pfulutshela Vhukovhela ha Afurika u itela mushumo wavho muswa wa vhurumiwa, ho mbo ḓi thoma dziedzi ḽa COVID-19. Nga nṱhani ha dziedzi, vho vha vha sa koni u vhona vhahavho tshivhidzoni nahone zwo vha zwi songo leluwa u ḓivhana na vhahavho. Vho vha vha tshi nga sumbedza hani lufuno lwavho? Vho shumisa videoconferencing u kwamana na vhahavho na u vha vhudza nḓila ye vha vha vha tshi khou fhisetshela ngayo u vha ḓivha khwine. Miṱa minzhi tshivhidzoni yo livhuwa nḓila ye vhenevho vharumiwa vha vha sumbedza ngayo lufuno nahone vha thoma u vha founela na u vha rumela milaedza. Ndi ngani vhenevho vharumiwa vho lingedza u ḓivha vhahavho khwine tshivhidzoni tshavho tshiswa? Vho Anna vha ri: “Lufuno lwe nṋe na vha muṱa wanga ra sumbedzwa lwone zwifhingani zwavhuḓi na zwifhingani zwa musi ho vhifha, zwo dzula mbiluni yanga na muhumbuloni wanga. Zwenezwo zwi nṱuṱuwedza uri ndi sumbedze lufuno.”

15. Ni guda mini nga ha u funa vhahashu vhoṱhe kha tsumbo ya Vanessa? (Sedzani tshifanyiso.)

¹⁵ Vhunzhi hashu ri ya kha zwivhidzo zwi re na vhahashu vha re na vhubvo ho fhambanaho na vha re na vhumuthu vhu sa fani. Ri nga khwaṱhisa lufuno lwashu khavho nga u livhisa ṱhogomelo kha zwithu zwavhuḓi khavho. Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Vanessa ane a shuma ngei New Zealand o vha a tshi wana zwi tshi mu konḓela u vha na vhushaka havhuḓi na vhaṅwe  tshivhidzoni tsha hawe. Fhedzi, nṱhani ha uri a ḓisendedze kule na vhathu vha re na vhumuthu vhune ha mu dina, o dzhia phetho ya uri a fhedzese tshifhinga tshinzhi navho. U ita zwenezwo zwo ita uri a vhone uri ndi mini zwine Yehova a zwi funa nga havho. U ri: “U bva tshee mukalaha wanga vha thoma u dalela zwivhidzo, ndo fhedza tshifhinga tshinzhi ndi na vhahashu vha re na vhumuthu ho fhambanaho nahone ndi wana zwi tshi ndelutshela u vha khonani yavho. Zwino ndi vho takalela nḓila ye ra fhambana ngayo. Zwi tou pfala uri na Yehova u a zwi funa ngauri vhathu vhane a vha tendela uri vha mu gwadamele vha bva kha vhubvo vhu sa fani.” Musi ri tshi guda u vhona vhaṅwe nga nḓila ine Yehova a vha vhona ngayo, ri vha ri tshi khou sumbedza uri ri a vha funa.—2 Vhakor. 8:24.

16. Ndi ngani lufuno lu tshi ḓo vha lwa ndeme tshifhingani tsha maṱungu mahulu? (Sedzani tshifanyiso.)

¹⁶ Lufuno lu ḓo vha lu lwa ndeme tshifhingani tsha maṱungu mahulu. Musi maṱungu mahulu a tshi thoma, Yehova u ḓo ri tsireledza hani? Ṱhogomelani zwe Yehova a vhudza vhathu vhawe uri vha zwi ite musi Babele ḽa kale ḽi tshi ṱhaselwa. O ri: “Vhathu vhanga, tshimbilani ni dzhene kamarani dzaṋu dza nga ngomu-ngomu, ni vale miṋango. Ni dzumbame lwa tshifhinganyana u swika mbiti dzi tshi dzika.” (Yes. 26:20) Zwi vhonala u nga eneo maipfi a ḓo shuma na kha riṋe tshifhingani tsha maṱungu mahulu. ‘Kamara dza nga ngomu-ngomu’ zwi nga ambela kha zwivhidzo zwashu. Tshifhingani tsha maṱungu mahulu, Yehova u fhulufhedzisa uri u ḓo ri tsireledza arali ra bvela phanḓa ri tshi khou mu shumela nga vhuthihi na vhahashu. Nga zwenezwo, ri tea u shuma nga maanḓa zwino uri ri fune vhahashu, hu si u sokou vha konḓelela. U ponya hashu hu nga ḓitika nga zwenezwo!

17. Arali ra ḓilugiselela zwino, ri ḓo kona u ita mini tshifhingani tsha maṱungu mahulu?

¹⁷ “Ḓuvha ḽihulu ḽa Yehova” ḽi ḓo konḓela vhathu vhoṱhe. (Tsef. 1:14, 15) Vhathu vha Yehova na vhone vha ḓo sedzana na vhuleme. Fhedzi, arali ra ḓilugiselela zwino, ri ḓo kona u dzula ro dzika na u thusa vhaṅwe. Ri ḓo kona u konḓelela thaidzo naho dzi dzifhio dzine ra nga vha nadzo. Musi vhahashu vha tshi khou tambula, ri ḓo ita zwoṱhe zwine ra nga kona uri ri vha thuse nga u vha pfela vhuṱungu na nga u vha ṋea zwine vha zwi shaya. Nahone arali ra guda u funa vhahashu zwino, ri ḓo kona u vha sumbedza lufuno tshifhingani tshi ḓaho. Ndi hone Yehova a tshi ḓo ri lambedza nga vhutshilo vhu sa fheli kha shango ḽine khombo na milingo zwa ḓo vha zwi si tsheeho.—Yes. 65:17.