1. Ndi mini zwine zwa sumbedza uri vhathu a vha tsha funana muṱani ṋamusi?

BIVHILI yo dzula yo amba uri maḓuvhani a vhufhelo vhathu “a vha nga vhi na lufuno.” (2 Tim. 3:1, 3) Zwenezwo zwi khou itea ṋamusi. Sa tsumbo, hu na vhavhingani vhanzhi vhe vha ṱalana, zwa ita uri vhenevho vhavhingani vha vhengane na u ita uri vhana vha pfe vha sa funiwi. Na vhathu vha muṱa muthihi vha a vha vhe si na vhushaka ha tsini naho vha tshi dzula fhethu huthihi. Sa tsumbo, muṅwe muthu ane a shuma u eletshedza miṱa o amba uri “mme, khotsi na vhana a vha davhidzani, fhedzi vha fhedza tshifhinga tshinzhi vhe kha dzikhomphyutha, dzitablet, dzifounu na u tamba mitambo ya dzividio. Vhenevha vhathu vha vha vha sa ḓivhani zwavhuḓi naho vhe muṱa muthihi nahone vha tshi dzula nḓuni nthihi.”

2-3. (a) U ya nga Vharoma 12:10, ndi vhafhio vhane ra tea u vha funa? (b) Ri ḓo amba nga ha mini kha ino thero?

² A ri ṱoḓi u sa vha na lufuno u fana na vhathu vha ḽino shango. (Vharoma 12:2) Ri ṱoḓa u funa miṱa yashu na vhahashu nga ho engedzeaho. (Vhalani Vharoma 12:10.) Ri tea u funa vhahashu tshivhidzoni nga nḓila ine ra funa miṱa yashu ngayo. Musi ri tshi vha funa nga yeneyo nḓila, ri vha ri tshi khou ita uri roṱhe ri shumele Yehova ro takala nga vhuthihi.—Mika 2:12.

³ Kha ri gude kha tsumbo dzi re Bivhilini u itela u vhona uri ri nga sumbedza hani lwonolwo lufuno.

4. Yakobo 5:11 i ri vhudza mini nga ha lufuno lwa Mudzimu?

⁴ Bivhili i ri vhudza zwine Yehova a vha zwone. Sa tsumbo, i amba uri “Mudzimu ndi lufuno.” (1 Yoh. 4:8) U ḓivha zwenezwo  nga ha Mudzimu, zwi ita uri ri ṱoḓe u vha khonani yawe. Fhedzi Bivhili i dovha ya amba uri Yehova “u na lufuno luhulu.” (Vhalani Yakobo 5:11.) Zwenezwo zwi sumbedza nḓila ine Yehova a ri funa ngayo.

5. Yehova u sumbedza hani uri u a khathutshela nahone riṋe ri nga mu edzisa hani?

⁵ Ṱhogomelani uri Yakobo 5:11 i amba uri lufuno luhulu lwa Mudzimu lu tshimbidzana na khathutshelo. (Ek. 34:6) Iṅwe nḓila ine Yehova a ri sumbedza ngayo khathutshelo ndi nga u ri hangwela musi ro khakha. (Ps. 51:1) Musi Bivhili i tshi amba nga ha u khathutshela, i vha i tshi khou amba nga ha zwithu zwi fhiraho u sokou hangwela. U khathutshela zwi dovha zwa ambela kha nḓila ine muthu a ḓipfa ngayo musi a tshi vhona muṅwe muthu e khomboni nahone a ṱoḓa u mu thusa. Yehova u amba uri lutamo lune a vha nalwo lwa u ṱoḓa u ri thusa lu fhira lune mme a vha nalwo kha ṅwana wawe. (Yes. 49:15) Ngauri Yehova u a khathutshela, zwi mu ṱuṱuwedza uri a ri thuse nga musi wa khombo. (Ps. 37:39; 1 Vhakor. 10:13) Ri nga sumbedza uri ri khathutshela vhahashu nga u vha hangwela musi vho ri khakhela na u sa vha fara nga mbilu. (Vhaef. 4:32) Fhedzi nḓila khulwane ine ra nga sumbedza ngayo uri ri khathutshela vhahashu, ndi nga u vha tikedza musi vho sedzana na thavha. Musi lufuno lu tshi ita uri ri khathutshele vhaṅwe, ri vha ri tshi khou edzisa Yehova ane a vha na lufuno luhulu u fhira naho e nnyi.—Vhaef. 5:1.

6. Davida na Yonathani vho sumbedza hani uri vha a funana?

⁶ Bivhili i amba nga ha vhathu vha re na tshivhi vhe vha kona u funana nga nḓila khulwane sa dzikhonani. Kha ri ambe nga ha tsumbo ya Yonathani na Davida. Bivhili i ri: “Vhukonani ha Yonathani na Davida ha khwaṱha, Yonathani a mu funa vhunga a tshi ḓifuna.” (1 Sam. 18:1) Yehova o vha o khetha Davida uri a vhe khosi musi Saulo a tshi fa. Zwenezwo zwo ita uri Saulo a vhe na vivho vhukuma  nahone a lingedza u vhulaya Davida. Fhedzi Yonathani ane a vha murwa wa Saulo, ho ngo tikedza khotsi awe musi a tshi ṱoḓa u vhulaya Davida. Yonathani na Davida vho fhulufhedzisana uri vha ḓo dzula vhe dzikhonani na uri vha ḓo dzula vha tshi tikedzana.—1 Sam. 20:42.

7. Ndi mini tshe tsha vha tshi tshi nga ita uri Yonathani na Davida vha si vhe dzikhonani?

⁷ Zwi a mangadza uri Yonathani na Davida vho vha vhe madele mapfani ngauri hu na zwithu zwinzhi zwe zwa vha zwi tshi nga vha zwo ita uri vha si vhe dzikhonani. Sa tsumbo, Yonathani o vha a tshi fhira Davida nga miṅwaha i ṱoḓaho u vha 30. Yonathani o vha a tshi nga vha o humbula uri a nga si vhe khonani ya Davida ngauri Davida u kha ḓi nukha mikando nahone ha athu u tshenzhela zwithu zwinzhi. Fhedzi Yonathani ho ngo humbula nga yeneyo nḓila. O vha a tshi ṱhonifha Davida.

8. Ni vhona u nga ndi ngani Yonathani o vha khonani yavhuḓi kha Davida?

⁸ Yonathani o vha a tshi nga itela Davida vivho. Samusi Yonathani o vha e murwa wa Khosi Saulo, o vha a tshi nga humbula uri ndi ene o tewaho nga u vha khosi musi Saulo a tshi fa. (1 Sam. 20:31) Fhedzi Yonathani o vha a tshi ḓiṱukufhadza nahone a tshi fhulufhedzea kha Yehova. Nga zwenezwo, o tikedza Davida ngauri ndi ene we Yehova a vha o mu khetha uri a vhe khosi. Yonathani o dovha a fhulufhedzea kha Davida naho zwenezwo zwo vha zwi tshi sinyusa Saulo vhukuma.—1 Sam. 20:32-34.

9. Ri zwi ḓivha hani uri Yonathani ho ngo itela Davida vivho?

⁹ Yonathani ho ngo vhona Davida sa swina ngauri o vha a tshi mu funa. Yonathani o vha e mupfuli makone nahone o vha e muhali we a vha a tshi lwa nga tshivhindi. Ene na khotsi awe vho vha vha tshi ḓivhelwa u vha na ‘luvhilo lwe lwa vha lu tshi fhira lwa goni’ nahone “vhe na maanḓa u fhira ndau.” (2 Sam. 1:22, 23) Nga zwenezwo, Yonathani o vha a tshi nga ḓirwa khana nga zwoṱhe zwe a zwi ita. Fhedzi ho ngo lingedza u ṱaṱisana na Davida nahone ho ngo mu itela vivho. Yonathani o ita zwo fhambanaho na zwenezwo, o takalela nḓila ye Davida a vha na tshivhindi ngayo na u ḓitika nga Yehova. Zwavhuḓi-vhuḓi, Yonathani o thoma u funa Davida nga murahu ha musi Davida o no vhulaya Goliata. Ri nga sumbedza hani uri ri funa vhahashu nga nḓila ye Yonathani a funa ngayo Davida?

10. Zwi amba mini u ‘funana zwi tshi bva mbiluni’?

¹⁰ Bivhili i ri: “Funanani zwi tshi bva mbiluni.” (1 Pet. 1:22) Yehova o ri vhetshela tsumbo ya zwenezwi. Lufuno lwawe ndi luhulwanesa lune arali ra dzula ri tshi fhulufhedzea khae, ha nga litshi u ri funa. (Vharoma 8:38, 39) Ipfi ḽa Tshigerika ḽo ṱalutshedzelwaho nga uri “zwi tshi bva mbiluni” ḽi na muhumbulo wa uri ri tea u ita vhuḓidini u itela u sumbedza vhaṅwe uri ri a vha funa. A zwo ngo leluwa nga zwiṅwe zwifhinga u sumbedza vhahashu uri ri a vha funa. Musi vhaṅwe vha tshi ri sinyusa, ri tea u bvela phanḓa ri tshi “konḓelelana nga lufuno, na u lwela nga mbilu yoṱhe uri [ri] dzule [ri] na vhuthihi he [ra] vhu ṋewa nga muya mukhethwa une wa ita uri [ri] vhe na mulalo.” (Vhaef. 4:1-3) Arali ra lingedza nga nungo dzoṱhe u vha na mulalo na vhahashu, a ri nga ḓo livhisa ṱhogomelo kha vhukhakhi havho. Ri ḓo ita zwoṱhe zwine ra nga kona u itela u dzhia vhahashu nga nḓila ine Yehova a vha dzhia ngayo.—1 Sam. 16:7; Ps. 130:3.

11. Ndi ngani nga zwiṅwe zwifhinga zwi tshi nga konḓa u sumbedza lufuno?

 ¹¹ A zwo ngo leluwa u sumbedza vhahashu lufuno, zwihuluhulu ri tshi ḓivha vhukhakhi havho. Zwi vhonala uri na vhaṅwe Vhakriste vha u thoma vho vha vhe na yeneyi thaidzo. Sa tsumbo, Yudia na Sintixe vha nga vha vha songo vha na thaidzo musi vha tshi khou ‘shuma vhukuma na Paulo u huwelela mafhungo maḓifha.’ Fhedzi vhone vhaṋe vhuvhili havho vho vha vha sa anḓani. Nga zwenezwo, Paulo o vha ṱuṱuwedza uri vha “humbule zwi fanaho musi vha tshi shumela Murena.”—Vhafil. 4:2, 3.

12. Ri nga sumbedza hani vhahashu uri ri a vha funa?

¹² Ri nga sumbedza hani uri ri funa vhahashu ṋamusi? U ḓivha vhahashu khwine zwi nga ita uri zwi ri lelutshele u vha pfesesa na u vha sumbedza uri ri a vha funa. Ri nga vha khonani na vhahashu naho ri sa lingani nga miṅwaha kana ri na vhubvo ho fhambanaho na havho. Ni songo hangwa uri Yonathani na Davida vho vha vhe bannda na vhurukhu naho Yonathani o vha a tshi fhira Davida nga miṅwaha i ṱoḓaho u vha 30. Naa hu na muṅwe tshivhidzoni tshaṋu ane a vha muhulwane kana muṱuku kha inwi ane na nga vha khonani yawe? Arali na vha khonani yawe, ni ḓo vha ni tshi khou sumbedza uri “ni [funa] vhatendi vhoṱhe.”—1 Pet. 2:17.

13. Naa zwi a konadzea u vha na vhushaka ha tsini-tsini na muṅwe na muṅwe tshivhidzoni? Ṱalutshedzani.

¹³ Naa u funa vhahashu zwi amba uri ri ḓo vha na vhushaka ha tsini-tsini na muṅwe na muṅwe tshivhidzoni? Na khathihi, zwenezwo a zwi konadzei. A zwo ngo khakhea u vha na vhushaka ha tsinisa na vhaṅwe nga nṱhani ha uri ri funa zwithu zwi fanaho. Yesu o amba uri vhaapostola vhawe vhoṱhe ndi “khonani” dzawe, fhedzi o vha a tshi funesa Yohane. (Yoh. 13:23; 15:15; 20:2) Fhedzi Yesu ho ngo fara Yohane nga nḓila yavhuḓi u fhira vhaṅwe. Sa tsumbo, musi Yohane na mukomana wawe Yakobo vha tshi humbela Yesu uri a vha ṋee vhuimo ha nṱha kha Muvhuso wa Mudzimu, Yesu o ri: “U dzula kha tshanḓa tshanga tsha u ḽa kana tsha monde a si zwine nda nga ni ṋea zwone.” (Marko 10:35-40) U fana na Yesu, a  ro ngo tea u fara khonani dzashu dza tsini nga nḓila yavhuḓi u fhira vhaṅwe. (Yak. 2:3, 4) Arali ra nga zwi ita, zwi nga ita uri tshivhidzoni hu si tsha vha na mulalo.—Yuda 17-19.

14. U ya nga Vhafilipi 2:3, ri nga thuswa nga mini uri ri si vhe na muya wa u ṱaṱisana?

¹⁴ Arali ra sumbedza vhaṅwe uri ri a vha funa, ri ḓo vha ri tshi khou tsireledza tshivhidzo kha muya wa u ṱaṱisana. Humbulani uri Yonathani ho ngo itela Davida vivho nahone ho ngo lingedza u ita uri a vhe ene khosi nṱhani ha Davida. Roṱhe ri nga edzisa tsumbo ya Yonathani. Ni songo vha na vivho kha vhahaṋu nga nṱhani ha vhukoni vhune vha vha naho, “fhedzi ni ḓiṱukufhadze ni dzhie vhaṅwe vhe vhahulwane kha inwi.” (Vhalani Vhafilipi 2:3.) Ni songo hangwa uri hu na zwine muṅwe na muṅwe tshivhidzoni a nga zwi ita u itela u thusa tshivhidzo. Arali ra dzula ri tshi ḓiṱukufhadza, ri ḓo kona u vhona zwithu zwavhuḓi kha vhahashu na u guda kha tsumbo dzavho.—1 Vhakor. 12:21-25.

15. Ni guda mini kha zwe zwa itea kha wahashu Tanya na muṱa wawe?

¹⁵ Yehova u ri khuthadza a tshi shumisa lufuno na thuso ya vhahashu nga musi wa khombo. Kha ri ambe nga ha zwe zwa itea kha muṅwe muṱa nga Mugivhela wa musi vha tshi khou bva buthanoni ḽa tshaka dzoṱhe ḽa 2019 ngei Amerika, ḽa ‘Lufuno Lu Nga Si Fhele!’ Musi vhe nḓilani ya u vhuyelela he vha vha vha tshi khou dzula hone, vho wana khombo ya goloi. Tanya we a vha e nga ngomu goloini na vhana vhawe u ri: “A hu na o huvhalaho, fhedzi roṱhe ro vha ro tshuwa nahone ro mbo ḓi tsa ra ima thungo ha bada. Ha vha na muṅwe we a ri vhidza a ri ri ḓe goloini yawe ho tsireledzeaho. Ro mbo ḓi wana uri ndi muṅwe wa  vhahashu we na ene a vha a tshi khou bva buthanoni. A si ene e eṱhe we a ima. Ho dovha ha ima na dziṅwe Ṱhanzi ṱhanu dzi bvaho Sweden dze dza vha dzo ḓa buthanoni. Vhahashu vha tshifumakadzini vho kuvhatedza nṋe na vhananyana vhanga, zwa ita uri ri dzike. Ndo vhudza vhahashu uri zwi ḓo luga, vha nga ṱuwa, fhedzi vhone vha hana u ṱuwa. Vho dzula na riṋe naho vha thusothangi vho no swika nahone vha ita vhungoho ha uri ri na zwithu zwoṱhe zwine ra zwi ṱoḓa. Kha tshenetshi tshifhinga tshi konḓaho, ro kona u vhona uri Yehova u a ri funa. Yeneyi tshenzhelo yo ita uri ri fune vhahashu nga nḓila yo engedzeaho nahone yo khwaṱhisa nḓila ine ra funa ngayo Yehova na u mu dzhiela nṱha.” Naa ni a humbula tshifhinga tshe na vha ni tshi khou ṱoḓa thuso nahone muṅwe wahashu a ni sumbedza lufuno?

16. Ndi ngani ri tshi tea u sumbedza vhaṅwe lufuno?

¹⁶ Hu vha na mbuyelo dzifhio musi ri tshi sumbedza vhahashu lufuno? Ri khuthadza vhahashu musi vho sedzana na thavha. Ri thusa vhahashu uri vha shumele Yehova vhe na vhuthihi. Ri vha ri tshi khou sumbedza uri ri vhafunziwa vha Yesu nahone zwenezwi zwi kunga vhathu vha mbilu dzavhuḓi uri vha ḓe ngohoni. Tsha ndemesa ndi uri ri hulisa Yehova ane a vha “Khotsi wa u khathutshela hoṱhe na Mudzimu wa u khuthadza hoṱhe.” (2 Vhakor. 1:3) U nga ri roṱhe ri nga bvela phanḓa ri tshi lwela u sumbedza lufuno nga nḓila yo engedzeaho.