1. Ndi ngani Muapostola Paulo o ṱuṱuwedza Vhakriste vha Vhaheberu vha u thoma uri vha ṱuṱuwedzane nga ho engedzeaho?

NDI ngani ri tshi fanela u ita vhuḓidini ho engedzeaho ha u ṱuṱuwedzana? Muapostola Paulo o ri ṋea tshiitisi kha vhurifhi hawe he a vhu ṅwalela Vhakriste vha Vhaheberu. O vha vhudza uri: “Kha ri ṱhogomelane uri ri ṱuṱuwedzane lufunoni na kha mishumo mivhuya, ri songo litsha u kuvhangana nga tshashu, samusi vhaṅwe vho ḓowela u ita nga u ralo, fhedzi ri ṱuṱuwedzane, zwihuluhulu samusi ni tshi zwi vhona uri ḓuvha ḽi khou sendela.” (Vhaheb. 10:24, 25) Hu sa athu u fhela miṅwaha miṱanu, Vhakriste vha Vhayuda vhe vha vha vha tshi dzula ngei Yerusalema vho vha vha tshi ḓo vhona ‘ḓuvha ḽa Yehova’ ḽi tshi khou sendela na u humbula tshiga tshe Yesu a vha ṋea tshone tsha uri vha shavhe kha wonoyo muḓi. (Mish. 2:19, 20; Luka 21:20-22) Ḽeneḽo ḓuvha ḽa Yehova ḽo swika nga 70 C.E. musi Vharoma vha tshi fhelisa Yerusalema.

2. Ndi ngani ṋamusi ri tshi fanela u ṱuṱuwedzana nga ho engedzeaho?

² Ṋamusi ri na zwiitisi zwinzhi zwa u tenda uri ḓuvha ḽa Yehova ‘ḽihulu, ḽi ofhisaho’ ḽi tsini. (Yoele 2:11) Muporofita Tsefanya o ri: “Ḽi  tsini ḽeneḽo ḓuvha ḽihulu ḽa Yehova; ḽi tsini, ḽi khou tou vhilula ḽi tshi ḓa.” (Tsef. 1:14) Tsevho i re kha honoho vhuporofita i dovha ya shuma na misini yashu. Samusi ḓuvha ḽa Yehova ḽi tsini, Paulo u ri vhudza uri ri “ṱhogomelane uri ri ṱuṱuwedzane lufunoni na kha mishumo mivhuya.” (Vhaheb. 10:24) Nga zwenezwo, ri fanela u funa vhahashu nga ho engedzeaho u itela uri ri kone u vha ṱuṱuwedza musi zwi tshi ṱoḓea.

3. Muapostola Paulo o ri mini nga ha u ṱuṱuwedza? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

³ Bivhili i ri: “Ma-ḽa-mbilu ma-tsika-muthu; i takadzwa nga ḽa vhuthu.” (Mir. 12:25) Zwenezwi ndi ngoho. Roṱhe ri ṱoḓa u ṱuṱuwedzwa tshifhinga tshoṱhe. Paulo o sumbedzisa uri na muthu ane a vha na vhuḓifhinduleli ha u ṱuṱuwedza vhaṅwe na ene u fanela u ṱuṱuwedzwa. O ṅwalela Vhakriste vhe vha vha vha tshi dzula ngei Roma a ri: “Ndo ṱulutshelwa u ni vhona, uri ndi ni kovhele tshiṅwe tshifhiwa tsha muya uri tshi ni khwaṱhise; uri ri ṱuṱuwedzane, nga lutendo lwaṋu na lwanga.” (Vharoma 1:11, 12) Paulo we a vha a tshi ṱuṱuwedza vhaṅwe vhukuma na ene o vha a tshi ṱoḓa u ṱuṱuwedzwa nga zwiṅwe zwifhinga.—Vhalani Vharoma 15:30-32.

4, 5. Ndi vhafhio vhane ra nga vha ṱuṱuwedza ṋamusi, nahone ndi ngani?

⁴ Vhathu vhe vha ḓidzima zwiṅwe zwithu vhutshiloni vha fanela u khoḓwa. Kha vhenevha vhathu hu na vhavulanḓila vha fulufhedzeaho. Vhunzhi havho vho ḓidzima zwiṅwe zwithu zwinzhi vha tshi itela u vula nḓila. Zwo tou ralo kha vharumiwa, vhalavhelesi vha ḽiisela na vhafumakadzi vhavho na vhane vha shuma ofisini ya davhi kana ofisini dza vhaṱalutshedzeli. Vhenevho vhathu vhoṱhe vho ḓidzima zwiṅwe zwithu vha tshi itela u fhedza tshifhinga tsho engedzeaho tshumeloni khethwa. Nga zwenezwo, vha fanela u ṱuṱuwedzwa. Na vhane vha kha ḓi funa u vha tshumeloni ya tshifhinga tsho ḓalaho fhedzi vha kundelwa nga nṱhani ha zwiitisi zwo fhamba-fhambanaho, na vhone vha fanela u ṱuṱuwedzwa.

⁵ Vhahashu vhane vha khetha u sa vha mbinganoni nga nṱhani ha uri vha thetshelesa ndaela ya u vhinga kana u vhingwa “Murenani fhedzi,” na vhone vha ṱoḓa u ṱuṱuwedzwa. (1 Vhakor. 7:39) Nga hu fanaho, vhafumakadzi vha a takala musi vhanna vhavho vha tshi vha vhudza uri vha a vha funa na u livhuwa zwoṱhe zwine vha zwi ita. (Mir. 31:28, 31) Zwiṅwe hafhu, Vhakriste vhane vha dzula vha tshi fulufhedzea musi vha tshi tovholwa kana u konḓelela vhulwadze, vha a ṱoḓa u ṱuṱuwedzwa. (2 Vhathes. 1:3-5) Vhenevho vhashumeli vhoṱhe vha fulufhedzeaho vha a khuthadzwa nga Yehova na Kristo.—Vhalani 2 Vhathesalonika 2:16, 17.

6. Ndi ufhio mushumo wa vhahulwane samusi zwo ambiwa kha Yesaya 32:1, 2?

⁶ Vhalani Yesaya 32:1, 2. Yesu Kristo u shumisa vhaḓodzwa vha tshi tikedzwa nga “vhakoma” vhane vha vha vha dziṅwe nngu u itela u ṱuṱuwedza na u livhisa vho ṱungufhalaho na vho kuleaho nungo kha tshino tshifhinga. Nga zwenezwo, vhahulwane vha tshivhidzo a si “vhavhusi” vha lutendo lwa vhaṅwe, fhedzi ndi “vhashumisani” vhane vha ri thusa uri ri takale na u dzula ri tshi fulufhedzea.—2 Vhakor. 1:24.

7, 8. Vhahulwane vha nga ṱuṱuwedza hani vhaṅwe nga zwine vha zwi amba na zwine vha zwi ita?

⁷ Muapostola Paulo o ri vhetshela tsumbo ine ra fanela u i edzisa. O ṅwalela Vhakriste vha ngei Thesalonika vhe vha vha vha tshi khou tovholwa, a ri: “Ri a ni funa nga maanḓa, a ro ngo takalela u ni ḓivhadza mafhungo maḓifha a Mudzimu fhedzi, fhedzi ro kumedza na vhutshilo hashu nge ra ni funa.”—1 Vhathes. 2:8.

⁸ Paulo o sumbedza uri a zwo ngo eḓana u sokou amba fhedzi maipfi ane a ṱuṱuwedza musi a  tshi vhudza vhahulwane vha tshivhidzo tsha ngei Efesa uri: “Ni fanela u thusa vha si na nungo, nahone ni fanela u humbula maipfi a Murena Yesu, musi a tshi ri, ‘U ṋea zwi ḓisa dakalo ḽihulu u fhira u ṋewa.’” (Mish. 20:35) Paulo o vha a songo ḓiimisela fhedzi u ṱuṱuwedza vhahawe, fhedzi o dovha a ‘shumisa zwoṱhe zwe a vha e nazwo’ a tshi itela vhahawe. (2 Vhakor. 12:15) Nga hu fanaho, vhahulwane vha tshivhidzo a vho ngo fanela u sokou ṱuṱuwedza na u khuthadza vhahavho nga maipfi fhedzi, fhedzi vha fanela u vha sumbedza uri vha a vha funa zwi tshi bva mbiluni.—1 Vhakor. 14:3.

9. Vhahulwane vha nga ṋea hani nyeletshedzo nga nḓila i ṱuṱuwedzaho?

⁹ U khwaṱhisa vhahashu zwi nga katela u ṋea nyeletshedzo, fhedzi vhahulwane vha fanela u tevhela tsumbo dzi re Bivhilini dza u ṋea nyeletshedzo nga nḓila ine ya ṱuṱuwedza. Yesu Kristo o vhea tsumbo yavhuḓi kha enea mafhungo nga murahu ha lufu na mvuwo yawe. O vha a tshi ṱoḓa u ṋea nyeletshedzo zwiṅwe zwivhidzo zwa ngei Asia Minor, fhedzi ṱhogomelani nḓila ye a zwi ita ngayo. Musi a sa athu u ṋea nyeletshedzo, o khoḓa zwivhidzo zwa ngei Efesa, Peregamo na Thiathira. (Nzumb. 2:1-5, 12, 13, 18, 19) O vhudza tshivhidzo tsha ngei Laodikea a ri: “Vhoṱhe vhane nda vha funa ndi a vha kaidza na u vha laya. Nga zwenezwo, fhiseani nahone ni rembuluwe.” (Nzumb. 3:19) Zwi ḓo vha zwavhuḓi uri vhahulwane vha edzise tsumbo ya Kristo musi vha tshi ṋea nyeletshedzo.

10. Roṱhe ri nga shela hani mulenzhe kha u ṱutuwedzana?

¹⁰ A si vhahulwane fhedzi vhane vha vha na vhuḓifhinduleli ha u ṱuṱuwedza. Paulo o ṱuṱuwedza Vhakriste vhoṱhe uri vha ambe “zwivhuya zwine zwa fhaṱa nga hune zwa ṱoḓea ngaho, uri zwi vhuyedze” vhaṅwe. (Vhaef. 4:29) Muṅwe na muṅwe washu u fanela u humbula nga zwine a nga zwi ita u itela u thusa vhaṅwe. Paulo o eletshedza Vhakriste vha Vhaheberu a ri: “Khwaṱhisani zwanḓa na magona a si na nungo, ni dzule  ni tshi lugisela milenzhe yaṋu nḓila, uri o huvhalaho a si ṋaṋe u huvhala, fhedzi a fhole.” (Vhaheb. 12:12, 13) Roṱhe u katela na vhaṱuku ri nga khwaṱhisana na u ṱuṱuwedzana nga zwine ra zwi amba.

11. Marthe o thuswa hani musi o tsikeledzea?

¹¹ Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Marthe, * we a vhuya a tsikeledzea lwa tshifhinga tshilapfu o ṅwala uri: “Ḓuvha ḽe nda rabela ngaḽo uri ndi ṱuṱuwedzwe, ndo ṱangana na muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a vha mualuwa we a ntsumbedza uri u na ndavha na nṋe nahone u a mpfela vhuṱungu, zwithu zwe nda vha ndi tshi zwi ṱoḓa nga tshenetsho tshifhinga. O mmbudza zwithu zwe a ṱangana nazwo zwe na nṋe nda vha ndi tshi khou ṱangana nazwo nahone zwenezwo zwo ita uri ndi ḓipfe ndi si ndoṱhe.” Khamusi onoyo wahashu ho ngo humbula uri zwe a zwi amba zwo vhuyedza Marthe nga nḓila yavhuḓi.

12, 13. Ri nga shumisa hani nyeletshedzo i re kha Vhafilipi 2:1-4?

¹² Paulo o eletshedza miraḓo yoṱhe ya tshivhidzo tsha ngei Filipi a ri: “Samusi ni vhathihi na Kristo, ni tshi ṱuṱuwedza na u khuthadza vhaṅwe ni tshi itiswa nga lufuno, ni tshi ṱhogomela vhaṅwe, ni tshi vha funa, na u vha pfela vhuṱungu, itani uri dakalo ḽanga ḽi engedzee nga u vha na muhumbulo u fanaho na u funana nga nḓila i fanaho, na u vha na vhuthihi nga ho fhelelaho, na u vha na kuhumbulele ku fanaho. Ni songo ita tshithu na tshithihi nga u ṱaṱisana khani kana nga u ḓihudza, fhedzi ni ḓiṱukufhadze ni dzhie vhaṅwe vhe vhahulwane kha inwi. Ni songo vha na dzangalelo kha mafhungo aṋu fhedzi, fhedzi ni vhe na dzangalelo na kha mafhungo a vhaṅwe.”—Vhafil. 2:1-4.

¹³ Ndi ngoho uri roṱhe ri fanela u sumbedza uri ri na dzangalelo kha vhaṅwe nga u vha ‘khuthadza ri tshi itiswa nga lufuno,’ ri tshi “ṱhogomela vhaṅwe” nahone ri tshi vha “funa, na u vha pfela vhuṱungu” u itela u vha ṱuṱuwedza.

14. Ndi ifhio iṅwe nḓila ya u ṱuṱuwedza?

¹⁴ Zwi a ri ṱuṱuwedza musi ri tshi pfa uri vhathu vhe ra vha thusa tshifhingani tsho fhiraho vha kha ḓi bvela phanḓa vha tshi fulufhedzea. Muapostola Yohane o ṅwala uri: “A thi na tshiitisi tshihulwane tsha u livhuha tshi fhiraho hetshi, tsha u pfa uri vhana’nga vha khou bvela phanḓa vha tshi tshimbila ngohoni.” (3 Yoh. 4) Vhavulanḓila vhanzhi vho amba nga ha nḓila ine vha ṱuṱuwedzea ngayo musi vha tshi pfa uri vhathu vhe vha vha thusa uri vha wane ngoho tshifhingani tsho fhiraho vha kha ḓi bvela phanḓa vha tshi fulufhedzea nahone khamusi vhaṅwe vhavho vho no vha vhavulanḓila. U humbudza muvulanḓila o kuleaho nungo nga zwifhinga zwavhuḓi zwe a ḓiphina ngazwo tshifhingani tsho fhiraho, zwi nga mu khuthadza vhukuma.   

15. Ndi ifhio iṅwe nḓila ine ra nga ṱuṱuwedza ngayo vhane vha shumela Mudzimu nga u fulufhedzea?

¹⁵ Vhalavhelesi vhanzhi vha ḽiisela na vhafumakadzi vhavho vho amba uri vha a ṱuṱuwedzea vhukuma musi vha tshi wana ndivhuwo dzi bvaho zwivhidzoni zwe vha zwi dalela. Zwo tou ralo na kha vhahulwane vha zwivhidzo, vharumiwa, vhavulanḓila na miraḓo ya Bethele, vhane vha khou shumela Mudzimu nga u fulufhedzea. Musi ri tshi vha livhuwa, zwi nga vha ṱuṱuwedza.

16. Ndi mini zwine zwa ṱoḓea u itela u ṱuṱuwedza muṅwe muthu?

¹⁶ Zwi ḓo vha zwo khakhea u humbula uri a ri nga koni u ṱuṱuwedza vhaṅwe nga nṱhani ha uri a ri ambesi. Zwo leluwa vhukuma u ṱuṱuwedza vhaṅwe—khamusi ni nga tou ṅwethuwa musi ni tshi vha lumelisa. Arali onoyo muthu a sa ṅwethuwa, zwi nga vha zwi tshi khou amba uri u na  thaidzo nahone u mu thetshelesa zwi nga mu khuthadza.—Yak. 1:19.

17. Muṅwe wahashu wa tshinnani a re muswa o thuswa hani musi o tsikeledzea?

¹⁷ Muṅwe wahashu wa tshinnani a re muswa ane a pfi Henri o vha o tsikeledzea vhukuma musi mashaka awe a tsini, u katela na khotsi awe vhe vha vha vhe muhulwane wa tshivhidzo a ṱhonifheaho vha tshi ṱutshela ngoho. Henri o ṱuṱuwedzwa nga mulavhelesi wa ḽiisela we a ṱuwa nae resiturente u nwa kofi nahone o tendela Henri a tshi mu somolela zwa haṋwani. Henri o ṱhogomela uri u dzula hawe a tshi fulufhedzea ndi yone nḓila i yoṱhe ine ya ḓo ita uri muṱa wa hawe u vhuyelele ngohoni. O khuthadzwa vhukuma nga u vhala Psalme ya 46; Tsefanya 3:17; na Marko 10:29, 30.

18. (a) Ndi mini zwe Khosi Salomo a ṅwala nga hazwo? (b) Muapostola Paulo o ṋea nyeletshedzo ifhio?

¹⁸ Tsumbo ya Marthe na Henri i sumbedza uri ri nga ṱuṱuwedza vhahashu vhane vha ṱoḓa u khuthadzwa. Khosi Salomo o ṅwala uri: “Ngangoho, ḽo naka fhungo, ḽó ḓa nga tshifhinga tshaḽo. Maṱo matshena a takadza mbilu; fhungo ḽavhuḓi ḽi vusa nungo.” (Mir. 15:23, 30) Zwiṅwe hafhu, u vhala Tshiingamo kana u dalela website yashu zwi nga homolosa muthu o tsikeledzeaho. Paulo o sumbedza uri u imba roṱhe nyimbo dza muvhuso zwi nga ri ṱuṱuwedza. O ṅwala uri: “Bvelani phanḓa ni tshi gudisana na u ṱuṱuwedzana nga dzipsalme, ni tshi renda Mudzimu, na nga nyimbo dza lwa muya dzi imbiwaho nga vhulenda, ni tshi imbela Yehova mbiluni dzaṋu.”—Vhakol. 3:16; Mish. 16:25.

19. Ndi ngani u ṱuṱuwedzana zwi tshi ḓo vha zwa ndeme vhukuma, nahone ri fanela u ita mini?

¹⁹ Samusi ḓuvha ḽa Yehova ḽi tshi “khou sendela,” u ṱuṱuwedzana zwi ḓo vha zwa ndeme vhukuma. (Vhaheb. 10:25) Sa zwe Paulo a zwi vhudza Vhakriste vha misini yawe, “bvelani phanḓa ni tshi ṱuṱuwedzana ni tshi fhaṱana, samusi ni tshi khou ita nga u ralo.”—1 Vhathes. 5:11.