NAA ni a livhuwa? Muṅwe na muṅwe u tea u ḓivhudzisa yeneyo mbudziso. Bivhili yo amba hu tshee nga phanḓa uri vhanzhi vha ḓo vha “vha sa livhu[w]i.” (2 Tim. 3:2) Ni nga vha no no ṱangana na vhaṅwe vhane vha pfa u nga vho tewa nga zwoṱhe zwine vha vha nazwo. Vha vhona zwi songo tea uri vha livhuwe. Zwi tou pfala uri ni nga si ṱoḓe u konana na vhathu vho raloho.

Kha ḽiṅwe sia, vhathu vha Yehova vha vhudzwa uri vha vhe “vhane vha livhu[w]a.” Ri tea u “[livhuwa] zwoṱhe.” (Vhakol. 3:15; 1 Vhathes. 5:18) Ngoho ndi ya uri u livhuwa zwi a ri vhuyedza. Ṱhogomelani uri ndi ngani ri tshi ralo.

Tshiitisi tsha ndeme tsha u dzula ri tshi livhuwa ndi uri zwi ita uri ri ḓipfe nga nḓila yavhuḓi. Muthu ane a livhuwa u ḓipfa nga nḓila yavhuḓi nahone u ita uri na ane a khou livhuwiwa a ḓipfe nga nḓila i fanaho. Ndi ngani ane a livhuwa na ane a khou livhuwiwa vha tshi takala vhuvhili havho? Arali muṅwe muthu a ni itela tshiṅwe tshithu, zwi amba uri u vhona no fanelwa nga tshenetsho tshithu. U vha a na ndavha na inwi. U ḓivha uri muṅwe muthu u na ndavha na riṋe zwi ita uri ri ḓipfe nga nḓila yavhuḓi. Khamusi ndi nḓila ye Ruthe a ḓipfa ngayo musi Boasi a tshi mu sumbedza mafunda. Zwi tou pfala uri Ruthe o takala vhukuma musi a tshi vhona uri hu na muthu ane a vha na ndavha nae.—Ruthe 2:10-13.

U livhuwa Mudzimu ndi zwa ndeme. Zwi tou pfala uri ni a humbula nga ha zwithu zwinzhi zwe a zwi ita na zwine a kha ḓi zwi ita. (Doit. 8:17, 18; Mish. 14:17) Nṱhani ha u sokou elelwa zwe Yehova a ri itela, ri tea u elekanya nga ha nḓila ye a ri fhaṱutshedza ngayo. U elekanya nga ha nḓila ye Yehova a ri sumbedza ngayo mafunda, zwi ḓo ita uri ri mu livhuwe na uri ri vhone uri u na ndavha na riṋe nahone u a ri dzhiela nṱha.—1 Yoh. 4:9.

Ri tea u livhuwa Yehova, nṱhani ha u sokou humbula fhedzi nga ha zwe a ri itela. (Ps. 100:4, 5) Vhanzhi vha amba uri “u livhuwa zwi ita uri vhathu vha takale.”

Tshiṅwe tshiitisi tsha u livhuwa ndi uri zwi khwaṱhisa vhushaka hashu na vhaṅwe. Roṱhe ri ṱoḓa u ḓipfa ri vha ndeme. Musi ni tshi livhuwa muṅwe zwi ita uri vhuvhili haṋu ni vhe na vhushaka ha khwine. (Vharoma 16:3, 4) Zwiṅwe hafhu, vhathu vhane vha livhuwa ndi vhone vhane vha anzela u thusa vhaṅwe. Vha zwi dzhiela nṱha musi vha tshi sumbedzwa vhuthu nahone zwenezwo zwi vha ṱuṱuwedza u sumbedza vhuthu kha vhaṅwe. U thusa vhaṅwe zwi ḓisa dakalo. Na Yesu o amba uri: “U ṋea zwi ḓisa dakalo ḽihulu u fhira u ṋewa.”—Mish. 20:35.

Robert Emmons wa Yunivesithi Ya California, makone kha ngudo dza zwa u livhuwa o ri: “Musi ri tshi pfesesa uri ri ḓitika nga vhaṅwe, zwi ḓo ri thusa u vha vhathu vhane vha livhuwa. Tshiṅwe tshifhinga ri a ṋea, tshiṅwe tshifhinga ra ṋewa. Ndi tshanḓa iya tshanḓa vhuya.” Ngoho ndi ya uri ri tea u thuswa nga vhaṅwe vhathu uri ri bvele phanḓa ri tshi khou tshila nahone ro takala. Sa tsumbo, vhaṅwe vha ita  uri ri vhe na zwiḽiwa kana vha ri thusa nga zwa ngalafho. (1 Vhakor. 12:21) Muthu ane a livhuwa u dzhiela nṱha zwine vhaṅwe vha mu itela. Naa no ḓiḓowedza u livhuwa zwine vhaṅwe vha ni itela zwone?

Ri ṱoḓa u vha vhathu vhane vha livhuwa ngauri zwi ita uri ri livhise ṱhogomelo kha zwithu zwavhuḓi nṱhani ha zwi si zwavhuḓi. Zwi ita uri muhumbulo washu u shume sa sefo, u ri tendele u livhisi ṱhogomelo kha zwithu zwavhuḓi ra litsha zwi si zwavhuḓi. Nṱhani ha u humbulesa nga ha thaidzo dzashu, kanzhi ri livhisa ṱhogomelo kha zwithu zwavhuḓi. Musi ri tshi livhuwa, ri anzela u vhona zwithu zwavhuḓi nahone u vhona zwithu zwavhuḓi zwi ita uri ri livhuwe nga ho engedzeaho. Arali ra livhisa ṱhogomelo kha u livhuwa zwine ra vha nazwo, zwi ḓo ri thusa u ita zwe muapostola Paulo a amba. O ri: “Takalani Murenani tshifhinga tshoṱhe.”—Vhafil. 4:4.

U livhuwa zwi ri thusa uri ri sa humbule nga nḓila i si yavhuḓi. A zwo ngo leluwa u livhuwa ngeno ri na vivho, ro ṱungufhala kana ro sinyuwa. Kanzhi vhathu vhane vha livhuwa, a vha ḓiṱoḓeli zwinzhi. Vha takalela zwine vha vha nazwo nahone a vha livhisi ṱhogomelo kha u wana zwo engedzeaho.—Vhafil. 4:12.

Samusi ni Mukriste kha ano maḓuvha a vhufhelo, ni a zwi ḓivha uri Sathane u ṱoḓa uri thaidzo dzaṋu dzi ni ṱungufhadze na u ni kula nungo. U ṱoḓa uri ni vhe na mavhonele a si avhuḓi na u dzula ni tshi gungula. Zwenezwo zwi nga ita uri vhathu vha si ni thetshelese musi ni tshi huwelela. Zwavhuḓi vhuḓi, u livhuwa zwi tshimbidzana na zwiaṋwiwa nga muya. Sa tsumbo, musi ri tshi humbula nga ha zwithu zwavhuḓi zwe Mudzimu a ri itela, ri vha na dakalo nahone ra vha na lutendo kha zwe a fhulufhedzisa u zwi ita tshifhingani tshi ḓaho.—Vhagal. 5:22, 23.

Samusi ni Ṱhanzi Ya Yehova, a zwi timatimisi uri ni tendelana na zwe zwa ambiwa kha ino thero. Naho zwo ralo, ni a zwi vhona uri a zwo ngo leluwa u vha muthu ane a livhuwa na ane a humbula nga ha zwithu zwavhuḓi tshifhinga tshoṱhe. Zwenezwo zwi songo ni kula nungo. Ni nga zwi kona! Hani? Ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe, humbulani nga ha zwithu zwine na nga zwi livhuwa vhutshiloni haṋu. Arali na ita nga u ralo, u livhuwa zwi ḓo tou ḓiḓela. Ni ḓo takala, na fhira vhane vha dzulela u livhisa ṱhogomelo kha thaidzo dzavho. Humbulani nga ha zwithu zwavhuḓi zwine Mudzimu na vhaṅwe vha ni itela zwone zwine zwa ni ṱuṱuwedza na u ni takadza. Ni nga zwi ṅwala fhasi. Nga ḓuvha ni nga ṅwala zwithu zwivhili kana zwiraru zwine na zwi livhuwa.

Vhaṱoḓisisi vho wanulusa uri musi ri tshi dzulela u livhuwa, nḓila ine ra humbula ngayo i a shanduka nahone zwa ri lelutshela u ḓipfa nga nḓila yavhuḓi. Muthu ane a livhuwa u dzula o takala. Humbulani nga ha zwithu zwavhuḓi zwine na vha nazwo, ni ḓiphine ngazwo nahone ni zwi livhuwe! “Livhu[w]ani Yehova [ngauri ndi] muvhuya.” Ni songo dzhiela fhasi zwithu zwe a ni itela. “Ni livhuhe zwoṱhe.”—1 Koron. 16:34; 1 Vhathes. 5:18.