1, 2. (a) Ano maitele mavhi a zwithu a fanyiswa hani na ḽigevhenga ḽo lindelaho u vhulahwa? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.) (b) Zwivhumbwa zwoṱhe zwi re ṱaḓulu na kha ḽifhasi zwi ḓo aravha hani musi maitele mavhi a zwithu a tshi fheliswa?

EDZANI u vhona nga maṱo a muhumbulo, ḽigevhenga ḽi re khombo ḽi tshi khou bva seleni yaḽo ḽi na vhalindi vha dzhele nahone hu tshi khou hanzhamedziwa mavothi murahu haḽo. Vhalindi vhane vha khou tshimbila naḽo vha vhidzelela vha ri, “Mufu U Khou Tshimbila!” Ndi ngani vhenevho vhalindi vha tshi amba nga yeneyo nḓila? Ḽeneḽo ḽigevhenga ḽi vhonala ḽi na mutakalo wavhuḓi; a ḽi na na vhadzi na ḽithihi muvhilini waḽo. Naho zwo ralo, vhalindi vha khou ḽi isa fhethu hune ḽa ḓo haṱulelwa hone lufu. Ḽeneḽo ḽigevhenga ḽi khou ya u vhulahwa. *

² Ṋamusi maitele mavhi a zwithu a fanyiswa na ḽeneḽo ḽigevhenga ḽo lindelaho u vhulahwa. Ndi kale ho ambiwa uri ḽino shango ḽivhi ḽi ḓo fheliswa nahone u fheliswa haḽo hu tsini. Bivhili i ri: “Shango ḽi a fhira.” (1 Yoh. 2:17) Maitele mavhi a ḓo fheliswa zwa vhukuma. Naho zwo ralo, hu na phambano vhukati ha u fheliswa ha ḽino shango na u vhulahwa ha ḽeneḽo ḽigevhenga. Musi ḽeneḽo  ḽigevhenga ḽi tsini na u vhulahwa, vhaṅwe vha nga imisa yeneyo khaṱulo, vha nga amba uri a ho ngo haṱulwa nga nḓila yo teaho nahone zwenezwo zwi nga ita uri ḽi si tsha vhulahwa. Naho zwo ralo, Yehova ndi Muhaṱuli o fhelelaho nahone o dzhia phetho ya u fhelisa ḽino shango. (Doit. 32:4) A huna muthu ane a nga thivhela yeneyo khaṱulo nahone a huna muthu ane a ḓo timatima yeneyi khaṱulo. Nga murahu ha yeneyo khaṱulo, zwivhumbiwa zwoṱhe zwi re ṱaḓulu na kha ḽifhasi, zwi ḓo tenda uri yeneyo khaṱulo yo tea. Hu ḓo vha na mbofholowo khulwane vhukuma!

3. Ri ḓo haseledza nga ha zwithu zwifhio zwiṋa zwine zwa ḓo fheliswa musi Muvhuso wa Mudzimu u tshi ḓa?

³ “Shango” ḽine ḽa khou “fhira” ḽi katela mini? Ḽi katela zwithu zwivhi zwo ḓowelaho kha matshilele a musalauno. Naa eneo ndi mafhungo a si avhuḓi? Na khathihi! Zwi re zwone ndi uri ndi tshipiḓa tsha ndeme tsha “mafhungo maḓifha . . . a Muvhuso.” (Mat. 24:14) Nga zwenezwo, kha ri livhise ṱhogomelo kha zwine zwa ḓo fheliswa musi Muvhuso wa Mudzimu u tshi ḓa. Ri ḓo haseledza nga ha zwithu zwiṋa: vhathu vhavhi, madzangano a vhufhura, zwithu zwivhi na vhuimo vhu si havhuḓi. Kha tshiṅwe na tshiṅwe tsha zwenezwi zwithu zwiṋa, ri ḓo ṱolisisa (1) nḓila ine zwa ri kwama ngayo ṋamusi, (2) zwine Yehova a ḓo zwi ita na (3) nḓila ine a ḓo ḓisa ngayo zwithu zwavhuḓi.

4. Zwithu zwine zwa itwa nga vhathu vhavhi zwi nga ri kwama hani zwino?

⁴ Zwithu zwine zwa itwa nga Vhathu vhavhi zwi ri kwama hani zwino? Musi muapostola Paulo o no amba uri ano maitele mavhi a zwithu a ḓo katela “zwifhinga zwi lemelaho zwi konḓaho u sedzana nazwo,” o hevhedzwa uri a ṅwale uri: “Vhathu vhavhi na vhadzia-vhufhura vha ḓo tou ṋaṋa u ita vhuvhi.” (2 Tim. 3:1-5, 13) Naa no no vhona honoho vhuporofita vhu tshi ḓadzea? Vhunzhi hashu ro no farwa nga nḓila i si yavhuḓi nga vhathu vhavhi, ro no shengedzwa, u khethululwa nga lukanda na u sedzana na vhugevhenga. Vhaṅwe vha ita vhuvhi vhathu vha tshi khou zwi vhona; vhaṅwe vha ḓiita u nga vha khou thusa ngeno vha tshi khou fhura vhathu. Naho ri sa athu u sedzana na vhufhura, fhedzi zwithu zwine vhathu vhavhi vha zwi ita zwi a ri kwama. Zwi a ri vhaisa vhukuma musi ri tshi pfa nga ha zwithu zwivhi. Nḓila ine vhathu vhavhi vha fara ngayo vhana, vhalala na vhaṅwe vha sa koni u ḓilwela zwi a ri vhaisa vhukuma. Vhathu vhavhi a vha ḓifari sa vhathu, vha ḓifara sa zwipuka nahone vha ita zwa vhudimoni. (Yak. 3:15) Zwi takadzaho ndi uri Ipfi ḽa Yehova ḽi ri vhudza mafhungo maḓifha.

5. (a) Ndi tshibuli tshifhio tshine vhathu vhavhi vha vha natsho? (b) Hu ḓo itea mini kha vhathu vhavhi vhane vha hana u shanduka?

⁵ Ndi mini zwine Yehova a ḓo zwi ita? Ṋamusi Yehova u khou ṋea vhathu vhavhi tshibuli tsha u shanduka. (Yes. 55:7) Vhenevho vhathu vhavhi a vha athu u haṱulwa. Ano maitele mavhi a zwithu a ḓo fheliswa hu si kale. Fhedzi hu pfi mini nga ha vhathu vha sa ṱoḓi u shanduka, vhane vha bvela phanḓa vha tshi tikedza ano maitele mavhi a zwithu u swika nga tshifhinga tsha maṱungu mahulu? Yehova o fulufhedzisa uri u ḓo fhelisa vhathu vhavhi kha ḽifhasi. (Vhalani Psalme ya 37:10.) Vhathu vhavhi vha nga humbula u nga vho tsireledzea kha yeneyo khaṱulo. Vhathu vhanzhi vha kona u dzumba vhuvhi havho, kanzhi a vha farwi nahone a hu vhi na masiandoitwa a nyito dzavho. (Yobo 21:7, 9) Naho zwo ralo, Bivhili i ri: “Maṱo awe a vhona nḓila dza muthu; u lavhelesa khando dzawe dzoṱhe. A huna swiswi, na dunzi ḽa lufu a ḽiho’, ḽine mu-ita-zwivhi a dzumbama khaḽo.” (Yobo 34:21, 22) Ri nga si kone u dzumbama Yehova Mudzimu. A hu na muthu ane a nga  mu fhura; a huna murunzi une wa vha na swiswi ḽihulu ḽine ḽa nga ita uri Mudzimu a kundelwe u vhona vhuvhi vhune ha itwa. Nga murahu ha Haramagedo, ri ḓo sedza fhethu he vhavhi vha vha vha tshi dzula hone, fhedzi ri nga si vha wane. Vha ḓo vha vhe si tsheeho—lwa tshoṱhe!—Ps. 37:12-15.

6. Ndi vhafhio vhane vha ḓo sala vhudzuloni ha vhathu vhane vha ita vhuvhi nahone ndi ngani eneo e mafhungo avhuḓi?

⁶ Ndi vhafhio vhane vha ḓo sala vhudzuloni ha vhathu vhane vha ita vhuvhi? Yehova u ri fulufhedzisa zwi tevhelaho: “Shango ḽi ḓo vha ifa ḽa vho vuḓaho; ndi vhone vha u ḓo takalela muḓalo wa mulalo.” Kha psalme ri dovha ra vhala uri: “Vha u ḓo vha vhaṋe vha shango ndi vhavhuya, ndi vhone vha u ḓo dzula khaḽo’ lini na lini.” (Ps. 37:11, 29) Ndi vhafhio “vho vuḓaho” na “vhavhuya”? Vho vuḓaho ndi vhane vha ṱanganedza nga u ḓiṱukufhadza zwine Yehova a zwi funza na vhulivhisi hawe; vhavhuya ndi vhane vha funa u ita zwithu zwavhuḓi phanḓa ha Yehova Mudzimu. Ṋamusi ho ḓala vhathu vhavhi u fhira vhavhuya. Fhedzi shangoni ḽiswa ḽine ḽa khou ḓa, hu ḓo vha hu na vhathu vhavhuya na vho vuḓaho fhedzi. Vhukuma, vhenevho vhathu vha ḓo ita uri ḽifhasi ḽi vhe paradiso!

7. Madzangano a vhufhura a ri kwama hani ṋamusi?

⁷ Madzangano a vhufhura a ri kwama hani ṋamusi? Vhunzhi ha vhuvhi vhune ha khou itwa kha ḽino shango a si mishumo ya vhathu, fhedzi ndi ya madzangano. Sa tsumbo, humbulani nga ha madzangano a vhurereli ane a fhura vhathu vhanzhi nga u amba mazwifhi nga ha Mudzimu, vha amba uri Bivhili i nga si fulufhelwe, vha zwifhela vhathu nga ha zwine zwa ḓo itea kha ḽifhasi na kha vhathu tshifhingani tshi ḓaho u katela na zwiṅwe zwithu zwinzhi. Mivhuso ya vhufhura i ṱuṱuwedza dzinndwa na u lwa na vhathu vha dziṅwe tshaka nahone zwenezwo zwi tsikeledza vha shayaho na vhane vha si kone u ḓilwela, zwenezwo zwi ita uri mivhuso i ṱanganedze tshanḓanguvhoni na u vha na tshiṱalula. Madzangano a vhufhura a tshikafhadza mupo, a tshinya zwithu zwa mupo, a fhura vhathu u itela uri vhathu vha si gathi vha pfume ngeno vhathu vha dzimilioni vha tshi khou sika nga nḓala. A zwi timatimisi uri madzangano a vhufhura ndi one ane a ita uri hu vhe na maṱhupho kha ḽino shango ṋamusi.

8. U ya nga Bivhili, hu ḓo itea mini kha madzangano ane vhathu vhanzhi vha vhona o khwaṱha ṋamusi?

⁸ Yehova u ḓo ita mini? Maṱungu mahulu a ḓo thoma musi madzangano a politiki a tshi vutshela vhurereli hoṱhe ha mazwifhi vhune Bivhili ya vhu ṱalusa sa phombwe ine ya vha Babele Ḽihulu. (Nzumb. 17:1, 2, 16; 18:1-4) Eneo madzangano a vhurereli a ḓo fheliswa tshoṱhe. Hu pfi mini nga maṅwe madzangano a vhufhura? Bivhili i amba uri vhathu vhanzhi ṋamusi vha vhona eneo madzangano o khwaṱha sa thavha na zwiṱangadzime. (Vhalani Nzumbululo 6:14.) Ipfi ḽa Mudzimu ḽo dzula ḽo amba uri mivhuso na madzangano oṱhe a ḓo fheliswa. Tshipiḓa tsha u fhedzisela tsha maṱungu mahulu ndi musi hu tshi fheliswa mivhuso yoṱhe ya ḽino shango na vhoṱhe vhane vha si tikedze Muvhuso wa Mudzimu. (Yer. 25:31-33) Nga murahu ha zwenezwo, hu ḓo vha hu si tsheena madzangano a vhufhura!

9. Ndi ngani ri tshi nga vha na vhungoho ha uri ḽifhasi ḽiswa ḽi ḓo vha ḽo dzudzanyea?

⁹ Madzangano a vhufhura a ḓo dzhielwa vhudzulo nga mini? Nga murahu ha Haramagedo, naa hu ḓo vha na madzangano kha ḽifhasi? Bivhili i ri: “Hu na maṱaḓulu maswa na ḽifhasi ḽiswa zwe ra zwi lindela u ya nga zwe a zwi fulufhedzisa, nahone u luga hu ḓo dzula khazwo.” (2 Pet. 3:13) Ḽiṱaḓulu ḽa kale na ḽifhasi ḽa kale, mivhuso ya vhufhura na vhane  vha langwa ngayo vha ḓo vha vhe si tsheeho. Zwi ḓo dzhielwa vhudzulo nga mini? Mubulo une wa ri “maṱaḓulu maswa na ḽifhasi ḽiswa,” u amba uri hu ḓo vha na muvhuso muswa na vhathu vhane vha ḓo vhuswa nga wonoyo muvhuso. Yesu Kristo na Muvhuso wawe vha ḓo edzisa Yehova Mudzimu ane a vha Mudzimu o dzudzanyeaho. (1 Vhakor. 14:33) Nga zwenezwo, “ḽifhasi ḽiswa” ḽi ḓo vha ḽo dzudzanyea. Hu ḓo vha hu na vhathu vhavhuḓi vhane vha ḓo vha vha tshi khou ṱhogomela zwithu. (Ps. 45:16) Vha ḓo livhiswa nga Kristo na vha 144 000 vhane a ḓo vhusa navho. Edzani u vhona nga maṱo a muhumbulo musi madzangano a vhufhura a tshi dzhielwa vhudzulo nga muvhuso muthihi, wo dzudzanyeaho na u si na vhufhura!

10. Ndi zwifhio zwithu zwivhi zwo ḓoweleaho hune na dzula hone, nahone zwi ni kwama hani na vha muṱa waṋu?

¹⁰ Zwithu zwivhi zwi ri kwama hani ṋamusi? Ri khou tshila shangoni ḽo ḓalaho vhuvhi. Kha ano maitele mavhi a zwithu zwo ḓowelea u ḓifara luvhi, u sa fulufhedzea na vhuvemu. Zwihuluhulu vhabebi vha konḓelwa u tsireledza vhana vhavho kha dzenedzo ṱhuṱhuwedzo mmbi. Vhuḓimvumvusi ha ḽino shango vhu ita uri mifuda yoṱhe ya zwithu zwivhi i vhonale i tshi kunga ngeno i tshi khou tshinya zwilinganyo zwa Yehova zwa zwithu zwo lugaho na zwi songo lugaho. (Yes. 5:20) Vhakriste vha ngoho vha lwisana na zwenezwo zwithu. Vha ita zwoṱhe zwine vha nga kona u tsireledza vhushaka havho na Yehova kha ḽino shango ḽi sa ṱhonifhi zwilinganyo zwa Yehova.

11. Ndi mini zwine ra zwi guda nga ha nḓila ye Yehova a haṱula ngayo vhathu vhavhi ngei Sodoma na Gomora?

¹¹ Yehova u ḓo ita mini nga zwithu zwivhi? Ṱhogomelani zwe a zwi ita nga ha vhuvhi he ha vha vhu tshi khou itwa Sodoma na Gomora. (Vhalani 2 Petro 2:6-8.) Muṅwe munna wa u luga we a vha a tshi pfi Loto na muṱa wawe vho pfa vhuṱungu vhukuma nga nṱhani ha vhuvhi he ha vha vhu hone. Musi Yehova a tshi lozwa Muḓi woṱhe wa Sodoma na Gomora, o ita zwi fhiraho u sokou fhelisa vhathu vhavhi vhe vha vha vhe henefho. O vha a tshi khou vhea “tsumbo ya zwine zwa ḓo ḓela vhathu vha sa ofhi Mudzimu.” Samusi Yehova o fhelisa zwithu zwivhi zwoṱhe tshifhingani tsho fhiraho, u ḓo ita zwi fanaho na nga vhathu vhavhi vha musalauno musi a tshi fhelisa ano maitele mavhi a zwithu.

12. Ndi ifhio mishumo ye na lavhelela u i ita musi ano maitele mavhi a zwithu a tshi fheliswa?

¹² Ndi mini zwine zwa ḓo dzhiela vhudzulo zwithu zwivhi? Paradiso i ḓo vha fhethu ho ḓalaho zwithu zwine zwa takadza vhukuma. Humbulani nga ha mushumo u takadzaho wa u shandula ḽifhasi ḽoṱhe uri ḽi vhe paradiso kana u ḓifhaṱela nnḓu u katela na u fhaṱela vhane ra vha funa. Humbulani nga ha nḓila ine ra ḓo ṱanganedza ngayo vhathu vha dzimilioni vho vuswaho vhafuni na u vha thusa u guda nga ha Yehova u katela na zwithu zwe a zwi itela vhathu. (Yes. 65:21, 22; Mish. 24:15) Ri ḓo vha ro farakanea nga mishumo ine ya ḓo ita uri ri takale na u renda Yehova!

13. Vhushandukwa ha Sathane, Adamu na Eva ho ita uri hu vhe na vhuimo vhufhio vhu si havhuḓi kha ḽifhasi?

¹³ Vhuimo vhu si havhuḓi vhu ri kwama hani ṋamusi? Vhathu vhavhi, madzangano a vhufhura na zwithu zwivhi zwi ita uri vhuimo ha ḽifhasi vhu si vhe havhuḓi. Ndi nnyi kha riṋe ane a nga amba uri ha kwamei nga dzinndwa, vhushai kana tshiṱalula? Hu pfi mini nga malwadze na lufu? Honoho vhuimo vhu a ri kwama roṱhe. Honoho vhuimo ho thoma nga nṱhani ha uri Sathane, Adamu na Eva vho shandukela Yehova. A hu na na muthihi  washu ane a nga kona u ponyoka masiandoitwa a zwe vha zwi ita.

14. Yehova u ḓo ita mini nga vhuimo vhu si havhuḓi? Ṋeani tsumbo.

¹⁴ Yehova u ḓo ita mini nga vhuimo vhu si havhuḓi? Sa tsumbo, Yehova u fulufhedzisa uri u ḓo fhelisa nndwa lwa tshoṱhe. (Vhalani Psalme ya 46:8, 9.) Hu pfi mini nga malwadze? U ḓo a fhelisa. (Yes. 33:24) Lufu lwone? Yehova u ḓo lu lozwa tshoṱhe! (Yes. 25:8) U ḓo fhelisa vhushai. (Ps. 72:12-16) U ḓo ita zwi fanaho na kha vhuimo vhu si havhuḓi vhune ha ita uri vhutshilo vhu si takadze ṋamusi. U ḓo fhelisa na ‘mimuya’ mivhi ya ḽino shango nahone ṱhuṱhuwedzo mmbi ya Sathane na madimoni awe i ḓo fheliswa.—Vhaef. 2:2.

15. Ndi zwifhio zwiṅwe zwithu zwine zwa ḓo fheliswa tshoṱhe nga murahu ha Haramagedo?

¹⁵ Edzani u vhona nga maṱo a muhumbulo shango ḽi si na dzinndwa, malwadze kana lufu. Hu si tsheena dzimmbi, maswole a maḓini kana maswole ane a tshimbila nga mabufho! Hu si na zwihali kana u humbula nga ha dzinndwa. Hu si tsheena vhuongelo, madokotela, vhaongi kana ndindakhombo ya mutakalo; hu si tsheena mimotshara, fhethu hune ha rengiswa hone mabogisi na matombo na mavhiḓa! Samusi vhutshinyi vhu tshi ḓo vha vhu si tsheeho, hu ḓo vha hu si tsheena ṱhoḓea ya vhalindi, alamu, mapholisa khamusi hu si tsheena na ṱhoḓea ya u dzhenisa loko kana khoṋololo! Hu ḓo vha hu si tsheena zwine zwa ri dina.

16, 17. (a) Vhathu vhane vha ḓo vha vho ponyoka Haramagedo vha ḓo ḓipfa hani? Fanyisani. (b) Ri nga vha hani na vhungoho ha uri a ri nga ḓo fheliswa musi ḽino shango ḽi tshi fheliswa?

¹⁶ Vhutshilo vhu ḓo vha hani musi hu si tsheena zwine zwa ri tsikeledza? A zwo ngo leluwa u zwi vhona nga maṱo a muhumbulo. Ndi kale ri tshi khou tshila kha ḽino shango ḽivhi nahone ri nga vha ri si tsha ṱhogomela nḓila ine vhuimo ha ḽino shango ha ri tsikeledza ngayo. Nga hu fanaho, vhathu vhane vha dzula tsini na tshiṱitshi tsha tshidimela, vha nga vha vha si tsha pfa phosho, na vhathu vhane vha dzula tsini na fhethu hune ha laṱwa hone mashika, vha nga vha vha si tsha pfa munukho wao. Zwi ḓo takadza vhukuma musi zwithu zwoṱhe zwi si zwavhuḓi zwi si tsheeho!

¹⁷ Ndi mini zwine zwa ḓo dzhiela vhudzulo zwithu zwine zwa ri tsikeledza ṋamusi? Psalme ya 37:11 i ri: “Vha . . . ḓo takalela muḓalo wa mulalo.” Naa eneo maipfi a a ni kwama? Zwenezwi ndi zwine Yehova a ni ṱoḓela zwone. U nga ri ni nga ita zwoṱhe zwine na nga kona u itela u dzula ni tsini na Yehova Mudzimu na ndangulo yawe kha enea maḓuvha a vhufhelo a tsikeledzaho! Dzhielani nṱha fulufhelo ḽine na vha naḽo, elekanyani nga haḽo, itani uri ḽi vhe ḽa vhukuma kha inwi nahone ni vhudze vhaṅwe nga haḽo! (1 Tim. 4:15, 16; 1 Pet. 3:15) Musi ni tshi ita zwenezwo, ni nga vha na vhungoho ha uri a ni nga ḓo fheliswa musi ḽino shango ḽivhi ḽi tshi fheliswa. Fhedzi ni ḓo tshila tshoṱhe nahone na dzula no takala!