Pfukelani kha mafhungo

Pfukelani kha zwi re ngomu

THERO I GUDWAHO 1

LUIMBO 38 U Ḓo Ni Khwaṱhisa

Kundani Nyofho Nga U Fhulufhela Yehova

Kundani Nyofho Nga U Fhulufhela Yehova

NDIMANA YA ṄWAHA WA 2024: “Musi ndi tshi ofha, ndi fhulufhela iwe.”​—PS. 56:3.

ZWINE RA ḒO ZWI GUDA

Ri ḓo guda uri ri nga khwaṱhisa hani fhulufhelo ḽashu kha Yehova na uri ri nga kunda hani nyofho dzashu.

1. Ndi ngani ri tshi nga ofha nga tshiṅwe tshifhinga?

 ROṰHE ri a ita ri tshi ofha nga zwiṅwe zwifhinga. Ndi ngoho uri u guda Bivhili zwo ri vhofholola kha u ofha vhathu vho faho, madimoni na u ofha zwine zwa nga itea tshifhingani tshi ḓaho. Fhedzi ri khou tshila tshifhingani tshi konḓaho, nga zwenezwo, ri nga ofha dzinndwa, vhuvemu na malwadze. (Luka 21:11) Ri nga dovha ra ofha na vhathu u katela na mivhuso ine ya ri tovhola kana miraḓo ya muṱa washu ine ya pikisa vhurabeli ho kunaho. Vhaṅwe vha vhilaedziswa nga uri naa vha ḓo kona u konḓelela milingo ine vha khou ṱangana nayo zwino kana ine vha ḓo ṱangana nayo tshifhingani tshi ḓaho.

2. Ṱalutshedzani vhuimo he Davida a ḓiwana e khaho musi e Gathi.

2 Ho vha na zwifhinga zwe Davida a pfa a tshi ofha. Sa tsumbo, musi Khosi Saulo a tshi ṱoḓa u mu vhulaya, o shavhela shangoni ḽa Vhafilisita muḓini wa Gathi. Khosi Akise wa Gathi o wanulusa uri Davida ndi ene swole ḽa maanḓa ḽe ḽa vhulaya Vhafilisita “vha zwigidi na zwigidi.” Zwenezwo zwa ita uri Davida a ‘ofhe nga maanḓa.’ (1 Sam. 21:10-12) O vhilaedziswa nga zwe Khosi Akise a vha a tshi ḓo mu ita zwone. Davida o kunda hani nyofho dze a vha e nadzo?

3. U ya nga Phisalema 56:1-3, 11, Davida o kunda hani nyofho dzawe?

3 Kha Phisalema 56, Davida o ṱalutshedza nḓila ye a ḓipfa ngayo musi e ngei Gathi. Kha yeneyo Phisalema, Davida o ṱalutshedza uri ndi ngani o vha a tshi khou ofha nahone o dovha a ṱalutshedza uri o thuswa nga mini uri a kunde nyofho dzawe. Musi Davida a tshi khou ofha, o fhulufhela Yehova. (Vhalani Phisalema 56:1-3, 11.) Davida o vha e na zwiitisi zwavhuḓi zwa u fhulufhela Yehova. Yehova o thusa Davida u dzhia phetho ye ya vha i songo ḓowelea. Davida o ḓiita u nga u a penga nahone zwenezwo zwa shuma. Nṱhani ha uri Akise a vhulaye Davida, o ṱoḓa uri Davida a pandelwe nahone zwenezwo zwa thusa Davida uri a ponyoke.​—1 Sam. 21:13–22:1.

4. Ri nga khwaṱhisa hani fhulufhelo ḽashu kha Yehova? Fanyisani.

4 Na riṋe ri nga kona u kunda nyofho nga u fhulufhela Yehova. Fhedzi ri nga khwaṱhisa hani fhulufhelo ḽashu kha Yehova, zwihuluhulu arali ri tshi khou ofha? Ṱhogomelani tshifanyiso tshi tevhelaho. Arali na wana uri no farwa nga vhulwadze ni nga thoma ni tshi ofha, fhedzi nyofho dzaṋu dzi nga fhungudzea arali ni na fhulufhelo kha dokotela waṋu. A nga vha o no alafha vhalwadze vhanzhi vhe vha vha vhe na vhulwadze vhu fanaho na haṋu. A nga thetshelesa musi ni tshi khou ṱalutshedza uri ni khou ofha, a sumbedza uri u na ndavha na nḓila ine na ḓipfa ngayo. Nahone a nga ni vhudza nga ha nḓila yo shumaho musi a tshi alafha vhaṅwe vhalwadze. Nga hu fanaho, ri khwaṱhisa fhulufhelo ḽashu kha Yehova nga u humbulisisa nga zwithu zwe a zwi ita, zwine a khou zwi ita zwino na zwine a kha ḓi ḓo ri itela zwone. Zwenezwo ndi zwe Davida a ita. Musi ri tshi khou haseledza nga ha maipfi awe a re kha Phisalema 56, humbulisisani uri ni nga khwaṱhisa hani fhulufhelo ḽaṋu kha Yehova na u kunda nyofho dzaṋu.

NDI ZWIFHIO ZWE YEHOVA A ZWI ITA TSHIFHINGANI TSHO FHIRAHO?

5. Musi Davida a tshi khou ofha, ndi mini zwe a elekanya nga hazwo? (Phisalema 56:12, 13)

5 Naho vhutshilo ha Davida ho vha vhu tshi kha ḓi vha khomboni, o livhisa ṱhogomelo kha zwithu zwavhuḓi zwe Yehova a zwi ita tshifhingani tsho fhiraho. (Vhalani Phisalema 56:12, 13.) Davida o dzula a tshi humbula nga yeneyo nḓila vhutshiloni hawe hoṱhe. Sa tsumbo, tshiṅwe tshifhinga Davida o vha a tshi elekanya nga ha tsiko ya Yehova, zwenezwo zwa mu humbudza uri Yehova ndi Ramaanḓaoṱhe na uri u na ndavha na vhathu. (Ps. 65:6-9) Tshiṅwe tshifhinga Davida o elekanya nga zwe Yehova a zwi itela vhaṅwe. (Ps. 31:19; 37:25, 26) O dovha a elekanya zwihuluhulu nga ha zwe Yehova a mu itela zwone ene muṋe. Yehova o mu tikedza na u mu tsireledza u bva vhuṱukuni hawe. (Ps. 22:9, 10) Humbulani uri zwenezwo zwi nga vha zwo khwaṱhisa hani fhulufhelo ḽa Davida kha Yehova.

Davida o khwaṱhisa fhulufhelo ḽawe kha Yehova nga u livhisa ṱhogomelo kha zwe Yehova a ita, zwine a khou zwi ita na zwine a ḓo zwi ita (Sedzani dziphara 5, 8, 12) d


6. Musi ri tshi ofha, ndi mini zwine zwa nga ri thusa uri ri fhulufhele Yehova?

6 Musi ni tshi ofha, ḓivhudziseni uri: ‘Ndi zwifhio zwe Yehova a zwi ita tshifhingani tsho fhiraho?’ Humbulani zwe a zwi sika. Sa tsumbo, musi ri tshi ‘lavhelesa nga vhuronwane’ nḓila ine Yehova a ṱhogomela ngayo zwiṋoni na maluvha zwe a si zwi sike a tshi ḓifanyisa na zwi si na vhukoni ha u mu gwadamela, ri ḓo khwaṱhisa fhulufhelo ḽashu ḽa uri na riṋe u ḓo ri ṱhogomela. (Mat. 6:25-32) Dovhani ni ṱhogomele zwe Yehova a zwi itela vhagwadameli vhawe. Ni nga guda nga ha muṅwe mubvumbedzwa wa Bivhilini we a sumbedza lutendo lwo khwaṱhaho kana ni nga vhala nga ha tshenzhelo ya mushumeli wa Yehova wa musalauno. a Zwiṅwe hafhu, ni nga elekanya nga ha uri Yehova o no ḓi ni ṱhogomela hani. O ni thusa hani uri ni mu ḓivhe? (Yoh. 6:44) O fhindula hani thabelo dzaṋu? (1 Yoh. 5:14) Ni vhuyelwa hani ḓuvha na ḓuvha nga tshiṱhavhelo tsha Murwa wawe ane a mu funesa?​—Vhaef. 1:7; Vhahev. 4:14-16.

Ri nga khwaṱhisa fhulufhelo ḽashu kha Yehova nga u livhisa ṱhogomelo kha zwe Yehova a zwi ita, zwine a khou zwi ita na zwine a ḓo zwi ita (Sedzani dziphara 6, 9-10, 13-14) e


7. Tshenzhelo ya muporofita Daniele yo thusa hani Vanessa uri a si tsha ofha?

7 Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini wa ngei Haiti ane a pfi Vanessa, b o ṱangana na vhuimo vhu ofhisaho. Muṅwe munna henefho muvhunduni wahawe o vha a tshi dzula a tshi mu founela na u mu rumela milaedza, a tshi mu kombetshedza uri a funane nae. Fhedzi Vanessa a tou dadadza. Onoyo munna a thoma u mu halifhela na u mu shushedza. Vanessa u ri: “Ndo vha ndo tshuwa.” Vanessa o kunda hani nyofho dzawe? O dzhia vhukando ha u ḓitsireledza. Muṅwe muhulwane wa tshivhidzoni o mu thusa uri a ye a vhige mapholisani. Vanessa o dovha a livhisa ṱhogomelo kha nḓila ye Yehova a tsireledza ngayo vhashumeli vhawe vha tshifhingani tsha kale. Vanessa u ri: “Muthu we nda thoma u mu humbula o vha e muporofita Daniele. O poswa dindini ḽa ndau dze dza vha dzi na nḓala naho o vha a si na mulandu. Fhedzi Yehova o mu tsireledza. Ngauralo, nda humbela Yehova uri a ntandululele yeneyo thaidzo nga u ita uri onoyo munna a nkhangwe sa izwi ho vha hu si tsheena zwe nda vha ndi tshi nga ita. Nga murahu ha zwenezwo, ndo vha ndi si tsha ofha.”​—Dan. 6:12-22.

NDI MINI ZWINE YEHOVA A KHOU ITA ZWINO?

8. Ndi mini zwe Davida a vha a tshi zwi ḓivha? (Phisalema 56:8)

8 Naho vhutshilo ha Davida ho vha vhu khomboni ngei Gathi, ho ngo livhisa ṱhogomelo kha zwithu zwe zwa vha zwi tshi mu ofhisa. Nṱhani hazwo, o sedza zwe Yehova a vha a tshi khou mu itela zwone nga tshenetsho tshifhinga. Davida o zwi vhona uri o vha a tshi khou livhiswa na u tsireledzwa nga Yehova nahone o vha a tshi mu pfesesa. (Vhalani Phisalema 56:8.) Davida o vha e na khonani nnzhi dzi fhulufhedzeaho dzi ngaho Yonathani na Tshifhe Muhulu Ahimeleke vhe vha vha vha tshi mu ṱuṱuwedza na u mu tikedza. (1 Sam. 20:41, 42; 21:6, 8, 9) Davida o ponyoka musi Khosi Saulo a tshi ṱoḓa u mu vhulaya. O vha a tshi ḓivha uri Yehova u a ḓivha zwine zwa khou itea na nḓila ine zwa mu kwama ngayo.

9. Ndi mini zwine Yehova a zwi sedza kha muṅwe na muṅwe washu?

9 Musi no sedzana na milingo ine ya ni ofhisa, humbulani uri Yehova u khou i vhona na uri u a ḓivha nḓila ine na khou ḓipfa ngayo nga yeneyo milingo. Sa tsumbo, Yehova o vhona nḓila ye Vhaisiraele vha vha vha tshi khou tambula ngayo Egipita nahone ‘o vhona vhuṱungu he vha vha vha tshi khou vhu pfa.’ (Ek. 3:7) Davida o amba uri Yehova o vhona “u tambula” hawe na uri “o tsikeledzea nga maanḓa.” (Ps. 31:7) Musi Yehova a tshi vhona vhathu vhawe vha tshi tambula naho ho vha hu nga nṱhani ha phetho dzavho dza vhutsilu, “o vha a tshi tsikeledzea.” (Yes. 63:9) Musi ni tshi ofha, Yehova u a pfesesa nḓila ine na ḓipfa ngayo nahone u ṱoḓa u ni thusa uri ni kunde nyofho dzaṋu.

10. Ndi mini zwine zwa ita uri ni vhe na vhuṱanzi ha uri Yehova u na ndavha na inwi na uri u ḓo ni thusa u lwisana na mulingo muṅwe na muṅwe?

10 Ni nga ḓivhudzisa uri Yehova u ni tikedza hani musi no ṱangana na mulingo u ofhisaho. Mu humbeleni uri a ni thuse u vhona nḓila ine a khou ni tikedza ngayo. (2 Dzikh. 6:15-17) Ṱhogomelani zwi tevhelaho: Naa muṱanganoni wa tshivhidzo no pfa nyambo kana phindulo ye ya ni khwaṱhisa? Naa hu na khandiso, vidio kana luimbo lwa Khasho ya JW zwe zwa ni khuthadza? Naa hu na muṅwe muthu we a vhala na inwi luṅwalo lwe lwa ni ṱuṱuwedza? Ri nga dzhiela fhasi nḓila ine vhahashu vha ri funa ngayo na ṱhuṱhuwedzo ine ra i wana Ipfini ḽa Mudzimu. Fhedzi zwenezwo ndi zwifhiwa zwihulu zwi bvaho kha Yehova. (Yes. 65:13; Marko 10:29, 30) Zwenezwo ndi vhuṱanzi ha uri Yehova u na ndavha na inwi. (Yes. 49:14-16) Nahone ndi vhuṱanzi ha uri ri tea u mu fhulufhela.

11. Ndi mini zwe zwa thusa Aida uri a si tsha ofha?

11 Aida ane a dzula Senegal o vhona nḓila ye Yehova a mu tikedza ngayo musi o ṱangana na mulingo. Nga nṱhani ha uri ndi ene tanzhe hayani, vhabebi vhawe vho vha vho lavhelela uri u ḓo ita tshelede nnzhi uri a kone u vha ṱhogomela na u ḓiṱhogomela. Nga nṱhani ha uri o nanga u leludza vhutshilo hawe uri a kone u vula nḓila, zwo mu sia a si na tshelede nnzhi. Vha muṱa wahawe vho mu sasaladza na u mu sinyutshela. U ri: “Ndo ofha uri ndi nga si kone u thusa vhabebi vhanga nahone muṅwe na muṅwe o vha a tshi ḓo nṱanutshela. Ndo ita na u vhona Yehova mulandu uri u khou tendela vhuimo vhu tshi vhifha vhu tshi ya.” Nga murahu a pfa nyambo muṱanganoni. O amba zwi tevhelaho nga ha yeneyo nyambo. O ri: “Tshiambi tsho ri humbudza uri Yehova u a ḓivha vhuṱungu ha mbilu dzashu. Nga zwiṱuku nga zwiṱuku, vhahulwane na vhaṅwe vho nkhumbudza uri Yehova u a mpfuna. Ndo thoma u rabela Yehova ndo no vha na fhulufhelo ḽa uri u ḓo nthusa nahone nda thoma u vha na mulalo musi ndi tshi vhona a tshi fhindula thabelo dzanga.” Nga u ya ha tshifhinga, Aida o wana mushumo we wa kona u mu thusa a tshi khou vula nḓila na uri a kone u thusa vhabebi vhawe. U ri: “Ndo guda u fhulufhela Yehova tshoṱhe. Zwino, musi ndo no rabela, kanzhi ndi pfa ndi si tsha ofha.”

NDI MINI ZWINE YEHOVA A KHA ḒI ḒO ZWI ITA?

12. U ya nga Phisalema 56:9, ndi mini zwe Davida a vha a tshi ḓivha uri zwi ḓo itea?

12 Vhalani Phisalema 56:9. Yeneyi ndimana i amba nga ha iṅwe nḓila ye Davida a kunda ngayo nyofho dzawe. Naho vhutshilo hawe ho vha vhu tshi kha ḓi vha khomboni, o elekanya nga ha zwe Yehova a vha a tshi kha ḓi ḓo mu itela zwone. Davida o vha a tshi zwi ḓivha uri Yehova u ḓo mu tshidza nga tshifhinga tsho teaho. O vha a tshi zwi tenda ngauri Yehova ndi ene we a amba uri o vha a tshi ḓo vha khosi i tevhelaho ya Isiraele. (1 Sam. 16:1, 13) Kha Davida, zwe Yehova a amba zwo vha zwi tshi nga zwo no itea.

13. Ndi mini zwine ra nga vha na vhungoho ha uri Yehova u ḓo zwi ita?

13 Ndi zwifhio zwe Yehova a fhulufhedzisa uri u ḓo ni itela zwone? A ri lavheleli uri a ri tsireledze kha thaidzo dzashu dzoṱhe. c Fhedzi ni humbule uri milingo miṅwe na miṅwe ine ra sedzana nayo kha ḽino shango, Yehova u ḓo i fhelisa shangoni ḽiswa. (Yes. 25:7-9) Musiki washu u na maanḓa a u vusa vho faho, a u fhodza malwadze ashu oṱhe na zwoṱhe zwine zwa ri pfisa vhuṱungu na u fhelisa vhoṱhe vhane vha ri pikisa.​—1 Yoh. 4:4.

14. Ndi mini zwine ra nga elekanya nga hazwo?

14 Musi ni tshi pfa ni tshi ofha, elekanyani nga zwine Yehova a ḓo zwi ita tshifhingani tshi ḓaho. Humbulani uri ni ḓo ḓipfa hani musi Saṱhane a si tsha vha hone, vhavhi vho dzhielwa vhudzulo nga vhathu vhavhuya nahone tshivhi tshi tshi khou fhungudzea nga zwiṱuku nga zwiṱuku. Ho vha na musumbedzo kha buthano ḽa 2014 he ra sumbedzwa uri ri nga elekanya hani nga fhulufhelo ḽashu. Khotsi u khou haseledza na muṱa nga ha nḓila ine 2 Timotheo 3:1-5 ya nga vhalea ngayo arali i tshi khou ambela kha nḓila ine shango ḽa ḓo vha ḽi ngayo Pharadisoni. O ri: “Shangoni ḽiswa hu ḓo vha na zwifhinga zwi takadzaho. Vhathu vha ḓo funa vhaṅwe, vha dzhiela nṱha vhushaka havho na Yehova, vha ḓiṱukufhadza, vha renda Mudzimu, vha thetshelesa vhabebi, vha livhuwa, vha fhulufhedzea, vha funa miṱa yavho, vha ḓiimisela u vhofha thendelano, vha si vhe na zwitshele, vha ḓifara, vha sa ite zwa dzikhakhathi, vha funa zwivhuya, vha si vhe na swili, vha funa Mudzimu nṱhani ha u funa miḓifho nahone vha ṱuṱuwedzwa ngae, vhenevha vhathu ndi vhane wa tea u sendela tsini na vho.” Naa ni a haseledza na muṱa waṋu kana na vhatendi nga inwi uri vhutshilo shangoni ḽiswa vhu ḓo vha vhu hani?

15. Naho Tanja o pfa a tshi ofha, ndi mini tsho mu thusaho u kunda nyofho dzawe?

15 Muṅwe wahashu wa tshifumakadzini wa ngei Macedonia vhukovhela ane a pfi Tanja, o kunda nyofho dzawe nga u elekanya nga ha phaṱhutshedzo dza tshifhingani tshi ḓaho. Musi a tshi thoma u guda Bivhili vhabebi vhawe vho vha vha sa khou zwi funa na luthihi, nahone vho mu pikisa. U ri: “Zwiṅwe zwa zwithu zwe nda vha ndi tshi ofha uri zwi nga itea, zwo bvelela. Nga murahu ha muṱangano muṅwe na muṅwe mme anga vho vha vha tshi nthwa. Vhabebi vhanga vho amba uri arali nda vha muṅwe wa Ṱhanzi Dza Yehova vho vha vha tshi ḓo mmbulaya.” Tanja o fhedza o pandelwa hayani. Zwenezwo o zwi dzhia hani? U ri: “Ndo livhisa ṱhogomelo kha uri arali nda dzula ndi tshi fhulufhedzea, ndi ḓo takalela vhutshilo lwa tshoṱhe. Ndo dovha hafhu nda elekanya uri Yehova u ḓo nndambedza shangoni ḽiswa kha tshiṅwe na tshiṅwe tshe nda xelelwa ngatsho kha vhuno vhutshilo, na uri zwithu zwoṱhe zwivhi zwi ḓo vha zwo hangwiwa.” Tanja o dzula a tshi fhulufhedzea. Nahone Yehova o mu thusa uri a wane fhethu ha u dzula. Tanja o vhingwa nga wahashu a fhulufhedzeaho nahone ndi vhashumeli vha Yehova vha tshifhinga tsho ḓalaho.

ITANI URI FHULUFHELO ḼAṊU KHA YEHOVA ḼI KHWAṰHE

16. Ndi mini zwine zwa ḓo ri thusa u dzula ri na tshivhindi musi ro sedzana na zwiitea zwo ambiwaho nga hazwo kha Luka 21:26-28?

16 Nga tshifhinga tsha maṱungu mahulu, vhathu nga u angaredza vha ḓo “ṋoka nga nyofho.” Fhedzi vhathu vha Yehova vha ḓo ima vho khwaṱha vhe na tshivhindi. (Vhalani Luka 21:26-28.) Ndi ngani ri sa ḓo ofha? Ndi ngauri ro no ḓi guda u fhulufhela Yehova. Tanja o ambiwaho nga hae o amba uri tshenzhelo dzawe dza tshifhinga tsho fhiraho dzo mu thusa uri a sedzane na vhuimo vhu konḓaho. U ri: “Ndo guda uri Yehova a nga ri thusa u konḓelela kha vhuimo vhuṅwe na vhuṅwe nahone a ri fhaṱutshedza. Nga zwiṅwe zwifhinga zwi nga vhonala u nga vhathu vha khou langa zwithu, fhedzi ngoho ndi ya uri Yehova u na maanḓa u vha fhira. Naho mulingo u tshi nga konḓa, u ḓo swika hune wa guma.”

17. Ndimana yashu ya ṅwaha wa 2024 i ḓo ri thusa hani? (Sedzani tshifanyiso tshi re kha gwati.)

17 Ṋamusi hu na zwithu zwinzhi zwine zwa ita uri vhathu vha ofhe. Fhedzi u tou fana na Davida, ri songo tendela nyofho dzi tshi ri kandeledza. Ndimana yashu ya ṅwaha wa 2024 ndi thabelo ya Davida kha Yehova, i ri: “Musi ndi tshi ofha, ndi fhulufhela iwe.” (Ps. 56:3) Ṱhogomelani zwe muṅwe mugudi wa Bivhili a amba nga ha heyi ndimana. O ri: “Davida ha dzuli a tshi humbula nga ha zwithu zwine zwa mu ofhisa kana nga ha thaidzo dzawe, nṱhani hazwo, u ḓitika nga ane a ḓo mu thusa.” Kha miṅwedzi i tevhelaho, humbulani nga ha ndimana yashu ya ṅwaha, zwihuluhulu musi no sedzana na vhuimo vhu ofhisaho. Ḓifheni tshifhinga tsha u humbula nga ha zwe Yehova a ita tshifhingani tsho fhiraho, zwine a khou zwi ita zwino na zwine a ḓo zwi ita tshifhingani tshi ḓaho. U fana na Davida, ndi hone ni tshi ḓo ri: “Ndi fhulufhela Mudzimu, a thi ofhi.”​—Ps. 56:4.

Wahashu wa tshifumakadzini u khou elekanya nga ha ndimana ya ṅwaha musi o welwa nga khombo (Sedzani phara 17)

NI NGA KUNDA HANI NYOFHO MUSI NI TSHI ELEKANYA NGA HA . . .

  • zwe Yehova a zwi ita?

  • zwine Yehova a khou zwi ita zwino?

  • zwine Yehova a ḓo zwi ita tshifhingani tshi ḓaho?

LUIMBO 33 Hwesani Yehova Muhwalo Waṋu

a U itela u wana mafhungo o engedzeaho nga ha uri ni nga khwaṱhisa hani fhulufhelo ḽaṋu, i yani kha jw.org ni ṅwale “edzisani lutendo lwavho” kana “tshenzhelo” kha bogisi ḽa u setsha.

b Maṅwe madzina o shandulwa.

d ṰHALUSO YA TSHIFANYISO: Davida o elekanya nga ha nḓila ye Yehova a mu ṋea ngayo maanḓa a u vhulaya tshivhingwi, nḓila ye a mu thusa ngayo a tshi shumisa Ahimeleke na uri u ḓo mu ita khosi.

e ṰHALUSO YA TSHIFANYISO: Wahashu wa tshinnani o farelwaho lutendo lwawe u khou elekanya nga ha nḓila ye Yehova a mu thusa ngayo uri a litshe u daha fola na nga ha marifhi a ṱuṱuwedzaho a bvaho kha vhafunwa vhawe na uri Yehova u kha ḓi ḓo mu ṋea vhutshilo vhu sa fheli Pharadisoni.