1-2. (a) U ya nga ndaela ya Yesu i re kha Mateo 28:18-20, tshipikwa tshihulwane tsha tshivhidzo tsha Vhukriste ndi tshifhio? (b) Ri ḓo haseledza mbudziso dzifhio kha ino thero?

VHAAPOSTOLA vha nga vha vho vha vho takala vhukuma musi vho kuvhangana thavhani. Musi Yesu o no vuswa vhafuni, o vha humbela uri vha ṱangane nae henefho. (Mat. 28:16) Khamusi henefho ndi hone he “a ḓivhonadza kha vhahashu vha fhiraho maḓana maṱanu [500.]” (1 Vhakor. 15:6) Ndi ngani Yesu o humbela vhafunziwa vhawe uri vha ṱangane nae henefho? O vha a tshi khou ṱoḓa u vha ṋea ndaela i takadzaho, ine ya ri: “Iyani ni ite vhathu vha tshaka dzoṱhe vhafunziwa.”—Vhalani Mateo 28:18-20.

² Vhafunziwa vhe vha pfa maipfi a Yesu vho vha tshipiḓa tsha tshivhidzo tsha Vhukriste tsha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha. Tshipikwa tshihulwane tsha tshenetsho tshivhidzo ho vha hu u ita vhafunziwa vhanzhi vha Kristo. * Ṋamusi hu na zwivhidzo zwinzhi zwa Vhakriste vha ngoho nahone tshipikwa tshavho tshihulwane tshi fana na tsha Vhakriste vha ḓanani ḽa u thoma ḽa miṅwaha. Kha ino thero, ri ḓo haseledza mbudziso nṋa: Ndi ngani u ita vhafunziwa zwi zwa ndeme vhukuma? Ndi zwifhio zwine ra fanela u zwi ita u itela u ita vhafunziwa? Naa Vhakriste vhoṱhe vha shela mulenzhe kha u ita vhafunziwa? Nahone ndi ngani ri tshi tea u sa fhela mbilu musi ri tshi ita wonoyu mushumo?

3. U ya nga Yohane 14:6 na 17:3, ndi ngani mushumo wa u ita vhafunziwa u wa ndeme vhukuma?

³ Ndi ngani mushumo wa u ita vhafunziwa u wa ndeme vhukuma? Ndi ngauri ndi vhafunziwa vha Kristo fhedzi vhane vha nga vha khonani dza Mudzimu. Zwiṅwe hafhu, vhane vha tevhela Kristo vha tshila vhutshilo havhuḓi zwino nahone vha ḓo ḓiphina nga vhutshilo vhu sa fheli tshifhingani tshi ḓaho. (Vhalani Yohane 14:6; 17:3.) Nangoho, Yesu o ri ṋea vhuḓifhinduleli ha ndeme, fhedzi wonoyu mushumo a ri u iti ri roṱhe. Muapostola Paulo a tshi amba nga ha ene muṋe na vhane a shuma navho, o ri: “Ri vhashumisani na Mudzimu.” (1 Vhakor. 3:9) Ndi ndugelo khulwane vhukuma ye Yehova na Yesu vha ri ṋea yone sa vhathu vha songo fhelelaho.

4. Ri nga guda mini kha tsumbo ya Ivan na Matilde?

⁴ Mushumo wa u ita vhafunziwa u nga ita uri ri takale vhukuma. Ṱhogomelani tsumbo ya Ivan na mufumakadzi wawe Matilde vha ngei Colombia. Vho huwelela kha muṱhannga ane a pfi Davier, we a vha vhudza uri: “Ndi khou ṱoḓa u ita tshanduko, fhedzi ndi khou kundelwa.” Davier o vha e ramavili, a tshi shumisa zwidzidzivhadzi, a tshi nwa halwa lwo kalulaho nahone a tshi dzula na musidzana ane a pfana nae, ane a pfi Erika. Ivan o ri: “Ro thoma u guda Bivhili nae. O vha a tshi dzula kule nahone ro vha ri tshi tea u tshova baisigira dzashu lwa awara nnzhi kha bada dzi re na matope u itela u ya khae. Erika o thoma u guda Bivhili nga murahu ha musi o ṱhogomela tshanduko kha nḓila ye Davier a vha a tshi ḓifara ngayo.” Nga u ya ha tshifhinga, Davier o litsha u shumisa zwidzidzivhadzi, u nwa na zwa mavili. O dovha a vhinga Erika. Matilde o ri: “Musi Davier na Erika vha tshi lovhedziwa nga 2016, zwo ri humbudza zwe Davier a vha a tshi zwi amba, o vha a tshi ri, ‘Ndi khou ṱoḓa u ita tshanduko, fhedzi ndi khou kundelwa.’ Ro lila nga dakalo.” Nangoho zwi a ri takadza vhukuma u thusa vhathu uri vha vhe vhatevheli vha Kristo.

5. Ndi tshifhio tshithu tsha u thoma tshine ra fanela u tshi ita u itela u ita vhafunziwa?

⁵ Tshithu tsha u thoma tshine ra fanela u tshi ita musi ri tshi ita vhafunziwa, ndi u ‘ṱoḓa’ vho ḓiimiselaho u guda nga ha Yehova. (Mat. 10:11) Nga u huwelela kha vhathu vhoṱhe vhane ra ṱangana navho, ri vha ri tshi khou sumbedza uri ri Ṱhanzi Dza Yehova. Ri sumbedza uri ri Vhakriste vha vhukuma nga u tevhela ndaela ye Kristo a ri ṋea yone ya u huwelela.

6. Ndi mini zwine zwa nga ri thusa uri ri bvelele vhuḓinḓani?

⁶ Vhaṅwe vhathu vho ḓiimisela u guda ngoho i re Bivhilini, fhedzi vhanzhi vhane ra nga ṱangana navho vha nga vhonala vha si na dzangalelo mathomoni. Ri nga tea u ita uri vha vhe na dzangalelo. U itela u bvelela vhuḓinḓani, ri fanela u lugiselela zwavhuḓi. Khethani mafhungo ane a nga ita uri vhane na ṱangana navho vha vhe na dzangalelo. Nahone ni lugiselele nḓila ine na ḓo thoma ngayo mafhungo aṋu.

7. Ni nga thoma hani nyambedzano na muthu nahone ndi ngani ni tshi vhona u nga u thetshelesa na u ṱhonifha ndi zwa ndeme?

⁷ Sa tsumbo, ni nga vhudzisa ṋemuḓi uri: “Ni nga kona u mmbudza mavhonele aṋu kha aya mafhungo? Vhathu vhanzhi vha a kwamea nga thaidzo dzine dza vha hone ṋamusi. Ni vhona u nga muvhuso u nga kona u lugisa thaidzo dzi re hone shangoni?” Nga murahu, ni nga  haseledza Daniele 2:44. Kana ni nga vhudzisa muthu uri: “Ni vhona u nga vhana vha nga aluswa hani zwavhuḓi? Ndi nga takalela u pfa mavhonele aṋu.” Nga murahu, ni haseledze Doiteronomio 6:6, 7. Musi ni tshi khetha mafhungo ane na ḓo amba nga hao, ni thome ni humbule nga ha vhathu vhane vha ḓo ni thetshelesa. Humbulani uri vha ḓo vhuyelwa hani nga zwine Bivhili ya zwi funza zwa vhukuma. Musi ni tshi khou amba navho, ndi zwa ndeme uri ni vha thetshelese na u ṱhonifha mavhonele avho. Na ita nga u ralo, ni ḓo vha pfesesa khwine nahone vha nga ni thetshelesa.

8. Ndi ngani u ita nyendo dza u vhuyelela zwi tshi ṱoḓa uri ri si fhele mbilu?

⁸ Musi muthu a sa athu tenda uri ni fare nae ngudo ya Bivhili, ni nga tea u ḓiṋea tshifhinga na u ita vhuḓidini ha u ita nyendo dza u vhuyelela. Ndi ngani? Ndi ngauri ri nga wana vhathu vha si ho hayani musi ri tshi humela khavho. Zwiṅwe hafhu, zwi nga ṱoḓea uri ni humele lwo vhalaho musi ṋemuḓi a sa athu ḓipfa o vhofholowa lune a nga ṱanganedza ngudo ya Bivhili. Humbulani uri tshimela tshi nga aluwa zwavhuḓi musi tshi tshi sheledzwa tshifhinga tshoṱhe. Nga hu fanaho, muthu a re na dzangalelo a nga funa Yehova na Yesu nga ho engedzeaho musi ri tshi dzula ri tshi haseledza nae Bivhili.

9-10. Ndi ngani ri tshi nga ri Mukriste muṅwe na muṅwe u shela mulenzhe kha u ṱoḓa vhathu vha re na mbilu dzavhuḓi?

⁹ Mukriste muṅwe na muṅwe u a thusa kha u wana vhathu vha re na mbilu dzavhuḓi. Ri nga fanyisa wonoyu mushumo na u wana ṅwana o xelaho. Nga nḓila ḓe? Humbulani nga zwo iteaho kha ṅwana wa mutukana a re na miṅwaha miraru we a xela. Vhathu vha ṱoḓaho u vha 500 vho shela mulenzhe kha u mu ṱoḓa. Nga murahu ha awara dzi ṱoḓaho u vha 20 onoyo ṅwana o xela, o mbo ḓi waniwa tsimuni  ya mavhele nga muṅwe wa vhenevho vhathu. Onoyo muthu o hana u huliswa nge a wana ṅwana. O ri: “Zwo ṱoḓa vhathu vhanzhi uri ṅwana a wanale.”

¹⁰ Vhathu vhanzhi vha ḓipfa vho xela u fana na onoyo ṅwana. A vha na fhulufhelo, fhedzi vha khou ṱoḓa thuso. (Vhaef. 2:12) Vhathu vha fhiraho milioni dza malo vha khou shela mulenzhe kha u ṱoḓa vhenevho vhathu. Ni nga kha ḓi sa wana muthu ane na nga guda nae Bivhili. Fhedzi vhaṅwe vhahuweleli vhane vha khou huwelela fhethu hu fanaho vha nga kha ḓi wana muthu ane a ṱoḓa u guda ngoho i re Ipfini ḽa Mudzimu. Musi wahashu a tshi wana muthu nahone a vha mufunziwa wa Kristo, muṅwe na muṅwe we a thusa nga u ṱoḓa u na tshiitisi tsha u takala.

11. Naho ni sa khou fara pfunzo ya Bivhili, ni nga thusa hani u ita vhafunziwa?

¹¹ Naho ni sa khou fara pfunzo ya Bivhili zwino, ni nga kona u thusa u ita vhafunziwa nga dziṅwe nḓila. Sa tsumbo, ni nga ṱanganedza vhane vha khou ḓa tshivhidzoni lwa u tou thoma na u konana navho. Zwenezwo zwi ḓo ita uri vha vhone uri lufuno lu ri ṱalula sa Vhakriste vha ngoho. (Yoh. 13:34, 35) Naho phindulo dzine na dzi ṋekedza miṱanganoni dzi pfufhi, dzi nga gudisa vhane vha khou thoma u ṱanganela u amba zwine vha zwi tenda zwavhuḓi na nga nḓila i sumbedzaho ṱhonifho. Ni nga dovha na tshimbila na muhuweleli ane a khou ḓi tou thoma u ya tsimuni nahone na mu thusa u shumisa Maṅwalo musi a tshi funza vhathu. Musi ni tshi ita nga u ralo, ni ḓo vha ni tshi khou mu gudisa u edzisa Kristo.—Luka 10:25-28.

12. Naa ri tea u vha na vhukoni ho khetheaho u itela u ita vhafunziwa? Ṋeani tsumbo.

¹² A ro ngo tea u humbula uri ri tea u vha na vhukoni ho khetheaho uri ri kone u funza vhaṅwe uri vha vhe vhafunziwa vha Yesu. Ndi ngani? Ṱhogomelani tsumbo ya Faustina ane a dzula Bolivia. Musi a tshi thoma u ṱangana na Ṱhanzi Dza Yehova o vha a sa koni u vhala. U bva nga tshenetsho tshifhinga, u vho kona u vhala nyana. Zwino o lovhedzwa nahone u a funa u funza vhaṅwe. Kanzhi u fara pfunzo dza Bivhili ṱhanu nga vhege. Naho a sa athu kona u vhala u fana na vhagudiswa vhawe, o no thusa vhathu vha rathi uri vha lovhedzwe.—Luka 10:21.

13. Naho ro farakanea vhukuma, ndi phaṱhutshedzo dzifhio dzine ra dzi wana nga u ita vhafunziwa?

¹³ Vhakriste vhanzhi vho farakanea nga zwithu zwinzhi zwa ndeme. Fhedzi vha ḓiṋea tshifhinga tsha u fara pfunzo dza Bivhili nahone vha a ḓiphina ngazwo. Ṱhogomelani tsumbo ya wahashu wa tshifumakadzini ane a pfi Melanie. O vha e mubebi a re eṱhe nahone a tshi khou alusa ṅwananyana wawe a re na miṅwaha ya malo ngei Alaska. O vha e na mushumo wa u ḓitshidza wa tshifhinga tshoṱhe  nahone a tshi khou ṱhogomela mubebi wawe a re na khentsara. Melanie o vha e ene Ṱhanzi e eṱhe kha ḓorobo i re kule na dziṅwe. O vha a tshi dzula a tshi rabela uri a kone u ya u huwelela naho hu tshi khou rothola ngauri o vha a tshi khou ṱoḓa muthu ane a nga guda nae Bivhili. Nga murahu, o ṱangana na Sara we a mangala vhukuma musi a tshi pfa uri Mudzimu u na dzina. Nga murahu ha tshifhinga, Sara o ṱanganedza pfunzo ya Bivhili. Melanie o ri: “Naho nga madekwana a Ḽavhuṱanu ndo vha ndi tshi vha ndo neta, nṋe na ṅwananyana wanga ro vha ri tshi vhuyelwa vhukuma nga u ya ra fara yeneyo pfunzo ya Bivhili. Ro vha ri tshi ḓiphina nga u ita ṱhoḓisiso dza mbudziso dza Sara nahone ro takala vhukuma musi a tshi vha khonani ya Yehova.” Nga tshivhindi, Sara o konḓelela u pikiswa, a ṱutshela kereke yawe nahone a lovhedzwa.

14. (a) U ita vhafunziwa zwi fana hani na u rea khovhe? (b) Maipfi a Paulo a re kha 2 Timotheo 4:1, 2 a ni kwama hani?

¹⁴ Naho ni sa athu wana muthu ane a khou ṱoḓa u vha mufunziwa, bvelani phanḓa ni tshi khou ṱoḓa. Humbulani uri Yesu o fanyisa u ita vhafunziwa na u rea khovhe. Vharei vha khovhe vha nga tea u fhedza awara nnzhi vha sa athu fasha khovhe. Kanzhi vha shuma nga madekwana kana nga matsheloni tsheloni nahone nga zwiṅwe zwifhinga vha nga tea u tshimbila lwendo lulapfu u itela u fasha khovhe. (Luka 5:5) Nga hu fanaho, vhaṅwe Vhakriste vha fhedza awara nnzhi vha tshi khou “rea” nga zwifhinga na fhethu ho fhambanaho nahone vha sa fheli mbilu. Ndi ngani? U itela uri vha kone u wana vhathu vhanzhi. Kanzhi vhane vha ita  vhuḓidini ho engedzeaho, vha wana mbuyelo nga u ṱangana na vhathu vha re na dzangalelo kha mulaedza washu. Naa ni nga lingedza u huwelela nga tshifhinga tshine vhathu vha wanala ngatsho kana fhethu hune kanzhi vha wanala hone?—Vhalani 2 Timotheo 4:1, 2.

15. Ndi ngani u fara pfunzo dza Bivhili zwi tshi ṱoḓa u sa fhela mbilu?

¹⁵ Ndi ngani u fara pfunzo dza Bivhili zwi tshi ṱoḓa u sa fhela mbilu? Tshiṅwe tshiitisi ndi uri ri khou ṱoḓa u thusa mugudiswa uri a ḓivhe na u funa zwine Bivhili ya zwi funza. Ri ṱoḓa u thusa mugudiswa uri a ḓivhe na u funa Yehova, Muṅwali wa Bivhili. Zwiṅwe hafhu, musi ri tshi funza mugudiswa zwine Yesu a zwi ṱoḓa kha vhafunziwa vhawe, ri tea u mu thusa uri a ḓivhe nḓila ine Vhakriste vha ngoho vha tea u tshila ngayo. Ri tea u mu thusa ri sa fheli mbilu musi a tshi lingedza u shumisa zwine Bivhili ya zwi funza. Vhaṅwe vha ita tshanduko kha nḓila ine vha humbula na u ita zwithu ngayo nga miṅwedzi i si gathi, ngeno vhaṅwe zwi tshi vha dzhiela tshifhinga tshilapfu.

16. No guda mini kha tsumbo ya Raúl?

¹⁶ Murumiwa wa ngei Peru o vhuyelwa vhukuma ngauri ho ngo fhela mbilu. O ri: “Ndo guda bugu mbili na mugudiswa wanga wa Bivhili ane a pfi Raúl. Fhedzi o vha a tshi khou sedzana na thaidzo khulwane vhutshiloni hawe. O vha e na thaidzo mbinganoni, a tshi shumisa luambo lu songo kunaho nahone vhana vhawe vha sa mu ṱhonifhi nga nṱhani ha nḓila ine a tshila ngayo. O vha a tshi ḓa miṱanganoni tshifhinga tshoṱhe, nga zwenezwo ndo bvela phanḓa ndi tshi mu dalela u itela u mu thusa na muṱa wawe. Nga murahu ha miṅwaha i fhiraho miraru ndo ṱangana nae, o fanelea uri a lovhedzwe.”

17. Ri ḓo haseledza mini kha thero i tevhelaho?

¹⁷ Yesu o ri: “Iyani ni ite vhathu vha tshaka dzoṱhe vhafunziwa.” U itela uri ri ite wonoyo mushumo, kanzhi ri fanela u amba na vhathu vhane vha humbula nga nḓila yo fhambanaho na yashu, vha sa dzheni kereke kana vha sa tendi kha Mudzimu. Thero i tevhelaho i ḓo haseledza nḓila ine ra nga huwelela ngayo mafhungo maḓifha kha vhenevho vhathu.