1. Wahashu wa tshifumakadzini ane a khou ṱoḓa u vhingwa u tea u ḓivhudzisa mbudziso dzifhio?

ṰHOHO ya Vhakriste vhoṱhe ndi Yesu Kristo nahone Yesu o fhelela. Fhedzi musi mufumakadzi wa Mukriste a tshi vhingwa, munna wawe a songo fhelelaho u mbo ḓi vha ṱhoho yawe. Zwenezwo a zwo ngo leluwa. Nga zwenezwo, musi onoyo wahashu wa tshifumakadzini a tshi humbula nga ha u vhingwa, u tea u ḓivhudzisa uri: ‘Ndi mini zwine zwa sumbedza uri wahashu wa tshinnani ane a khou ṱoḓa u mmbinga u ḓo vha ṱhoho yavhuḓi? Naa u shumela Yehova zwi ḓa u thoma vhutshiloni hawe? Arali zwi songo ralo, ndi mini zwine zwa sumbedza uri u ḓo ri thusa uri ri dzule ri na vhushaka havhuḓi na Yehova musi ro no vhingana?’ Onoyo wahashu wa tshifumakadzini u tea u dovha a ḓivhudzisa uri: ‘Ndi mini zwine nṋe nda nga zwi ita uri ri kone u vha na mbingano yavhuḓi? Naa ndi na mbilu ndapfu na mafunda? Naa ndi na vhushaka ho khwaṱhaho na Yehova?’ (Muh. 4:9, 12) Arali mufumakadzi a ita phetho dzavhuḓi musi a sa athu u vhingwa, zwi ḓo mu thusa uri a vhe na mbingano yavhuḓi nahone a takale.

2. Ri ḓo amba nga ha mini kha ino thero?

² Vhunzhi ha vhafumakadzi vha Vhakriste vha ri vhetshela tsumbo yavhuḓi ya u thetshelesa vhanna vhavho. Ri a vha bvulela muṅadzi! Zwi a ri takadza u shumela Yehova ri na vhenevha vhafumakadzi vha fhulufhedzeaho. Kha ino thero, ri ḓo fhindula mbudziso tharu: (1) Ndi thaidzo dzifhio dzine vhafumakadzi vho vhingwaho vha nga ṱangana nadzo? (2) Ndi ngani mufumakadzi a tshi khetha u thetshelesa munna wawe? (3) Vhanna na  vhafumakadzi vha nga guda mini nga ha u thetshelesa ṱhoho kha tsumbo ya Yesu, Abigaili na Maria mufumakadzi wa Yosefa?

3. Ndi ngani ri sa ḓo vha na mbingano yo fhelelaho?

³ Mbingano ndi tshifhiwa tshavhuḓi tshi bvaho kha Mudzimu, fhedzi riṋe vhathu a ro ngo fhelela, ri na tshivhi. (1 Yoh. 1:8) Ndi ngazwo Bivhili yo amba uri vhavhingani vha ḓo vha na thaidzo dzine dza vha “vhuṱungu ṋamani.” (1 Vhakor. 7:28) Kha ri ambe nga ha dziṅwe dza thaidzo dzine mufumakadzi a nga sedzana nadzo.

4. Ndi ngani mufumakadzi a tshi nga pfa u nga u ṱhonifha munna wawe zwi ita uri a pfe e wa vhuimo ha fhasi?

⁴ Nga nṱhani ha nḓila ye a aluswa ngayo, mufumakadzi a nga vhona u nga u thetshelesa munna wawe zwi mu ita muthu wa fhasi. Marisol ane a dzula Amerika u ri: “He nda alutshela hone, vhafumakadzi vho vha vha tshi dzulela u vhudzwa uri vha tea u lingana na vhanna. Ndi a zwi ḓivha uri Yehova o dzudzanya uri munna a vhe ṱhoho na uri mufumakadzi u tea u mu thetshelesa. Fhedzi o dovha a dzudzanya uri na vhafumakadzi vha ṱhonifhiwe. A zwo ngo leluwa u dzula ndi tshi ṱhonifha munna wanga ngauri shango ḽi ri a tho ngo tea u mu ṱhonifha.”

5. Ndi mahumbulele afhio a siho Bivhilini ane vhaṅwe vha vha nao nga ha vhafumakadzi?

⁵ Kha ḽiṅwe sia, mufumakadzi a nga vhingwa nga munna ane a dzhia vhafumakadzi vhe vha vhuimo ha fhasi. Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Ivon ane a dzula Amerika Tshipembe u ri: “Vhafumakadzi a vha ḽi vhanna vha sa athu u ḽa. Vhasidzana vha lavhelelwa uri vha bike na u kunakisa, fhedzi vhatukana vha shumelwa nga mme avho na khaladzi dzavho, vhone vho ḓigeḓa nahone vha vhudzwa uri ndi vhone vhathu vha ndeme muṱani.” Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Yingling ane a dzula Asia u ri: “Kha luambo lwahashu, hu na ḽiambele ḽine ḽa amba uri vhafumakadzi a vho ngo tea u ṱalifha kana u vha na vhukoni u fana na vhanna. Mushumo wavho ndi u ita mishumo yoṱhe ya nḓuni nahone a vho ngo tea u vhudza vhanna vhavho mavhonele avho.” Munna a sa funi mufumakadzi wawe na ane a si tevhedze zwine Bivhili ya amba u ita uri mufumakadzi wawe a si ḽe lu ḓifhaho. Onoyo munna u vha a tshi khou kundelwa u edzisa Yesu nahone ha takadzi Yehova.—Vhaef. 5:28, 29; 1 Pet. 3:7.

6. Mufumakadzi u tea u ita mini uri a dzule e na vhushaka ha tsini na Yehova?

⁶ Samusi ro zwi amba kha thero yo fhiraho, Yehova u lavhelela uri vhanna vha Vhakriste vha ṱhogomele miṱa yavho uri vha vhe na vhushaka havhuḓi na Yehova, vha pfe vha tshi funiwa na u vha ṋea zwine vha zwi shaya. (1 Tim. 5:8) Fhedzi vhafumakadzi vho vhingwaho vha tea u ḓiṋea tshifhinga tsha u vhala Ipfi ḽa Mudzimu ḓuvha na ḓuvha, u elekanya nga ha zwine vha zwi vhala na u amba na Yehova nga thabelo zwi tshi bva mbiluni. Zwenezwo a zwo ngo leluwa. Samusi vhafumakadzi vho vhingwaho vho farakanea vhukuma, vha nga vhona u nga a vha na tshifhinga kana nungo dza u ita zwenezwo zwithu, fhedzi ndi zwa ndeme uri vha ḓiṋee tshifhinga tsha u zwi ita. Ndi ngani? Ndi ngauri Yehova u ṱoḓa muṅwe na muṅwe washu a tshi dzula e na vhushaka ha tsini nae.—Mish. 17:27.

7. Ndi mini zwine zwa nga ita uri mufumakadzi a pfe zwi tshi leluwa u thetshelesa na u ṱhonifha munna wawe?

⁷ Zwi a pfesesea uri a zwo ngo leluwa uri mufumakadzi a thetshelese munna wawe a re na tshivhi. Fhedzi zwi ḓo mu lelutshela uri a mu thetshelese arali a tshi pfesesa uri ndi ngani Bivhili i tshi amba uri u tea u zwi ita.

8. U ya nga Vhaefesa 5:22-24, ndi ngani mufumakadzi wa Mukriste a tshi khetha u thetshelesa munna wawe?

⁸ Mufumakadzi wa Mukriste u thetshelesa munna wawe ngauri ndi zwine Yehova a ṱoḓa a tshi zwi ita. (Vhalani Vhaefesa 5:22-24.) U a fhulufhela Yehova ngauri u a zwi ḓivha uri u a mu funa na uri a nga si mu humbele uri a ite tshithu tshine tsha sa ḓo mu vhuyedza.—Dot. 6:24; 1 Yoh. 5:3.

9. Hu itea mini musi mufumakadzi a tshi thetshelesa Yehova nga u ṱhonifha munna wawe?

⁹ Ḽino shango ḽi ṱuṱuwedza uri vhafumakadzi vha si tevhedze mulayo wa Mudzimu na u ita uri vha pfe u nga u thetshelesa zwi ita uri vha vhe vha vhuimo ha fhasi. Ndi ngoho uri vhane vha amba nga u ralo a vha ḓivhi Mudzimu washu. Yehova a nga si vhetshele vhafumakadzi vhane a vha funa mulayo une wa ḓo ita uri vha ḓipfe vhe vha vhuimo ha fhasi. Mufumakadzi ane a ita zwoṱhe zwine a nga kona uri a tevhedze zwine Yehova a mu vhudza zwone nga u thetshelesa munna wawe, u ita uri muṱani wawe hu vhe na mulalo. (Ps. 119:165) Vhoṱhe muṱani vha a vhuyelwa.

10. Ri nga guda mini kha zwe Carol a zwi amba?

¹⁰ Mufumakadzi ane a thetshelesa na u ṱhonifha munna wawe a re na tshivhi u sumbedza uri u a funa Yehova na u mu ṱhonifha samusi e ene o itaho nzudzanyo ya uri hu vhe na ṱhoho. Carol ane a dzula Amerika Tshipembe u ri: “Ndi a zwi ḓivha uri munna wanga u ḓo ḓi khakha. Ndi dovha nda zwi ḓivha uri nḓila ine nda mu fara ngayo musi a tshi khakha i sumbedza nḓila ine nda dzhiela nṱha ngayo vhushaka hanga na Yehova. Nga zwenezwo, ndi a lingedza uri ndi dzule ndi tshi mu thetshelesa ngauri ndi ṱoḓa u takadza Khotsi anga wa ṱaḓulu.”

11. Ndi mini zwine zwa thusa Aneese u hangwela nahone ri nga guda mini kha zwe a zwi amba?

¹¹ Zwi nga konḓela mufumakadzi uri a ṱhonifhe na u thetshelesa munna wawe arali a tshi vhona u nga munna wawe ha na ndavha na nḓila ine a ḓipfa ngayo kana zwithu zwine zwa mu vhilaedzisa. Fhedzi ṱhogomelani zwine muṅwe wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Aneese a zwi ita musi zwenezwo zwi tshi itea. U ri: “Ndi a lingedza uri ndi si sinyuwe. Ndi mbo ḓi zwi humbula uri roṱhe ri a khakha. Tshipikwa tshanga ndi u hangwela zwi tshi bva mbiluni u fana na Yehova. Musi ndi tshi hangwela, ndi mbo ḓi  rudza mbilu.” (Ps. 86:5) Musi mufumakadzi a tshi hangwela, zwi a mu lelutshela u thetshelesa na u ṱhonifha munna wawe.

12. Bivhili i na tsumbo dzifhio?

¹² Vhaṅwe vhathu vha vhona u nga muthu ane a thetshelesa na u ṱhonifha ho ngo ṱalifha. Fhedzi eneo ndi mazwifhi madala-dala. Bivhili i na tsumbo nnzhi dza vhathu vhe vha vha vhe na tshivhindi vhe vha vha vha tshi thetshelesa na u ṱhonifha. Kha ri vhone uri ri nga guda mini kha tsumbo ya Yesu, Abigaili na Maria.

13. Ndi ngani Yesu a tshi ṱhonifha na u thetshelesa Yehova? Ṱalutshedzani.

¹³ Yesu u a ṱhonifha na u thetshelesa Yehova sa ṱhoho yawe. Ha zwi iti ngauri ho ngo ṱalifha kana ha na vhukoni. Nḓila ye a vha a tshi funza ngayo i sumbedza uri u na vhukoni. (Yoh. 7:45, 46) Yehova o vha a tshi ṱhonifha vhukoni vhune Yesu a vha naho ngauri o mu tendela a tshi shuma nae musi a tshi sika zwoṱhe zwi re ṱaḓulu na kha ḽifhasi. (Mir. 8:30; Vhahev. 1:2-4) Nahone u bva tshee Yehova a vusa Yesu, o mu ṋea “maanḓa oṱhe ngei ṱaḓulu na kha ḽifhasi.” (Mat. 28:18) Yesu u dzula a tshi ṱoḓa vhulivhisi kha Yehova naho e makone kha zwithu zwinzhi. Ndi ngani? Ndi ngauri u funa Khotsi awe.—Yoh. 14:31.

14. Vhanna vha nga guda mini (a) kha nḓila ine Yehova a dzhia ngayo vhafumakadzi? (b) kha Mirero 31?

¹⁴ Vhanna vha nga guda mini? Musi Yehova a tshi ita uri mufumakadzi a ṱhonifhe na u thetshelesa munna wawe, ho ngo zwi ita ngauri u dzhia mufumakadzi e wa vhuimo ha fhasi. Yehova o sumbedza zwenezwi ngauri o khetha vhanna na vhafumakadzi uri vha vhuse na Yesu. (Vhagal. 3:26-29) Yehova o sumbedza uri u a fhulufhela Yesu musi a tshi mu ṋea vhuḓifhinduleli. Na munna wa vhuṱali u ḓo ṋea mufumakadzi wawe vhuḓifhinduleli. Bivhili i a sumbedza zwine mufumakadzi vhukuma a zwi ita. Sa tsumbo, u a ṱhogomela mishumo ine ya itwa hayani, u renga na u rengisa tsimu na u ita zwa mabindu. (Vhalani Mirero 31:15, 16, 18.) A si phuli i songo tendelwaho u amba mavhonele ayo. Nṱhani hazwo, munna wawe u a mu fhulufhela nahone u a thetshelesa mavhonele awe. (Vhalani Mirero 31:11, 26, 27.) Musi munna a tshi fara mufumakadzi wawe nga ṱhonifho, mufumakadzi wawe u ḓo takalela u mu thetshelesa.

15. Vhafumakadzi vha nga guda mini kha tsumbo ya Yesu?

¹⁵ Vhafumakadzi vha nga guda mini? Naho Yesu o ita zwithu zwinzhi, ha vhoni u nga u thetshelesa Yehova zwi ita uri a vhe wa vhuimo ha fhasi. (1 Vhakor. 15:28; Vhafil. 2:5, 6) Na mufumakadzi vhukuma ane a edzisa tsumbo ya Yesu, ha vhoni u nga u thetshelesa munna wawe zwi ita uri a vhe wa vhuimo ha fhasi. U tikedza munna wawe ngauri u a mu funa. Fhedzi tsha ndeme vhukuma ndi ngauri u funa Yehova na u mu ṱhonifha.

16. U ya nga 1 Samuele 25:3, 23-28, Abigaili o sedzana na thaidzo dzifhio? (Sedzani tshifanyiso tshi re kha gwati.)

¹⁶ Abigaili o vha e na munna we a vha a tshi pfi Nabali. O vha a sa humbuleli vhaṅwe, a tshi ḓihudza nahone a sa livhuwi. Arali Abigaili o vha a tshi khou ṱoḓa uri mbingano yawe i fhele, o vha a tshi ḓo vha o litsha Davida na vhanna vhe a vha e navho vha tshi vhulaya munna wawe. Fhedzi, ho ngo ita nga u ralo. Nṱhani hazwo, o ita zwoṱhe zwine a nga kona uri a mu tsireledze na muṱa wavho woṱhe. Edzani u humbula uri zwo ṱoḓa tshivhindi tshingafhani uri a ye kha vhanna vha 400 vhe vha vha vhe na zwihali nahone a ambe na Davida nga ṱhonifho. O vha o ḓiimisela na u ḓihwesa mulandu wo itwaho nga munna wawe. (Vhalani 1 Samuele 25:3, 23-28.) Davida o zwi vhona uri Yehova o shumisa onoyo mufumakadzi a re na tshivhindi u itela u mu thusa uri a sa ite vhukhakhi vhuhulwane.

17. Vhanna vha nga guda mini kha mafhungo a Davida na Abigaili?

 ¹⁷ Vhanna vha nga guda mini? Abigaili o vha e mufumakadzi o ṱalifhaho. Davida o sumbedza vhuṱali nga u thetshelesa nyeletshedzo yawe. Zwenezwo zwo ita uri a si shulule malofha a si na mulandu. Na munna wa vhuṱali u ḓo thoma a humbulisisa nga mavhonele a mufumakadzi wawe musi a sa athu u ita phetho ya ndeme. Khamusi mavhonele a mufumakadzi wawe a nga mu thusa uri a si ite phetho ya vhutsilu.

18. Vhafumakadzi vha nga guda mini kha tsumbo ya Abigaili?

¹⁸ Vhafumakadzi vha nga guda mini? Mufumakadzi ane a funa Yehova na u mu ṱhonifha u ḓo vhuyedza muṱa wawe naho munna wawe a sa shumeli Yehova kana u tshila u tendelana na zwine Yehova a zwi amba. Ha nga ḓo ṱoḓa nḓila i siho Maṅwaloni ya u bva kha yeneyo mbingano. Nṱhani hazwo, nḓila ine a thetshelesa na u ṱhonifha ngayo munna wawe, i ḓo ṱuṱuwedza munna wawe uri a ṱoḓe u guda nga ha Yehova. (1 Pet. 3:1, 2) Naho munna wawe a sa khetha u shumela Yehova, Yehova u ḓo takala ngauri onoyo mufumakadzi u a thetshelesa munna wawe nahone u a fhulufhedzea kha Yehova.

19. Ndi lini hune mufumakadzi a si tee u thetshelesa munna wawe?

¹⁹ Naho zwo ralo, mufumakadzi wa Mukriste ane a thetshelesa na u ṱhonifha munna wawe, ha nga mu tikedzi musi a tshi mu vhudza uri a ite zwithu zwine zwa lwisana na milayo ya Bivhili. Sa tsumbo, kha ri ri wahashu wa tshifumakadzini u na munna ane a si vhe Ṱhanzi. Onoyo munna u mu vhudza uri a zwifhe, a tswe kana a ite zwiṅwe zwithu zwine zwa si takadze Yehova. Vhakriste vhoṱhe u katela na vhahashu vha tshifumakadzini vho vhingwaho, vha tea u thetshelesa Yehova u thoma. Nga zwenezwo, arali wahashu wa tshifumakadzini a humbelwa uri a ite zwithu zwi sa tendelani na Bivhili, u tea u hana nahone a ṱalutshedze uri ndi ngani a sa ḓo zwi ita. Musi a tshi ṱalutshedza, a ambe o ḓiimisela na nga vhulenda.—Mish. 5:29.

20. Ri zwi ḓivha hani uri Maria o vha e na vhushaka havhuḓi na Yehova?

²⁰ Maria o vha e na vhushaka havhuḓi na Yehova. Zwi tou vha khagala uri o vha a tshi ḓivha Maṅwalo. Musi Maria a tshi khou amba na  Elisabetha mme a Yohane Mulovhedzi, o redza kha Maṅwalo a Tshihevheru lu fhiraho 20. (Luka 1:46-55) Humbulani: Muruṅwa wa Yehova ho ngo thoma nga u amba na Yosefa naho Maria o vha o fhulufhedziswa u vhingwa ngae. Muruṅwa o thoma nga u amba na Maria, a mu vhudza uri u ḓo beba Murwa wa Mudzimu. (Luka 1:26-33) Yehova o vha a tshi ḓivha Maria zwavhuḓi nahone e na vhungoho ha uri u ḓo funa Murwa wawe na u mu ṱhogomela. Zwi tou pfala uri Maria o bvela phanḓa e na vhushaka havhuḓi na Yehova na musi Yesu o no fa na u vuselwa ṱaḓulu.—Mish. 1:14.

21. Vhanna vha nga guda mini kha zwine Bivhili ya amba nga ha Maria?

²¹ Vhanna vha nga guda mini? Munna wa vhuṱali u a takala musi mufumakadzi wawe a tshi ḓivha Maṅwalo. Ha sinyuwi a zwi dzhia u nga mufumakadzi wawe u ṱoḓa u ḓiita ṱhoho ya muṱa. U a zwi ḓivha uri arali mufumakadzi wawe a tshi ḓivha Bivhili na milayotewa yayo zwavhuḓi, a nga thusa muṱa. Hu kha ḓi vha vhuḓifhinduleli ha munna u ranga phanḓa kha vhurabeli ha muṱa na u thusa muṱa wawe uri u gwadamele Yehova naho mufumakadzi wawe o funzea u mu fhira.—Vhaef. 6:4.

22. Vhafumakadzi vha nga guda mini kha Maria?

²² Vhafumakadzi vha nga guda mini? Mufumakadzi u tea u thetshelesa na u ṱhonifha munna wawe, fhedzi u kha ḓi vha na vhuḓifhinduleli ha u khwaṱhisa lutendo lwawe ene muṋe. (Vhagal. 6:5) Nga zwenezwo, u tea u ḓiṋea tshifhinga tsha u guda na u elekanya. Zwi ḓo mu thusa uri a dzule a tshi funa na u ṱhonifha Yehova, zwa mu thusa uri a takadzwe nga u thetshelesa munna wawe.

23. Vhafumakadzi vha thetshelesaho na u ṱhonifha vha ita hani uri vhone vhaṋe, miṱa yavho na tshivhidzo zwi vhuyelwe?

²³ Vhafumakadzi vhane vha dzula vha tshi thetshelesa na u ṱhonifha vhanna vhavho vha tshi itiswa nga u funa Yehova, vha ḓo takala na u fushea u fhira vhane vha si ṱhonifhe nzudzanyo ya Yehova ya uri hu vhe na ṱhoho. Vha dovha vha vha tsumbo yavhuḓi kha vhaṱhannga na vhasidzana tshivhidzoni. Vha dovha vha ita uri muṱani na tshivhidzoni hu takadze. (Tito 2:3-5) Ano maḓuvha vhunzhi ha vhashumeli vha Yehova vha fhulufhedzeaho ndi vhafumakadzi. (Ps. 68:11) Naho ri vhanna kana vhafumakadzi, roṱhe ri nga ita uri tshivhidzoni hu takadze. Thero i tevhelaho i ḓo amba nḓila ine ra nga zwi ita ngayo.