1. Marita o vha a tshi fulufhela uri hu ḓo itea mini kha khaladzi awe? (Sedzani tshifanyiso tsha u thoma.)

MARITA we a vha e khonani na mufunziwa wa Yesu wa tsini, o vha a tshi khou pfa vhuṱungu. Lazaro khaladzi o lovha. Naa hu na tshithu tshine tsha nga mu khuthadza? Ee. Yesu o mu vhudza a ri: “Khaladzi au u ḓo vuwa.” Zwenezwo zwi nga vha zwi songo fhelisa vhuṱungu ha Marita, fhedzi o tenda u khuthadzwa nga Yesu. Marita o ri: “Ndi a zwi ḓivha zwa uri u ḓo vuwa musi vhafu vha tshi vuswa nga ḓuvha ḽa vhufhelo.” (Yoh. 11:20-24) O vha e na vhungoho ha uri zwenezwo zwi ḓo itea tshifhingani tshi ḓaho. Fhedzi Yesu o ita vhuṱolo. O vusa Lazaro nga ḽeneḽo ḓuvha.

2. Ndi ngani ni tshi ṱoḓa u vha na khwaṱhisedzo i fanaho na ya Marita?

² Ri nga si lavhelele uri Yesu kana Khotsi awe vha ri itele honoho vhuṱolo zwino. Fhedzi naa ni na fulufhelo ḽi fanaho na ḽa Marita ḽa uri vhathu vho faho vha ḓo vuswa tshifhingani tshi ḓaho? Khamusi no felwa nga mufarisi, mme, khotsi kana makhulu. Kana khamusi no felwa nga ṅwana. No ṱuvha u mu kuvhatedza, u amba nae na u sea nae. Zwi takadzaho ndi uri u fana na Marita, ni na tshiitisi tshavhuḓi tsha u amba uri, ‘Ndi a zwi ḓivha zwa uri u ḓo  vuswa musi vhafu vha tshi vuswa.’ Naho zwo ralo, zwi ḓo vha zwavhuḓi uri Mukriste muṅwe na muṅwe a humbule nga ha zwine zwa ita uri a vhe na yeneyo khwaṱhisedzo.

3, 4. Zwe Yesu a zwi ita zwi nga vha zwo khwaṱhisa hani lutendo lwa Marita?

³ Samusi Marita o vha a tshi dzula tsini na Yerusalema, a nga vha a songo vhona Yesu a tshi vusa mu rwa wa tshilikadzi ya ngei Galilea tsini na Naini. Fhedzi a nga vha o pfa nga ha eneo mafhungo. Nahone a nga vha o pfa na mafhungo a ṅwananyana wa Yairo we a vuswa nga Yesu. Vhe vha vha vhe hayani ha onoyo ṅwananyana, vho vha vha tshi “zwi ḓivha uri o fa.” Fhedzi Yesu o fara tshanḓa tsha onoyo ṅwananyana, a ri: “Ṅwananyana, ndi ri vuwa!” Nga u ṱavhanya onoyo ṅwananyana a vuwa. (Luka 7:11-17; 8:41, 42, 49-55) Marita na Maria vho vha vha tshi zwi ḓivha uri Yesu u a kona u fhodza vha lwalaho. Nga zwenezwo, vho humbula uri Lazaro o vha a sa ḓo fa arali Yesu o vha e hone. Fhedzi samusi khonani ya Yesu ya tsini yo fa, vhumatshelo ho vha ho vha farela mini? Humbulani uri Marita o amba uri Lazaro u ḓo vuswa tshifhingani tshi ḓaho, “nga ḓuvha ḽa vhufhelo.” Ndi ngani e na vhungoho ha zwenezwo? Nahone ni nga vha hani na vhungoho ha uri vhathu vho faho na vhone vha ḓo vuswa tshifhingani tshi ḓaho?

⁴ Hu na zwiitisi zwavhuḓi zwine zwa ita uri ni vhe na fulufhelo kha mvuwo. Musi ri tshi vusulusa zwiṅwe zwazwo, ni nga kha ḓi wana Ipfini ḽa Mudzimu hu na zwithu zwi ambaho nga ha mvuwo zwe na vha ni sa zwi ṱhogomeli.

5. Ndi mini zwe zwa ita uri Marita a vhe na fulufhelo ḽo khwaṱhaho ḽa uri Lazaro u ḓo vuswa?

⁵ Ṱhogomelani uri Marita ho ngo amba uri: ‘Ndi fulufhela uri khaladzi anga u ḓo vuwa.’ Fhedzi o ri: “Ndi a zwi ḓivha zwa uri u ḓo vuwa.” Marita o vha e na vhungoho ha zwenezwo nga nṱhani ha uri o guda nga ha vhathu vhe vha vuswa tshifhingani tsho fhiraho na musi Yesu a sa athu u thoma vhuḓinḓa hawe. Musi a tshee muswa, o guda nga ha zwenezwo hayani na sinagogoni. Ni nga humbula nga ha mvuwo tharu dze dza ṅwalwa Bivhilini.

6. Ndi vhuṱolo vhufhio he ha itwa nga Elia, nahone zwenezwo zwi kwama hani Marita?

⁶ Mvuwo ya u thoma yo vha hone musi Mudzimu a tshi ṋea Elia muporofita wawe maanḓa a u ita vhuṱolo. Iṅwe tshilikadzi ya mushai ya ngei Tsarepata kha phendela shango ya ngei Fenikia yo ṱanganedza onoyo muporofita muḓini wayo. Mudzimu o ita vhuṱolo nga u ṋea onoyo mufumakadzi vhukhopfu na mapfura uri ene na murwa wawe vha si sike nga nḓala. (1 Dzikh. 17:8-16) Nga murahu, murwa wawe o mbo ḓi lwala nahone a fa. Elia o mu thusa. Elia o rabela o fara tshenetsho tshitumbu a ri: “Mudzimu . . . vhuyedzedza vhutshilo ha uyu ṅwana khae.” Zwa itea nga u tou ralo! Mudzimu o pfa thabelo ya Elia nahone a vusa onoyo ṅwana. Yeneyo yo vha i mvuwo ya u thoma ye ya ṅwalwa Bivhilini. (Vhalani 1 Dzikhosi 17:17-24.) Zwi tou vha khagala uri Marita o guda nga ha tshenetsho tshiitea tshi swayeaho.

7, 8. (a) Ṱalutshedzani zwe Elisa a zwi ita u itela u fhelisa vhuṱungu ha muṅwe mufumakadzi. (b) Vhuṱolo he ha itwa nga Elisa vhu sumbedza mini nga ha Yehova?

⁷ Mvuwo ya vhuvhili ye ya ṅwalwa nga hayo Bivhilini ndi ye ya itwa nga muporofita Elisa. Muṅwe mufumakadzi wa Muisiraele we a vha a tshi dzula ngei Sunema o ṱanganedza Elisa muḓini wawe. Onoyo mufumakadzi na munna wawe we a vha o no kalaha vho vhe si na vhana nahone Mudzimu o vha lambedza nga u vha ṋea murwa a tshi shumisa muporofita. Nga murahu ha miṅwaha, onoyo mutukana o mbo ḓi lovha. Edzani u vhona nga maṱo a muhumbulo vhuṱungu he mme a ṅwana vha vhu  pfa. Onoyo mufumakadzi o tshimbila khilomithara dzi ṱoḓaho u vha 30 a tshi khou ṱoḓa Elisa Thavhani ya Karamele. Elisa o ruma muḓinḓa wawe Gehasi uri a humele Sunema. Gehasi ho ngo kona u vusa onoyo mutukana. Nga murahu, onoyo mufumakadzi a swika na Elisa.—2 Dzikh. 4:8-31.

⁸ Elisa o ya nḓuni ye ya vha i na tshenetsho tshitumbu nahone a rabela. Nga lwa vhuṱolo, onoyo mutukana o mbo ḓi vuwa nahone mme awe vha khana nga dakalo! (Vhalani 2 Dzikhosi 4:32-37.) Onoyo mufumakadzi a nga vha o humbula maipfi e a ambiwa nga Hanna kha thabelo yawe musi a tshi isa Samuele uri a shume thembeleni, eneo maipfi a ri: “U ya vhu-dzula-vhafu, na u isa ṱaḓulu zwi bva ha [Yehova].” (1 Sam. 2:6) Vhukuma, Mudzimu o vusa onoyo mutukana wa ngei Sunema a tshi khou sumbedza uri u na maanḓa a u vusa vhafu.

9. Ṱalutshedzani zwe zwa itea kha mvuwo ya vhuraru ye ya ṅwalwa Bivhilini.

⁹ Hu na zwiṅwe zwithu zwi mangadzaho zwe zwa itea musi Elisa o no lovha. O shuma sa muporofita lwa miṅwaha i fhiraho 50 nahone nga murahu a ‘farwa nga vhulwadze he ha mu vhulaha.’ Nga murahu ha tshifhinga musi tshitumbu tsha Elisa tsho no sina ho sala marambo fhedzi, ho ḓa maswina kha ḽeneḽo shango. Vhaṅwe Vhaisiraele vho vha vha tshi khou ya u vhulunga muṅwe munna. Nga nṱhani ha uri vho vha vha tshi khou shavha maswina avho, vho posa tshitumbu tsha onoyo munna kha vhiḓa ḽe ḽa vha ḽi na marambo a Elisa. Bivhili i ri: “Mutumbu u tshi wela ngomu wa kuḓana na marambo a Elisa; munna uyo a dovha a tshila a ima nga milenzhe.” (2 Dzikh. 13:14, 20, 21) Humbulani nga ha nḓila ine Marita a nga vha o kwamea ngayo nga ha eneo mafhungo a ambaho nga ha mvuwo! Mudzimu u na maanḓa a u vusa vhathu vho faho. Humbulani nga ha nḓila ine zwa fanela u ni kwama ngayo. Zwi fanela u ni khwaṱhisedza uri Mudzimu u na maanḓa mahulu.

10. Petro o thusa hani muṅwe mufumakadzi wa Mukriste we a vha o fa?

¹⁰ Kha Maṅwalo a Tshikriste a Lugerika, ri dovha ra vhala nga ha vhashumeli vha Mudzimu vha fulufhedzeaho vhe vha vusa vhathu vho faho. Ri kona u vhona zwenezwo kha vhathu vhe Yesu a vha vusa musi e nnḓa ha muḓi wa Naini na musi e muḓini wa Yairo. Muapostola Petro o vusa muṅwe mufumakadzi wa Mukriste we a vha a tshi pfi Doroka (Tabita). Petro o ya he tshitumbu tsha vha tshi hone. Petro o rabela e tsini na tshitumbu, a ri: “Tabita, vuwa!” O mbo ḓi vuwa nahone Petro a mu isa kha Vhakriste ngae “a tshi khou tshila.” Tshenetsho tshiitea tsho ita uri “vhanzhi vha [tende] Murena.” Vhenevho vhathu vho vha vha tshi nga kona u vhudza vhaṅwe mafhungo maḓifha nga ha Yesu na u vhudza vhathu vhoṱhe uri Yehova u na maanḓa a u vusa vho faho.—Mish. 9:36-42.

11. Luka we a vha e dokotela o amba uri ho itea mini kha muṅwe muṱhannga, nahone zwenezwo zwo kwama hani vhaṅwe?

¹¹ Vhaṅwe vho tou zwi vhona nga maṱo musi hu tshi vha na iṅwe mvuwo. Ḽiṅwe ḓuvha muapostola Paulo o vha o kuvhangana na vhaṅwe ngei Tiroasi, hune zwino ha ḓivhiwa sa devhula-vhukovhela ha Turkey. Paulo o amba u swika vhukati ha vhusiku. Muṅwe muṱhannga we a vha a tshi pfi Oitixo o vha a tshi khou thetshelesa o dzula kha lumeme lwa fasiṱere. Fhedzi o mbo ḓi farwa nga khofhe nahone a wela fhasi a tshi bva kha nnḓu ya nṱha ya vhuraru. Khamusi Luka we a vha e dokotela ndi ene we a thoma u swika kha Oitixo nahone a mu ṱola: Oitixo o vha a songo huvhala nahone a songo dzidzivhala, fhedzi o vha o fa! Paulo o tsela fhasi, a swika a kuvhatedza tshitumbu tshawe nahone a ri: “U kha ḓi tshila.” Zwenezwo zwi nga vha zwo kwama vhukuma vhathu vhe vha zwi vhona! Vho “khuthadzwa zwihulu” nga u vhona hu tshi vuswa  muṱhannga we a vha o lovha.—Mish. 20:7-12.

12, 13. U ya nga zwe ra zwi haseledza nga ha mvuwo, ndi mbudziso dzifhio dzine ra ḓo dzi ṱolisisa?

¹² Mafhungo e ra haseledza nga hao a fanela u ita uri ni vhe na fulufhelo u fana na Marita. Ḽeneḽo fulufhelo ndi khwaṱhisedzo ya uri Mudzimu washu ane a vha Muṋei wa Vhutshilo u na vhukoni ha u vusa muthu o faho. Zwi a takadza u ḓivha uri vhashumeli vha Mudzimu vha fulufhedzeaho vha ngaho Elia, Yesu kana Petro vho vha vhe hone kha zwenezwo zwiitea musi Yehova a tshi ita vhuṱolo. Naho zwo ralo, hu pfi mini nga vhe vha fa nga murahu ha zwenezwo zwiitea? Arali Mudzimu a songo vusa vhathu vho faho tshifhingani tsho fhiraho, naa vhathu vha nga lavhelela uri u ḓo vusa vhafu tshifhingani tshi ḓaho? Naa vha nga ḓipfa u fana na Marita we a ri: “Ndi a zwi ḓivha zwa uri [khaladzi anga] u ḓo vuwa musi vhafu vha tshi vuswa nga ḓuvha ḽa vhufhelo”? Fhedzi ndi ngani o vha e na ḽeneḽo fulufhelo nahone ndi ngani na inwi ni tshi nga vha naḽo?

¹³ Hu na mafhungo manzhi Ipfini ḽa Mudzimu a sumbedzaho uri vhashumeli vha Yehova vha fulufhedzeaho vho vha vha tshi ḓivha uri hu ḓo vha na mvuwo tshifhingani tshi ḓaho. Kha ri ṱhogomele maṅwe a eneo mafhungo.

14. Ndi mini zwine ra nga zwi guda nga ha mvuwo kha mafhungo a ambaho nga ha Abrahamu?

¹⁴ Humbulani nga zwe Mudzimu a vhudza Abrahamu uri a zwi ite kha Isaka we a vha e muḽaifa, we ha vha hu kale o mu lindela. Yehova o ri: “Dzhia Isaka, murwa wau muthihi, ane wa mu funa . . . u mu ite tshidzimu.” (Gen. 22:2) Humbulani nḓila ye a ḓipfa ngayo. Yehova o vha o fulufhedzisa uri tshaka dzoṱhe dzi ḓo fhaṱutshedzwa dzi tshi bva kha mbeu ya Abrahamu. (Gen. 13:14-16; 18:18; Vharoma 4:17, 18) Zwiṅwe hafhu, Yehova o amba uri dzenedzo phaṱhutshedzo dzi ḓo ḓa a tshi shumisa “Isaka.” (Gen. 21:12) Fhedzi zwenezwo zwo vha zwi tshi ḓo itea hani arali Isaka o itwa tshiṱhavhelo? Paulo o hevhedzwa uri a ṅwale uri Abrahamu o vha a tshi tenda uri Mudzimu u ḓo vusa Isaka. (Vhalani Vhaheberu 11:17-19.) Bivhili a i ambi uri Abrahamu o vhona u nga arali a thetshelesa, Isaka u ḓo vuswa nga murahu ha awara dzi si gathi, ḓuvha kana vhege. Abrahamu o vha a sa ḓivhi uri murwa wawe u ḓo vuswa lini. Fhedzi o vha a tshi fulufhela uri Yehova u ḓo vusa Isaka.

15. Yobo o vha a tshi fulufhela mini?

¹⁵ Nga hu fanaho, Yobo o vha o lavhelela nga maṱo matswuku u vhona vhathu vha tshi vuswa. O ṱhogomela uri arali muri wa remiwa, u nga dovha wa simuwa nahone wa fana na muri muswa. Fhedzi a zwo ngo ralo kha  vhathu. (Yobo 14:7-12; 19:25-27) Arali muthu a lovha, a nga si kone u ḓivusa. (2 Sam. 12:23; Ps. 89:48) Fhedzi zwenezwo a zwi ambi uri Mudzimu a nga si kone u vusa vhathu vho faho. Zwi re zwone ndi uri Yobo o vha a tshi tenda uri hu na tshifhinga tshine Yehova a ḓo mu vusa ngatsho. (Vhalani Yobo 14:13-15.) Yobo o vha a sa ḓivhi uri zwenezwo zwi ḓo itea lini. Naho zwo ralo, samusi o vha a tshi fulufhela uri Mudzimu ndi ene we a sika vhathu, u ḓo mu humbula na u mu vusa.

16. Muruṅwa o ṱuṱuwedza hani muporofita Daniele?

¹⁶ Daniele ndi muṅwe wa vhanna vha fulufhedzeaho vhe ra guda nga havho kha Maṅwalo a Luheberu. O shumela Yehova Mudzimu lwa miṅwaha minzhi nahone Yehova o mu tikedza. Nga tshiṅwe tshifhinga, muruṅwa o ṱuṱuwedza Daniele nga u amba uri u “munna mufuniwa” nahone u fanela u “rula mbilu” na u vha na “maanḓa.”—Dan. 9:22, 23; 10:11, 18, 19.

17, 18. Daniele o vha o fulufhedziswa mini tshifhingani tshi ḓaho?

¹⁷ Daniele o vha e na miṅwaha i ṱoḓaho u vha 100 nahone e tsini na u fa. A nga vha o humbula nga ha zwine vhumatshelo ha nga vha ho mu farela zwone. Naa Daniele o vha a tshi ḓo dovha a tshila? Ee! Magumoni a bugu ya Daniele ri vhala uri Mudzimu o mu khwaṱhisedza uri: “Á vha iwe, tshimbila wó lavhelesa vhufhelo! U ḓo awela.” (Dan. 12:13) Daniele we a vha o no vha mukalaha o vha a tshi zwi ḓivha uri vhafu vho awela nahone vhudzulavhafu “a hu na ngelekanyo, a hu na nḓivho, a hu na vhuṱali.” Daniele o vha a tshi ḓo ya henefho hu si kale. (Muh. 9:10) Fhedzi zwenezwo zwo vha zwi si ambadzifhele. O vha o fulufhedziswa vhumatshelo.

¹⁸ Mulaedza we wa ṋewa muporofita Daniele u dovha wa ri: “[U ḓo] vuwa, wa ṱanganedza mukovhe wau vhufheloni ha maḓuvha.” Ho ngo vhudzwa ḓuvha kana tshifhinga tshine zwenezwo zwa ḓo itea ngatsho. Daniele o vha a tshi zwi ḓivha uri u ḓo fa nahone a awela. Fhedzi musi Daniele a tshi fulufhedziswa uri u ḓo “ṱanganedza mukovhe [wawe]” o kona u pfesesa uri u ḓo vuswa tshifhingani tshi ḓaho. Zwenezwo zwo vha zwi tshi ḓo itea “vhufheloni ha maḓuvha.”

19, 20. (a) Zwe ra zwi haseledza u swika zwino zwi tshimbidzana hani na zwe Marita a zwi vhudza Yesu? (b) Ndi mini zwine ra ḓo zwi haseledza?

¹⁹ A zwi timatimisi uri Marita o vha e na tshiitisi tsha u fulufhela nga ho khwaṱhaho uri Lazaro khaladzi awe a fulufhedzeaho, u ḓo “vuswa nga ḓuvha ḽa vhufhelo.” Zwe Yehova a zwi fulufhedzisa Daniele u katela na nḓila ye Marita a vha e na lutendo ngayo kha uri hu ḓo vha na mvuwo tshifhingani tshi ḓaho, zwi fanela u ṋea Vhakriste fulufhelo ṋamusi. Mvuwo i ḓo vha hone.

²⁰ Ro kona u vhona uri zwiitea zwa tshifhingani tsho fhiraho zwo sumbedza uri zwi a konadzea uri vhathu vho faho vha vuswe. Nahone vhathu vhane vha shumela Mudzimu vho lavhelela uri vhathu vha ḓo vuswa tshifhingani tshi ḓaho. Naho zwo ralo, naa ri na fulufhelo ḽa uri mvuwo ye ya fulufhedziswa i ḓo vha hone? Arali zwo ralo, zwenezwo zwi ḓo ita uri ri vhe na tshiitisi tsha u lavhelela nga maṱo matswuku tshifhinga tshine vhafu vha ḓo vuswa ngatsho u fana na Marita. Fhedzi zwenezwo zwi ḓo itea lini? Ri ḓo haseledza nga ha zwenezwo kha thero i tevhelaho.