1. Ri na vhungoho ha mini?

 SAMUSI ri vhathu vha Yehova, ri a zwi ḓivha uri u a ri funa na uri u ṱoḓa ri tshi ḓiphiṋa nga vhutshilo. (Vharoma 8:35-39) Ri na vhungoho ha uri vhulivhisi vhu re Bivhilini vhu a ri vhuyedza musi ri tshi vhu shumisa. (Yes. 48:17, 18) Fhedzi ri tea u ita mini musi ri tshi sedzana na thaidzo dze ra vha ri songo dzi lavhelela?

2. Ndi thaidzo dzifhio dzine ra nga sedzana nadzo nahone dzenedzo thaidzo dzi nga ita uri ri ḓivhudzise mini?

² Vhashumeli vha Yehova vhoṱhe vha sedzana na dzithaidzo. Sa tsumbo, muraḓo wa muṱa washu a nga ita zwithu zwine zwa ri vhaisa nga iṅwe nḓila. Ri nga vha na thaidzo ya mutakalo ine ya nga ita uri ri si kone u ita zwo engedzeaho tshumeloni ya Yehova. Ri nga welwa nga khombo ya mupo kana ra tovholwa nga nṱhani ha zwine ra zwi tenda. Musi zwenezwi zwithu zwi tshi itea kha riṋe, ri nga ḓivhudzisa uri: ‘Ndi ngani izwi zwithu zwi tshi khou itea kha nṋe? Kani hu na zwe nda tshinya? Naa izwi zwi amba uri Yehova ha khou mphaṱhutshedza?’ Naa no no vhuya na ḓipfa nga yeneyi nḓila? Arali zwo ralo, ni songo kulea nungo. Vhashumeli vha Yehova vhanzhi vha fhulufhedzeaho na vhone vho ḓipfa nga yeneyi nḓila.—Ps. 22:1, 2; Hab. 1:2, 3.

3. Ri nga guda mini kha Phisalema 34:19?

³ Vhalani Phisalema 34:19. Ṱhogomelani zwithu zwivhili zwa ndeme zwi re kha yeneyi ndimana. Tsha u thoma, vhavhuya vha ḓo ḓi sedzana na dzithaidzo. Tsha vhuvhili, Yehova u ri tshidza kha thaidzo dzashu. Yehova u ri tshidza hani? Iṅwe nḓila ine a zwi ita ngayo ndi nga u ri thusa uri ri dzhie zwithu nga nḓila ine  zwa vha ngayo kha ḽino shango ḽine ra khou tshila khaḽo. Naho Yehova a tshi ri fhulufhedzisa uri ri ḓo mu shumela ro takala, zwenezwi a zwi ambi uri a ri nga vhi na dzithaidzo zwino. (Yes. 66:14) Yehova u ri ṱuṱuwedza uri ri livhise ṱhogomelo kha vhumatshelo hashu hune ra ḓo ḓiphiṋa nga u tshila vhutshilo vhune a ṱoḓa ri tshi vhu tshila lwa tshoṱhe. (2 Vhakor. 4:16-18) Zwa zwino, u ri thusa uri ri bvele phanḓa ri tshi khou mu shumela ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe.—Zwililo 3:22-24.

4. Ri ḓo amba nga ha mini kha ino thero?

⁴ Kha ri haseledze zwine ra nga zwi guda kha vhashumeli vha Yehova vha fhulufhedzeaho, vha zwifhingani zwa Bivhili na vha musalauno. Samusi ri tshi ḓo zwi vhona, ri sedzana na thaidzo dzi songo lavhelelwaho. Fhedzi, musi ri tshi ḓitika nga Yehova, u ḓo dzula a tshi ri thusa. (Ps. 55:22) Musi ri tshi khou haseledza dzenedzi tsumbo, ḓivhudziseni uri: ‘Arali ndi vhe ndi kha vhuimo vhu fanaho, ndo vha ndi tshi ḓo ita mini? Dzenedzi tsumbo dzi nthusa hani uri ndi fhulufhele Yehova nga ho engedzeaho? Ndi zwifhio zwine nda khou zwi guda zwine nda nga zwi shumisa vhutshiloni hanga?’

5. Yakobo o sedzana na thaidzo dzifhio dzo vhangwaho nga Labani? (Sedzani tshifanyiso tshi re kha gwati.)

⁵ Vhashumeli vha Yehova vha tshifhingani tsha Bivhili vho sedzana na thaidzo dze vha vha vha songo dzi lavhelela. Kha ri ambe nga ha Yakobo. Khotsi awe vho mu laya uri a ye u vhinga muṅwe wa vhananyana vha Labani we a vha e mushumeli wa Mudzimu nahone vha mu vhudza uri Yehova u ḓo mu fhaṱutshedza zwihulu arali a ita nga u ralo. (Gen. 28:1-4) Yakobo a ita zwenezwo. A bva shangoni ḽa Kanana a ya hayani ha Labani we a vha e na vhananyana vhavhili, Lea na Rahele. Yakobo a funa Rahele, ṅwananyana muṱuku wa Labani nahone a tenda u shuma miṅwaha ya sumbe a sa athu u mu vhinga. (Gen. 29:18) Fhedzi zwithu a zwo ngo tshimbila nga nḓila ye Yakobo a vha o zwi lavhelela ngayo. Labani o mu fhura a ita uri a vhinge Lea mukomana wa Rahele. Labani o tenda uri Yakobo a nga vhinga Rahele nga murahu ha vhege, fhedzi o vha a tshi tea u shuma miṅwe miṅwaha ya sumbe. (Gen. 29:25-27) Labani o fhura Yakobo na musi zwi tshi ḓa kha zwa mabindu. Zwavhuḓi-vhuḓi, Labani o fhura Yakobo lwa miṅwaha ya 20!—Gen. 31:41, 42.

6. Ndi dzifhio dziṅwe thaidzo dze Yakobo a tea u dzi konḓelela?

⁶ Yakobo o konḓelela dziṅwe thaidzo. O vha e na muṱa muhulwane, fhedzi nga zwiṅwe zwifhinga vharwa vhawe vho vha vha sa anḓani. Vho ita na u rengisa murathu wavho Yosefa uri a vhe phuli. Vharwa vhavhili vha Yakobo, Simioni na Levi, vho shonisa muṱa na u nyadzisa dzina ḽa Yehova. Zwiṅwe hafhu, Rahele, mufumakadzi we Yakobo a vha a tshi mu funa, o lovha musi a tshi khou beba ṅwana wavho wa vhuvhili. Nahone nga nṱhani ha nḓala ye ya vha hone, Yakobo o tea u pfuluwa a ya shangoni ḽa Egipita o no kalaha.—Gen. 34:30; 35:16-19; 37:28; 45:9-11, 28.

7. Yehova o sumbedza hani uri u a takalela Yakobo?

⁷ Naho Yakobo o vha e na dzenedzi thaidzo dzoṱhe, ho ngo litsha u vha na lutendo kha Yehova na kha zwe Yehova a zwi fhulufhedzisa nahone Yehova o sumbedza Yakobo uri u a mu takalela. Sa tsumbo, naho Labani o fhura Yakobo, Yehova o fhaṱutshedza Yakobo nga u mu ṋea thundu nnzhi. Nahone Yakobo o livhuwa Yehova musi a tshi vhona murwa wawe Yosefa, we a zwi dzhia uri o fa kale-kale. Vhushaka ha tsini he Yakobo a vha e naho na Yehova, ho mu thusa uri a kone u konḓelela thaidzo dze a vha e nadzo. (Gen. 30:43; 32:9, 10; 46:28-30) Arali ra dzula ri na vhushaka ha tsini na Yehova, na riṋe ri nga kona u konḓelela thaidzo dzine dza nga ḓa ri songo dzi lavhelela.

8. Ndi mini zwe Khosi Davida a vha a tshi ṱoḓa u zwi ita?

 ⁸ Khosi Davida ho ngo kona u ita zwoṱhe zwe a vha a tshi ṱoḓa u zwi ita tshumeloni ya Yehova. Sa tsumbo, o vha a tshi ṱoḓa u fhaṱela Mudzimu thembele nga mbilu yawe yoṱhe. O vhudza muporofita Nathani zwe a vha a tshi ṱoḓa u zwi ita. Nathani a mu fhindula a ri: “Ita zwi re mbiluni yau, ngauri Mudzimu wa ngoho u na iwe.” (1 Koron. 17:1, 2) Zwi tou pfala uri enea maipfi a nga vha o ṱuṱuwedza Davida zwihulu. Khamusi o mbo ḓi thoma u dzudzanya u ita wonoyo mushumo muhulu wa u fhaṱa thembele.

9. Davida o ita mini musi a tshi pfa mafhungo a si avhuḓi?

⁹ Hu sa athu u fhela tshifhinga, muporofita wa Yehova o mbo ḓi humela kha Davida o fara mafhungo a si avhuḓi. Yehova o vhudza Nathani “nga honoho vhusiku” uri Davida o vha a sa ḓo vha ene ane a ḓo fhaṱa thembele. Nṱhani hazwo, yo vha i tshi ḓo fhaṱiwa nga murwa wawe. (1 Koron. 17:3, 4, 11, 12) Davida o ita mini musi a tshi pfa wonoyo mulaedza? O shandula tshipikwa tshawe. O livhisa ṱhogomelo kha u kuvhanganya tshelede na zwishumiswa zwe murwa wawe Salomo a vha a tshi ḓo zwi shumisa kha u fhaṱa thembele.—1 Koron. 29:1-5.

10. Yehova o fhaṱutshedza hani Davida?

¹⁰ Musi Yehova a tshi tou fhedza u vhudza Davida uri a si ene ane a ḓo fhaṱa thembele, o mbo ḓi ita mulanga nae. Yehova o fhulufhedzisa Davida uri muṅwe wa vhaḓuhulu vhawe o vha a tshi ḓo vhusa lwa tshoṱhe. (2 Sam. 7:16) Shangoni ḽiswa, tshifhingani tsha Miṅwaha ya Tshigidi, Davida u ḓo takala musi a tshi wanulusa uri Yesu Kristo, ane a vha Khosi, ndi muḓuhulu wawe. Enea mafhungo a ri thusa u vhona uri, naho ri sa koni u ita zwoṱhe zwe ra vha ri tshi ṱoḓa u zwi ita tshumeloni ya Yehova, Mudzimu a nga ri fhaṱutshedza nga zwiṅwe zwithu zwavhuḓi zwe ra vha ri songo zwi lavhelela.

11. Vhakriste vha u thoma vho fhaṱutshedzwa hani naho Muvhuso u songo ḓa nga tshifhinga tshe vha vha vho tshi lavhelela? (Mishumo 6:7)

¹¹ Vhakriste vha u thoma vho sedzana na thaidzo dze vha vha vha songo dzi lavhelela. Sa tsumbo, vho vha vho lavhelela uri Muvhuso wa Mudzimu u ḓe, fhedzi vho vha vha sa ḓivhi uri zwi ḓo itea lini. (Mish. 1:6, 7) Nga zwenezwo, vho ita mini? Vho dzula vho farakanea nga mushumo wa u huwelela. Musi vha tshi khou ḓi bvela phanḓa vha tshi huwelela na huṅwe fhethu, vho zwi vhona uri Yehova o vha a tshi khou vha thusa.—Vhalani Mishumo 6:7.

12. Vhakriste vha u thoma vho ita mini musi hu na nḓala?

¹² Nga tshiṅwe tshifhinga ho vha na nḓala khulu “ḽifhasini ḽoṱhe.” (Mish. 11:28) Zwenezwi zwo kwama na Vhakriste vha u thoma. Humbulani uri yeneyo nḓala i nga vha yo ita uri vha tambule hani. Zwi tou pfala uri ṱhoho dza miṱa vho vha vha tshi vhilaela uri vha ḓo ṱunḓela hani miṱa yavho. Vhaswa vhe vha vha vho ḓiimisela u huwelela nga ho engedzeaho vho kwamea hani? Naa vha nga vha vho ḓivhudzisa arali vha tshi tea u lindela nḓala i tshi fhela uri vha kone u engedza tshumelo yavho? Hu sa londwi zwiimo zwavho, vhenevho Vhakriste vho ita zwithu u tendelana na zwiimo. Vho bvela phanḓa vha tshi huwelela nga hune vha nga kona ngaho nahone vho takalela u kovhela vhatendi ngavho vha Yudea zwe vha vha vhe nazwo.—Mish. 11:29, 30.

13. Vhakriste vha u thoma vho fhaṱutshedzwa hani tshifhingani tsha nḓala?

¹³ Vhakriste vha u thoma vho fhaṱutshedzwa hani tshifhingani tsha nḓala? Vhe vha wana thuso vho zwi vhona uri Yehova u khou vha tikedza. (Mat. 6:31-33) Zwi tea u vha zwo vha sendedza tsini na vhatendi ngavho vhe vha vha thusa nahone vhe vha thusa kana vhe vha shela mulenzhe kha u thusa vho wana dakalo ḽine ḽa ḓiswa nga u ṋea. (Mish. 20:35) Yehova o vha fhaṱutshedza vhoṱhe musi vha tshi tshila u tendelana  na zwiimo zwe zwa vha zwi tshi khou shanduka.

14. Ho itea mini kha Baranaba na muapostola Paulo nahone ho vha na mvelelo dzifhio? (Mishumo 14:21, 22)

¹⁴ Vhakriste vha u thoma vho vha vha tshi anzela u tovholwa nahone nga zwiṅwe zwifhinga zwo vha zwi tshi itea vha songo zwi lavhelela. Ṱhogomelani zwe zwa itea kha Baranaba na muapostola Paulo musi vha tshi khou huwelela ngei Lisitara. U thomani, vhathu vho vha ṱanganedza na u vha thetshelesa, fhedzi nga murahunyana ho ḓa vhapikisi “vha ṱuṱuwedza gogo” nahone vhaṅwe vha vhenevho vhathu vha kanḓa Paulo nga matombo lwe a ṱoḓou fa. (Mish. 14:19) Fhedzi Baranaba na Paulo vho bvela phanḓa vha tshi huwelela huṅwe fhethu. Ho vha na mvelelo dzifhio? Vho ita “vhafunziwa vhanzhi” nahone maipfi avho na tsumbo yavho zwo khwaṱhisa vhatendi ngavho. (Vhalani Mishumo 14:21, 22.) Vhathu vhanzhi vho vhuyelwa nge Baranaba na Paulo vha si litshe u huwelela naho vho vha vha tshi khou tovholwa. Arali ra bvela phanḓa ri tshi ita mushumo we Yehova a ri ṋea wone, u ḓo ri fhaṱutshedza.

15. Ni guda mini kha tsumbo ya Wahashu Vho A. H. Macmillan?

¹⁵ Musi hu sa athu u swika 1914, vhathu vha Yehova vho vha vho lavhelela uri hu itee zwiṅwe zwithu. Ṱhogomelani tsumbo ya Wahashu Vho A. H. Macmillan. U fana na vhaṅwe vhanzhi nga tshenetsho tshifhinga, Wahashu Vho Macmillan vho vha vho humbula uri vha ḓo ya ṱaḓulu hu si kale. Kha nyambo ye vha i ita nga September 1914, vho ri: “Heyi i nga vha i nyambo yanga ya u fhedzisela.” Fhedzi a yo ngo vha nyambo yavho ya u fhedza. Nga murahunyana, Wahashu Vho Macmillan vho ṅwala uri: “Khamusi vhaṅwe vhashu ro humbula uri ri ḓo ṱavhanya ra ya ṱaḓulu.” Vho dovha vha ri: “Zwe ra vha ri tshi khou tea u ita ndi u farakanea nga mushumo wa Murena.” Wahashu Vho Macmillan vho dzula vho farakanea. Vho fhisea vhuḓinḓani. Vho vha na ndugelo ya u ṱuṱuwedza vhahashu vhanzhi vhe vha vha vho fariwa nga nṱhani ha u sa dzhia sia. Vho dzula vha tshi ya miṱanganoni nga u fhulufhedzea naho vho no kalaha. Wahashu Vho Macmillan vho vhuyelwa hani nga u dzula vho farakanea tshumeloni ya Yehova vho lindela u lambedzwa? Musi vha sa athu u lovha nga 1966 vho ṅwala uri: “Lutendo lwanga a lu athu u vhuya lwa fhungudzea.” Vho ri vhetshela tsumbo yavhuḓi ine ra nga i edzisa, zwihuluhulu arali ri tshi khou konḓelela thaidzo lwa tshifhinga tshilapfu u fhira tshe ra vha ro tshi lavhelela.—Vhahev. 13:7.

16. Ndi thaidzo ifhio i songo lavhelelwaho ye Wahashu Vho Herbert Jennings na mufumakadzi wavho vha sedzana nayo? (Yakobo 4:14)

¹⁶ Vhunzhi ha vhashumeli vha Yehova vha vha na thaidzo dza mutakalo dze vha vha vha songo dzi lavhelela. Sa tsumbo, Wahashu Vho Herbert Jennings b vho amba kha nganeavhutshilo yavho uri vhone na mufumakadzi wavho vho vha vha tshi khou ḓiphiṋa nga mushumo wavho wa u vha vharumiwa ngei Ghana. Fhedzi nga u ya ha tshifhinga, vho mbo ḓi vha na vhulwadze ha muhumbulo. Vho Jennings vho redza maipfi a re kha Yakobo 4:14 nahone vha ṱalutshedza uri vhuimo havho ho vha vhu tshi tou vha ‘vhumatshelo he vha vha vha songo vhu lavhelela.’ (Vhalani.) Vho ri: “U itela u sedzana na honovhu vhuimo, ra ita ndugiselelo dza u ṱuwa Ghana ra sia khonani dzashu khulwane, ra humela Canada [u lafhiwa].” Yehova o thusa Wahashu Vho Jennings na mufumakadzi wavho uri vha bvele phanḓa vha tshi khou mu shumela nga u fhulufhedzea naho vho vha vha tshi khou sedzana na yeneyo thaidzo.

17. Tsumbo ya Wahashu Vho Jennings yo thusa hani vhatendi ngavho?

 ¹⁷ Zwe Wahashu Vho Jennings vha zwi amba kha nganeavhutshilo yavho zwo thusa vhaṅwe nga maanḓa. Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini o ṅwala uri: “Heyi thero yo nkwama nga nḓila ye nda vha ndi sa athu u vhuya nda kwamea ngayo. Musi ndi tshi vhala nga ha nḓila ye Wahashu Vho Jennings vha tea u litsha ngayo mushumo wavho uri vha ye u lafhiwa, zwo nthusa uri ndi vhe na mavhonele o linganyiselwaho nga ha vhuimo vhune nda vha khaho.” Na muṅwe wahashu o ṅwala uri: “Ndo vha muhulwane lwa miṅwaha ya fumi, fhedzi nda tea u litsha u vha muhulwane nga nṱhani ha vhulwadze ha muhumbulo. Ndo pfa ndi tshi nga ndo balelwa nahone zwa ntsikeledza lwe ndi si kone na u vhala thero dza nganeavhutshilo. Fhedzi nḓila ye Vho Jennings vha konḓelela ngayo yo nṱuṱuwedza.” Zwenezwi zwi ri humbudza uri musi ri tshi konḓelela thaidzo dze ra vha ri songo dzi lavhelela, zwi nga ṱuṱuwedza vhaṅwe. Naho vhutshiloni hashu hu tshi nga itea zwithu zwe ra vha ri songo zwi lavhelela, ri nga vha tsumbo yavhuḓi kha vhaṅwe ya u vha na lutendo na u konḓelela.—1 Pet. 5:9.

18. U fana na zwi re kha tshifanyiso, ri nga guda mini kha tsumbo ya mufumakadzi wa tshilikadzi wa Nigeria?

¹⁸ Vhunzhi ha vhathu vha Mudzimu vho kwamea nga khombo dzi ngaho dziedzi ḽa COVID-19. Sa tsumbo, muṅwe mufumakadzi wa ngei Nigeria o lovhelwaho nga munna o vha o salelwa nga zwiḽiwa zwiṱuku nahone a si na tshelede. Nga maṅwe matsheloni, ṅwananyana wawe o mu vhudzisa uri vho vha vha tshi ḓo ḽa mini sa izwi vho vha vha tshi khou bika raisi yavho ya u fhedzisela. Wahashu o vhudza ṅwananyana wawe uri vho vha vha si tshee na tshelede kana zwiḽiwa, fhedzi vho vha vha tshi tea u edzisa tshilikadzi ya Tsarepata, vha bike zwiḽiwa zwo salaho nahone vha vhee fhulufhelo ḽavho kha Yehova. (1 Dzikh. 17:8-16) Vha sa athu u humbula uri vha ḓo ḽa mini nga masiari, vho mbo ḓi wana phasela ya zwiḽiwa i tshi bva kha vhatendi ngavho. Yeneyo phasela yo vha i na zwiḽiwa zwe zwa vha zwi tshi nga fhedza vhege dzi fhiraho mbili. Onoyo wahashu o amba uri o vha a songo zwi limuwa uri Yehova o vha a tshi  khou thetshelesa zwe a vhudza ṅwana wawe. Musi ri tshi ḓitika nga Yehova, thaidzo dzi songo lavhelelwaho dzi nga ri sendedza tsini nae.—1 Pet. 5:6,7.

19. Ndi u tovholwa hufhio he wahashu Vho Aleksey Yershov vha hu konḓelela?

¹⁹ Miṅwahani ya zwenezwino, vhunzhi ha vhahashu vho konḓelela u tovholwa zwi songo lavhelelwa. Ṱhogomelani Wahashu Vho Aleksey Yershov vha dzulaho Russia. Musi Wahashu Vho Yershov vha tshi lovhedzwa nga 1994, vhathu vha Yehova vho vha vhe na mbofholowo ya vhurabeli. Naho zwo ralo, nga murahu ha miṅwaha, vhuimo Russia ho thoma u shanduka. Nga 2020 muḓi wa Vho Yershov wo dzhenelwa nahone wa gudubiwa ha dzhiiwa vhunzhi ha zwithu zwavho. Nga murahunyana ha miṅwedzi, muvhuso wa vha vhona mulandu. U ṋaṋisa mafhungo, yeneyo milandu yo vha yo thewa kha vidio yo rekhodiwaho nga muṅwe we a fhedza lu fhiraho ṅwaha woṱhe a tshi khou ḓiita u nga u khou takalela u guda Bivhili. Zwenezwi zwo vha zwithu zwi vhavhaho vhukuma!

20. Wahashu Vho Yershov vho khwaṱhisa hani vhushaka havho na Yehova?

²⁰ Naa ho vha na mbuyelo dzavhuḓi kha u tovholwa ha Wahashu Vho Yershov? Ee. Vhushaka havho na Yehova ho khwaṱha. Vho ri: “Nṋe na mufumakadzi wanga ri vho rabela roṱhe lunzhi. Ndo ṱhogomela uri ndo vha ndi sa ḓo kona u konḓelela honoho vhuimo nga nnḓa ha thuso ya Yehova.” Vho dovha vha amba uri: “Ngudo ya muthu nga eṱhe yo nthusa u lwisana na u kulea nungo. Ndi humbulisisa nga tsumbo dza vhahashu vho fhulufhedzeaho tshifhingani tsho fhiraho. Hu na zwiitea zwinzhi zwo ṅwalwaho Bivhilini zwine zwa sumbedza uri ndi zwa ndeme uri ri dzike na u fhulufhela Yehova.”

21. Ro guda mini kha ino thero?

²¹ Ndi mini zwe ra zwi guda kha ino thero? Nga tshiṅwe tshifhinga ri nga sedzana na thaidzo dze ra si dzi lavhelele kha ḽino shango. Naho zwo ralo, Yehova u dzula a tshi thusa vhashumeli vhawe musi vha tshi ḓitika ngae. Samusi luṅwalo lwe ino thero ya thewa khalwo lu tshi zwi sumbedza, “muvhuya u welwa nga maṱungu manzhi, fhedzi Yehova u mu tshidza khao oṱhe.” (Ps. 34:19) U nga ri ri nga bvela phanḓa ro livhisa ṱhogomelo kha maanḓa ane Yehova a vha nao a u ri thusa, nṱhani ha u sedzesa thaidzo dzine ra vha nadzo. Arali ra ita nga u ralo, ri ḓo fana na muapostola Paulo we a ri: “Ngauri zwoṱhe ndi zwi koniswa nga ane a nṋea maanḓa.”—Vhafil. 4:13.