Tendani U Livhiswa Nga Mavhonele A Mudzimu Malugana Na Halwa
ZWI tou pfala uri ni a ḓiphiṋa nga zwifhiwa zwinzhi zwe Yehova a ni ṋea zwone. Nahone ni a livhuwa uri u a ni tendela ni tshi ḓikhethela nḓila ine na ḓo ḓiphiṋa ngayo nga zwenezwo zwifhiwa. Bivhili i sumbedza uri waini ndi tshifhiwa tshi bvaho kha Mudzimu, i dovha ya ri: “Zwiḽiwa zwo itelwa uri hu takalwe, waini i ita uri vhutshilo vhu takadze.” (Muh. 10:19; Ps. 104:15) Fhedzi khamusi no no ḓi zwi vhona vhaṅwe vha tshi thoma u vha na thaidzo dza kunwele. Zwiṅwe hafhu vhathu u mona na shango ḽoṱhe vha na mavhonele a sa fani nga ha u nwa halwa. Ndi mini zwine zwa nga thusa Vhakriste uri vha ite phetho dza vhuṱali musi zwi tshi ḓa kha u nwa halwa?
Hu sa londwi uri ri dzula ngafhi kana uri ro aluswa kha mvelelo ifhio, u tendela mavhonele a Mudzimu a tshi ṱuṱuwedza zwine ra zwi humbula na phetho dzine ra dzi dzhia zwi ḓo ri vhuyedza na u ita uri ri vhe na vhutshilo vhu takadzaho.
Ni nga vha no no zwi ṱhogomela uri vhathu vhanzhi vha dzulela u nwa halwa nahone vha nwa halwa vhunzhi-vhunzhi. Vhaṅwe vha nwa halwa ngauri vhu ita uri vha pfe vho homolowa. Vhaṅwe vha vhu nwa uri vha pfe vha sa tsha tou vhilaelesa nga maanḓa nga thaidzo dzavho. Kha maṅwe mashango, muthu ane a nwa halwa vhunzhi-vhunzhi u vhonala sa muthu o aluwaho kana o khwaṱhaho.
Sa Vhakriste ri na vhulivhisi ha vhuṱali vhu bvaho kha Musiki washu ane a ri funa. Sa tsumbo, o ri vhudza nga masiandoitwa ane a vha hone musi muthu a tshi nwesa. Ri nga kha ḓi vha ro no vhala kha Mirero 23:29-35 nga ha zwine zwa itea musi muthu o kambiwa na thaidzo dzine a nga vha nadzo. a Daniel ane a vha muhulwane wa tshivhidzo ngei Yuropa u kha ḓi humbula nḓila ye vhutshilo hawe ha vha vhu ngayo musi a sa athu guda nga ha Yehova na u shumisa nyeletshedzo yawe, u ri: “Halwa ndo vha ndi tshi vhu ṱhekha nahone ho ita uri ndi dzhie phetho dzi si dzavhuḓi. Nga nṱhani ha zwenezwo, ndo tshenzhela zwithu zwinzhi zwi vhavhaho nahone musi ndi tshi zwi humbula zwi kha ḓi mmbaisa.”
Vhakriste vha nga ita hani phetho dza vhuṱali musi zwi tshi ḓa kha halwa na u iledza thaidzo dzine dza nga vha hone musi muthu a tshi nwesa? Ri tea u tendela mavhonele a Mudzimu a tshi livhisa phetho dzashu na zwine ra zwi ita.
Kha ri vhone uri Bivhili i ri mini nga ha halwa na zwiitisi zwi itaho uri vhathu vha vhu nwe.
ZWINE BIVHILI YA ZWI AMBA NGA HA U NWA HALWA
Bivhili a i lwisani na u nwa halwa nga nḓila yo linganelaho. Zwavhuḓivhuḓi Bivhili i amba uri u nwa halwa zwi nga ita uri muthu a takale. Ri vhala u ri: “U ḽe zwiḽiwa zwau u takale, u nwe waini yau mbilu yo takala.” (Muh. 9:7) Yesu na vhaṅwe vhashumeli vha Yehova vha fhulufhedzeaho vho vha vha tshi ita vha tshi nwa waini nga zwiṅwe zwifhinga.—Mat. 26:27-29; Luka 7:34; 1 Tim. 5:23.
Naho zwo ralo, Bivhili i a zwi bvisela khagala uri hu na phambano vhukati ha u nwa halwa nga nḓila yo linganelaho na u kambiwa. I ri: “Ni songo kambiwa nga waini.” (Vhaef. 5:18) I dovha ya ri: ‘Zwidakwa a zwi nga ḽi ifa ḽa muvhuso wa Mudzimu.’ (1 Vhakor. 6:10) Yehova u a vhenga u nwesa na u kambiwa. Nṱhani ha u sokou edzisa zwine vhathu vho ri tangaho vha khou zwi ita, ri dzhia phetho yo thewaho kha zwine zwa takadza Mudzimu.
Vhaṅwe vha humbula u nga vha nga nwa halwa vhunzhi-vhunzhi vha sa kambiwi. Fhedzi zwenezwo zwi na khombo nga maanḓa. Maṅwalo a bvisela khagala uri u “nwesa waini” zwi nga ita uri munna (kana mufumakadzi) a ite vhukhakhi vhuhulu na u tshinya vhushaka hawe na Yehova. (Tito 2:3; Mir. 20:1) Yesu o ita na u kaidza uri “u nwesa” zwi nga thivhela muthu uri a si dzhene shangoni ḽiswa ḽa Mudzimu. (Luka 21:34-36) Ndi mini zwine zwa nga thusa Mukriste uri a iledze thaidzo dzine dza tshimbidzana na u nwesa halwa?
HUMBULANI URI NDI NGANI NI TSHI NWA, URI NI NWA LINI NA URI NI NWA LUNGAFHANI
Zwi na khombo uri muthu a tendele mvelele yawe i tshi ṱuṱuwedza nḓila ine a humbula ngayo musi zwi tshi ḓa kha u nwa. Musi zwi tshi ḓa kha mafhungo a u ḽa na u nwa Vhakriste vha khetha u ita zwi takadzaho Yehova. Bivhili i ri humbudza u ri: “Musi ni tshi ḽa, ni tshi nwa kana ni tshi ita naho tshi tshini, ni ite zwoṱhe uri ni rendise Mudzimu.” (1 Vhakor. 10:31) Khedzi dziṅwe dza mbudziso na vhulivhisi vhu bvaho Bivhilini vhune na nga humbulisisa nga haho:
Naa ndi nwa halwa uri ndi takalelwe nga vhaṅwe? Ekisoda 23:2 i ri: “U songo tevhela gogo.” Kha heyi ndimana, Yehova o vha a tshi khou kaidza Vhaisiraele uri vha songo edzisa vhathu vhe vha vha vha tshi ita zwithu zwi sa mu takadzi. Yeneyo nyeletshedzo i kha ḓi shuma kha Vhakriste na ṋamusi. Arali ra tendela vhaṅwe vhathu vha tshi ṱuṱuwedza nḓila ine ra humbula ngayo na phetho dzine ra dzi ita malugana na halwa, ri nga fhedzisela ri tshi vho litsha u tshila u tendelana na milayo ya Yehova na u xelelwa nga vhushaka hashu nae.—Vharoma 12:2.
Naa ndi nwela u sumbedza vhaṅwe uri ndi na maanḓa mangafhani? Kha dziṅwe mvelele u dzula u tshi nwa na u nwesa ndi zwithu zwo ḓoweleaho nahone zwi a ṱanganedzea. (1 Pet. 4:3) Fhedzi ṱhogomelani zwine 1 Vhakorinta 16:13 ya ri ṱuṱuwedza uri ri zwi ite, i ri: “Dzulani no fhaṱuwa, imani no khwaṱha lutendoni, ni vhe na tshivhindi, ni vhe na maanḓa.” Naa halwa vhu nga thusa muthu uri a vhe na maanḓa? Na khathihi, vhu ita zwo fhambanaho na zwenezwo. Halwa vhu nga ita uri muthu a si tsha kona u humbula zwavhuḓi, na uri a si tsha kona u ita phetho dzavhuḓi. Nga zwenezwo u nwa halwa vhunzhi a zwi sumbedzi uri muthu u na maanḓa, nṱhani hazwo zwi sumbedza uri onoyo muthu ndi tsilu. Yesaya 28:7 i ṱalusa muthu ane a xedzwa nga nṱhani ha halwa sa ane a pepeleka na u khukhulwa.
Maanḓa a vhukuma a bva kha Yehova nahone a ita uri muthu a dzule o fhaṱuwa a ime o khwaṱha lutendoni. (Ps. 18:32) Ri nga ita zwenezwi nga u iledza khombo na nga u ita phetho dzine dza sa ḓo tshinyadza vhushaka hashu na Yehova. Yesu o vha e na vhushaka ho khwaṱhaho na Yehova nahone vhathu vhanzhi vho mu ṱhonifha ngauri o vhe e na tshivhindi nahone o ḓiimisela u ita zwo lugaho.
Ps. 94:19) Musi ni tshi khou vhilaedziswa nga tshiṅwe tshithu, ḓitikeni nga Yehova uri a ni thuse, nṱhani ha u ḓitika nga halwa. Iṅwe nḓila ine ya nga ni thusa uri ni si vhilaelese ndi u dzula ni tshi rabela Yehova. Zwiṅwe hafhu, vhanzhi vho wana uri zwi a vhuyedza u ṱoḓa nyeletshedzo kha khonani tshivhidzoni i re na tshenzhelo. Zwavhuḓivhuḓi, musi muthu a tshi nwa halwa nga nṱhani ha dzithaidzo, zwi nga ita uri a si tsha ḓiimisela u ita zwo lugaho. (Hos. 4:11) Daniel we ra amba nga hae mathomoni u ri: “Ndo vha ndi tshi vhilaelesa nga maanḓa nahone ndi tshi ḓipfa ndi na mulandu. Ndo vha ndi tshi nwa uri ndi si tsha vhilaelesa, fhedzi thaidzo dza tou ṱhophana dzi tshi ya. Ndo xelelwa nga khonani dzanga, nda ḓiṅala.” Daniel o fhedza o thusiwa nga mini? U ri: “Ndo zwi ṱhogomela uri ndo vha ndi tshi ṱoḓa thuso ya Yehova, hu si halwa. Mafheleloni ndo kona u sedzana na thaidzo dzanga nda dzi kunda.” Yehova u dzula o lugela u ri thusa, naho zwi tshi vhonala u nga ro tangwa nga ḓuvha na mulilo.—Vhafil. 4:6, 7; 1 Pet. 5:7.
Naa ndi nwa halwa u itela uri ndi si tsha vhilaela nga thaidzo dzanga? Muṅwe muphisalema o hevhedzwa uri a ṅwale u ri: “Musi mbilaelo dzi tshi ntsikeledza, [Yehova,] wo nkhuthadza na u nkwengweledza.” (Arali nga zwiṅwe zwifhinga ni tshi nwa halwa, ni nga ḓiṱolisisa u itela u vhona arali ni tshi tea u ita tshanduko kha nḓila ine na nwa ngayo. Ḓivhudziseni u ri: ‘Naa hu na shaka kana khonani we a vhuya a amba uri u a vhilaedziswa nga nḓila ine nda nwa ngayo?’ Arali zwo ralo, zwi nga vha zwi tshi khou sumbedza uri ni khou thoma u vha na nḓowelo kana thaidzo ye na vha ni songo i ṱhogomela. ‘Naa ndi vho nwa u fhira nḓila ye nda vha ndi tshi nwa ngayo?’ Zwenezwo zwi nga itea kha muthu ane naho a sa athu u tou vha na dzema ḽa u nwa halwa, a nga vha a tshi vho thoma u vha na ḽeneḽo dzema. ‘Naa ndi wana zwi tshi konḓa u fhedza maḓuvha a si gathi kana tshifhinga tshilapfu ndi songo nwa?’ Arali zwo ralo, ni nga kha ḓi vha no no vha na nḓowelo kana dzema ḽa u nwa halwa. Hu nga ṱoḓea thuso ya madokotela uri ni kone u kunda ḽeneḽo dzema.
Nga nṱhani ha uri u nwa halwa zwi ḓisa thaidzo nnzhi, vhaṅwe Vhakriste vha nga khetha u iledza u nwa halwa naho vhu vhufhio. Vhaṅwe vha khetha u sa nwa ngauri vha pfa halwa vhu sa ḓifhi. Arali muṅwe
wa khonani dzaṋu a khetha u sa nwa halwa, ni nga mu sumbedza vhuthu nga u ṱhonifha phetho yawe ni sa mu sasaladzi.Ni nga kha ḓi vha no zwi vhona uri zwi a thusa u ḓivhetshela mikano. Mukriste a nga kha ḓi ḓivhetshela mikano kha nḓila ine a ḓo nwa ngayo halwa. A nga ḓikhethela uri u ḓo nwa lungana, khamusi luthihi nga vhege, kana a nwa zwiṱukuṱuku musi a tshi khou ḽa zwiḽiwa. Vhaṅwe vha ḓivhetshela mukano musi zwi tshi ḓa kha mufuda wa halwa vhune vha ḓo vhu nwa. Vha nga khetha u nwa waini kana biya, fhedzi vha si nwe halwa vhu re na phesenthe dza nṱha, naho ho ṱanganyiswa na zwiṅwe zwinwiwa. Musi muthu o ḓivhetshela mikano, zwi ḓo mu lelutshela uri a i tevhedze. Mukriste a re na vhushaka ha tsini na Yehova ha tei u vhilaela uri vhaṅwe vha ḓo ri mini nge a ḓivhetshela mikano ya uri u ḓo nwa lungafhani na u i tevhedza.
Musi ri tshi ita phetho dzi tshimbidzanaho na halwa, ri tea u dovha ra humbulela vhaṅwe. Vharoma 14:21 i ri: “Ndi zwavhuḓi u sa ḽa ṋama, u sa nwa waini, kana u sa ita tshithu tshine tsha nga khukhulisa wahau.” Ri nga shumisa hani yeneyi nyeletshedzo? Ri tea u vha na lufuno. Arali ra vhona uri u nwa zwi nga khukhulisa muṅwe, lufuno lu nga ri ṱuṱuwedza uri ri si nwe musi ri nae. Musi ni tshi ita zwenezwi, ni vha ni tshi khou sumbedza uri ni a ṱhonifha na u funa vhaṅwe, na uri ni a vha humbulela, a ni humbuleli inwi muṋe fhedzi.—1 Vhakor. 10:24.
Zwiṅwe hafhu, muvhuso u nga vha wo vhea milayo ine ya nga thusa Mukriste musi a tshi ita phetho. Yeneyo milayo i nga amba miṅwaha ine muthu a tea u vha nayo musi a sa athu u thoma u nwa halwa kana ya thivhela vhathu u nwa arali vha tshi ḓo reila kana u shumisa miṅwe mitshini.—Vharoma 13:1-5.
Yehova o ri ṋea zwifhiwa zwinzhi zwavhuḓi nahone tshiṅwe tsha zwenezwo zwifhiwa ndi mbofholowo ya u ḓikhethela nḓila ine ra ḓo shumisa ngayo zwenezwo zwifhiwa. Zwenezwo zwi katela u ḓikhethela uri ri ḓo ḽa zwiḽiwa zwifhio, na uri ndi zwinwiwa zwifhio zwine ra ḓo zwi nwa. U nga ri zwine ra khetha zwi nga sumbedza uri ri dzhiela nṱha mbofholowo yashu ya u ḓikhethela, nga u i shumisa nga nḓila ine ya ḓo takadza Khotsi ashu wa ṱaḓulu.
a Ḽiṅwe dzangano ḽa zwa mutakalo ḽo vhiga uri masiandoitwa a u nwesa halwa a katela u vhulaya, u ḓivhulaya, u tzhipa, u huvhadza mufarisi wau, u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani na u lovhelwa nga ṅwana a sa athu u bebwaho.