1. Khosi Salomo o amba ngoho ifhio kha Muhuweleli 7:20?

 KHOSI Salomo o ri : “A hu na muvhuya kha ḽifhasi ane a dzulela u ita zwithu zwavhuḓi a si vhuye a ita tshivhi.” (Muh. 7:20) A hu na ngoho i fhiraho yeneyo. Roṱhe ri na tshivhi. (1 Yoh. 1:8) Ndi ngazwo ri tshi ṱoḓa u hangwelwa nga Mudzimu na nga vhaṅwe vhathu.

2. Ni ḓipfa hani musi no hangwelwa nga khonani yaṋu?

² Khamusi ni a humbula tshifhinga tshe na vhuya na khakhela khonani yaṋu. No humbela uri a ni farele lufhanga ngauri no vha ni tshi ṱoḓa u dovha na vha khonani yawe. No ḓipfa hani musi khonani yaṋu a tshi ni hangwela? Zwi tou pfala uri zwo ita uri ni vhofholowe na u takala.

3. Ri ḓo amba nga ha mini kha ino thero?

³ Ri ṱoḓa uri Yehova a vhe khonani yashu ya tsinisa. Fhedzi nga zwiṅwe zwifhinga ri ḓo amba kana u ita zwithu zwine a si zwi takalele. Ri nga zwi ḓivha hani uri Yehova o ḓiimisela u ri hangwela? Nḓila ine Yehova a hangwela ngayo yo fhambana hani na nḓila ine riṋe ra hangwela ngayo vhaṅwe? Nahone ndi nnyi ane a nga hangwelwa nga Mudzimu?

4. Ri zwi ḓivha hani uri Yehova o ḓiimisela u hangwela?

⁴ Ipfi ḽa Mudzimu ḽi ri vhudza uri Yehova o ḓiimisela u ri hangwela. Yehova o rumela muruṅwa kha Mushe Thavhani  ya Sinai uri a mu vhudze zwine Yehova a vha zwone. Onoyo muruṅwa o ri: “Yehova, Yehova, Mudzimu wa u khathutshela na u pfela vhuṱungu, a sa ṱavhanyi u sinyuwa na a re na lufuno luhulu lu sa shanduki, u dzulela u amba ngoho, ane a sumbedza lufuno lu sa shanduki kha vha zwigidi, ane a hangwela vhukhakhi na vhutshinyi na tshivhi.” (Ek. 34:6, 7) Yehova ndi Mudzimu a re na vhuthu na ane a khathutshela nahone o ḓiimisela u hangwela vhaitazwivhi vhane vha rembuluwa.—Neh. 9:17; Ps. 86:15.

5. U ya nga Phisalema 103:13, 14, samusi Yehova a tshi ri ḓivha zwavhuḓi, zwi mu ṱuṱuwedza uri a ite mini?

⁵ Yehova u ri ḓivha a ri fhedza ngauri ndi Musiki washu. Zwi a mangadza u humbula uri Yehova u ḓivha tshiṅwe na tshiṅwe nga ha muṅwe na muṅwe. (Ps. 139:15-17) U a ḓivha vhushayanungo he ra vhu mamela kha vhabebi vhashu. U ḓivha na zwe zwa itea vhutshiloni hashu zwe zwa ita uri ri vhe nga nḓila ine ra vha ngayo. Samusi Yehova a tshi ri ḓivha nga yeneyo nḓila, zwi mu ṱuṱuwedza uri a ite mini? Zwi mu ṱuṱuwedza uri a ri khathutshele.—Ps. 78:39; vhalani Phisalema 103:13, 14.

6. Yehova o sumbedza hani uri o ḓiimisela u hangwela?

⁶ Yehova o no zwi sumbedza uri o ḓiimisela u hangwela. U a pfesesa uri zwe Adamu a zwi ita zwo ita uri roṱhe ri vhe na tshivhi na uri ri fhedzisele ro fa. (Vharoma 5:12) A hu na zwine ra nga zwi ita uri riṋe kana vhaṅwe vhathu ri si ite tshivhi kana u fa. (Ps. 49:7-9) Naho zwo ralo, Mudzimu washu a re na lufuno o ri pfela vhuṱungu a ita zwiṅwe zwithu uri ri vhofhololwe. O ita mini? Samusi zwo sumbedzwa kha Yohane 3:16, Yehova o rumela Murwa wawe muthihi fhedzi uri a ri fele. (Mat. 20:28; Vharoma 5:19) Yesu o ri fela uri a vhofholole muṅwe na muṅwe ane a vha na lutendo khae. (Vhahev. 2:9) Yehova o pfa vhuṱungu vhuhulu musi a tshi vhona Murwa wawe ane a mu funa a tshi vhulawa nga nḓila i ṱungufhadzaho na i shonisaho. Zwi tou pfala uri Yehova o vha a sa ḓo tendela Murwa wawe a tshi vhulawa arali o vha a sa ṱoḓi u ri hangwela.

7. Ndi vhafhio vhaṅwe vha re Bivhilini vhe Yehova a vha hangwela?

⁷ Hu na tsumbo nnzhi Bivhilini dza vhathu vhe Yehova a vha hangwela. (Vhaef. 4:32) Inwi ni humbula ufhio? Khamusi ni khou humbula nga ha Khosi Manase. Onoyo munna  muvhi o khakhela Yehova nga u ita vhuvhi vhuhulu. O gwadamela midzimu ya mazwifhi nahone a ṱuṱuwedza na vhaṅwe uri vha i gwadamele. O vhulaya vhana vhawe a vha ṋekedza sa zwiṱhavhelo kha midzimu ya mazwifhi. O ṋaṋisa zwithu nga u vhea tshifanyiso tsha mudzimu wa mazwifhi thembeleni khethwa ya Yehova. Bivhili i amba zwi tevhelaho nga hae. I ri: “O ita zwi sa takadzi Yehova nga ho kalulaho, a mu sinyusa.” (2 Koron. 33:2-7) Naho zwo ralo, musi Manase a tshi rembuluwa zwa vhukuma, Yehova o mu hangwela. Yehova o ita na u mu tendela a tshi dovha a vha khosi. (2 Koron. 33:12, 13) Khamusi ni humbula na nga ha Khosi Davida we a khakhela Yehova nga u ita zwivhi zwihulwane. Zwenezwo zwivhi zwi katela vhupombwe na u vhulaya. Naho zwo ralo, Yehova o mu hangwela nge a tenda vhukhakhi hawe na u rembuluwa zwa vhukuma. (2 Sam. 12:9, 10, 13, 14) Zwenezwi zwi ita uri ri tende uri Yehova o ḓiimisela u hangwela. Nahone samusi ri tshi ḓo zwi vhona, nḓila ine Yehova a hangwela ngayo a i fani na nḓila ine vhathu vha hangwela ngayo.

8. Nḓila ine Yehova a haṱula ngayo i kwama hani nḓila ine a hangwela ngayo?

⁸ Yehova ndi “Muhaṱuli wa ḽifhasi ḽoṱhe.” (Gen. 18:25) Muthu ane a haṱula zwavhuḓi u tea u vha a tshi pfesesa mulayo zwavhuḓi. Yehova ndi Muhaṱuli washu nahone u a pfesesa zwavhuḓi mulayo ngauri ndi ene Muṋei wa Mulayo. (Yes. 33:22) A hu na ane a ḓivha zwo lugaho na zwi songo lugaho u fhira Yehova. Ndi zwifhio zwiṅwe zwine muhaṱuli wavhuḓi a tea u zwi ita? U tea u ḓivha mafhungo oṱhe musi a sa athu u haṱula. Ndi ngazwo ri tshi ri Yehova ndi Muhaṱuli wavhuḓi u fhira vhoṱhe ngauri u dzula a tshi ḓivha mafhungo oṱhe.

9. Musi Yehova a tshi ita phetho ya u hangwela kana ya u sa hangwela, u vha a tshi khou ḓivha mafhungo afhio?

⁹ Musi Yehova a tshi haṱula, u vha a tshi khou ḓivha mafhungo oṱhe, u fhambana na vhaṅwe vhahaṱuli. (Gen. 18:20, 21; Ps. 90:8) Yehova u ḓivha zwi fhiraho zwine vhathu vha kona u zwi vhona na u zwi pfa. U a pfesesa uri zwine muthu a zwi ita zwi vha zwo ṱuṱuwedzwa nga zwe a zwi mamela kha vhabebi vhawe, nḓila ye a funzea ngayo, hune a dzula hone, nḓila ine a ḓipfa ngayo na uri arali e na vhulwadze ha muhumbulo. Yehova u dovha a vhona zwi re mbiluni. U a pfesesa nga vhuḓalo uri muthu a tshi ita tshiṅwe tshithu u vha a tshi khou ṱuṱuwedzwa nga mini. Yehova u vhona zwoṱhe. (Vhahev. 4:13) Nga zwenezwo, musi Yehova a tshi hangwela muthu, u vha a tshi khou ḓivha mafhungo oṱhe.

10. Ndi ngani ri tshi amba uri Yehova u dzula a tshi haṱula nga nḓila yo teaho? (Dotoronomio 32:4)

¹⁰ Yehova u dzula a tshi haṱula nga nḓila yo teaho nahone ha ṱaluli. Yehova ha hangweli muthu ngauri o naka, o pfuma, u na bvumo kana u na vhukoni vhunzhi. (1 Sam. 16:7; Yak. 2:1-4) A hu na muthu ane a nga renga Yehova kana a mu kombetshedza uri a ite tshiṅwe tshithu. (2 Koron. 19:7) Musi a tshi ita phetho, ha langwi nga maḓipfele. (Ek. 34:7) Yehova ndi Muhaṱuli a fhiraho vhoṱhe ngauri u a ri pfesesa na u pfesesa vhuimo hashu.—Vhalani Dotoronomio 32:4.

11. Nḓila ine Yehova a hangwela ngayo yo fhambana hani na nḓila ine vhathu vha hangwela ngayo?

¹¹ Vhaṅwali vha Maṅwalo a Tshihevheru vho zwi vhona uri nḓila ine Yehova a hangwela ngayo yo fhambana na nḓila ine vhathu vha hangwela ngayo. Nga zwiṅwe zwifhinga, vho shumisa ipfi ḽa Tshihevheru ḽine iṅwe bugu ya amba uri “ḽi shumiselwa fhedzi u ṱalusa nḓila ine Mudzimu a hangwela vhaitazwivhi ngayo. Ḽeneḽo ipfi a ḽi shumiselwi u ṱalusa nḓila  ine vhathu vha hangwela ngayo.” Yehova ndi ene e eṱhe a re na maanḓa a u hangwela nga ho fhelelaho muitazwivhi o rembuluwaho. Hu itea mini musi Yehova a tshi ri hangwela?

12-13. (a) Ri vhuyelwa hani musi ri tshi hangwelwa nga Yehova? (b) Musi Yehova a tshi ri hangwela, naa u a dovha a zwi vusa?

¹² Musi ri tshi tenda uri Yehova o ri hangwela, ri a vhuyelwa ngauri ri ḓo ‘homoloswa’ ra vha na mulalo na luvalo lwo kunaho. Ri nga ḓipfa nga yeneyi nḓila fhedzi arali ro hangwelwa nga “Yehova.” (Mish. 3:19) Musi Yehova a tshi ri hangwela, u ri tendela uri ri dovhe ri vhe khonani yawe zwa tou nga a ro ngo vhuya ra ita tshivhi.

¹³ Musi Yehova a tshi ri hangwela, ha dovhi a vusa eneo mafhungo kana a dovha a ri pfisa vhuṱungu nge ra ita tshenetsho tshivhi. (Yes. 43:25; Yer. 31:34) Yehova u laṱa vhutshinyi hashu kule vhunga “vhubvaḓuvha vhu kule na vhukovhela.” * (Ps. 103:12) Musi ri tshi humbula nga ha nḓila ine Yehova a ri hangwela ngayo, zwi ita uri ri mu livhuwe na u mu ṱhonifha. (Ps. 130:4) Fhedzi ndi vhafhio vhane vha ḓo hangwelwa nga Yehova?

14. Ro guda mini nga ha zwine zwa ita uri Yehova a hangwele kana uri a si hangwele?

¹⁴ Ro guda uri musi Yehova a tshi hangwela, ha sedzi uri tshivhi tsho itwaho ndi tshihulwane kana ndi tshiṱuku. Ro guda na uri musi Yehova a tshi hangwela, u shumisa nḓivho ine a vha nayo samusi e Musiki, Muṋei wa Mulayo na Muhaṱuli. Ndi mini zwine Yehova a zwi sedza musi a sa athu u ita phetho ya u hangwela kana u sa hangwela?

15. U ya nga Luka 12:47, 48, ndi mini tshine Yehova a tshi sedza musi a sa athu u ita phetho ya uri u a ri hangwela kana hai?

¹⁵ Tshiṅwe tshine Yehova a tshi sedza ndi hetshi: Naa muitazwivhi o vha a tshi zwi ḓivha uri zwine a khou ita zwo khakhea? Yesu o amba nga hazwo kha Luka 12:47, 48. (Vhalani.) Musi muthu a tshi ḓiimisela u ita tshivhi, a tshi tou zwi ḓivha zwavhuḓi-vhuḓi uri u khou ita zwithu zwine Mudzimu a si zwi takalele, u vha a tshi khou ita tshivhi tshihulwane. Yehova a nga khetha u sa hangwela onoyo  muthu. (Marko 3:29; Yoh. 9:41) Fhedzi ngoho ndi ya uri nga zwiṅwe zwifhinga ri vha ri tshi khou zwi ḓivha uri ro ita zwithu zwo khakheaho. Naa ri nga hangwelwa? Ee, ngauri hu dovha ha vha na zwiṅwe zwine Yehova a zwi sedza musi a sa athu u ita phetho ya uri u ḓo ri hangwela kana hai.

16. U rembuluwa zwi amba mini nahone ndi ngani zwi zwa ndeme uri ri rembuluwe?

¹⁶ Tshiṅwe tshithu tshine Yehova a tshi sedza ndi hetshi: Naa muitazwivhi o rembuluwa zwa vhukuma? U rembuluwa zwi amba mini? Zwi amba “u shandula nḓila ine wa humbula ngayo, nḓila ine wa dzhia ngayo zwithu kana zwe wa vha u tshi khou ṱoḓou zwi ita.” Zwi ambela kha muthu ane a ḓisola na u ṱungufhadzwa nga zwivhi zwe a zwi ita kana ngauri ho ngo ita zwithu zwo lugaho zwe a vha a khou tea u zwi ita. Muthu o rembuluwaho u ṱungufhadzwa nga zwivhi zwe a zwi ita na ngauri o tendela vhushaka hawe na Yehova vhu tshi thenga-thenga lwe a vhuya a ita honoho vhukhakhi. Ni songo hangwa uri naho Khosi Manase na Khosi Davida vho ita zwivhi zwihulwane, Yehova o vha hangwela ngauri vho rembuluwa zwa vhukuma. (1 Dzikh. 14:8) Yehova u tea u zwi vhona uri ro rembuluwa uri a ri hangwele. Fhedzi a zwo ngo eḓana u sokou ḓisola nge ra ita vhukhakhi. Ri tea u vha ro ḓiimisela u dzhia vhukando. * Tshenetshi ndi tshiṅwe tshithu tshine Yehova a tshi sedza.

17. Zwi amba mini u shanduka nahone ndi ngani zwi zwa ndeme uri ri shanduke? (Yesaya 55:7)

¹⁷ Tshiṅwe tshine Yehova a tshi sedza ndi hetshi: Naa onoyo muitazwivhi o shanduka? U shanduka zwi amba uri onoyo muthu u tea u litsha u ita zwithu zwivhi, a tshile nga nḓila ine Yehova a ṱoḓa a tshi tshila ngayo. (Vhalani Yesaya 55:7.) U tea u shandula nḓila ine a humbula ngayo, a humbule nga nḓila i takadzaho Yehova. (Vharoma 12:2; Vhaef. 4:23) U tea u vha o ḓiimisela u litsha u humbula na u ita zwithu zwivhi. (Vhakol. 3:7-10) Ndi ngoho uri musi Yehova a tshi ri hangwela na u phumula zwivhi zwashu, zwi vha zwi tshi khou itiswa ngauri ri na lutendo kha tshiṱhavhelo tsha Kristo. Musi Yehova a tshi vhona  uri ri khou lingedza nga nḓila dzoṱhe u shandula nḓila ine ra ḓifara ngayo, u ḓo ri hangwela nga nṱhani ha tshenetsho tshiṱhavhelo.—1 Yoh. 1:7.

18. Ro guda mini nga ha nḓila ine Yehova a hangwela ngayo?

¹⁸ Kha ri vusuluse mbuno dza ndeme dze ra dzi guda. A hu na Muthu ane a hangwela u fana na Yehova. Ndi ngani ri tshi ralo? Tsha u thoma, u dzula o ḓiimisela u ri hangwela. Tsha vhuvhili, u ri ḓivha a ri fhedza. U ḓivha zwoṱhe nga ha riṋe nahone ndi ene ane a ḓivha arali ro rembuluwa zwa vhukuma. Tsha vhuraru, musi Yehova a tshi ri hangwela, u ri hangwela tshoṱhe, zwa tou nga a ro ngo vhuya ra ita tshivhi. Zwenezwi zwi ita uri ri vhe na luvalo lwo kunaho na uri a dzule a tshi ri takalela.

19. Ri nga takala hani naho ri na tshivhi, ri tshi ḓi bvela phanḓa ri tshi khakha?

¹⁹ Sa izwi ri na tshivhi, ri ḓo ḓi bvela phanḓa ri tshi khakha. Fhedzi ri nga khuthadzwa nga maipfi a re kha Insight on the Scriptures, Voḽumu 2, siaṱari 771, ane a ri: “Vhashumeli vha Yehova a vho ngo tea u dzula vho ṱungufhala nga nṱhani ha uri vha na tshivhi na uri vha a khakha ngauri Yehova u a khathutshela nahone u a ḓivha uri vha na vhushayanungo. (Ps 103:8-14; 130:3) Vha nga takala arali vha tshi khou ita zwoṱhe zwine vha nga kona uri vha tshile nga nḓila ine Yehova a i takalela. (Flp 4:4-6; 1Yo 3:19-22).” Zwenezwi zwi a khuthadza vhukuma!

20. Ri ḓo amba nga ha mini kha thero i tevhelaho?

²⁰ Ri a livhuwa uri Yehova o ḓiimisela u ri hangwela arali ri tshi khou ḓisola zwa vhukuma nga zwivhi zwe ra zwi ita. Fhedzi ri nga edzisa hani nḓila ine Yehova a hangwela ngayo? Nḓila ine ra hangwela ngayo i fana hani na nḓila ine Yehova a hangwela ngayo, fhedzi zwi fhambana zwi tshi ḓa ngafhi? Ndi ngani zwi zwa ndeme u ḓivha zwenezwo? Dzenedzo mbudziso dzi ḓo fhindulwa kha thero i tevhelaho.