MUSI Vhaisiraele vha tshi khou ḓilugiselela u pfuka Mulambo wa Yorodane u itela u dzhena Shangoni Ḽo Fhulufhedziswaho, vho dalelwa nga vhaṅwe vhathu. Ho vha hu vhafumakadzi vha si Vhaisiraele vhe vha ramba vhanna vhuṱamboni. Tshi nga vha tsho vhonala tshi tshibuli tshavhuḓi vhukuma. Vha nga vha vho kungea nga u vhumba vhukonani vhuswa, u tshina na u ḽa zwiḽiwa zwavhuḓi. Naho mikhuvha na vhuḓifari ha vhenevho vhafumakadzi ho vha hu sa tendelani na Mulayo we Mudzimu a u ṋea Vhaisiraele, vhaṅwe vhanna vha Vhaisiraele vha nga vha vho humbula uri: ‘Ndi maḓi maṱuku. Ri ḓo ḓiṱhogomela.’

 Ho itea mini? Bivhili i ri: “Vhathu vha thoma u ita vhupombwe na vhasadzi vha Vha-Moaba.” Vhenevho vhafumakadzi vho vha vha tshi khou ṱoḓa uri vhenevho vhanna vha gwadamele midzimu ya mazwifhi. Nahone vho i gwadamela! Nga nṱhani ha zwenezwo, “Yehova a vha sinyutshela.”—Num. 25:1-3.

Vhenevho Vhaisiraele vho pfuka Mulayo wa Mudzimu nga nḓila mbili: Vho gwadamela midzimu ya zwifanyiso na u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani. Ho fa vhathu vha zwigidi nga nṱhani ha u sa thetshelesa. (Ek. 20:4, 5, 14; Doit. 13:7-10) Ndi ngani zwenezwo zwo pfisa vhuṱungu vhukuma? Vho vha vha tsini na u dzhena Shangoni Ḽo Fhulufhedziswaho. Arali vhenevho vhanna vha zwigidi vho vha vho thetshelesa Mulayo wa Mudzimu, vho vha vha tshi ḓo vha vho pfuka Mulambo wa Yorodane vha dzhena Shangoni Ḽo Fhulufhedziswaho.—Num. 25:5, 9.

Musi muapostola Paulo a tshi amba nga zwo iteaho khavho, o ri: “Zwenezwo zwithu zwo itea khavho uri zwi vhe tsumbo, zwo ṅwalwa uri zwi ri sevhe riṋe vhane ra khou tshila vhufheloni ha maitele a zwithu.” (1 Vhakor. 10:7-11) A zwi timatimisi uri Sathane o takala vhukuma musi a tshi vhona uri vhenevho Vhaisiraele vho ita tshivhi tshihulwane nahone vha si fanelee u dzhena Shangoni Ḽo Fhulufhedziswaho. Sathane ha ṱoḓi ri tshi dzhena shangoni ḽiswa, nga zwenezwo zwi ḓo vha vhuṱali u thetshelesa yeneyo tsevho.

Sathane u lingedza u fasha Vhakriste a tshi shumisa zwikwekwe zwe zwa shuma kha vhathu vhanzhi. Samusi ro zwi vhona kha tsumbo ya Vhaisiraele, o shumisa u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani. U ḓifara luvhi hu kha ḓi vha tshikwekwe tshi re na khombo na ṋamusi. Sathane u shumisa pornography u itela u ri fasha uri ri ḓifare luvhi.

Ṋamusi, muthu a nga ṱalela pornography vhaṅwe vha sa zwi ḓivhi. Kale, muthu a tshi ṱoḓa u ṱalela pornography o vha a tshi nga tea u ya fhethu hune ha ṱalelwa mimuvi kana hune ha rengiswa bugu dza vhathu vhahulwane u itela u renga bugu dza zwithu zwa vhudzekani. Zwenezwo zwo ita uri vhathu vha shone u vhonwa vhe henefho fhethu kana vhe tsini naho. Fhedzi ṋamusi muthu a re na inthanethe a nga kona u ṱalela pornography e mushumoni kana e goloini. Nahone fhethu hunzhi, munna kana mufumakadzi a nga ṱalela pornography nḓuni.

Zwiṅwe hafhu, founu dzi ita uri zwi leluwe u ṱalela pornography. Musi vhathu vha tshi khou tshimbila kana vho ṋamela bisi kana tshidimela, vha nga ṱalela zwifanyiso zwi karusaho maḓipfele a zwa vhudzekani kha founu dzavho.

Ṋamusi, pornography i vhaisa nga nḓila khulwane u fhira tshifhingani tsha kale ngauri zwi a leluwa u i ṱalela vhaṅwe vhathu vha sa zwi ḓivhi. Vhanzhi vhane vha ṱalela pornography, vha tshinya mbingano dzavho, a vha tsha ḓiṱhonifha nahone vha tshinya na luvalo lwavho. Zwi vhavhaho u fhira zwoṱhe ndi uri vha vhea vhushaka havho na Yehova khomboni. Nangoho pornography i vhaisa vhane vha i ṱalela. I ita uri muthu a vhe na mahumbulele a si avhuḓi nahone enea mahumbulele a nga fhedza tshifhinga tshilapfu vhukuma lune zwa nga konḓa uri a bve muhumbuloni.

Fhedzi Yehova u a ri tsireledza kha tshenetshi tshikwekwe tsha Sathane. Arali ri tshi ṱoḓa u tsireledzwa ngae, ri fanela u ita zwe vhanna vha Vhaisiraele vha kundelwa u zwi ita, u mu ‘thetshelesa zwavhuḓi.’ (Ek. 19:5) Ri na vhungoho ha uri Mudzimu u vhenga pornography. Ndi ngani ri tshi ralo?

Ṱhogomelani hezwi: Milayo ye Mudzimu a i ṋea Vhaisiraele yo vha yo fhambana na ine dziṅwe tshaka dza i tevhela. Yo vha i tshi fana na luvhondo, i tshi nga tsireledza Vhaisiraele kha vhathu vho vha tangaho na zwithu zwi si zwavhuḓi zwe vha vha vha tshi zwi ita. (Doit. 4:6-8) Yeneyo milayo yo sumbedza uri nangoho Yehova u vhenga u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani.

 Yehova o amba nga ha u ḓifara luvhi he ha vha hu tshi itwa nga tshaka dze dza vha dzo tanga Vhaisiraele, o vha vhudza uri: “Ni songo ita zwiito. . . . zwa vha ḽa Kanana, vhane nda khou ni isa khavho. . . . Shango ḽo no vha ḽa dzitshikha; vhutshinyi haḽo ndi ḓo vhu vhíla.” Nḓila ye Vhakanana vha vha vha tshi tshila ngayo yo vha i tshi nengisa lwe Yehova a dzhia ḽeneḽo shango ḽi na tshika.—Lev. 18:3, 25.

Naho Yehova o ṱarafa Vhakanana, vhaṅwe vhathu vho bvela phanḓa na u ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani. Nga murahu ha miṅwaha i fhiraho 1 500, Paulo o amba uri Vhakriste vha tshila vhukati ha tshaka dze dza vha dzi sa “tsha ṱhogomela zwilinganyo zwa vhuḓifari.” Vho vha vha tshi ‘ḓifara nga nḓila i shonisaho, vha tshi dzulela u ita mifuda yoṱhe ya vhuyaḓa vha sa fushei.’ (Vhaef. 4:17-19) Na ṋamusi vhathu vha ḓifara nga nḓila i shonisaho. Vhashumeli vha Mudzimu vha fanela u iledza u ṱalela zwithu zwi songo kunaho zwa ḽino shango nga hune zwa nga konadzea ngaho.

Pornography i nyadzisa Mudzimu. O sika vhathu nga tshifanyiso tshawe, a tshi ḓifanyisa nahone o ri sika ri na vhukoni ha u khethekanya zwo lugaho na zwi songo lugaho. Mudzimu o sumbedza vhuṱali nga u vhea milayo ya zwa vhudzekani. Vhudzekani ho itelwa uri vhathu vho vhinganaho vha ḓiphine ngaho. (Gen. 1:26-28; Mir. 5:18, 19) Fhedzi vhane vha bveledza pornography na u ita uri i ṱanganedzee vha ita mini? Vha pfuka milayo ya Mudzimu ya vhuḓifari. Vhenevho vhathu vha vha vha tshi khou nyadzisa Yehova. Mudzimu u ḓo haṱula vhathu vhane vha nyadza zwine a ṱoḓa nga u bveledza na u ṱuṱuwedza zwithu zwine zwa katela u ḓifara luvhi.—Vharoma 1:24-27.

Hu pfi mini nga ha vhathu vhane vha vhala na u ṱalela pornography vha tshi zwi ḓivha uri zwo khakhea? Vhaṅwe vha nga vhona u nga ndi vhuḓimvumvusi vhu si na khombo. Fhedzi ngoho ndi ya uri vha vha vha tshi khou tikedza vhane vha pfuka milayo ya Yehova. Vha nga vha vho vha vha sa khou ṱoḓa u ita zwenezwo musi vha tshi thoma u ṱalela pornography. Naho zwo ralo, zwi khagala uri vhagwadameli vha Mudzimu wa ngoho vha fanela u vhenga pornography. Bivhili i amba uri: ‘Vha funaho Yehova, vhengani vhuvhi.’—Ps. 97:10.

Na vhane vha ṱoḓa u iledza pornography vha nga wana zwi tshi vha konḓela. A ro ngo fhelela  nahone ri nga tea u lwisana na nyemulo dzo khakheaho dza zwa vhudzekani. Zwiṅwe hafhu, mbilu yashu i nga lingedza u ita uri ri nyadze mulayo wa Mudzimu. (Yer. 17:9) Fhedzi vhanzhi vhe vha vha Vhakriste vho kunda kha yeneyi nndwa. Arali ni khou lwa nndwa i fanaho, u ḓivha zwenezwi zwi nga ni ṱuṱuwedza uri na inwi ni nga kunda. Ṱhogomelani nḓila ine Ipfi ḽa Mudzimu ḽa nga ni thusa ngayo u iledza u fashiwa nga tshenetshi tshikwekwe tsha Sathane.

Samusi zwo sumbedzwa mathomoni, Vhaisiraele vho tendela nyemulo mmbi dzi tshi ita uri vha dzhene khomboni. Zwenezwo zwi nga itea na ṋamusi. Yakobo, murathu wa Yesu a si wa malofhani o amba nga ha yeneyo khombo, o ri: “Muṅwe na muṅwe u . . . kokodzwa na u kungwa nga nyemulo yawe. Musi nyemulo yo no hulela, i bveledza tshivhi.” (Yak. 1:14, 15) Musi nyemulo ya u ita zwa vhudzekani yo no hulela mbiluni ya muthu, onoyo muthu a nga ita tshivhi. Nga zwenezwo, ri fanela u lwisana na mahumbulele a u ḓifara luvhi, ri si humbule nga hao.

Arali na vha na mahumbulele a songo kunaho, dzhiani vhukando nga u ṱavhanya. Yesu o ri: “Arali tshanḓa tshau kana mulenzhe wau u tshi u khakhisa, u tumule nahone u u laṱe kule. . . . Zwiṅwe hafhu, arali ḽiṱo ḽau ḽi tshi u khakhisa, u ḽi nongole nahone u ḽi laṱe kule.” (Mat. 18:8, 9) Yesu o vha a sa khou amba uri ri ḓihuvhadze. O vha a tshi khou sumbedza nḓila ine zwa vha zwa ndeme ngayo u iledza zwithu zwine zwa nga ri khakhisa nga u bonya ha iṱo. Ri nga shumisa hani yeneyi nyeletshedzo musi zwi tshi ḓa kha pornography?

Arali ha bvelela zwithu zwa pornography, ni songo humbula uri, ‘Ndi maḓi maṱuku.’ Sedzani kule nga u ṱavhanya. Tsimani thelevishini zwezwo. Tsimani khomphyutha kana founu nga u bonya ha iṱo. Livhisani ṱhogomelo kha zwithu zwo kunaho. U ita nga u ralo, zwi ḓo ni thusa u langa mahumbulele aṋu nṱhani ha uri nyemulo dzi si dzavhuḓi dzi ni lange.

Hu pfi mini arali no litsha u ṱalela pornography fhedzi nga zwiṅwe zwifhinga ni tshi humbula zwe na zwi vhona? Zwifanyiso zwa u  ḓifara luvhi nga zwa vhudzekani kana mahumbulele o raloho zwi nga dzula muhumbuloni wa muthu lwa tshifhinga tshilapfu. Zwi nga sokou ḓa muhumbuloni ni songo zwi lavhelela. Arali zwenezwo zwa itea, zwi nga ita uri ni ite zwithu zwo khakheaho, sa u swoṱa zwiraḓo zwa mbeu. Eneo mahumbulele a nga ḓa, fhedzi dzulani no lugela u lwisana nao.

Ḓiimiseleni u humbula na u ita zwine Mudzimu a zwi funa. Edzisani muapostola Paulo we a vha o ḓiimisela u “langa muvhili [wawe] sa mulanda.” (1 Vhakor. 9:27) Ni songo tenda u vha mulanda wa nyemulo dzi si dzavhuḓi. “Shandulani nḓila ine na humbula ngayo, uri ni kone u ṱalukanya zwine Mudzimu a zwi funa, zwine zwa vha zwavhuḓi, zwo fhelelaho na zwine zwa mu takadza.” (Vharoma 12:2) Humbulani uri u humbula na u ita zwine Mudzimu a zwi funa zwi takadza u fhira u ita zwithu zwi songo kunaho.

Lingedzani u rwela ngomani ndimana dza Bivhili. Musi ni tshi thoma u humbula nga ha zwithu zwo khakheaho, ni ḓihumbudze dzenedzo ndimana. Maṅwalo a fanaho na Psalme ya 119:37; Yesaya 52:11; Mateo 5:28; Vhaefesa 5:3; Vhakolosa 3:5; na 1 Vhathesalonika 4:4-8 a ḓo ni thusa uri ni dzhie pornography nga nḓila ine Yehova a i dzhia ngayo na u ita zwine a lavhelela uri ni zwi ite.

Hu pfi mini arali nga zwiṅwe zwifhinga zwi tshi konḓa u iledza lutamo lwa u ṱalela pornography kana lwa u humbula nga hayo? Tevhelani nga vhuronwane ṋayo dza Yesu, ane a vha Tsumbo yashu. (1 Pet. 2:21) Musi Yesu a tshi bva u lovhedzwa, Sathane o dzula a tshi mu linga. Yesu o ita mini? O dzula a tshi hana. A tshi shumisa Maṅwalo o vhalaho ho ngo tenda u lingwa nga Sathane. O ri: “Ṱuwa Sathane!” nahone Sathane a ṱuwa. Samusi Yesu a songo tenda u kundwa nga Sathane, na inwi ni songo tenda. (Mat. 4:1-11) Sathane na shango ḽawe vha ḓo bvela phanḓa na u lingedza u ita uri ni humbule zwithu zwi songo kunaho, fhedzi ni songo tenda u kundwa. Ni nga kona u kunda lutamo lwa u ṱalela pornography. Ni tshi thuswa nga Yehova, ni nga kona u kunda swina ḽaṋu.

Dzulani ni tshi rabela nahone ni tshi ḓitika nga Yehova. Paulo o ri: “Ni humbele Mudzimu nga thabelo khathihi na u livhuha; nahone mulalo wa Mudzimu une wa fhira u ṱalukanya hoṱhe u ḓo tsireledza mbilu dzaṋu na maanḓa aṋu a muhumbulo nga Kristo Yesu.” (Vhafil. 4:6, 7) Mulalo wa Mudzimu u ḓo ni thusa uri ni hane u ita zwo khakheaho. Arali na sendela tsini na Yehova na ene “u ḓo sendela tsini haṋu.”—Yak. 4:8.

U vha na vhushaka ha tsini na Muvhusahoṱhe ndi zwone zwine zwa nga ni tsireledza. Yesu o ri: “Muvhusi wa shango [Sathane] u khou ḓa. Hone a hu na tshine a ḓo ita kha nṋe.” (Yoh. 14:30) Ndi ngani Yesu o vha e na vhungoho ha zwenezwo? O ṱalutshedza uri: “Hone o nthumaho u na nṋe; ho ngo ndaṱedza, ngauri ndi dzula ndi tshi ita zwi mu takadzaho.” (Yoh. 8:29) Na inwi musi ni tshi ita zwi funwaho nga Mudzimu, ha nga vhuyi a ni laṱedza. Iledzani tshikwekwe tshine Sathane a tshi shumisa tsha pornography nahone a hu na tshine a ḓo ni ita tshone.