1. Ndi tshithu tshifhio tshi konḓaho tshine roṱhe ra tea u tshi ita?

 RI DZULA ri tshi ita phetho ḓuvha ḽiṅwe na ḽiṅwe. Dziṅwe phetho dzo leluwa uri ri dzi dzhie. Sa tsumbo, zwi nga ri lelutshela u khetha uri ri ṱoḓa u ḽa mini kana uri ri ṱoḓa u eḓela nga tshifhinga-ḓe. Fhedzi dziṅwe a dzo ngo leluwa uri ri dzi dzhie. Ri nga tea u ita phetho dzine dza kwama mutakalo washu, dakalo ḽashu, muṱa washu kana nḓila ine ra gwadamela ngayo Yehova. Ri ṱoḓa u ita phetho dzine dza ḓo ri vhuyedza dza dovha dza vhuyedza na muṱa washu. Tsha ndeme vhukuma, ri ṱoḓa u ita phetho dzine dza ḓo takadza Yehova.​—Vharoma 12:1, 2.

2. Ndi mini zwine ra ḓo haseledza nga hazwo kha ino thero?

² Hu na zwithu zwine zwa nga ni thusa u ita phetho ya vhuṱali. Tsha u thoma, ni nga wana mafhungo oṱhe nga vhuḓalo. Tsha vhuvhili, ni nga humbula uri Yehova u dzhia hani eneo mafhungo. Tsha vhuraru, ni nga humbula uri ndi mini zwine na nga khetha u zwi ita kha honoho vhuimo. Ino thero i ḓo amba nga ha zwenezwi zwithu zwiraru zwine na tea uri ni zwi ite. I ḓo dovha ya ni thusa uri ni vhe na ṱhalukanyo.​—Mir. 2:11.

ḒIVHANI MAFHUNGO OṰHE NGA VHUḒALO

3. Fanyisani uri ndi ngani zwi zwa ndeme u thoma wa ḓivha mafhungo oṱhe nga vhuḓalo u sa athu ita phetho.

³ Tshithu tsha u thoma tshine tsha ḓo ni thusa uri ni ite phetho dza vhuṱali ndi u ḓivha mafhungo oṱhe nga vhuḓalo. Ndi ngani zwi zwa ndeme? Kha ri ri muthu ane a khou lwala u ya ha dokotela. Zwi tou pfala uri onoyo dokotela ha nga ḓo vhudza onoyo mulwadze uri u ḓo mu lafha nga nḓila-ḓe musi a sa athu mu ṱola na u mu vhudzisa mbudziso. Na inwi ni ḓo ita phetho dza vhuṱali arali na thoma nga u ḓivha mafhungo oṱhe nga vhuḓalo nga ha vhuimo vhune na vha khaho. Ni nga zwi itisa hani?

4. U ya nga Mirero 18:13, ndi mini zwine zwa nga ni thusa uri ni ḓivhe mafhungo oṱhe nga vhuḓalo? (Sedzani tshifanyiso.)

⁴ U vhudzisa mbudziso zwi ḓo ni thusa uri ni ḓivhe mafhungo oṱhe nga vhuḓalo. Sa tsumbo, kha ri ri no rambiwa tshimimani. Naa ni ḓo  ya kha tshenetsho tshimima? Arali ni sa ḓivhi zwavhuḓi muthu we a ni ramba kana zwine zwa ḓo vha zwi tshi khou itea henefho, ni nga kha ḓi mu vhudzisa mbudziso dzi ngaho sa dzi tevhelaho: “Tshi ḓo itelwa gai nahone lini? Hu ḓo vha hu na vhathu vhangana? Ndi nnyi ane a ḓo vha a tshi khou ita vhungoho ha uri zwithu zwoṱhe zwi khou tshimbila nga ngona? Ndi vhonnyi vhane vha ḓo vha vhe hone? Ndi mini zwine vhathu vha ḓo vha vha tshi khou zwi ita henefho? Naa hu ḓo vha hu khou nwiwa halwa?” Phindulo dza dzenedzo mbudziso dzi ḓo ni thusa uri ni ite phetho ya vhuṱali.​—Vhalani Mirero 18:13.

5. Ndi mini zwine na tea u zwi ita musi ni tshi vho ḓivha mafhungo oṱhe nga vhuḓalo?

⁵ Musi ni tshi vho ḓivha mafhungo oṱhe nga vhuḓalo, humbulisisani nga ha vhuimo vhune na vha khaho. Sa tsumbo, ni ḓo ita mini arali na nga pfa uri kha tshimima tshe na rambiwa khatsho hu ḓo vha hu na vhathu vhane vha si tevhedze zwine Bivhili ya zwi funza? Kana arali na pfa uri hu ḓo vha hu tshi khou nwiwa halwa na uri hu ḓo vha hu si na muthu ane a khou ita vhungoho ha uri vhathu vha nwa nga nḓila yo linganyiselwaho? Naa ni vhona u nga tshenetsho tshimima tshi nga fhedzisela tshi sa langei? (1 Pet. 4:3) Zwiṅwe hafhu, ni ḓo ita mini arali tshenetsho tshimima tshi tshi khou ḓo vha nga tshifhinga tshithihi na tshifhinga tshaṋu tsha u ya miṱanganoni ya tshivhidzo kana na tshifhinga tsha u ya tsimuni? U ḓivha mafhungo oṱhe nga vhuḓalo nga ha vhuimo vhune na vha khaho zwi ḓo ni thusa uri ni ite phetho ya vhuṱali. Fhedzi hu na tshiṅwe tshithu tshine na tea u tshi ita. Musi no no vhona uri inwi ni ḓipfa hani nga ha eneo  mafhungo, ni tea u ḓivhudzisa uri Yehova ene u ḓipfa hani nga ha eneo mafhungo.​—Mir. 2:6.

HUMBULANI NGA HA URI YEHOVA U DZHIA HANI ENEO MAFHUNGO

6. U ya nga Yakobo 1:5, ndi ngani ri tshi tea u humbela Yehova thuso?

⁶ Humbelani uri Yehova a ni thuse u pfesesa uri u dzhia hani eneo mafhungo. Yehova o fhulufhedzisa uri u ḓo ri ṋea vhuṱali u itela u ri thusa u vhona uri ndi phetho ifhio ine a i takalela. U ḓo ni ṋea vhuṱali “nga mbilu yoṱhe a sa gunguli.”​—Vhalani Yakobo 1:5.

7. Ndi mini zwine zwa ḓo ni thusa u ḓivha uri Yehova u dzhia hani mafhungo? Ṋeani tsumbo.

⁷ Musi no no rabela kha Yehova uri a ni livhise, ni tea u sedza nga vhulondi uri ni vhone uri Yehova u khou fhindula hani thabelo yaṋu. Sa tsumbo, kha ri ri no fara lwendo nahone na xela, zwi tou pfala uri ni nga ṱoḓa thuso kha muthu ane a dzula henefho fhethu. Fhedzi arali na humbela uri a ni sumbedze nḓila, naa ni nga ṱuwa a sa athu ni sumbedza? Zwi tou pfala uri ni nga si ite nga u ralo. Ni ḓo thetshelesa musi a tshi khou ni vhudza uri ni khou tea u ya thungo ifhio. Nga nḓila i fanaho, arali na humbela Yehova uri a ni ṋee vhuṱali, ni tea u lingedza nga hune na nga kona uri ni vhone uri u khou fhindula hani thabelo yaṋu. Ni nga zwi ita nga u guda milayo ine ya vha Bivhilini na vhulivhisi vhune ha vha khayo na u vhu shumisa kha vhuimo haṋu. Sa tsumbo, musi ni tshi khou ṱoḓa u dzhia phetho ya uri ni ḓo ya kana a ni nga yi kha tshimima tshe ra amba nga hatsho, ni nga kha ḓi vhala uri Bivhili i ri mini nga ha zwimima zwi sa langei, nga ha khonani dzi si dzavhuḓi, na nga ha u  vhea Muvhuso wa Mudzimu u thoma vhutshiloni haṋu.​—Mat. 6:33; Vharoma 13:13; 1 Vhakor. 15:33.

8. Ni nga thuswa nga mini uri ni wane mafhungo o engedzeaho nga ha vhuimo vhune na vha khaho? (Sedzani tshifanyiso.)

⁸ Nga zwiṅwe zwifhinga, ni nga humbela muṅwe uri a ni thuse u wana mafhungo o engedzeaho nga ha vhuimo vhune na vha khaho. Khamusi ni nga humbela muṅwe wahashu a re na tshenzhelo tshivhidzoni uri a ni thuse. Fhedzi ni nga dovha na vhuyelwa nga u ḓiitela ṱhoḓisiso. Hu na zwithu zwinzhi zwine zwa nga ni thusa uri ni ite ṱhoḓisiso, zwi ngaho sa Research Guide for Jehovah’s Witnesses na Maṅwalo Ane A Livhisa Vhakriste. Ni songo hangwa uri tshipikwa tshihulwane ndi uri ni ite phetho ine ya takadza Yehova.

9. Ri nga vha hani na vhungoho ha uri phetho yashu i ḓo takadza Yehova? (Vhaefesa 5:17)

⁹ Ri nga vha hani na vhungoho ha uri phetho ine ra i dzhia i takadza Yehova? Ri tea u thoma nga u mu ḓivha khwine. Bivhili i ri: “U ḓivha Mukhethwa-khethwa ndi u vha na ṱhalukanyo.” (Mir. 9:10) U ḓivha zwine Yehova a vha zwone, tshipikwa tshawe, zwine a zwi funa na zwine a zwi vhenga zwi ḓo ita uri ri vhe na ṱhalukanyo. Ni nga ḓivhudzisa uri: ‘Zwine nda zwi ḓivha nga ha Yehova zwi nga nthusa hani uri ndi ite phetho ine ya ḓo mu takadza?’​—Vhalani Vhaefesa 5:17.

10. Ndi ngani zwine Bivhili ya zwi funza zwi zwa ndeme u fhira mvelele yashu?

¹⁰ Nga zwiṅwe zwifhinga, ri nga dzhia phetho ine vhaṅwe vha si i takalele, fhedzi i ine ya ḓo takadza Yehova. Sa tsumbo, ngauri vhabebi vha tamela vhana vhavho zwivhuya, vha nga kha ḓi kombetshedza ṅwana wavho wa musidzana uri a maliwe nga munna a re na tshelede nnzhi kana ane a ḓo badela tshelede nnzhi ya mamalo, naho onoyo munna a si na vhushaka ho khwaṱhaho na Yehova. Ndi ngoho uri vha vha vha tshi khou ṱoḓa uri ṅwana wavho a dzule zwavhuḓi, fhedzi onoyo ṅwana u tea u ḓivhudzisa uri: ‘Naa onoyo munna u ḓo nthusa uri ndi bvele phanḓa ndi tshi vha na vhushaka havhuḓi na Yehova?’ Hone Yehova u dzhia hani eneo mafhungo? Phindulo ri i wana kha Mateo 6:33. Kha lwonolo luṅwalo Yesu o ṱuṱuwedza Vhakriste uri vha bvele phanḓa vha tshi ‘ṱoḓa Muvhuso wa Mudzimu u thoma.’ Naho ri tshi ṱhonifha vhabebi vhashu na vhathu vha hune ra dzula hone, tsha ndeme vhukuma kha riṋe ndi u takadza Yehova.

HUMBULISISANI NGA HA ZWINE NA NGA KHETHA U ZWI ITA

11. Ho ambiwa nga ha mini kha Vhafilipi 1:9, 10 tshine tsha nga ni thusa u ita phetho yavhuḓi?

¹¹ Musi no no vhona zwine Bivhili ya zwi amba nga ha phetho ine na khou tea u i ita, ni tea u humbulisisa nga ha zwine na nga khetha u zwi ita. (Vhalani Vhafilipi 1:9, 10.) U vha na ṱhalukanyo zwi ḓo ni thusa uri ni humbulisise nga ha mvelelo dzine dza nga vha hone nga nṱhani ha phetho ine na nga i ita. Nga zwiṅwe zwifhinga zwi nga leluwa uri ni dzhie phetho. Fhedzi a si phetho dzoṱhe dzine dza leluwa u dzi ita. U vha na ṱhalukanyo zwi ḓo ni thusa uri ni ite phetho ya vhuṱali naho ni kha vhuimo ho serekanaho.

12-13. U vha na ṱhalukanyo zwi ḓo ni thusa hani u ita phetho ya vhuṱali musi zwi tshi ḓa kha mushumo?

¹² Sa tsumbo, kha ri ri ni khou ṱoḓa mushumo uri ni kone u ṱunḓela muṱa waṋu. Ni nga ita mini arali na wana mishumo mivhili, fhedzi ni tshi tea u khetha muthihi? Ni nga wana mafhungo oṱhe nga vhuḓalo nga ha yeneyo mishumo. Ni nga humbulisisa nga ha zwithu zwi ngaho uri ndi mushumo wa hani, ni ḓo shuma tshifhinga tshingafhani, na uri wonoyo mushumo u kule lungafhani. Kha ri ri no wanulusa na uri yeneyo mishumo yoṱhe a i lwisani na Bivhili. Khamusi ni nga takalela muṅwe u fhira muṅwe nga nṱhani ha uri ni a u funa kana nga nṱhani ha uri u a holela. Fhedzi hu na zwiṅwe zwithu zwine na tea u humbulisisa nga hazwo musi ni sa athu khetha uri ni ḓo dzhia mushumo ufhio.

¹³ Ni nga kha ḓi ḓivhudzisa uri: ‘Naa wonoyu mushumo u ḓo ita uri ndi sa ye miṱanganoni ya tshivhidzo? Naa u ḓo ita uri ndi sa wane tshifhinga tsha u vha na vha muṱa wanga na u vha thusa uri vha vhe na vhushaka ha tsini na Yehova?’ U ḓivhudzisa dzenedzi mbudziso zwi ḓo ita uri ni kone u “ḓivha zwine zwa vha zwa ndeme vhukuma,” zwine zwa vha u shumela Yehova na u ṱhogomela muṱa waṋu, nṱhani ha u ita tshelede nnzhi-nnzhi. Nga  murahu, ni ḓo kona u ita phetho ine Yehova a ḓo i fhaṱutshedza.

14. U vha na ṱhalukanyo na u funa vhaṅwe zwi ḓo ri thusa hani uri ri sa vha khukhulise?

¹⁴ U vha na ṱhalukanyo zwi ḓo ni thusa uri musi ni sa athu ita phetho, ni thome ni humbule uri i ḓo kwama hani vhaṅwe vhathu, u itela uri ni si vha ‘khukhulise.’ (Vhafil. 1:10) Zwenezwi ndi zwa ndeme vhukuma musi ni tshi khou ita phetho nga ha zwithu zwi ngaho zwiambaro na nḓila ine na khou ṱoḓa u ḓilugisa ngayo. Ni nga kha ḓi vha ni tshi takalela tshiṅwe tshitaela tsha zwiambaro kana tshiṅwe tshitaela tsha u ḓilugisa. Fhedzi ni ḓo ita mini arali tshenetsho tshitaela tshi tshi ḓo khukhulisa vhaṅwe tshivhidzoni kana vhaṅwe vhane vha si vhe Dziṱhanzi? U vha na ṱhalukanyo zwi ḓo ni thusa uri ni ṱhonifhe nḓila ine vha ḓipfa ngayo. Na u vha na lufuno zwi ḓo ni thusa uri ‘ni ṱoḓe zwi vhuyedzaho vhaṅwe’ na uri ni ambare nga nḓila i re na tshirunzi. (1 Vhakor. 10:23, 24, 32; 1 Tim. 2:9, 10) Zwenezwo zwi ḓo ri thusa uri ri ite phetho ine ya sumbedza uri ri a funa vhaṅwe na u vha ṱhonifha.

15. Ndi mini zwine na tea u humbula nga hazwo musi ni sa athu ita phetho khulwane?

 ¹⁵ Arali ni tshi khou tea u ita phetho khulwane, ni tea u dovha na humbula nga ha zwine na nga zwi ita uri yeneyo phetho i bvelele. Yesu o ri ri ‘tea u thoma ra vhalela.’ (Luka 14:28) Musi ni sa athu ita phetho, humbulani nga ha uri hu ḓo ṱoḓea tshifhinga tshingafhani, zwithu zwine zwa ḓo ṱoḓea, na vhuḓidini vhune na ḓo tea u vhu ita uri yeneyo phetho i bvelele. Nga zwiṅwe zwifhinga zwi nga ṱoḓea uri ni ambe na vha muṱa waṋu uri muṅwe na muṅwe muṱani a ḓivhe zwine a tea u zwi ita uri yeneyo phetho i vhe i bvelelaho. Ndi ngani zwi zwa ndeme uri ni ite zwenezwi? Zwi nga ni thusa u vhona arali ni tshi tea u ita dziṅwe tshanduko kana arali ni tshi tea u shandula phetho yaṋu. Musi ni tshi vhudza vha muṱa waṋu nga ha yeneyi phetho na u vha thetshelesa musi vha tshi amba mihumbulo yavho, zwi ḓo ita uri ni kone u shumisana navho zwavhuḓi uri yeneyo phetho i kone u bvelela.​—Mir. 15:22.

ITANI PHETHO INE YA ḒO VHA NA MVELELO DZAVHUḒI

16. Ndi mini zwine zwa ḓo ni thusa uri ni ite phetho ine ya ḓo vha na mvelelo dzavhuḓi? (Sedzani bogisi “ Ni Nga Thuswa Nga Mini Uri Ni Ite Phetho Dza Vhuṱali?”)

¹⁶ Arali no tevhedza zwithu zwoṱhe zwe ra zwi amba kha heyi thero, ni ḓo vha no lugela u ita phetho ya vhuṱali. No wana mafhungo oṱhe nga vhuḓalo, no zwi vhona uri Bivhili i ri mini nga ha eneo mafhungo nahone zwenezwo zwi ḓo ni thusa uri ni ite phetho ine ya ḓo takadza Yehova. Zwa zwino ni tea u humbela Yehova uri a ni thuse uri ni ite uri phetho ine na ḓo i dzhia i vhe i bvelelaho.

17. Ndi mini tshine tsha ḓo ni thusa uri ni ite phetho dzavhuḓi?

¹⁷ Naho no no vhuya na ita phetho dza vhuṱali tshifhingani tsho fhiraho, ni songo vhuya na hangwa uri tshithu tshine tsha ḓo ni thusa uri ni ite phetho dzavhuḓi ndi u ḓitika nga vhuṱali vhu bvaho kha Yehova, hu si nga vhukoni haṋu kana tshenzhelo yaṋu. Ndi ene e eṱhe ane a vha na nḓivho ya vhukuma, ane a nga ni thusa u pfesesa zwine a zwi ṱoḓa na ane a nga ni thusa uri ni vhe na ṱhalukanyo. Zwenezwi zwithu zwoṱhe ndi zwa ndeme uri ni kone u ita phetho dza vhuṱali. (Mir. 2:1-5) Yehova a nga ni thusa uri ni ite phetho dzine dza mu takadza.​—Ps. 23:2, 3.