1. Vhaṅwe vha nga vhudzisa mbudziso ifhio u fana na Davida?

ROṰHE ri ṱoḓa u tshila ḽi ḽa maladze. A hu na ane a ṱoḓa u tshila e na mbilaelo. Fhedzi nga zwiṅwe zwifhinga ri nga vhilaela vhukuma. Ndi ngazwo vhaṅwe vhashumeli vha Yehova vha tshi nga vha na mbudziso i fanaho na ye Davida a vhudzisa Yehova. O vhudzisa Yehova a ri: “Ndi ḓo vhilaela u swika lini, na u ṱwa ndo ṱungufhala ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe?”—Ps. 13:2.

2. Ri ḓo amba nga ha mini kha ino thero?

² Naho ri tshi nga vhilaela nga zwiṅwe zwifhinga, hu na zwine ra nga ita uri ri si vhilaele nga maanḓa. Kha ino thero, ri ḓo thoma nga u amba zwithu zwine zwa nga ita uri ri vhilaele. Nga murahu, ri ḓo amba nga ha zwithu zwa rathi zwine ra nga zwi ita uri ri dzule ro dzika musi ri na dzithaidzo.

3. Ndi zwifhio zwine zwa nga ita uri ri vhilaele nahone naa zwenezwo ri nga zwi thivhela?

³ Ndi zwithu zwinzhi zwine zwa nga ita uri ri vhilaele, zwiṅwe zwazwo ri nga si zwi thivhele. Sa tsumbo, ri nga si thivhele nḓila ine mitengo ya zwiḽiwa, ya zwiambaro na ya vhudzulo ya khou gonya ngayo. Ri nga si thivhele vhane ra shuma navho na vhane ra dzhena navho tshikolo vha tshi ri linga uri ri si fhulufhedzee kana uri ri ḓifare luvhi nga zwa vhudzekani. Nahone ri nga si litshise vhathu u ita vhuvemu hune ra  dzula hone. Ri ṱangana na thaidzo dzo raliho ngauri ri tshila shangoni ḽine vhathu vhanzhi vha vha na mahumbulele a sa tendelani na Bivhili. Na Saṱhane mudzimu wa shango ḽino u a zwi ḓivha uri vhaṅwe vha ḓo litsha u shumela Yehova nga nṱhani ha “mbilaelo dza shango.” (Mat. 13:22; 1 Yoh. 5:19) Ngauralo, a zwi ri mangadzi uri shango ḽo ḓala thaidzo dzi itaho uri vhathu vha vhilaele.

4. Hu nga itea mini arali ra vhilaela nga maanḓa nga ha thaidzo dzine ra vha nadzo?

⁴ Thaidzo dzi nga ita uri ri vhilaele lune ra si tsha kona na u humbula zwiṅwe zwithu. Sa tsumbo, ri nga vhilaela uri a ri na masheleni o eḓanaho a u renga zwithu zwine ra zwi shaya kana uri ri ḓo lwala ra kundelwa u ya mushumoni kana ra xelelwa nga mushumo. Ri nga dovha ra vhilaedziswa ngauri musi ri tshi lingwa uri ri si tevhedze mulayo wa Mudzimu, zwi nga itea ri si fhulufhedzee. Vhashumeli vha Saṱhane vha ḓo ri vutshela hu si kale, ri nga vhilaedziswa nga uri ri ḓo ita mini nga tshenetsho tshifhinga. Ri nga ḓivhudzisa uri: ‘Naa zwo khakhea u ḽa mbilu nga zwithu zwo raloho?’

5. Yesu o vha a tshi khou amba mini musi a tshi ri: “Litshani u vhilaela”?

⁵ Ri a zwi ḓivha uri Yesu o vhudza vhafunziwa vhawe a ri: “Litshani u vhilaela.” (Mat. 6:25) Naa Yesu u khou amba uri hu songo vha na tshithu tshine tsha ri vhilaedzisa? Hai. Ni songo hangwa uri vhaṅwe vhashumeli vha Yehova tshifhingani tsho fhiraho vho ḓi vhilaela, fhedzi Yehova a ḓi vha takalela. * (1 Dzikh. 19:4; Ps. 6:3) Yesu o vha a tshi khou ri khuthadza. O vha a sa ṱoḓi ri tshi vhilaedziswa nga zwithu zwine ra zwi shaya lune ra si tsha dzhiela nṱha u shumela Yehova. Ri nga ita mini arali ri na mbilaelo?—Sedzani bogisi “ Ni Nga Zwi Ita Hani?”

6. U ya nga Vhafilipi 4:6, 7, ndi mini zwine zwa nga ni thusa uri ni dzike?

⁶ (1) Dzulani ni tshi rabela. Arali ni na mbilaelo, ni nga ṱoḓa thuso kha Yehova nga thabelo. (1 Pet. 5:7) Yehova a nga fhindula thabelo dzaṋu nga u ni ṋea “mulalo une vhathu vha si kone u u pfesesa.” (Vhalani Vhafilipi 4:6, 7.) Yehova u ḓo ni ṋea wonoyo mulalo nga muya wawe mukhethwa u re na maanḓa.—Vhagal. 5:22.

7. Ri fanela u humbula mini musi ri tshi amba na Yehova nga thabelo?

⁷ Musi ni tshi amba na Yehova nga thabelo, mu vhudzeni zwoṱhe zwi re khanani yaṋu. Mu vhudzeni uri thaidzo yaṋu ndi ifhio nahone ni mu ṱalutshedze uri ni ḓipfa hani ngayo. Arali zwi tshi konadzea u tandulula yeneyo thaidzo, mu humbeleni vhuṱali ha uri ni ḓivhe zwine na tea u ita na nungo dza u zwi ita. Arali hu si na zwine na nga ita nga yeneyo thaidzo, humbelani Yehova uri a ni thuse uri ni si vhilaele lwo kalulaho. Arali ni tshi vhudza Yehova thaidzo dzaṋu nga vhuḓalo musi ni tshi rabela, zwi ḓo ni lelutshela u vhona nḓila ye a dzi fhindula ngayo. Arali a sa ṱavhanya u fhindula thabelo yaṋu, ni songo litsha u rabela. Yehova u ṱoḓa ni tshi dzula ni tshi rabela, hu si u mu vhudza zwa khanani fhedzi.—Luka 11:8-10.

8. Ndi zwifhio zwiṅwe zwine ra nga zwi amba kha thabelo dzashu?

⁸ Musi ni tshi hwesa Yehova mbilaelo dzaṋu, ni dzhenise maipfi a u livhuwa. Naho zwiimo zwashu zwi tshi konḓa vhukuma, ndi zwavhuḓi u dzula ri tshi humbula phaṱhutshedzo dzine ra vha nadzo. Fhedzi ni nga ita  mini arali nga zwiṅwe zwifhinga zwi tshi ni konḓela u wana maipfi o teaho a u amba nḓila ine na ḓipfa ngayo? Ni songo hangwa uri Yehova u ḓo fhindula thabelo yaṋu naho no sokou ri: ‘Ndi khou humbela thuso!’—2 Koron. 18:31; Vharoma 8:26.

9. U tsireledzea ha vhukuma ri nga hu wana hani?

⁹ (2) Ni songo ḓitika nga vhuṱali haṋu, ḓitikeni nga vhuṱali ha Yehova. Nga tshifhinga tsha muporofita Yesaya, vhathu vha shango ḽa Yuda vho ofha u tshoṱelwa nga Vhaasuri. Vhenevho vhathu vha shango ḽa Yuda vho vha vha sa ṱoḓi u kundwa nga Vhaasuri, nga zwenezwo, vha ṱoḓa thuso kha Vhaegipita. (Yes. 30:1, 2) Yehova o vha sevha uri u fhulufhela havho Vhaegipita hu ḓo vha ḓisela khombo. (Yes. 30:7, 12, 13) Yehova o vhudza vhathu vhawe a tshi shumisa Yesaya uri u tsireledzea ha vhukuma vha nga hu wana hani. O ri: “Ni ḓo vha na maanḓa arali na dzika na vha na fhulufhelo” kha Yehova.—Yes. 30:15b.

10. Ndi kha vhuimo vhufhio vhune ra nga sumbedza uri ri fhulufhela Yehova?

¹⁰ Ri nga sumbedza hani uri ri fhulufhela Yehova? Kha ri ambe nga tsumbo dzi tevhelaho. Kha ri ri ni fhulufhedziswa mushumo u holelaho tshelede yavhuḓi, fhedzi wonoyo mushumo u ni ṱoḓa uri ni shume awara dzo engedzeaho, lune zwa ni thithisa u shumela Yehova nga nḓila ine na khou zwi ita ngayo zwino. Kana kha ri ri hu na muṅwe muthu mushumoni ane a khou ni ambisa ngeno e si mushumeli wa Yehova o lovhedzwaho. Kana ni nga ita mini arali shaka ḽaṋu ḽa tsini ḽa ri ḽi ḓo ni laṱa arali na bvela phanḓa ni tshi shumela Yehova? Ni ḓo tea u dzhia phetho i konḓaho kha vhuimo vhuṅwe na vhuṅwe he ra amba nga ngaho, fhedzi Yehova u ḓo ni ṋea vhulivhisi vhune na vhu ṱoḓa kha honoho vhuimo. (Mat. 6:33; 10:37; 1 Vhakor. 7:39) Mbudziso ndi ya uri: Naa ni ḓo fhulufhela Yehova na tevhela vhulivhisi hawe?

11. Ndi mafhungo afhio a re Bivhilini ane a nga ri thusa uri ri dzike musi ri tshi khou tovholwa?

¹¹ (3) Gudani kha tsumbo dzavhuḓi na dzi si dzavhuḓi. Bivhili i na mafhungo manzhi ane a sumbedza uri u dzika na u fhulufhela Yehova ndi zwa ndeme vhukuma. Musi ni tshi vhala enea mafhungo, ṱhogomelani uri vhashumeli vha Mudzimu vho thuswa nga mini uri vha dzule vho dzika musi vha tshi pikiswa. Sa tsumbo, vhaapostola a vho ngo ofha musi khothe khulwane ya Vhayuda i tshi vha vhudza uri vha litshe u huwelela. Fhedzi nga tshivhindi vho ri: “Ri tea u thetshelesa Mudzimu ane a vha muvhusi nṱhani ha vhathu.” (Mish. 5:29) Vhaapostola a vho ngo tshuwa na musi vho no rwiwa. Ndi ngani? Ngauri vho vha vha tshi zwi ḓivha uri Yehova u a vha tikedza. O vha a tshi vha takalela. Ngauralo, vho bvela phanḓa vha tshi huwelela mafhungo maḓifha. (Mish. 5:40-42) Nga hu fanaho, musi Stefano e tsini na u vhulawa, o dzula o dzika na u vha na mulalo, lwe tshifhaṱuwo tshawe tsha “nga tsha muruṅwa.” (Mish. 6:12-15) O thuswa nga mini? O vha a tshi zwi ḓivha uri Yehova u a mu takalela.

12. U ya nga 1 Petro 3:14 na 4:14, ndi ngani ri tshi takala musi ri tshi tovholwa?

¹² Vhaapostola vho vha vhe na vhuṱanzi vhu vhonalaho ha uri Yehova u navho. O vha ṋea maanḓa a u ita vhuṱolo. (Mish. 5:12-16; 6:8) Yehova ha ri fhi maanḓa a u ita vhuṱolo ṋamusi. Naho zwo ralo, Yehova u ri vhudza Bivhilini uri musi ri tshi tovholwa nga nṱhani ha u ita zwo lugaho, u a ri takalela nahone muya wawe u na riṋe. (Vhalani 1 Petro 3:14; 4:14.) Nga zwenezwo, ri songo vhuya ra vhilaela uri ri ḓo ita mini musi ri tshi tovholwa tshifhingani tshi ḓaho. Fhedzi ri tea u ita  zwine ra nga kona uri ri khwaṱhise fhulufhelo ḽashu ḽa uri Yehova a nga ri tikedza na u ri tshidza. U fana na vhafunziwa vha u thoma, na riṋe ri fanela u fhulufhela zwe Yesu a ri fhulufhedzisa musi a tshi ri: “Ndi ḓo ni ṋea vhuṱali, nda ni thusa uri ni ḓivhe zwine na ḓo zwi amba, vhahanedzi vhaṋu vhoṱhe vha nga si kone u ni pikisa kana u ni hanedza.” O dovha a ri: “Nga u konḓelela ni ḓo ḓitshidza.” (Luka 21:12-19) Ni songo hangwa uri Yehova ha hangwi zwidodombedzwa zwoṱhe zwa vhashumeli vhawe vha fhulufhedzeaho vho faho nahone u ḓo vha vusa.

13. Ri nga guda mini kha tsumbo dza vhathu vhe vha si dzike na u fhulufhela Yehova?

¹³ Ri nga dovha ra guda kha zwe vhathu vhe vha si dzike na u fhulufhela Yehova vha ṱangana nazwo. U vhala nga ha dzenedzo tsumbo dzi si dzavhuḓi zwi ḓo ri thusa uri ri si ite honoho vhukhakhi he vha vhu ita. Sa tsumbo, musi Asa a tshi vha khosi ya Yuda nahone a tshi tshoṱelwa nga mmbi khulu, o ḓitika nga Yehova nahone Yehova a ita uri a kunde. (2 Koron. 14:9-12) Nga murahu, Khosi Baasha wa Isiraele a ḓa a tshoṱela Asa e na mmbi ṱhukhu vhukuma. Fhedzi Asa a si tsha ḓitika nga Yehova uri a mu lamulele sa zwe a ita tshifhinga tsho fhiraho. Nṱhani hazwo, o badela Vhasiria uri vha mu thuse. (2 Koron. 16:1-3) Musi a tshi khou lwala vhukuma e tsini na u fa, ho ngo ḓitika nga Yehova uri a mu thuse.—2 Koron. 16:12.

14. Ri nga guda mini kha vhukhakhi ha Asa?

¹⁴ Mathomoni, Asa o ḓitika nga Yehova musi e na thaidzo. Fhedzi nga murahu ho ngo ḓitika nga Mudzimu wawe uri a mu thuse. O lingedza u ḓitandululela thaidzo dzawe. U thomani maano a Asa a u ṱoḓa thuso kha Vhasiria ya u lwa na Vhaisiraele o vhonala u nga a ḓo shuma. Fhedzi mulalo kha ḽa Yuda a wo ngo ya thambo. Yehova o amba nae a tshi shumisa muporofita a ri: “Ngauri wo fhulufhela khosi ya Siria, u si fhulufhele Yehova Mudzimu wau, mmbi ya khosi ya Siria yo ponyoka zwanḓani zwau.” (2 Koron. 16:7) Ri fanela u ṱhogomela vhukuma uri ri si ḓirwe khana uri ri nga kona u ḓitandululela thaidzo dzashu ri songo livhiswa nga Yehova a tshi shumisa Ipfi ḽawe. Naho ri tshi nga fanela u dzhia phetho nga tshihaḓu, ri tea u dzika ra ḓitika nga Yehova nahone u ḓo ri thusa u dzhia phetho yo teaho.

15. Ndi mini zwine na nga ita musi ni tshi khou vhala Bivhili?

¹⁵ (4) Rwelani ngomani ndimana dza Bivhili. Musi ni tshi wana ndimana dza Bivhili dzi sumbedzaho uri ndi zwa ndeme u dzika na u fhulufhela Yehova, lingedzani u dzi rwela ngomani. Zwine zwa nga ni thusa u dzi rwela ngomani ndi u dzi vhalela nṱhani kana u dzi ṅwala na dzi vhala lunzhi-lunzhi. Yehova o vha o vhudza Yoshua uri a dzule a tshi vhalela nṱha bugu ya mulayo uri a ite zwithu nga vhuṱali. Zwe a vhala kha mulayo zwo vha zwi tshi ḓo dovha zwa mu thusa uri a si ofhe, fhedzi a vhe na tshivhindi tsha u ranga phanḓa vhathu vha Mudzimu. (Yosh. 1:8, 9) Ndimana nnzhi dzi wanalaho Ipfini ḽa Mudzimu dzi nga ni thusa musi ni kha zwiimo zwi itaho uri ni vhilaele kana ni ofhe.—Ps. 27:1-3; Mir. 3:25, 26.

16. Yehova u shumisa hani tshivhidzo u itela u ri thusa uri ri dzule ro dzika na u mu fhulufhela?

¹⁶ (5) Fhedzani tshifhinga tshinzhi ni na vhathu vha Mudzimu. Yehova u shumisa vhahashu u ri thusa uri ri dzike na u mu fhulufhela. Musi ri miṱanganoni, ri a vhuyelwa nga dzinyambo, phindulo dza vhaṅwe, na nga u amba na vhahashu. (Vhahev. 10:24, 25) Ri a ṱuṱuwedzea vhukuma musi ri tshi vhudza  khonani dzashu dza tsini dzi re tshivhidzoni nga ha zwithu zwine zwa ri dina. “Fhungo ḽavhuḓi” ḽi bvaho kha khonani ḽi nga ri thusa vhukuma uri ri si ḽe mbilu.—Mir. 12:25.

17. U ya nga Vhahevheru 6:19, fhulufhelo ḽashu ḽi nga ri thusa hani uri ri dzule ro dzika musi ri tshi khou sedzana na thaidzo?

¹⁷ (6) Dzulani ni tshi khwaṱhisa fhulufhelo ḽine na vha naḽo. Fhulufhelo ḽine ra vha naḽo ndi “thikho ya vhutshilo hashu” nahone ḽi a ri thusa musi ri tshi khou ṱangana na thaidzo kana musi ri tshi khou ḽa mbilu. (Vhalani Vhahevheru 6:19.) Humbulani nga ha zwithu zwavhuḓi zwine Yehova a ri fhulufhedzisa zwone tshifhingani tshi ḓaho, nga tshenetsho tshifhinga, ḽi ḓo vha ḽi ḽa maladze. (Yes. 65:17) Ḓivhoneni musi ni shangoni ḽiswa hu si tsha itea zwithu zwivhi. (Mika 4:4) Ni nga dovha na khwaṱhisa fhulufhelo ḽine na vha naḽo nga u vhudza vhaṅwe nga ha shango ḽiswa. Finyani dzi khwaṱhe kha mushumo wa u huwelela na u ita vhafunziwa. Arali na ita nga u ralo, ni ḓo vha na “fhulufhelo ḽo khwaṱhaho u swika vhufheloni.”—Vhahev. 6:11.

18. Ndi thaidzo dzifhio dzine ra nga ṱangana nadzo tshifhingani tshi ḓaho nahone ri nga dzi kunda hani?

¹⁸ Samusi ḽino shango ḽi tshi ḓo fheliswa hu si kale, ri ḓo ṱangana na thaidzo dzine dza nga ita uri ri vhilaele. Ndimana yashu ya ṅwaha wa 2021 i ḓo ri thusa uri musi ri tshi ṱangana na dzithaidzo ri si ḓifhulufhele riṋe vhaṋe, fhedzi ri dzule ro dzika na u fhulufhela Yehova. Kha uno ṅwaha, kha ri sumbedze uri ri fhulufhela zwe Yehova a ri fhulufhedzisa zwone musi a tshi ri: “Ni ḓo vha na maanḓa arali na dzika na vha na fhulufhelo.”—Yes. 30:15.