1. No vha ni tshi tea u ita mini arali ni tshi ṱoḓa u amba na khosi ya Peresia?

ḒIVHONENI ni tshi khou tshila kha ḽa Peresia, miṅwahani i ṱoḓaho u vha 2 500 yo fhiraho. Ni fara lwendo lwa u ya Shushani hune khosi ya dzula hone ngauri ni ṱoḓa u amba nayo. Fhedzi ni a zwi ḓivha uri a zwi konadzei u amba na khosi ni songo wana thendelo. U amba na khosi ni songo wana thendelo, zwo vha zwi tshi nga ita uri ni vhulawe.—Esit. 4:11.

2. Yehova u ṱoḓa ri tshi amba nae hani?

² Zwi a ri takadza u ḓivha uri Yehova o fhambana na yeneyo khosi ya Peresia! Yehova u na maanḓa a fhiraho a muvhusi naho e ufhio, fhedzi ri kona u amba nae tshifhinga tshiṅwe na tshiṅwe. U ṱoḓa ri tshi amba nae nga ha tshiṅwe na tshiṅwe. Sa tsumbo, naho Yehova a tshi vhidzwa Musiki, Ramaanḓaoṱhe na Murena Muvhusahoṱhe, u ṱoḓa ri tshi mu vhidza “Khotsi.” (Mat. 6:9) Zwi a ri takadza u ḓivha uri Yehova u ṱoḓa ri tshi ḓipfa ri na vhushaka ha tsini nae!

3. Ndi ngani ri tshi tea u vhidza Yehova “Khotsi” nahone ri ḓo guda mini kha ino thero?

³ Zwo tea uri ri vhidze Yehova “Khotsi” ngauri ndi ene Tshisima tsha vhutshilo. (Ps. 36:9) Ri tea u mu thetshelesa ngauri ndi Khotsi ashu. U a ri fhaṱutshedza musi ri tshi ita zwine a zwi funa. (Vhahev. 12:9) Iṅwe nḓila ine a ḓo ri fhaṱutshedza ngayo ndi nga u ri ṋea vhutshilo vhu sa fheli fhano kha ḽifhasi kana ṱaḓulu. O no ḓi thoma u ri fhaṱutshedza. Kha ino thero ri ḓo guda zwithu zwine Yehova a zwi ita zwine zwa sumbedza uri u Khotsi wa lufuno na zwine zwa ita uri ri tende  uri a nga si vhuye a vuwa o ri laṱa. Fhedzi kha ri thome nga u haseledza uri ndi ngani ri tshi tenda uri Khotsi ashu wa ṱaḓulu u a ri funa nga maanḓa na uri u ṱoḓa u ri thusa.

4. Ndi ngani vhaṅwe zwi tshi vha konḓela u dzhia Yehova sa Khotsi avho?

⁴ Naa zwi a ni konḓela u dzhia Yehova sa Khotsi aṋu? Vhaṅwe vha nga pfa vhe si tshithu musi vha tshi ḓivhambedza na Yehova. Vha vhona u nga Mudzimu Ramaanḓaoṱhe ha na mushumo navho. Fhedzi Khotsi ashu wa lufuno ha ṱoḓi ri tshi ḓipfa nga yeneyo nḓila. Muapostola Paulo o amba uri Yehova o ri ṋea vhutshilo nahone u ṱoḓa ri tshi vha na vhushaka havhuḓi nae. O dovha a vhudza vhathu vha Athene uri Yehova “u tsini na muṅwe na muṅwe washu.” (Mish. 17:24-29) Yehova u ṱoḓa ri tshi ya khae u fana na ṅwana ane a ya kha mubebi wawe ane a mu funa na ane a ḓivha uri u ḓo mu thusa.

5. Ri guda mini kha tsumbo ya wahashu?

⁵ Vhaṅwe zwi nga vha konḓela u dzhia Yehova sa Khotsi avho arali vho aluwa vha sa funwi nga vho khotsi avho. Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini o ri: “Khotsi anga vho vha vha sa mpfari zwavhuḓi. Musi ndi tshi thoma u guda Bivhili, ndo vha ndi tshi ḓipfa ndi kule na Khotsi a re ṱaḓulu. Fhedzi ndo ri u thoma u mu ḓivha khwine, zwithu zwa mbo ḓi shanduka.” Naa ni ḓipfa u fana nae? Arali ni tshi ḓipfa nga u ralo, ḓivhani uri ni nga kona u dzhia Yehova sa Khotsi wa khwinesa.

6. U ya nga Mateo 11:27, ndi mini zwe Yehova a zwi ita u ri thusa uri ri mu dzhie sa Khotsi ashu wa lufuno?

⁶ Yehova o ita uri zwe Yesu a zwi amba na u zwi ita zwi ṅwalwe Bivhilini, o zwi ita u itela u ri sumbedza uri u Khotsi ashu wa lufuno. (Vhalani Mateo 11:27.) Yesu o edzisa Khotsi awe kokotolo, ndi ngazwo o ri: “A vhonaho nṋe o vhona Khotsi.” (Yoh. 14:9) Yesu o vha a tshi anzela u amba nga ha zwithu zwine Yehova a zwi ita sa Khotsi. O vhidza Yehova “Khotsi” lu ṱoḓaho u vha 165 kha Evangeli nṋa. Ndi mini zwe zwa ita uri a ambe nga ha Yehova lunzhi nga u ralo? O vha a tshi khou ṱoḓa uri vhathu vha tende uri Yehova ndi Khotsi a re na lufuno.—Yoh. 17:25, 26.

7. Ri guda mini kha nḓila ye Yehova a fara ngayo Murwa wawe?

⁷ Ri guda mini kha nḓila ye Yehova a fara ngayo Murwa wawe? Yehova ho ngo sokou guma kha u thetshelesa thabelo dza Yesu, fhedzi o ita na u dzi fhindula. (Yoh. 11:41, 42) Hu sa londwi thaidzo dze Yesu a ṱangana nadzo, o vha a sa timatimi uri Khotsi awe u a mu funa na uri u ḓo mu tikedza.—Luka 22:42, 43.

8. Yehova o thusa hani Yesu?

⁸ Yesu o vha a tshi ḓivha uri Khotsi awe ndi Tshisima tsha vhutshilo na uri ndi ene a mu ṋeaho maanḓa, ndi ngazwo o ri: “Ndi . . . tshila nga Khotsi.” (Yoh. 6:57) Yesu o vha a tshi fhulufhela tshoṱhe Khotsi awe nahone Yehova o mu ṋea zwine a zwi shaya. Zwi fhiraho zwenezwo ndi uri o mu thusa uri a dzule a tshi fhulufhedzea.—Mat. 4:4.

9. Yehova o sumbedza hani Yesu uri u Khotsi a re na lufuno?

⁹ Sa Khotsi a re na lufuno, Yehova o ita uri Yesu a vhone uri u a mu tikedza. (Mat. 26:53; Yoh. 8:16) Naho Yehova a songo tsireledza Yesu kha zwithu zwoṱhe zwi konḓaho, o mu thusa uri a konḓelele. Yesu o vha a tshi ḓivha uri vhuṱungu vhune a ḓo vhu pfa ndi ha tshifhinganyana. (Vhahev. 12:2) Yehova o sumbedza Yesu uri u a mu funa nga u mu thetshelesa, u mu ṋea zwine a zwi ṱoḓa, u mu  gudisa na nga u mu tikedza. (Yoh. 5:20; 8:28) Kha ri vhone uri Khotsi ashu wa ṱaḓulu a nga ri itela hani zwi fanaho.

10. U ya nga Phisalema 66:19, 20, Yehova u ri sumbedza hani uri u a ri funa?

¹⁰ Yehova u a ri thetshelesa musi ri tshi rabela. (Vhalani Phisalema 66:19, 20.) Ha ri vhetsheli mikano ya uri ri rabele lungana, nga ha mini nahone lwa tshifhinga tshingafhani, fhedzi u ṱoḓa ri tshi rabela tshifhinga tshoṱhe. (1 Vhathes. 5:17) Ri nga amba nae nga ṱhonifho, hu sa londwi uri ri gai nahone tshifhinga tshiṅwe na tshiṅwe. Ha farekanei lune a kundelwa u ri thetshelesa. Musi ri tshi vhona a tshi fhindula thabelo dzashu, zwi ita uri ri mu funese. Muphisalema o ri: “Ndi funa Yehova ngauri u pfa ipfi ḽanga.”—Ps. 116:1.

11. Yehova u fhindula hani thabelo dzashu?

¹¹ Khotsi ashu ha sokou guma kha u thetshelesa thabelo dzashu, fhedzi u a dzi fhindula. Muapostola Yohane u ri khwaṱhisedza uri: “Arali ra humbela zwine zwa tshimbidzana na zwine [Mudzimu] a zwi funa, u ḓo ri pfa.” (1 Yoh. 5:14, 15) Zwi nga itea a si ri fhindule nga nḓila ye ra i lavhelela. A nga ri fhindula nga u sa ri ṋea zwe ra mu humbela kana a ita uri ri lindele nyana. U ita zwenezwo ngauri u ḓivha zwo ri teaho.—2 Vhakor. 12:7-9.

12-13. Yehova u ri ṋea hani zwine ra zwi ṱoḓa?

¹² Yehova u ri ṋea zwine ra zwi ṱoḓa. U ita zwine a ṱoḓa vhokhotsi vha tshi zwi ita. (1 Tim. 5:8) U ita uri ri si shaye tshithu. Ha ṱoḓi ri tshi vhilaela ngauri ri ḓo ḽa’ni, ri ḓo ambara’ni kana uri ri ḓo dzula fhi. (Mat. 6:32, 33; 7:11) O dzudzanya u fusha lutamo lwashu tshifhingani tshi ḓaho ngauri u Khotsi ane a ri funa.

¹³ Tsha ndeme vhukuma ndi uri Yehova u a ri thusa uri ri vhe na vhushaka havhuḓi nae. Bivhilini, u ri vhudza nga ha ene muṋe, zwine a ri ṱoḓela zwone, zwine ra khou tshilela zwone na zwine zwa ḓo itea tshifhingani tshi ḓaho. O shumisa vhabebi vhashu kana vhaṅwe vhathu u itela u ri thusa uri ri gude nga hae nahone zwenezwo zwi sumbedza uri u na dzangalelo kha riṋe nga muthihi nga muthihi. U bvela phanḓa a tshi ri thusa a tshi shumisa vhahulwane vha tshivhidzo na vhahashu vha re na tshenzhelo. U dovha a shumisa miṱangano ya tshivhidzo ine khayo ra mu gwadamela ri na vhahashu. Zwenezwi na zwiṅwe zwi sumbedza uri u na ndavha na riṋe.—Ps. 32:8.

14. Ndi ngani Yehova a tshi ri gudisa nahone u zwi ita hani?

¹⁴ Yehova u a ri gudisa. A ri fani na Yesu ngauri a ro ngo fhelela. U gudiswa nga Yehova, zwi amba uri u tea u ri kaidza musi zwi tshi ṱoḓea. Bivhili i ri: “Yehova u kaidza vhane a vha funa.” (Vhahev. 12:6, 7) U ri kaidza nga nḓila dzo fhambanaho. Sa tsumbo, ri nga vhala zwiṅwe Bivhilini kana u pfa zwiṅwe miṱanganoni zwine zwa ita uri ri vhone uri ri tea u ita tshanduko. Kana ra thuswa nga vhahulwane. Hu sa londwi uri Yehova u ri kaidza hani, u zwi ita ngauri u a ri funa.—Yer. 30:11.

15. Yehova u ri tsireledza hani?

¹⁵ Yehova u ḓo ri thusa musi ro sedzana na milingo. U fana na musi khotsi a re na lufuno a tshi thusa ṅwana wawe musi ho vhifha, na Khotsi ashu wa ṱaḓulu u ḓo ri thusa musi ri milingoni. U shumisa muya mukhethwa u itela u ri tsireledza kha zwithu zwine zwa nga tshinya vhushaka hashu nae. (Luka 11:13) U dovha a ri thusa musi ro tsikeledzea. Sa tsumbo, u ri ṋea fhulufhelo ḽavhuḓi. Ḽeneḽo fhulufhelo ḽi ri thusa uri ri konḓelele musi  ro sedzana na thavha. Mbuno kheyi: Khotsi ashu wa lufuno u ḓo fhelisa naho tshi tshini tshine tsha ri vhaisa. Milingo naho i ifhio ine ra sedzana nayo ndi ya tshifhinganyana fhedzi phaṱhutshedzo dzine ra ḓo dzi wana ndi dza tshoṱhe.—2 Vhakor. 4:16-18.

16. U sa thetshelesa ha Adamu zwo ita uri hu vhe na masiandoitwa afhio?

¹⁶ Ri kona u vhona uri Yehova u a ri funa musi ri tshi guda nga ha zwe a ita u itela u tandulula thaidzo dze dza vhangwa nga Adamu. Adamu ho ngo thetshelesa Khotsi awe ane a mu funa, zwa ita uri ene na vhaḓuhulu vhawe vha si tsha vha tshipiḓa tsha muṱa wa Yehova. (Vharoma 5:12; 7:14) Fhedzi naa Yehova o zwi litsha zwo ralo?

17. Musi Adamu a tshi ita tshivhi, Yehova o ṱavhanya a ita mini?

¹⁷ Naho Adamu o fa nga nṱhani ha u konyolela matanda nḓevheni, Yehova o ṋea vhaḓuhulu vhawe fhulufhelo. Yehova o ṱavhanya a fhulufhedzisa uri vhane vha mu thetshelesa vha nga dovha vha vha tshipiḓa tsha muṱa wawe. (Gen. 3:15; Vharoma 8:20, 21) Zwenezwo zwo vha zwi tshi ḓo konadzea nga tshiṱhavhelo tsha Murwa wawe ane a mu funa. Yehova o sumbedza uri u a ri funa nga u ṋekedza Murwa wawe uri a ri fele.—Yoh. 3:16.

18. Ndi ngani ri tshi nga vha na vhungoho ha uri Yehova u kha ḓi ṱoḓa ri tshi vha vhana vhawe naho ro mu ṱutshela?

¹⁸ Yehova u ṱoḓa uri ri vhe tshipiḓa tsha muṱa wawe naho ri songo fhelela nahone ha pfi ri muhwalo. Naho nga zwiṅwe zwifhinga ri tshi khakha kana u kheluwa, ha nga ri laṱi. Yesu o sumbedza nḓila ine Yehova a funa ngayo vhana vhawe nga u shumisa tshifanyiso tsha murwa we a vha o xela. (Luka 15:11-32) Kha tshenetsho tshifanyiso, khotsi o dzula e na fhulufhelo ḽa uri ṅwana wawe u ḓo  vhuya. Musi a tshi vhuya, khotsi awe o mu ṱanganedza nga zwanḓa zwivhili. Arali no ṱutshela Yehova fhedzi na rembuluwa, ni nga vha na vhungoho ha uri Khotsi ashu wa lufuno Yehova o ni lindela nahone o ḓiimisela u ni ṱanganedza.

19. Yehova u ḓo lugisa hani vhukhakhi ho itwaho nga Adamu?

¹⁹ Khotsi ashu u ḓo lugisa vhukhakhi hoṱhe ho itwaho nga Adamu. Musi Adamu o no ita tshivhi, Yehova o ita phetho ya u dzhia vhathu vha 144 000 uri vha vhe vhotshifhe na uri vha vhuse na Murwa wawe. Yesu na vhane a ḓo vhusa navho vha ḓo thusa vhathu uri vha si tsha vha na tshivhi shangoni ḽiswa. Arali vha fhulufhedzea musi vha tshi lingwa lwa u fhedzisa, Yehova u ḓo ita uri vha tshile tshoṱhe. Nga murahu ha zwenezwo, Yehova u ḓo takadzwa nga u vhona ḽifhasi ḽo ḓadzwa nga vhana vhawe vha si na tshivhi. Nga tshenetsho tshifhinga, ri ḓo takala na zwikunwane!

20. Yehova o sumbedza hani uri u a ri funa nahone ri ḓo haseledza mini kha thero i tevhelaho?

²⁰ Yehova o ri sumbedza uri u ri funa nga maanḓa. A hu na khotsi ane a nga sae. U fhindula thabelo dzashu na u ri ṋea zwine ra zwi ṱoḓa u itela uri ri tshile na uri ri vhe na vhushaka havhuḓi nae. U a ri gudisa na u ri tikedza. Nahone tshifhingani tshi ḓaho u ḓo ri fhaṱutshedza. A hu na tshine tsha takadza u fhira u ḓivha uri Yehova u a ri funa na uri u na ndavha na riṋe. Kha thero i tevhelaho, ri ḓo haseledza nḓila dzine riṋe sa vhana vhawe ra nga sumbedza uri ri a mu funa.