1, 2. Ndi ngani zwi vhuṱali u thetshelesa Musiki washu musi ri tshi dzhia phetho vhutshiloni? (Sedzani zwifanyiso zwa u thoma.)

ARALI ni muswa, a zwi timatimisi uri no no ṋewa nyeletshedzo nnzhi nga ha vhumatshelo haṋu. Vhadededzi, vhaeletshedzi kana vhaṅwe vhathu vha nga vha vho ni ṱuṱuwedza uri ni tovhole pfunzo ya nṱha na buḓo ḽe ḽa vha ḽi tshi nga ita uri ni wane tshelede nnzhi. Fhedzi Yehova u ni eletshedza uri ni ite zwo fhambanaho na zwenezwo. Ndi ngoho uri u ṱoḓa ni tshi shuma nga maanḓa musi ni tshee tshikoloni u itela uri ni kone u wana mushumo wa u ḓitshidza musi no no fhedza tshikolo. (Vhakol. 3:23) Fhedzi u a zwi ḓivha uri musi ni tshee muswa ni fanela u dzhia phetho dzine dza ḓo kwama vhumatshelo haṋu. Nga zwenezwo, u ni ṋea maitele ane a ḓo ni livhisa na u ni thusa uri ni tshile nga nḓila ine ya ḓo mu takadza kha ano maḓuvha a vhufhelo.​—Mat. 24:14.

² Humbulani uri Yehova u ḓivha zwithu zwoṱhe, u ḓivha zwine zwa ḓo itea kha ḽino shango na uri u ḓo ḽi fhelisa lini. (Yes. 46:10; Mat. 24:3, 36) U a ri ḓivha​—u ḓivha zwine zwa ri fusha na zwine zwa ri takadza, u katela na zwine zwa ri kula nungo na zwine zwa ita uri ri si takale. Arali nyeletshedzo ine ra i ṋewa nga vhathu i tshi vhonala i tshi pfala, fhedzi i sa tshimbidzani na zwine zwa vha Ipfini ḽa Mudzimu i vha i ya vhutsilu.​—Mir. 19:21.

3, 4. U thetshelesa nyeletshedzo i si yavhuḓi zwo kwama hani Adamu, Eva na vhana vhavho?

³ Nyeletshedzo i si yavhuḓi yo thomiwa nga Sathane. O i thoma miṅwahani minzhi yo fhiraho. Onoyo mueletshedzi we a ḓivhea na ane a ḓikukumusa, o vhudza Eva uri ene na munna wawe vha ḓo takala arali vha ita zwithu nga nḓila yavho. (Gen. 3:1-6) Ngoho ndi ya uri Sathane o vha ṋea yeneyo nyeletshedzo a tshi itela u ḓivhuyedza. O vha a tshi ṱoḓa uri Adamu na Eva, u katela na vhana vhavho vha gwadamele ene nṱhani ha u gwadamela Yehova. Fhedzi o vha o no vha itela mini? Ndi Yehova we a vha ṋea zwithu zwoṱhe zwe vha vha vhe nazwo, mbingano yavho, haya havho havhuḓi na mivhili yo fhelelaho ye ya vha i tshi ḓo ita uri vha tshile lwa tshoṱhe.

⁴ Zwi ṱungufhadzaho ndi uri Adamu na Eva a vho ngo thetshelesa Mudzimu nahone vha si tsha vhuswa ngae. Samusi ni tshi zwi ḓivha, ho vha na makhaulambilu mahulu vhukuma. U fana na luvha ḽine ḽa puta musi ḽi tshi ṱhukhulwa kha muri, nga zwiṱuku nga zwiṱuku Adamu na Eva vho mbo ḓi vha vhalala nahone vha fa. Vhana vhavho vha tambula nga nṱhani ha tshivhi tshe vha tshi mamela. (Vharoma 5:12) Naho zwo ralo, vhathu vhanzhi vha khetha u sa shumela Mudzimu. Vha ṱoḓa u tshila nga nḓila yavho. (Vhaef. 2:1-3) Mvelelo dza zwenezwo dzi sumbedza uri “a hu na vhuṱali . . . arali u tshi hanedza Yehova.”​—Mir. 21:30, NW.

5. Ndi mini zwe Mudzimu a vha a tshi zwi fulufhela kha vhathu vhe a vha sika, nahone ndi ngani ḽeneḽo fulufhelo ḽo vha ḽo tea?

⁵ Yehova o vha a tshi zwi ḓivha uri vhaṅwe vhathu, u katela na vhaswa vha ḓo ṱoḓa u mu ḓivha na u mu shumela. (Ps. 103:17, 18; 110:3) U dzhiela nṱha vhenevho vhathu! Naa ni muṅwe wavho? Arali zwo ralo, a zwi timatimisi uri ni khou ḓiphina “nga zwithu zwavhuḓi” zwi bvaho kha Mudzimu zwine zwa shela mulenzhe kha u ita uri ni takale. Psalme ya 103:5 [NW] i ri: “U u fusha nga zwithu zwavhuḓi vhutshiloni hau hoṱhe. Wa dovha wa vha muswa vhunga goni.” (Mir. 10:22) Samusi ri tshi ḓo zwi vhona, zwenezwi “zwithu zwavhuḓi” zwi katela zwithu zwine zwa ri thusa uri ri vhe na vhushaka havhuḓi na Mudzimu, khonani dzavhuḓi, zwipikwa zwine zwa vhuyedza na mbofholowo ya vhukuma.

6. Ndi ngani ni tshi fanela u vha na vhushaka havhuḓi na Mudzimu, nahone u ni ṋea mini u itela u ita zwenezwo?

⁶ U fhambana na zwipuka, Musiki washu o ri ṋea zwithu zwine zwa ita uri ri vhe na vhushaka ho khwaṱhaho nae. (Mat. 4:4) Musi ni tshi mu thetshelesa zwavhuḓi, ni vha na ṱhalukanyo, vhuṱali na dakalo. Yesu o ri: “Hu takala vhane vha ṱhogomela uri vha ṱoḓa u ḓivha Mudzimu.” (Mat. 5:3) Mudzimu o ri ṋea Bivhili na u shumisa “mulanda a fulufhedzeaho na wa vhuṱali” u itela u ri ṋea khandiso dzine dza ri thusa uri ri vhe na lutendo lwo khwaṱhaho khae. (Mat. 24:45) Zwenezwo zwithu ndi zwinzhi vhukuma!​—Yes. 65:13, 14.

7. Ndi dzifhio dziṅwe mbuyelo dzine dza vha hone nga u shumisa zwe Mudzimu a ni ṋea zwone u itela u vha na vhushaka havhuḓi nae?

⁷ Zwithu zwine Mudzimu a ni ṋea zwone u itela u vha na vhushaka havhuḓi nae, zwi ni ṋea vhuṱali na vhukoni ha u humbula nahone zwi nga ni tsireledza kha zwithu zwinzhi. (Vhalani Mirero 2:10-14.) Sa tsumbo, dzenedzo pfaneleo dzi ni ita uri ni si tende kha pfunzo dza mazwifhi, pfunzo dzi ngaho uri a hu na Musiki. Dzi ni tsireledza kha mazwifhi a uri tshelede na zwithu zwi vhonalaho zwi ita uri ni takale. Dzi ni thusa uri ni ḓivhe na u iledza nyemulo mmbi na vhuḓifari vhu si havhuḓi. Bvelani phanḓa ni tshi ṱoḓa vhuṱali  na vhukoni ha u humbula nahone ni zwi dzhiele nṱha! Musi ni tshi vha na dzenedzo pfaneleo, ni ḓo kona u vhona uri Yehova u a ni funa na u ni ṱoḓela zwa khwine.​—Ps. 34:8; Yes. 48:17, 18.

8. Ndi ngani ni tshi fanela u ḓisendedza tsini-tsini na Mudzimu zwino, nahone zwi ḓo ni vhuyedza hani tshifhingani tshi ḓaho?

⁸ Shango ḽa Sathane ḽi ḓo fheliswa hu si kale nahone ndi Yehova ane a ḓo ri tsireledza. Hu nga ḓa tshifhinga tshine ra ḓo ḓitika nga Yehova uri hu vhe ene ane a ri ṋea zwiḽiwa! (Hab. 3:2, 12-19) Zwino ndi tshifhinga tsha u ḓisendedza tsini-tsini na Khotsi aṋu wa ṱaḓulu na u mu fhulufhela tshoṱhe. (2 Pet. 2:9) Arali na ita nga u ralo, ni ḓo ḓipfa u fana na mupsalme Davida we a ṅwala uri: “Ndo dzula ndó lavhelesa Yehova; u ima na nṋe uri ndi si dzinginyee.” Ni ḓo ḓipfa nga yeneyo nḓila hu sa londwi zwine zwa nga itea.​—Ps. 16:8.

9. (a) Ndi mini zwine Yehova a zwi ita u ya nga Yohane 6:44? (b) Ndi mini zwo khetheaho nga ha u ṱangana ha Dziṱhanzi lwa u tou thoma?

⁹ Yehova u kokodzela khae vha mbilu dzavhuḓi vhane a ṱoḓa vha tshi vha tshipiḓa tsha vhurabeli ha ngoho. (Vhalani Yohane 6:44.) Musi ni tshi ṱangana na muthu ane a si vhe Ṱhanzi lwa u tou thoma, ndi mini zwine na zwi ḓivha nga hae? Nga nnḓa ha dzina ḽawe na mbonalo yawe, khamusi ni ḓivha zwiṱuku. Fhedzi zwenezwo zwo fhambana vhukuma na musi ni tshi ṱangana na muthu ane a ḓivha na u funa Yehova. Naho onoyo muthu o aluswa nga nḓila i sa fani na yaṋu, a tshi bva kha shango ḽo fhambanaho na ḽaṋu, lushaka kana mvelele, ni ḓivha zwithu zwinzhi nga hae na ene u ḓivha zwinzhi nga ha inwi!

10, 11. Ndi mini zwine vhathu vha Yehova vha fana ngazwo, nahone zwi ri vhuyedza hani?

¹⁰ Sa tsumbo, ni ṱavhanya u ṱhogomela uri ni amba “luambo” luthihi​—“luambo lwo kunaho” lune lwa vha ngoho. (Tsef. 3:9, NW) Zwenezwi zwi amba uri ni tenda kha Mudzimu muthihi, ni ḓifara nga nḓila i fanaho nahone ni na fulufhelo ḽi fanaho nga ha vhumatshelo. Zwenezwo ndi zwithu zwa ndeme zwine na tea u zwi ḓivha kha muthu nahone zwi ita uri ni fulufhelane. Zwi dovha zwa ita uri ni vhe na vhukonani ha tshoṱhe.

¹¹ A si u ṋaṋisa mafhungo u amba uri sa mugwadameli wa Yehova, ni na khonani  dzavhuḓi shangoni ḽoṱhe. Ni tou vha ni sa athu u ṱangana nadzo dzoṱhe! Nga nnḓa ha vhathu vha Yehova, ndi vhafhio vhaṅwe vhathu vhane vha ḓiphina nga tshenetsho tshifhiwa tsha ndeme?

12. Ndi zwifhio zwipikwa zwavhuḓi zwine na nga ḓivhetshela zwone tshumeloni ya Mudzimu?

¹² Vhalani Muhuweleli 11:9–12:1. Naa ni na zwipikwa zwine na khou shumela kha u zwi swikelela tshumeloni ya Mudzimu? Khamusi ni khou lingedza u vhala Bivhili ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. Kana khamusi ni khou lingedza u khwinisa nḓila ine na amba na u funza ngayo. Hu sa londwi uri ni khou lingedza u ita mini, ni ḓipfa hani musi ni tshi vhona mvelelo dzavhuḓi kana dzi tshi vhonwa nga vhaṅwe nahone vha ni khoḓa? A zwi timatimisi uri ni ḓipfa no takala nga zwe na zwi khunyeledza. Ni fanela u takala nga nṱhani ha uri ni khou edzisa Yesu nga u rangisa zwine zwa funwa nga Mudzimu.​—Ps. 40:8; Mir. 27:11.

13. Ndi ngani u shumela Mudzimu zwi khwine u fhira u ḓivhetshela zwipikwa kha ḽino shango?

¹³ Ri vha ri tshi khou ita mushumo une wa fusha na u si wa fhedzi, musi ri tshi livhisa ṱhogomelo kha zwithu zwine zwa khwaṱhisa vhushaka hashu na Mudzimu. Muapostola Paulo o ri: “Ivhani no khwaṱhaho, ni sa dzinginyei, tshifhinga tshoṱhe ni vhe na zwinzhi zwine na zwi ita mushumoni wa Murena, ni tshi ḓivha uri mushumo waṋu a si wa fhedzi Murenani.” (1 Vhakor. 15:58) Vhathu a vha takali musi vha tshi livhisa ṱhogomelo kha u ita tshelede kana u vha na bvumo. (Luka 9:25) Muṅwe muthu we a ri vhetshela tsumbo ya zwenezwo ndi Khosi Salomo.​—Vharoma 15:4.

14. Ni guda mini kha zwe Salomo a lingedza u zwi ita u itela u ḓitakadza?

¹⁴ Salomo we a vha o pfuma nahone e na maanḓa o lingedza zwiṅwe zwithu. O ri: “Ndi dzou linga u takala na u ḓi-phiṋa [u itela u vhona mbuyelo].” (Muh. 2:1-10) O fhaṱa dzinnḓu, a ita ngade na dziphakha na u ita zwoṱhe zwe a vha a tshi zwi ṱoḓa. O ḓipfa hani nga murahu? Naa o ḓipfa o fushea na u takala? A ro ngo tea u tou u humbulela. Salomo u a ri vhudza. O ri: “Ndi tshi lavhelesa zwoṱhe zwe zwanḓa zwanga zwa zwi ita . . . , ndo wana zwoṱhe zwi mahandana.” (Muh. 2:11) Yeneyo ndi ngudo ya ndeme vhukuma! Naa ni ḓo guda khayo?

15. Ndi ngani lutendo lu lwa ndeme, nahone lu ri vhuyedza hani, samusi zwo bulwa kha Psalme ya 32:8?

¹⁵ Yehova ha ṱoḓi ni tshi guda nga nḓila i vhavhaho. Ni fanela u vha na lutendo u itela u mu thetshelesa na u vhea zwine a zwi funa u thoma. Lwonolo lutendo ndi lwa ndeme nahone ni nga si ḓisole. Yehova a nga si hangwe “lufuno lwe na lu sumbedza ni tshi itela dzina ḽawe.” (Vhaheb. 6:10) Itani zwoṱhe zwine na nga kona u itela u vha na lutendo lwo khwaṱhaho nahone ni ḓo vhona uri Khotsi aṋu wa ṱaḓulu u ni ṱoḓela zwa khwine.​—Vhalani Psalme ya 32:8.

16. Ndi ngani ri tshi fanela u dzhiela nṱha mbofholowo na u i shumisa nga vhuṱali?

¹⁶ Paulo o ri: “Hune ha vha na muya mukhethwa wa Yehova hu na mbofholowo.” (2 Vhakor. 3:17) Yehova u funa mbofholowo, o ita uri na inwi ni i fune. Fhedzi u ṱoḓa ni tshi shumisa mbofholowo yaṋu nga nḓila yavhuḓi nahone i ya ni tsireledza. Khamusi ni ḓivha vhaṅwe vhaswa vhane vha sedza zwifanyiso zwa vhathu vha songo ambaraho [pornography] kana vhane vha ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani, u ḓidzhenisa kha mitambo i re na khombo kana u shumisa luvhi zwikambi na zwidzidzivhadzi. Ngoho ndi ya uri vha nga ḓifhelwa lwa tshifhinganyana.  Mvelelo dza hone dzi vha dzi vhavhaho vhukuma, khamusi vha nga vha na malwadze, u vha na dzema kana u fa. (Vhagal. 6:7, 8) Zwi tou vha khagala uri yeneyo “mbofholowo” a si ya vhukuma, ndi u ḓifhura.​—Tito 3:3.

17, 18. (a) U thetshelesa Mudzimu zwi vhofholola hani? (b) Mbofholowo ye Adamu na Eva vha ḓiphina ngayo mathomoni yo fhambana hani na ine vhathu vha vha nayo ṋamusi?

¹⁷ Ndi vhathu vhangana vhane na vha ḓivha vhe vha lwala nga nṱhani ha u tshila u tendelana na zwilinganyo zwi re Bivhilini? Zwi tou vha khagala uri u thetshelesa Yehova zwi a vhuyedza na u vhofholola. (Ps. 19:7-11) Musi ni tshi shumisa mbofholowo yaṋu nga vhuṱali, zwine zwa amba u khetha u tshila u tendelana na milayo na maitele a Mudzimu, ni vha ni tshi khou sumbedza Mudzimu na vhabebi vhaṋu uri ni na vhuḓifhinduleli na uri vha nga ni fulufhela nga mbofholowo yo engedzeaho. Ndi tshipikwa tsha Mudzimu uri a ṋee vhashumeli vhawe vha fulufhedzeaho mbofholowo yo fhelelaho, yo ṱaluswaho kha Bivhili sa “vhugala ha vhana vha Mudzimu vho vhofholowaho.”​—Vharoma 8:21.

¹⁸ Adamu na Eva vho ḓiphina nga yeneyo mbofholowo. Ndi zwithu zwingana zwe Mudzimu a vha o vha vhudza uri vha si zwi ite ngei tsimuni ya Edeni? Ndi tshithihi. Ndi muri muthihi fhedzi we vha vha vha songo fanela u ḽa mutshelo wawo. (Gen. 2:9, 17) Naa wonoyo mulayo muthihi wo vha u tshi konḓa kana u tshi tsikeledza? Na luthihi! Vhambedzani zwenezwo na milayo minzhi ine vhathu vha kombetshedzwa uri vha i gude na u i tevhedza.

19. Ndi dzifhio nḓila dzine ra gudiswa ngadzo u vha vhathu vho vhofholowaho?

¹⁹ Yehova u shumisana na vhashumeli vhawe nga nḓila ya vhuṱali. Nṱhani ha u ri ṋea milayo minzhi-minzhi, u ri funza u tevhela mulayo wa lufuno a sa ri fheleli mbilu. U ṱoḓa ri tshi tshila u tendelana na maitele awe na u vhenga vhuvhi. (Vharoma 12:9) Tsumbo yavhuḓi ya nḓila ine a ri funza ngayo ndi Pfunzo ya Yesu ya Thavhani ine ya ri thusa u pfesesa zwine zwa ita uri muthu a fheleledze o ita tshivhi. (Mat. 5:27, 28) Kristo ane a vha Khosi ya Muvhuso wa Mudzimu u ḓo bvela phanḓa a tshi ri gudisa u vha na mavhonele a fanaho na awe nga ha zwivhuya na vhutshinyi shangoni ḽiswa. (Vhaheb. 1:9) U ḓo dovha a ri ita uri ri fhelele muhumbuloni na ṋamani. Humbulani uri zwi ḓo vha hani musi ri si tsha lingea u ita zwithu zwivhi nahone ri si tsha sedzana na masiandoitwa a tshivhi nahone mafheleloni ra vha vho “vhofholowaho,” samusi Yehova o fulufhedzisa.

20. (a) Yehova u shumisa hani mbofholowo yawe? (b) Ni nga vhuyelwa hani nga u edzisa tsumbo ya Mudzimu?

²⁰ Mbofholowo yashu i ḓo dzula i na mikano. I ḓo ṱuṱuwedzwa nga u funa hashu Mudzimu na vhaṅwe vhathu. Ngoho ndi ya uri Yehova u ri humbela uri ri mu edzise. Mbofholowo ya Yehova a i na mikano, fhedzi u khetha u livhiswa nga lufuno musi zwi tshi ḓa kha nḓila ine a fara ngayo vhathu vhawe. (1 Yoh. 4:7, 8) Ndi ngoho uri ri ḓo vha na mbofholowo ya vhukuma, fhedzi arali ra edzisa lufuno lune Mudzimu a vha nalwo.

21. (a) Davida o vha a tshi ḓipfa hani nga ha Yehova? (b) Ri ḓo ṱolisisa mini kha thero i tevhelaho?

²¹ Naa ni dzhiela nṱha zwithu “zwavhuḓi” zwine Yehova a ni ṋea zwone zwi ngaho zwithu zwinzhi zwine zwa ri thusa u vha na vhushaka havhuḓi nae, khonani dzavhuḓi, zwipikwa tshumeloni yawe, na fulufhelo ḽa u vha na mbofholowo yo fhelelaho? (Ps. 103:5) Arali zwo ralo, u nga ri ni nga elekanya nga thabelo ine ya wanala kha Psalme ya 16:11, ine ya ri: “U nḓivhisa nḓila-vhutshilo? dzivha ḽa dakalo ḽi phanḓa ha tshifhaṱuwo tshau; zwi ḓifhaho zwi tshanḓani tshau lini na lini.” Thero i tevhelaho i ḓo ṱolisisa mafhungo o engedzeaho ane ra a guda kha Psalme ya 16. Zwenezwi zwi ḓo ni thusa u vhona nḓila ine na nga vha na vhutshilo ha khwine ngayo!